BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Chuã nhêåt 20/4/2025 15 Quöëc tïë Bònh luênå quöcë tïë Hoå àa noiá ä “Töi bay vaoâ vu ä tru å cho nhûnä g cö gaiá tre ã Viïtå Nam co á thï í thêyë chñnh mònh giûaä nhûnä g vò sao. Töi coá thï í la â ngûúiâ àêuì tiïn nhûng chùcæ chùnæ se ä khöng phaiã la â ngûúiâ cuöië cunâ g” “Caác nûúác chêu Êu nïn chuã àöång àiïìu phöëi nöî lûåc àaâm phaán, thay vò àïí cho böå maáy quan liïu haânh chñnh giaãi quyïët” Amanda Nguyïîn, ngûúâi phuå nûä Myä göëc Viïåt àêìu tiïn bay vaâo khöng gian, noái trong clip do cö àùng trïn maång xaä höåi ngaây 17/4 “Ngaây trûúác, töi nghô moåi ngûúâi seä noái töi khöng thïí trúã thaânh möåt phuå nûä àa taâi, maâ chó coá thïí laâm möåt cöng viïåc thöi” Ngûúâi mêîu Myä Tyra Banks ngaây 15/4 noái rùçng höëi hêån khi rúâi saân diïîn súám, khöng nhêån ra tiïìm nùng cuãa baãn thên Bernard Arnault, CEO cuãa Louis Vuitton Moet Hennessy, kïu goåi EU thoãa hiïåp vúái Myä àïí traánh thuïë quan Thûúng chiïnë My-ä Trung sùpæ tamå lùnæ g? Töíng thöëng Myä Donald Trump ngaây 18/4 tuyïn böë, coá thïí àaåt àûúåc möåt thoãa thuêån thûúng maåi múái Trung Quöëc “trong voâng 3-4 tuêìn túái”. Mùåc duâ àêy laâ tñn hiïåu hoâa giaãi cöng khai àêìu tiïn sau nhiïìu thaáng àöëi àêìu Myä-Trung, con àûúâng ài àïën möåt bûúác àöåt phaá thûåc sûå vêîn àêìy rêîy bêët öín, bêët àöìng chiïën lûúåc vaâ caác maân kõch chñnh trõ. Viïåc chñnh quyïìn Töíng thöëng Trump àöåt ngöåt thay àöíi gioång àiïåu (tûâ viïåc tùng thuïë maånh tay sang noái chuyïån vïì àaâm phaán) dûúâng nhû khöng phaãi laâ sûå thay àöíi quan àiïím maâ laâ möåt bûúác ài chiïën thuêåt àûúåc tñnh toaán. Viïåc phña Myä taåm hoaän thu caác khoaãn phñ caãng biïín gêy tranh caäi vaâ miïîn trûâ cho möåt söë mùåt haâng nhêåp khêíu nhû haâng àiïån tûã tiïu duâng cho thêëy nöî lûåc nhùçm giaãm aáp lûåc trong nûúác trong khi vêîn giûä laåi cöng cuå gêy sûác eáp. Vïì phña mònh, Trung Quöëc àaä phaãn ûáng möåt caách kiïìm chïë àaáng chuá yá. Sau khi traã àuäa bùçng möåt loaåt thuïë quan tûúng xûáng, Bùæc Kinh àaä chuyïín hûúáng sang caác biïån phaáp phi thuïë quan, nhû siïët quy àõnh, kiïím soaát xuêët khêíu àêët hiïëm vaâ nhùæm vaâo caác têåp àoaân lúán cuãa Myä nhû Boeing. Sûå thay àöíi naây phaãn aánh tñnh toaán chiïën lûúåc cuãa Trung Quöëc: duy trò aáp lûåc kinh tïë àöëi vúái Myä nhûng traánh leo thang àöëi àêìu coá thïí phaãn taác duång àöëi vúái nïìn kinh tïë àõnh hûúáng xuêët khêíu cuãa mònh. Àöìng thúâi, Chuã tõch Trung Quöëc Têåp Cêån Bònh cuäng phaát ài tñn hiïåu sùén saâng àaâm phaán, duâ chûa xaác nhêån khaã nùng sùæp àaåt àûúåc thoãa thuêån. Àöëi vúái Bùæc Kinh, àaâm phaán chó coá thïí diïîn ra trïn cú