6 KHOA GIÁO n Thứ Năm n Ngày 17/4/2025 LO LẮNG Bà Phạm Thị Kim Huệ, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Chương Dương, Hoàn Kiếm (Hà Nội) cho biết, kết quả các đợt kiểm tra môn Toán đối với học sinh lớp 9 của trường thấp hơn so với những năm trước. Về định dạng đề thi tuyển sinh lớp 10 của Hà Nội, theo bà Kim Huệ, năm nay, thí sinh thi tự luận, chưa thi trắc nghiệm như kì thi tốt nghiệp THPT. Điểm mới của đề thi tuyển sinh năm nay có phần thi xác suất thống kê. Bà Huệ đánh giá, so với chương trình giáo dục phổ thông 2006, chương trình 2018 ở môn Toán ít thay đổi nhất vì là môn khoa học cơ bản. Tuy nhiên, chương trình môn Toán hiện hành đang gây khó cho giáo viên do nhiều định lí giữa các SGK (ít nhất có 3 bộ SGK môn Toán lưu hành trong trường phổ thông) không thống nhất. Các dạng bài Toán của chương trình 2018 không khác nhiều so với chương trình 2006 nhưng theo yêu cầu mục tiêu phát triển phẩm chất năng lực, học sinh phải chủ động, tăng kĩ năng tự học. Lứa học sinh đang học THCS hiện nay có đặc điểm 5 năm tiểu học học theo chương trình 2006, bước vào lớp 6, học chương trình 2018 nhưng phải trải qua 2 năm học trực tuyến vì COVID-19. Chính vì vậy, học sinh gặp khó khăn với những yêu cầu của chương trình mới như chủ động tự học, chủ động sáng tạo trong học tập. Trong khi đó, thời lượng luyện tập trên lớp cho học sinh của chương trình 2018 ít hơn chương trình cũ. Đây cũng lí giải vì sao điểm kiểm tra của học sinh không tốt. Bản chất của môn Toán, học sinh phải rèn luyện bằng cách làm bài tập. Nếu có nhiều tiết luyện tập hơn sẽ có kĩ năng tốt hơn. TÍN HIỆU KHỞI SẮC Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TPHCM) vừa công bố kết quả, phổ điểm của kì thi thử tuyển sinh lớp 10 năm 2025. Kì thi được tổ chức từ 29-30/3, với sự tham dự của trên 1.000 thí sinh. Mỗi thí sinh dự thi 3 bài bắt buộc: Toán, Ngữ văn, tiếng Anh và bài thi môn chuyên theo nhu cầu. Kết quả thi cho thấy, môn Toán không chuyên có 714/1.060 bài thi đạt từ 5 điểm trở xuống (chiếm trên 67%). Đối với bài thi Toán chuyên, có 270/312 bài đạt từ 5 điểm trở xuống, chiếm tỉ lệ 86,5%. Điểm trung bình của môn Toán chuyên 2,47. Có một bài thi đạt điểm cao nhất 9,25. Chia sẻ với báo chí, TS Trần Nam Dũng, Hiệu phó Trường Phổ thông Năng khiếu, cho rằng, kết quả môn Toán không chuyên thực sự hơi lo lắng. Ông Dũng cho hay, đề thi môn không chuyên thường khá nhẹ, nếu học sinh không đạt 2 trở lên điểm thì chắc chắn có vấn đề, hoặc có thể nằm ở đề thi, ví dụ khó quá, lạ quá, hoặc nằm ở dạy và học, phát triển năng lực chưa tới. TS Trần Nam Dũng khuyên học sinh khi lựa chọn thi vào các trường chuyên hoặc thi lớp chuyên của các Sở GD&ĐT cần xem khung chương trình, đề minh họa tương ứng để có sự chuẩn bị tốt hơn. Theo ông Dũng, từ các bài thi cụ thể, nhận thấy khả năng trình bày của đa số học sinh khá yếu. Ông Dũng chia sẻ bí quyết thi hiệu quả là luôn có mục tiêu tối thiểu và mục tiêu tối đa. Khi đã có mục tiêu, học sinh sẽ có chiến lược ôn và chiến thuật thi. Ông Dũng cho rằng, kết quả của các kì thi thử hay các kì thi khảo sát quan trọng nhất là học sinh đã xác định được đang ở đâu, có điểm mạnh điểm yếu thế nào, còn mắc những lỗi nào cần phải sửa, đã bỏ qua các cơ hội ra sao. “Tôi thấy vui khi từ kết quả kì thi thử vừa qua đa số học sinh đã làm tốt bài toán đố, dạng toán mà những năm trước học sinh luôn gặp khó khăn. Đó là một điểm sáng. Có nhiều em làm bài chặt chẽ, trình bày sáng sủa. Đó là điểm sáng thứ hai”, ông Dũng nói. Ở chiều ngược lại, có một số điều ông Dũng muốn nhắc nhở học sinh ở phần trắc nghiệm, cần làm kĩ hơn để không bị mất điểm. Đa số ở phần này kiến thức tập trung lớp 9 và không quá khó, hoàn toàn có thể làm được mức 7, 8 câu. Các phần còn lại, học sinh cần rèn luyện kĩ, làm cẩn thận, nắm vững lí thuyết và cách vận dụng. Học sinh cần lưu ý đến yêu cầu của bài toán. TS Trần Nam Dũng khuyên học sinh nên xem lại cấu trúc đề và đề minh họa để có những ôn tập đúng trọng tâm hơn. NGHIÊM HUÊ N.T.L (19 tuổi, sinh viên một trường đại học tại Hà Nội) được đưa vào Viện Sức khỏe Tâm thần trong trạng thái buồn chán sâu sắc, mất ngủ triền miên, và từng lên kế hoạch tự tử bằng cách treo cổ. Là chị cả trong gia đình có hai chị em, L, mang