12 nThứ Hai n Ngày 21/4/2025 QUỐC TẾ Ngày 19/4, Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố lệnh ngừng bắn vào lễ Phục sinh. Nếu được duy trì, đây sẽ là lệnh ngừng bắn thực sự đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột nổ ra. Ông Putin cho biết “mọi hành động thù địch” sẽ dừng lại từ 6 giờ chiều ngày 19/4 (giờ Mátxcơva) đến nửa đêm 21/4. “Chúng tôi mong phía Ukraine sẽ làm như chúng tôi”, ông nói. Nhà lãnh đạo Nga nói thêm rằng lệnh ngừng bắn sẽ giúp Nga xác định mức độ chân thành của Kiev đối với việc tiến tới lệnh ngừng bắn. Kiev thể hiện thái độ hoài nghi với tuyên bố của Nga, nhấn mạnh rằng Mátxcơva vẫn chưa đồng ý với đề xuất của Mỹ về lệnh ngừng bắn trong 30 ngày. Đây là nhượng bộ thực sự đầu tiên của Nga kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi động tiến trình đàm phán hòa bình cách đây 2 tháng. Tuy nhiên, các nhà quan sát phương Tây cho rằng nhượng bộ lần này của Nga còn cách xa những gì Nhà Trắng đòi hỏi, cũng khác xa những gì Ukraine đã đồng ý trước đó. Đề xuất đầu tiên của ông Trump là lệnh ngừng bắn hoàn toàn trong 30 ngày. Kiev đồng ý nhưng Mátxcơva thì không, nếu không kèm theo điều kiện. Sau đó là thoả thuận ngừng bắn trên biển, nhưng đi kèm với điều kiện nới lỏng lệnh trừng phạt, vì vậy nó không bao giờ được thực hiện. Vậy tại sao Nga đột nhiên đề xuất ngừng bắn vào lúc này? Mỹ không che giấu sự thất vọng ngày càng tăng khi tiến trình đàm phán không đạt được tiến triển. Ông Trump đe dọa sẽ “bỏ qua” nỗ lực dàn xếp thỏa thuận sau khi Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói rằng Mỹ có thể không đàm phán nữa nếu không đạt được tiến triển. Theo các nhà phân tích, việc Mỹ từ bỏ đàm phán không phải là vấn đề nghiêm trọng với Nga khi nước này đang chiếm ưu thế trên chiến trường. Trong diễn biến mới nhất, Bộ Quốc phòng Nga vừa tuyên bố lực lượng của họ đã đẩy lùi quân Ukraine khỏi một trong những cứ điểm cuối cùng của họ ở tỉnh Kursk của Nga, nơi quân đội Ukraine bất ngờ tấn công vào tháng 8 năm ngoái. Tuy nhiên, sẽ là vấn đề với Nga nếu ông Trump đổ lỗi cho Mátxcơva khi không đạt được tiến triển, từ đó cũng ảnh hưởng đến việc làm tan băng quan hệ giữa hai nước. Vì vậy, các nhà phân tích cho rằng lệnh ngừng bắn 1 ngày có thể chỉ đủ để giữ ông Trump, chứ Nga không thực sự chấp nhận nhượng bộ đáng kể nào. Nga có thể cũng muốn thể hiện rằng họ là người gìn giữ hòa bình trong mắt tổng thống Mỹ, là bên đưa ra giải pháp chứ không phải gây ra vấn đề. HOÀI NGHI LỚN Có thể sẽ là cơn ác mộng về hậu cần đối với lực lượng Ukraine khi họ đột nhiên phải ngay lập tức ngừng chiến đấu. Một số vị trí tiền tuyến có thể đang ở trong giai đoạn đụng độ dữ dội trước khi lệnh này được đưa ra. Việc ngừng bắn có thể cần nhiều ngày chuẩn bị. Có thể khoảnh khắc này sẽ chứng minh một dấu hiệu hiếm hoi cho thấy cả hai bên có thể chấm dứt bạo lực trong một thời gian ngắn. Nhưng khả năng cao hơn là hai bên sẽ sử dụng các hành vi vi phạm và nhầm lẫn để chứng minh rằng bên kia không