10 nThứ Sáu n Ngày 18/4/2025 ĐỜI SỐNG Khó khăn ngay từ khi bắt đầu vì trên địa bàn tỉnh Kon Tum chưa có ai triển khai mô hình này. Nhận thấy đây vừa là tiềm năng lẫn thách thức, chị Lan dành khoảng 6 năm để tìm hiểu về cheo cheo. Từ sách báo, mạng xã hội cho đến những trại giống ở Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đồng Nai, chị Lan luôn cố gắng tìm hiểu mọi kiến thức về loại động vật này. Tháng 6/2024, chị Lan bắt đầu xây dựng trại nuôi Tâm Lan với 20 chuồng nuôi cheo cheo. Trang trại được chia làm 3 khu vực gồm khu ghép bố mẹ, khu nuôi cheo cheo con và khu cheo cheo thương phẩm. Mỗi chuồng có diện tích trên 6m2, bên trong có 2 viên gạch men được xếp theo hình tam giác để làm nhà cho cheo cheo. Xung quanh đều được phủ thảm cỏ nhân tạo để tránh gây tổn thương cho vật nuôi. Sau khi xây dựng chuồng trại đúng kỹ thuật, chị Lan mới bắt đầu mua 7 cá thể cheo cheo (3 đực, 4 cái) từ Trà Vinh về nuôi với giá 12 triệu đồng/cặp. Đồng thời, chị cũng xin giấy chứng nhận mã số cơ sở nuôi động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB từ Chi cục Kiểm lâm tỉnh. “Giai đoạn đầu tôi cực kỳ tự tin với kiến thức, kinh nghiệm có được sau nhiều năm học hỏi. Nhưng mọi thứ lại không dễ dàng khi tôi chính thức bắt tay vào nuôi thử nghiệm. Vì khác môi trường, khí hậu, chưa có kinh nghiệm nuôi nhốt nên đàn cheo cheo đầu tiên thường xuyên bị bệnh như đục mắt, tiêu chảy, phù chân. Tôi đã tổn thất 100 triệu đồng trong giai đoạn này”, chị Lan chia sẻ. Dần dần, chị Lan bắt đầu tìm ra hướng chăm sóc tốt nhất cho cheo cheo. Với những bệnh đơn giản, chị tự tìm đến các cơ sở thú y để mua thuốc. Bên cạnh đó, chị tập trung dọn dẹp chuồng trại sạch sẽ, rải thêm rơm lên mái để giữ ấm mùa lạnh, tưới nước lên mái tạo không khí mát mẻ vào mùa hè. Sau nhiều bài học rút ra, đến nay chị Lan tự tin kiểm soát được hầu hết các nguyên nhân gây bệnh, giúp cheo cheo sinh trưởng, phát triển tốt. Từ 7 cá thể ban đầu, sau khoảng 8 tháng, đàn cheo cheo của chị Lan đã sinh sản thêm 17 con, nâng tổng đàn lên 24 con. Theo chị Lan, mỗi cá thể cheo cheo có thời gian sinh sản khác nhau. Thông thường, cá thể cheo cheo từ 1,3-1,8kg đã có thể sinh sản. Mỗi năm, cheo cheo sinh sản khoảng 3 lứa, mỗi lứa khoảng 1 con. Chu kỳ mang thai của cheo cheo mẹ từ 100-105 ngày. “Cheo cheo là loại động vật sinh sản ít nên khả năng nhân giống khó hơn những vật nuôi khác. Tuy nhiên, điều này giúp giá trị của cheo cheo luôn cao, không sợ thị trường bão hoà giá. Đến nay, gia đình đã được nhiều khách hàng biết đến, hỏi mua giống nhưng chưa đủ số lượng để đáp ứng nhu cầu. Thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục mở rộng chuồng trại với quy mô chăn nuôi lên đến 100 cặp bố mẹ”, chị Lan bày tỏ. Vừa qua, chị Lan đã xuất được 7 cặp cheo cheo giống cho trang trại tại tỉnh Hà Tĩnh và xã Ia Chim (thành phố Kon Tum) với giá 10 triệu đồng/cặp. Giá thương phẩm của cheo cheo giao động từ 1,2 - 1,5 triệu đồng/kg. Bên cạnh việc bán giống và thương phẩm, chị Lan còn cam kết bao tiêu cho các hộ gia đình muốn theo đuổi mô hình nuôi cheo cheo. Bà Nguyễn Thị Thanh Tuyền - Hội trưởng Hội nông dân phường Ngô Mây chia sẻ, mô hình nuôi cheo cheo của hộ gia đình Lê Thị Lan tương đối mới trên địa bàn thành phố Kon Tum. Nhưng bước đầu cho thấy được hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với điều kiện của người dân. Trong thời gian tới, hội sẽ tiếp tục khuyến khích, vận động các hội viên tham gia vào mô hình này. Đồng thời, hội tiếp tục tìm kiếm nguồn vốn để đầu tư, phát triển mô hình nuôi cheo cheo thêm hiệu quả. NGUYÊN LÊ Chị Lan có 6 năm tìm hiểu, học hỏi về con cheo cheo 6 năm theo đuổi mô hình nuôi cheo cheo Sau 6 năm tìm hiểu, mày mò học hỏi, chị Lê Thị Lan (trú phường Ngô Mây, thành phố Kon Tum) quyết định nuôi thử nghiệm cheo cheo. Đến nay, chị đã gặt hái được thành công, bước đầu cung cấp giống cheo cheo cho người nuôi. MANG XÔ, CHẬU ĐI XIN NƯỚC Nhiều ngày qua, giáo viên Trường Mầm non Hoàng Trù (xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, Nghệ An) chật vật, khổ sở vì sự cố vỡ ống nước khi thi công dự án cải tạo, mở rộng quốc lộ 46. Việc mất nước khiến sinh hoạt của 317 cháu mầm non và giáo viên ở trường gặp nhiều khó khăn. Các giáo viên phải đi xin từng chậu nước. “Mấy ngày hôm nay, các cô phải xin nước nhà dân quanh xóm. Đến ngày hôm nay, nhiều nhà dân đã hết nước dự trữ vì tất cả đều dùng nước máy. Các trường khác thu tiền mua nước cho học sinh, trong khi ở trường không thu nên thiếu kinh phí mua nước cho các cháu. Nếu tiếp tục mất nước thì ngày mai trường sẽ cho học sinh nghỉ học”, bà Nguyễn Thị Bắc, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hoàng Trù chia sẻ. Không chỉ cô trò ở trường mầm non gặp khó, cuộc sống của hàng nghìn hộ dân ở xã Kim Liên cũng bị đảo lộn khi mất nước nhiều ngày qua. “Nước dự trữ cũng đã dùng hết. Chúng tôi phải mang xô, chậu đi xin nước giếng nhà hàng xóm. Sinh hoạt trong gia đình bị đảo lộn. Rất mong các cơ quan chức năng sớm khắc phục sự cố vỡ ống nước để người dân sớm ổn định cuộc sống”, anh Ái (trú xã Kim Liên) mong mỏi. Theo tìm hiểu, ngày 12/4, trong quá trình nhà thầu Cty TNHH Hòa Hiệp thi công dự án nâng cấp, cải tạo quốc lộ 46, máy xúc đất phần hành lang đường 46 cũ đã làm vỡ ống nước ngầm. Ống nước bị vỡ khiến hàng nghìn hộ dân tại xã Kim Liên không có nước sạch sử dụng. Việc thiếu nước sinh hoạt đang khiến đời sống người dân rơi vào cảnh bức bối, ngột ngạt, nhất là trong thời điểm nắng nóng như hiện nay. Ông Nguyễn Quang Lộc, Chủ tịch UBND xã Kim Liên cho biết, toàn xã có 2.810 hộ dân đăng ký sử dụng nước sạch từ Nhà máy nước Cầu Bạch, đóng tại xã Nam Giang. Trong nhiều ngày