súã bònh àùèng, khöng phaãi dûúái aáp lûåc hoùåc àe doåa. Mùåc duâ coá nhûäng dêëu hiïåu cöng khai cho thêëy hai bïn sùén saâng hoâa giaãi, caác cêëu truác xung àöåt cú baãn vêîn coân nguyïn veån. Washington àaä aáp mûác thuïë kyã luåc 245% àöëi vúái nhiïìu mùåt haâng nhêåp khêíu tûâ Trung Quöëc vaâ Bùæc Kinh àaä àaáp traã bùçng nhûäng biïån phaáp quyïët liïåt. Ngay caã khi àaåt àûúåc möåt thoãa thuêån, viïåc bònh thûúâng hoáa hoaân toaân quan hïå thûúng maåi cuäng khoá xaãy ra. Kõch baãn khaã thi nhêët laâ hai bïn àöìng yá ruát búát möåt phêìn thuïë, giaãm àûúåc aáp lûåc caã vïì kinh tïë vaâ chñnh trõ, nhûng vêîn giûä laåi nhûäng cöng cuå mùåc caã chiïën lûúåc. Caã Myä vaâ Trung Quöëc dûúâng nhû àang theo àuöíi quaá trònh taách rúâi chiïën lûúåc trong daâi haån, àùåc biïåt trong caác lônh vûåc cöng nghïå cao nhû chêët baán dêîn, trñ tuïå nhên taåo... Tuy nhiïn, hiïån coá nhiïìu nghi ngaåi vïì tñnh bïìn vûäng trong chiïën lûúåc cuãa öng Trump. Trong khi chñnh saách “Nûúác Myä trïn hïët” mang laåi lúåi ñch chñnh trõ ngùæn haån, noá cuäng coá nguy cú khiïën caác àöìng minh xa laánh vaâ gêy xaáo tröån chuöîi cung ûáng toaân cêìu. Hún nûäa, hïå thöëng chñnh trõ têåp trung quyïìn lûåc cuãa Trung Quöëc cho pheáp öng Têåp chõu àûång àûúåc aáp lûåc kinh tïë lêu daâi, trong khi öng Trump laåi bõ raâng buöåc búãi kyâ bêìu cûã vaâ phaãn ûáng cuãa cûã tri. Viïåc Töíng thöëng Trump liïn tuåc lïn gioång röìi xuöëng nûúác laâm töín haåi àïën uy tñn vaâ giaãm hiïåu quaã àoân bêíy thûúng maåi cuãa chñnh mònh. Vò vêåy, kõch baãn khaã dô nhêët laâ möåt thoãa thuêån giúái haån - giaãm búát cùng thùèng maâ khöng giaãi quyïët caác vêën àïì cöët loäi. Àiïìu naây cho pheáp hai bïn giûä thïí diïån trong khi duy trò thïë phoâng thuã chiïën lûúåc. Thoãa thuêån coá thïí bao göìm taåm hoaän thuïë quan, cam kïët múã cûãa thõ trûúâng vaâ ngûng caác biïån phaáp traã àuäa. n [ THAIÁ AN ] Àiïnå thoaiå thöng minh, mayá tñnh banã g va â cacá thiïtë bõ khacá se ä khöng conâ bõ lo ngaiå gêy ra chûná g mêtë trñ nhúá úã tuöií gia,â sau khi nghiïn cûuá múiá phatá hiïnå ra rùnç g ngûúiâ lúná tuöií sû ã dunå g cöng nghïå ñt suy giamã nhênå thûcá hún. Mötå phên tñch vïì cacá nghiïn cûuá xem xetá sûcá khoeã têm ly á ú ã hún 400.000 ngûúiâ lúná tuöií cho thêyë nhûnä g ngûúiâ trïn 50 tuöií thûúnâ g xuyïn sûã dunå g thiïtë bõ thöng minh coá ty ã lï å suy giamã nhênå thûcá thêpë hún nhûnä g ngûúiâ ñt sû ã dunå g. Hiïnå khöng roä liïuå cöng nghïå co á ngùn ngûaâ àûúcå chûná g suy giamã hay khöng, nhûng cacá nha â khoa hocå cho biïtë nhûnä g phatá hiïnå nayâ àùtå nghi vênë vï ì tuyïn böë rùnç g thúiâ gian sû ã dunå g manâ hònh thucá àêyí “chûná g mêtë trñ nhúá ky ä thuêtå sö”ë . Tiïnë sô Jared Benge, mötå nha â têm ly á hocå thênì kinh lêm sanâ g taiå bïnå h viïnå UT Health Austin (My)ä cho biïtë : “Àöië vúiá thï ë hï å àêuì tiïn tiïpë xucá vúiá cacá cöng cuå thöng minh, viïcå ho å sû ã dunå g chuná g co á liïn quan àïnë chûcá nùng nhênå thûcá tötë hún. Àêy laâ thöng àiïpå àêyì hy vonå g khi chuná g ta xetá àïnë nhûnä g lo ngaiå vï ì tònh tranå g thoaiá hoaá naoä va â chûná g mêtë trñ nhúá ky ä thuêtå sö”ë . Öng Benge vaâ àönì g nghiïpå , tiïnë sô Michael Scullin - mötå nha â khoa hocå thênì kinh vïì nhênå thûcá taiå Àaiå hocå Baylor úã Texas - àaä phên tñch 57 nghiïn cûuá , trong viïcå sû ã dunå g cöng nghïå ky ä thuêtå sö ë àûúcå xem xetá ú ã 411.430 ngûúiâ lúná trïn toanâ thï ë giúiá . Àö å tuöií trung bònh laâ 69 tuöií va â têtë ca ã àïuì àa ä àûúcå kiïmí tra hoùcå chêní àoaná vï ì nhênå thûcá . Cacá nha â khoa hocå khöng tòm thêyë bùnç g chûná g naoâ cho chûná g mêtë trñ nhúá ky ä thuêtå sö,ë mötå giaã thuyïtë cho rùnç g viïcå sû ã dunå g cöng nghï å suötë àúiâ se ä dênî àïnë suy giamã trñ tuï.å Thay vaoâ ào,á ho å phatá hiïnå ra rùnç g viïcå sû ã dunå g mayá tñnh, àiïnå thoaiå thöng minh, Internet giupá khùcæ phucå nguy cú suy giamã nhênå thûcá . Cênì nhiïuì nghiïn cûuá hún àïí giaiã thñch nhûnä g phatá hiïnå nayâ , tuy nhiïn mötå sö ë nha â khoa hocå tin rùnç g, chuná g la â kïtë qua ã cuaã mötå möië quan hïå hai chiïuì . Tûcá la,â trong trûúnâ g húpå nayâ , nhûnä g ngûúiâ co á ky ä nùng tû duy tötë co á nhiïuì kha ã nùng sû ã dunå g cacá thiïtë bõ thöng minh hún vaâ ngûúcå laiå hoå cunä g nhênå àûúcå nhûnä g lúiå ñch vï ì nhênå thûcá khi sû ã dunå g cöng nghï.å Theo öng Benge, cacá cöng cuå ky ä thuêtå sö ë co á thï í giupá moiå ngûúiâ tham gia vaoâ cacá hoatå àönå g phûcá tapå va â thucá àêyí cacá möië quan hï,å ca ã hai yïuë tö ë àïuì tötë cho böå naoä àang laoä hoaá . Öng noiá thïm rùnç g, cöng nghïå cunä g cho phepá moiå ngûúiâ sönë g dï î danâ g hún kïí ca ã nïuë nhênå thûcá suy giamã , vñ duå nhû bùnç g cacá h sû ã dunå g GPS àïí tòm àûúnâ g hoùcå àùtå lúiâ nhùcæ thanh toaná hoaá àún hoùcå uönë g thuöcë . Cacá tacá gia ã baiâ phên tñch cho rùnç g, ûu vaâ nhûúcå àiïmí cuaã àiïnå thoaiå thöng minh vaâ cacá thiïtë bõ khacá àöië vúiá naoä bö å laoä hoaá phu å thuöcå vaoâ cacá h sû ã dunå g chuná g. “Sû ã dunå g cacá thiïtë bõ thöng minh theo cacá h chuná g ta sû ã dunå g TV - thu å àönå g va â ñt vênå àönå g, ca ã vï ì mùtå thï í chêtë lênî tinh thênì - co á thï í se ä khöng coá lúiå . Nhûng mayá tñnh vaâ àiïnå thoaiå cuaã chuná g ta cunä g coá thï í kñch thñch tinh thênì , mang laiå sû å kïtë nöië va â bu â àùpæ cho cacá kha ã nùng nhênå thûcá àang