5 nThứ Bảy n Ngày 12/4/2025 KINH TẾ Phát biểu khai mạc hội thảo, Tổng biên tập báo Tiền Phong Phùng Công Sưởng cho biết, lịch sử ngành ngân hàng Việt Nam đã chứng kiến nhiều đợt tái cơ cấu với những thành công và cả bài học kinh nghiệm sâu sắc. Việc nghiên cứu, phân tích kỹ lưỡng những tiền lệ này là vô cùng quan trọng để các chuyên gia, nhà quản lý đưa ra những quyết sách đúng đắn, hiệu quả cho giai đoạn hiện tại. Mục tiêu cuối cùng không chỉ là giúp các ngân hàng yếu kém vượt qua khó khăn mà còn là xây dựng một hệ thống ngân hàng Việt Nam ngày càng vững mạnh, minh bạch và đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế. TÁI CƠ CẤU NGÂN HÀNG YẾU KÉM TS.Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện nghiên cứu và phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu cho biết, sau khi Luật sửa đổi Luật Tổ chức tín dụng ban hành năm 2024, NHNN đã hoàn tất việc chuyển giao bắt buộc bốn ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt. Cụ thể, Ngân hàng Xây dựng được chuyển giao cho Vietcombank và đổi tên thành VCBNeo; Oceanbank được chuyển giao cho MBBank và đổi tên thành Modern Bank of Vietnam; GPBank được giao cho VPBank; Đông Á Bank được chuyển giao cho HDBank và đổi tên thành Vikki Bank. Ngoài bốn ngân hàng 0 đồng này, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) đang nằm trong diện kiểm soát đặc biệt. Sau 10 năm, bốn ngân hàng trên vẫn làm ăn thua lỗ và không vực lại được. Việc tái cơ cấu ngân hàng qua việc NHNN mua lại với giá 0 đồng và giao lại cho một số ngân hàng lớn để tái cấp vốn và tái tổ chức được xem là thất bại. “Nguyên nhân sâu xa của sự thất bại, đó là sự thiếu nhất quán trong thiết kế chính sách, thiếu trách nhiệm trong quản trị, không minh bạch thông tin và thiếu sự giám sát chặt chẽ từ các bên liên quan, dẫn đến việc tái cơ cấu không đạt hiệu quả như mong muốn” - Ông Hiếu chỉ ra. Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng TPHCM cho rằng, việc tái cơ cấu ngân hàng thành công hay không trong 10 năm qua cần xem xét ở nhiều góc độ. Theo ông Trung, khi tái cơ cấu ngân hàng bảo vệ được người gửi tiền, không có cuộc xung đột nào với người gửi tiền. Điều đó chứng tỏ việc tái cơ cấu ngân hàng đã thành công. Ths.Nguyễn Xuân Thành - Giảng viên chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam đánh giá, nhìn vào lịch sử tái cơ cấu những ngân hàng thương mại (NHTM) từ năm 2011 đến nay, chỉ có một nguyên nhân duy nhất khiến các đơn vị này rơi vào tình trạng yếu kém (mất thanh khoản, nợ xấu cao, âm vốn chủ sở hữu) là bị thao túng bởi một nhóm cổ đông nắm tỷ lệ sở hữu lớn để tạo sự kiểm soát chi phối thông qua cấu trúc sở hữu chéo. Cơ cấu sở hữu chéo vô hiệu hóa các quy định về đảm bảo hoạt động. Ngân hàng cấp tín dụng cho các doanh nghiệp và dự án trong “hệ sinh thái” không có hiệu quả và tín dụng trở thành nợ xấu. BẮT BUỘC CHUYỂN GIAO Cũng theo Ths.Nguyễn Xuân Thành, bài học thất bại trong thời gian qua là các ngân hàng yếu kém sáp nhập, hợp nhất với nhau tạo ra một ngân hàng lớn hơn nhưng vẫn yếu kém. Bởi nhóm cổ đông là nguyên nhân tạo ra sự yếu kém vẫn nắm quyền kiểm soát. Bài học thành công là ngân hàng yếu kém có quy mô nhỏ được sáp nhập vào ngân hàng lớn và mạnh hơn. Ngân hàng nhận sáp nhập dùng nguồn lực thực về tài chính để xử lý nợ xấu. Lợi nhuận từ tăng trưởng nhanh sau tái cơ cấu giúp xử lý thua lỗ trước đó. “Do đó, cần một hệ thống thanh tra, giám sát mang tính hợp nhất cao hơn để phát hiện và ngăn chặn các hành vi không tuân thủ trên cả hoạt động ngân hàng và chứng khoán, tức là trên cả thị trường tiền tệ và thị trường vốn” - Ông Thành nhấn mạnh. Các chuyên gia cho rằng, cần có cơ chế để các ngân hàng tự nguyện chuyển giao. Các ngân hàng yếu kém phải tự đi tìm ngân hàng mẹ để thực hiện việc tái cơ cấu, nếu không được thì làm thủ tục phá sản. Để việc tái cơ cấu ngân hàng thông qua phương án chuyển giao có hiệu quả, TS.Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, vốn chủ sở hữu của ngân hàng được tái cơ cấu phải đảm bảo 3.000 tỷ đồng, ngân hàng mẹ phải bảo lãnh tiền khách hàng gửi từ ngân hàng con. Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Cty Luật ANVI phân tích, khi ngân hàng rơi vào tình trạng không bảo đảm các yêu cầu về an toàn và chất lượng hoạt động thì có thể bị áp dụng biện pháp can thiệp sớm. Nếu sau khi đã được can thiệp sớm mà vẫn không khắc phục được sẽ bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt. Sau một thời gian vẫn không khắc phục sẽ bị phá sản hoặc chuyển giao bắt buộc. UYÊN PHƯƠNG - VÂN SƠN “Tái cơ cấu ngân hàng, làm sao đạt hiệu quả tối đa?” là hội thảo do báo Tiền Phong tổ chức hôm qua, ngày 11/4, nhằm giúp nhà đầu tư, cơ quan quản lý Nhà nước tìm ra mô hình tối ưu để tái cơ cấu các ngân hàng một cách hiệu quả. Hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. Toàn cảnh hội thảo “Tái cơ cấu ngân hàng, làm sao đạt hiệu quả tối đa?” ẢNH: DUY ANH TÁI CƠ CẤU NGÂN HÀNG: Minh bạch để đạt hiệu quả tối đa Theo Ths.Nguyễn Xuân Thành, trong số 35 NHTM hiện có, có 5 ngân hàng 0 đồng. Nhiều ngân hàng tốt cho cạnh tranh, tốt cho doanh nghiệp tiếp cận tín dụng, tốt cho người gửi tiền nhưng cũng rất khó khăn trong việc quản lý, đảm bảo hoạt động an toàn bởi trong lĩnh vực ngân hàng thì rủi ro, thất bại thị trường rất lớn. Tính từ năm 2010, hệ thống ngân hàng có sự tăng trưởng bùng nổ, thậm chí có ngân hàng tăng trưởng từ 10 - 15 lần trong 15 năm. Việc này tạo ra thách thức đối với việc quản lý nhưng đồng thời cũng là cơ hội, là cơ sở để chúng ta tái cấu trúc ngân hàng. Cần có sự minh bạch trong hệ thống ngân hàng. Hiện nay, tất cả NHTM cổ phần nếu không niêm yết thì phải công bố báo cáo tài chính định kỳ, trừ các ngân hàng liên doanh nước ngoài. Tuy nhiên, có nhiều ngân hàng yếu kém cũng không công bố báo cáo tài chính. “Tôi cho rằng các ngân hàng cần minh bạch, công bố báo cáo tài chính rõ ràng, minh bạch bởi muốn giấu thì người ta cũng biết” - Ông Thành nói thêm. Ông Nguyễn Quốc Tuấn - Giám đốc Ban Dự án chiến lược Ngân hàng TMCP Phát triển TPHCM nói rằng, việc tái cơ cấu ngân hàng là một trong những giải pháp đã được cân đo đong đếm rất nhiều từ NHNN, các bộ, ban ngành nhằm đưa ra giải pháp tối ưu, phù hợp cho từng giai đoạn. Để thực hiện chuyển giao bắt buộc, tất cả ngân hàng tham gia đều có phương án cụ thể như tình hình tài chính, trách nhiệm của các bên tham gia, mức độ an toàn cho người gửi tiền... và đều nhằm đạt mục tiêu cuối cùng để ngân hàng hoạt động bình thường, dựa trên phê duyệt theo đúng quy định của Luật Tổ chức tín dụng. “Tôi cho rằng, với sự quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ và các bên liên quan, việc tái cơ cấu ngân hàng sẽ đạt kết quả tốt đẹp. Ở góc độ cá nhân, tôi đánh giá tái cấu trúc ngân hàng là giải pháp toàn diện” - Ông Tuấn chia sẻ. UP-VS Vai trò “người cho vay cuối cùng” Các chuyên gia đánh giá cao quá trình tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém, đồng thời nhấn mạnh vai trò của NHNN với tư cách là “người cho vay cuối cùng” để đảm bảo thanh khoản và ngăn chặn rủi ro đổ vỡ hệ thống. “Thông qua những chia sẻ, thảo luận từ các chuyên gia, chúng ta có được góc nhìn đa chiều, phân tích sắc bén và kiến nghị giá trị, giải pháp tối ưu để tìm ra mô hình tối ưu cho các nhà hoạch định chính sách nhằm tái cơ cấu các ngân hàng một cách hiệu quả và minh bạch”. Tổng biên tập Báo Tiền Phong PHÙNG CÔNG SƯỞNG Các chuyên gia chia sẻ tại hội thảo ẢNH: DUY ANH
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==