qua, người dân ở hầu hết các xóm đều không có nước sạch để sử dụng. Sau khi sự việc xảy ra, chính quyền xã Kim Liên và Ban Quản lý dự án 85 (chủ đầu tư dự án) đã yêu cầu nhà thầu cùng với đơn vị cấp nước khẩn trương khắc phục, đồng thời di dời đường ống ra khỏi phạm vi thi công để nhà thầu triển khai thi công. KHẮC PHỤC SỚM NHẤT ĐỂ CẤP LẠI NƯỚC CHO DÂN Sau 3 ngày mất nước, đến ngày 16/4, phía Cty cổ phần Cấp nước Nghệ An mới triển khai khắc phục sau sự cố vỡ ống nước ở dự án cải tạo, mở rộng quốc lộ 46. Theo lãnh đạo Cty cổ phần Cấp nước Nghệ An, thời gian cấp lại nước còn tùy thuộc quá trình sửa chữa thực tế tại hiện trường. Liên quan đến sự việc, ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Quản lý dự án quốc lộ 46 (Ban Quản lý Dự án 85) cho biết, khu vực ống nước bị vỡ là công trình hạ tầng nằm trong hành lang đường bộ. Phần này Hội đồng giải phóng mặt bằng huyện Nam Đàn đã bàn giao cho chủ đầu tư, nhà thầu để thi công. Về nguyên tắc, khi địa phương đã bàn giao thì tất cả các công trình trong phạm vi đã được bồi thường, di dời, chủ đầu tư, nhà thầu được toàn quyền sử dụng để thi công dự án. Sau đó, khi nhà thầu tiến hành thi công thì xảy ra việc vỡ đường ống và phát hiện vẫn còn hệ thống hạ tầng ống ngầm chưa được di dời. “Trước mắt, chúng tôi đã yêu cầu chính quyền địa phương, Hội đồng giải phóng mặt bằng huyện phối hợp với nhà máy nước sớm xử lý để cấp nước cho người dân. Đồng thời, di dời hệ thống đường ống ra khỏi phạm vi thi công dự án”, ông Dũng cho hay. THU HIỀN Quá trình thi công dự án cải tạo, mở rộng quốc lộ 46, máy xúc đất làm đường ống bị vỡ, khiến hàng nghìn hộ dân ở Nghệ An bị mất nước sạch trong nhiều ngày. Máy múc, san ủi trong quá trình thi công dự án đã làm vỡ ống nước sinh hoạt của hàng nghìn hộ dân ở xã Kim Liên Dự án cải tạo Quốc lộ 46 có tổng chiều dài 10,69 km, điểm đầu tại Km 21+642,44, thuộc địa phận xã Nam Giang (huyện Nam Đàn), điểm cuối tại Km 32+334,53 thuộc địa phận thị trấn Nam Đàn (huyện Nam Đàn). Dự án được đầu tư quy mô đường cấp III đồng bằng gồm 4 làn xe, bề rộng nền đường 21,5m, vận tốc thiết kế 80km/h. Tổng mức đầu tư dự án là 500 tỷ đồng. Dự án do Ban Quản lý Dự án 85 (thuộc Bộ Giao thông Vận tải, nay là Bộ Xây dựng) làm chủ đầu tư. Nhà thầu trúng gói thầu thi công trên là Cty trách nhiệm hữu hạn Hoà Hiệp, có trụ sở tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. THI CÔNG ĐƯỜNG LÀM VỠ ỐNG NƯỚC: Hàng nghìn hộ dân “khát” Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Kon Tum, hộ kinh doanh Tâm Lan đã đăng ký giấy chứng nhận mã số cơ sở nuôi động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IIB; động vật hoang dã nguy cấp thuộc Phụ lục II, III Cites đối với 10 cá thể cheo cheo (gồm 4 cá thể đực, 2 cá thể cái, 4 cá thể con non mới sinh).
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==