đáng tin cậy. Tính đến tối 19/4, các quan chức Ukraine cáo buộc Nga vẫn tiếp tục không kích nhiều vị trí của lực lượng Ukraine ở các khu vực tiền tuyến. Trước đây, lệnh ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng trong 30 ngày cũng rơi vào hỗn loạn. Nhà Trắng tuyên bố “năng lượng và cơ sở hạ tầng” đã được bảo vệ, Điện Kremlin khẳng định họ đã ngay lập tức dừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng, còn Ukraine nói rằng lệnh ngừng bắn bắt đầu muộn hơn Nga 1 tuần. Hai bên cũng nghi ngờ và liên tục cáo buộc nhau vi phạm. Nga từng đưa ra tuyên bố đơn phương tương tự vào tháng 1/2023, kêu gọi 1 ngày hòa bình để cho phép những người theo đạo Chính thống giáo đón Giáng sinh, nhưng Kiev và phương Tây cho rằng đó chỉ là sự tạm dừng chiến lược vì mục đích quân sự. TỔNG THỐNG UKRAINE PHẢN HỒI Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã phản hồi lệnh ngừng bắn lễ Phục sinh của Tổng thống Nga Vladimir Putin, tuyên bố Kiev sẵn sàng kéo dài thời gian ngừng bắn nếu Mátxcơva có thiện chí. “Nếu Nga đột nhiên sẵn sàng tham gia vào thỏa thuận ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện, Ukraine sẽ hành động theo cách có qua có lại - giống như phía Nga. Ngừng bắn sẽ được đáp lại bằng ngừng bắn, tấn công sẽ được đáp trả bằng tấn công”, ông Zelensky tuyên bố, nói thêm rằng nếu lệnh ngừng bắn được duy trì, Kiev sẵn sàng kéo dài thời gian này sau hạn chót 30 giờ. Trước đó, ông Putin tuyên bố lệnh tạm dừng giao tranh có hiệu lực từ 18h ngày 19/4 đến 0h ngày 21/4. Theo phóng viên chiến trường của RT Andrey Filatov (đưa tin từ khu vực Pokrovsk thuộc Donetsk), nhiều vụ việc vi phạm lệnh ngừng bắn đã được báo cáo trong vòng một giờ sau khi lệnh có hiệu lực. Ông nói rằng, lực lượng Ukraine trong khu vực đã sử dụng máy bay không người lái liều chết nhằm vào các vị trí của Nga. BÌNH GIANG-MINH HẠNH (theo Sky News, CNN, RT, New York Post) Nga vừa tuyên bố đơn phương ngừng bắn trong dịp lễ Phục sinh. Các nhà quan sát phương Tây cho rằng, việc này mang ý nghĩa ngoại giao hơn quân sự. Phía Nga đã đẩy lùi lực lượng Ukraine ra khỏi gần như toàn bộ tỉnh Kursk phía tây của Nga, Tổng tư lệnh quân đội Nga Valery Gerasimov tuyên bố hôm 19/4 ẢNH: TASS Vì sao Nga đơn phương tuyên bố ngừng bắn? Cuộc đàm phán ngày 19/4 tại Rome kéo dài khoảng 4 giờ. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi gọi đây là “cuộc họp tốt đẹp” mang lại tiến triển. Phát biểu trên truyền hình nhà nước sau cuộc đàm phán, ông Araqchi mô tả cuộc gặp là hữu ích và được tiến hành trong một bầu không khí mang tính xây dựng. “Chúng tôi đã đạt được một số tiến triển về nguyên tắc và mục tiêu, và cuối cùng đã đạt được sự hiểu biết tốt hơn”, ông Araqchi nói. Một quan chức cấp cao của Mỹ tuyên bố: “Hôm nay tại Rome, trong vòng đàm phán thứ hai kéo dài hơn 4 giờ, chúng tôi đã đạt được tiến triển rất tốt trong các cuộc thảo luận trực tiếp và gián tiếp của mình”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei cho biết hai bên đã “đồng