suy giamã theo tuöií tacá . Cacá h sû ã dunå g nayâ tû â lêu àa ä àûúcå coi la â co á lúiå cho qua á trònh laoä hoaá nhênå thûcá ”, öng Scullin giaiã thñch. Giaoá sû Peter Etchells, giamá àöcë Trung têm Nghiïn cûuá Khoa hocå va â Xa ä höiå taiå Àaiå hocå Bath Spa úã Anh, cho biïtë : “Àêy laâ cöng trònh thûcå sû å hay cho thêyë lônh vûcå nghiïn cûuá àang bùtæ àêuì trûúnã g thanâ h. No á àang bùtæ àêuì àùtå ra nhûnä g cêu hoiã tiïpë theo”. Öng Sam Gilbert, giaoá sû khoa hocå thênì kinh nhênå thûcá taiå University College London, tin rùnç g nghiïn cûuá cho thêyë möië liïn hï å giûaä viïcå sû ã dunå g cöng nghïå va â kha ã nùng nhênå thûcá ú ã tuöií gia.â “Lúiâ giaiã thñch cho möië liïn hïå nayâ vênî chûa hoanâ toanâ ro ä ranâ g: chuná g ta khöng thïí chùcæ chùnæ liïuå viïcå sû ã dunå g cöng nghïå co á baoã tönì kha ã nùng nhênå thûcá hay khöng, liïuå kha ã nùng nhênå thûcá tötë coá dênî àïnë viïcå sû ã dunå g cöng nghïå thûúnâ g xuyïn hún hay khöng, hoùcå la â sû å kïtë húpå cuaã ca ã hai. Tuy nhiïn, cöng trònh nayâ thacá h thûcá nhûnä g y á tûúnã g gêy hoang mang vï ì caiá goiå la â “chûná g mêtë trñ nhúá ky ä thuêtå sö”ë va â thay vaoâ ào á àï ì xuêtë rùnç g viïcå sû ã dunå g cöng nghïå sö ë coá thï í tötë cho sûcá khoeã naoä bö”å . Tiïnë sô Vincent O’Sullivan, mötå nha â kinh tï ë taiå Àaiå hocå Limerick úã Ireland, cunä g hoan nghïnh nghiïn cûuá nayâ . “Quan àiïmí chung thûúnâ g la â cöng nghïå àang khiïnë chuná g ta trúã nïn ngu ngöcë hoùcå hay quïn. Nhûnä g nha â nghiïn cûuá nayâ , thöng qua phên tñch tó mó mötå lûúnå g lúná taiâ liïuå hocå thuêtå , àa ä chó ra möië liïn hïå tñch cûcå giûaä sûcá khoeã nhênå thûcá tötë va â viïcå sû ã dunå g cöng nghï.å Khi chuná g ta hiïuí àûúcå cú chï ë nayâ , töi hy vonå g chuná g ta co á thï í thiïtë kï ë cacá biïnå phapá can thiïpå cho nhûnä g ngûúiâ co á nguy cú suy giamã nhênå thûcá ”, öng noiá . n Phên tñch cho thêyë nhûnä g ngûúiâ trïn 50 tuöií thûúnâ g xuyïn sûã dunå g àiïnå thoaiå , mayá tñnh banã g va â cacá thiïtë bõ khacá giupá duy trò khaã nùng nhênå thûcá tötë . Ngûúiâ lúná tuöií thûúnâ g xuyïn sûã dunå g cöng nghïå ñt co á kha ã nùng suy giamã nhênå thûcá hún [ THUY ANH ] (theo theconversation.com, ngaây 14/04/2025) Töní g thönë g My ä Donald Trump múiá àêy quyïtë àõnh apá thuï ë quan àöië ûná g vúiá nhiïuì nûúcá trïn thïë giúiá , kï í ca ã cacá nûúcá àönì g minh. Mötå sö ë hiïpå höiå nganâ h hanâ g, ngûúiâ tiïu dunâ g Myä àang than phiïnì vï ì gia á hanâ g nhêpå khêuí tùng manå h. M.L (st) Biïmë hoaå quöcë tïë Tranh: STEVE NEASE (Canada) Thuï ë quan Àiïån thoaåi thöng minh giupá con ngûúâi “treã lêu”
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==