trong lòng sự tủi thân từ nhỏ khi cảm thấy bị “lép vế” trước em trai vốn được bố mẹ ưu ái. Căng thẳng tích tụ nhiều năm, cộng thêm cú sốc khi bố ốm nặng, khiến em sụp đổ. “Con bé mang dây về phòng. May mà phát hiện kịp”, người mẹ kể lại trong nước mắt. Một trường hợp khác là N.T.H (15 tuổi, học sinh THCS ở ngoại thành Hà Nội), nhập viện sau khi uống thuốc diệt chuột. H, sống với bố từ năm 6 tuổi, khi bố mẹ li hôn. Em thường xuyên phải chịu đựng tiếng mắng nhiếc, sự cấm đoán và bạo lực từ người bố nghiện rượu. Ở trường, bạn bè xa lánh, bắt nạt. H, tự cắt tay nhiều lần trước khi quyết định kết thúc mọi thứ. Các bác sĩ chẩn đoán H, bị trầm cảm nặng. Hai câu chuyện đau lòng chỉ là lát cắt trong bức tranh trầm cảm vị thành niên trong xã hội hiện đại. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 10-20% trẻ vị thành niên từng trải qua ít nhất một rối loạn tâm thần, trong đó trầm cảm là phổ biến nhất. Tại Việt Nam, tỉ lệ này dao động 5-8%, nhưng nhiều trường hợp bị bỏ sót do người lớn nhầm lẫn với dấu hiệu “khủng hoảng tuổi mới lớn”, hoặc đơn giản là không tin con mình bị trầm cảm. Bác sĩ chuyên khoa 2 Bùi Văn Lợi, Viện Sức khỏe Tâm thần nhấn mạnh: “Trầm cảm tuổi vị thành niên không phải là chuyện tâm lí nhất thời hay yếu đuối. Nó là một rối loạn sức khỏe tâm thần thực sự, cần được nhận diện và can thiệp sớm”. Trầm cảm ở lứa tuổi mới lớn bắt nguồn từ sự giao thoa phức tạp giữa sinh học, tâm lí và xã hội. Trẻ có bố mẹ từng mắc trầm cảm có nguy cơ gấp đôi. Các rối loạn dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine… ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng, khả năng hưởng thụ niềm vui, điều tiết hành vi và cảm xúc. Ngoài ra, hình ảnh cộng hưởng từ cho thấy một số vùng não ở người bị trầm cảm có thay đổi rõ rệt. Ở khía cạnh tâm lí - xã hội, áp lực học tập, mâu thuẫn gia đình, li hôn, bạo lực, thiếu gắn bó tình cảm, hay bị bắt nạt học đường là những yếu tố dễ kích hoạt khủng hoảng tinh thần. Trầm cảm ở tuổi mới lớn không phải lúc nào cũng biểu hiện bằng nước mắt. Nhiều trẻ trở nên cáu kỉnh, dễ nổi giận vô cớ, mất hứng thú với các sở thích trước đây, sa sút học hành, mất ngủ, ăn uống kém hoặc tăng cân bất thường. Một số trẻ sử dụng rượu, chất kích thích, hoặc có hành vi tự gây thương tích như cắt tay, đập đầu. Nguy hiểm hơn, không ít trường hợp che giấu ý định tự sát. Chỉ đến khi trẻ có hành động thực sự, gia đình mới bàng hoàng phát hiện. Theo các chuyên gia, phòng ngừa trầm cảm ở tuổi vị thành niên phải bắt đầu từ sự quan tâm thật sự - không phán xét, không áp đặt. Gia đình nên tạo môi trường an toàn, cởi mở để trẻ chia sẻ. Nhà trường cần tích cực phát hiện sớm những học sinh có dấu hiệu rối loạn cảm xúc, đồng thời tổ chức các hoạt động kĩ năng sống, tư vấn học đường bài bản. Với cá nhân các em, thể thao, nghệ thuật, giao tiếp bạn bè là những liều thuốc tinh thần hữu hiệu. Khi có các biểu hiện như buồn chán kéo dài, mất ngủ, tự làm đau, xa lánh bạn bè… trong hơn 2 tuần, trẻ cần được đưa đến cơ sở y tế chuyên khoa tâm thần để được thăm khám. HÀ MINH Kết quả các kỳ thi thử tuyển sinh lớp 10 năm 2025 cho thấy, chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã tác động tới việc học, kiểm tra đánh giá trong trường học. “Trầm cảm không phải là dấu hiệu của yếu đuối. Đó là một căn bệnh, và hoàn toàn có thể chữa trị. Việc phát hiện và can thiệp sớm có thể cứu sống một sinh mạng”. Bác sĩ BÙI VĂN LỢI Một trong những yêu cầu của môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 là ứng dụng trong thực tế. Theo bà Phạm Thị Kim Huệ, trong đề thi, đề kiểm tra đánh giá của Hà Nội đã bắt đầu tiệm cận với yêu cầu này để học sinh dần làm quen. Bỡ ngỡ với những yêu cầu mới Học sinh thi lớp 10 THPT công lập năm 2024 tại Hà Nội ẢNH: TRỌNG TÀI Trầm cảm - cơn bão lặng ở người trẻ “Trẻ vị thành niên, đặc biệt là giai đoạn từ 13-18 tuổi, rất dễ bị tổn thương bởi những thay đổi trong gia đình và xã hội. Nếu không có điểm tựa về mặt tinh thần, các em dễ rơi vào trạng thái cô lập và tuyệt vọng”, bác sĩ Bùi Văn Lợi, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết. TUYỂN SINH LỚP 10: Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân trầm cảm
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==