ý nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp ở cấp chuyên gia trong vài ngày tới, sau đó tiếp tục ở cấp độ đàm phán cấp cao vào ngày 26/4”. Oman, quốc gia đóng vai trò trung gian giữa Iran và Mỹ, cho biết vòng đàm phán thứ ba sẽ diễn ra tại Muscat, nơi đã diễn ra cuộc đàm phán đầu tiên cách đây 1 tuần. Nhắc lại phát biểu thận trọng mà Đại giáo chủ Iran Ali Khamenei đưa ra tuần trước, ông Araghchi nói: “Chúng tôi không thể nói chắc chắn chúng tôi lạc quan. Chúng tôi đang hành động rất thận trọng. Không có lý do gì để quá bi quan”. Iran cho biết sẵn sàng thảo luận về việc hạn chế một phần chương trình hạt nhân để được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế. Đồng minh của Washington là Israel chưa loại trừ khả năng tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran trong vài tháng tới, một quan chức Israel và hai nguồn tin nắm được vấn đề cho biết. Phương Tây cho rằng Iran đã vượt xa giới hạn về làm giàu uranium trong thỏa thuận năm 2015, tạo ra lượng dự trữ vượt xa mức mà phương Tây cho là cần thiết với chương trình năng lượng dân sự. Một quan chức cấp cao giấu tên của Iran đã đưa ra “lằn ranh đỏ” của Tehran là: Không bao giờ đồng ý tháo dỡ các máy ly tâm làm giàu uranium, không ngừng hoàn toàn hoạt động làm giàu uranium, và không giảm lượng uranium đã làm giàu xuống dưới mức nêu trong thỏa thuận năm 2015. BÌNH GIANG (theo Reuters) Đàm phán tốt đẹp, Mỹ-Iran lên lịch gặp tiếp Mỹ và Iran đã đạt được tiến triển trong vòng đàm phán thứ hai về chương trình hạt nhân của Tehran và đồng ý gặp lại vào tuần tới, cả hai bên cho biết. Công nhân đứng trước nhà máy điện hạt nhân Bushehr ở Iran ẢNH: REUTERS Ukraine đồng ý 90% với thỏa thuận hòa bình Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine nói với các quan chức Mỹ rằng Kiev ủng hộ 90% khuôn khổ hòa bình mà phái đoàn Mỹ đã trình bày tại Pháp tuần qua, một quan chức chính quyền cấp cao tiết lộ với tờ New York Post. Câu hỏi hiện tại là liệu Mátxcơva có ủng hộ đề xuất này hay không. “Tuần tới tại Anh, chúng tôi muốn đưa ra quyết định về một lệnh ngừng bắn hoàn toàn và toàn diện”, quan chức giấu tên cho biết. “Mục đích là thảo luận với Nga và nói rằng: ‘Đây là đề nghị tốt nhất và cuối cùng’. Để tìm hiểu xem quan điểm của hai bên thế nào. Sau đó các bước tiếp theo sẽ được xác định”. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov và các đồng nghiệp của ông cũng sẽ giải quyết những nghi ngại về kế hoạch hòa bình, chủ yếu xoay quanh việc vạch ra ranh giới trong lệnh ngừng bắn để đóng băng các hành động thù địch. “Tôi nghĩ rằng một phần mối quan ngại là về đất đai, những gì họ gọi là de jure và de facto”, một quan chức Ukraine nói. “De facto nghĩa là chúng tôi công nhận Nga kiểm soát những vùng đất này, nhưng chúng tôi không nói Ukraine sẽ từ bỏ nó mãi mãi. De jure nghĩa là chúng tôi thừa nhận rằng Nga đã kiểm soát vùng đất này và chúng tôi sẽ không bao giờ nhận lại nó nữa”.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==