11 n Thứ Năm n Ngày 10/4/2025 KINH TẾ chi phí và cách phân loại các lô hàng… cũng đang là bài toán khó cho DN trước khi ra quyết định điều chỉnh giá bán. Hiện tại, cả nhà xuất khẩu và nhập khẩu đều đang “nín thở” chờ đợi, một số tranh thủ bán hàng trước thời hạn, số khác vẫn tạm hoãn để chờ thêm tín hiệu rõ ràng hơn, trong khi không ít người hy vọng rằng đây có thể chỉ là một phần trong chiến lược đàm phán thương mại ngắn hạn. Theo ông Đỗ Hoài Nam, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP), trước việc bị đánh thuế, VASEP đã có kiến nghị khẩn gửi Chính phủ đề xuất, kiến nghị loạt giải pháp. Theo ông Nam, mức thuế nhập khẩu chắc chắn ảnh hưởng nặng nề đến nhiều ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, trong đó đặc biệt ngành thủy sản do thủy sản hàng năm xuất khẩu khoảng 2 tỷ USD sang Mỹ, chiếm 1/5 giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Hiện 70% các sản phẩm xuất khẩu là thủy sản nuôi trồng (tôm, cá tra, nhuyễn thể, cá nước ngọt khác) đang gắn với sinh kế của hàng trăm nghìn nông dân tại các địa phương. Tương tự, 30% sản phẩm xuất khẩu là từ hải sản khai thác, là sinh kế, nguồn sống của hàng trăm ngàn ngư dân Việt Nam. Trong khi đó, Mỹ đang là thị trường nhập khẩu số 1 về tôm, cá ngừ, thị trường số 2 về cá tra Việt Nam. “Hiện có hơn 400 DN Việt Nam đang xuất khẩu và có kế hoạch xuất thủy sản sang thị trường Hoa Kỳ với những đơn hàng lớn, giá trị cao. Trong bối cảnh cạnh tranh cao và thuế chống bán phá giá, phương thức vận chuyển hàng thủy sản chủ yếu là DDP (giao hàng tận kho) khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ, nghĩa là DN Việt Nam phải trả toàn bộ chi phí (vận chuyển, bảo hiểm, thuế) trước khi giao hàng và chờ thanh toán từ đối tác. Do vậy, mức thuế mới khiến cho DN thủy sản Việt Nam hoang mang lo ngại về khả năng mất thị trường lớn này và cả những thiệt hại to lớn với nhiều lô hàng đang trên đường vận chuyển tới Mỹ”, lãnh đạo VASEP cho hay. PHẠM TUYÊN - UYÊN PHƯƠNG “Với mức thuế 46%, cao hơn nhiều so với mức thuế áp cho các quốc gia XK cạnh tranh, thủy sản Việt Nam đang đứng trước nguy cơ mất thị trường quan trọng nhất này, mất khả năng cạnh tranh trên thị trường Hoa Kỳ vì các nước xuất khẩu thủy sản khác đều có mức thuế thấp hơn nhiều so với Việt Nam (Ấn Độ 26%, Ecuador 10%, Indonesia 32%, Thái Lan 36%... Theo đại diện VPSA, vấn đề lớn nhất hiện nay chính là nông dân đang rất lo lắng, băn khoăn trước quyết định: Có nên tiếp tục giữ lại hồ tiêu trong ngắn hạn và xa hơn nữa là có nên tiếp tục đầu tư chăm sóc, thu hoạch, mở rộng vùng trồng hay không? Đây là mối lo có thật do một số nhà nhập khẩu Mỹ có đề nghị phía doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam chậm giao hàng, không ký hợp đồng mới. Một số thị trường khác không liên quan nhân cơ hội này cũng không ký hợp đồng mới để chờ đợi giá giảm nếu Việt Nam bị áp thuế. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất trong nước và doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. “Trong ngắn hạn, bà con cần tiếp tục duy trì sản xuất ổn định diện tích, chăm sóc vườn đúng kỹ thuật. Không bán vội, bán tháo, không tin những tin đồn thất thiệt. Nếu có điều kiện, nên đăng ký các tiêu chuẩn canh tác bền vững (RA, Organic…) để tăng giá trị sản phẩm. Trong thời điểm hiện tại, giá có thể giảm do Hoa Kỳ và một số nước yêu cầu hạn chế giao hàng. Tuy nhiên trong 1-2 tháng tới là do nông dân quyết định. Nếu bán thì nên bán vừa đủ nhu cầu cần tiền chứ không bán ồ ạt vì khi giá tăng trở lại thì lại không còn hàng để bán”, VPSA khuyến nghị. VPSA cũng cho rằng, hiện tại chưa có thông tin chính xác về việc Hoa Kỳ sẽ áp thuế bao nhiêu % đối với hồ tiêu và gia vị, ngoại trừ mức 10% tối thiểu. Vì vậy, doanh nghiệp cần chủ động trong mọi tình huống. Doanh nghiệp cũng cần chủ động và tập trung mạnh hơn nữa để tăng cường chế biến sâu; chuyển dịch dần khỏi xuất khẩu thô, đa dạng thị trường, giảm phụ thuộc vào một thị trường lớn, tránh bị ép giá lúc cao điểm. Các doanh nghiệp cần minh bạch chuỗi sản xuất cung ứng, tránh việc nước thứ 3 mượn Việt Nam là nơi tránh thuế quan như trước đây “Đề nghị Chính phủ có chính sách tài chính phù hợp, lãi suất ưu đãi riêng cho ngành hàng nông sản xuất khẩu vào Hoa Kỳ. Hỗ trợ triển khai các gói tín dụng tạm trữ, bảo hiểm rủi ro đơn hàng bị hoãn, giãn hợp đồng”, VPSA kiến nghị. Hiệp hội này cũng cho rằng, chi phí logistics nội địa, đặc biệt đường bộ và container lạnh hiện cao nhất khu vực ASEAN, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức cạnh tranh về giá xuất khẩu. Vì thế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần phối hợp với Bộ Xây dựng và Bộ Công Thương xem xét miễn, giảm chi phí lưu kho, phí hạ tầng cảng biển; hỗ trợ cước vận tải nội địa trong thời gian doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi yếu tố chính trị quốc tế. Theo ông Trần Văn Hiệp, đại diện Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), một số khách hàng nước ngoài đã yêu cầu Việt Nam xuất hàng trước ngày 9/4. Đặc điểm của ngành điều là hàng hóa để lâu trong kho sẽ mau giảm chất lượng. Doanh nghiệp muốn giữ được chất lượng, nhất là trong mùa mưa, sẽ phải xử lý sâu mọt bằng cách xông thuốc. Đây là vấn đề khó khi doanh nghiệp phải đứng giữa lựa chọn: Duy trì chất lượng và kiểm soát không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. CƠ HỘI TẬP TRUNG TÁI CƠ CẤU Tại hội thảo khoa học Tăng trưởng kinh tế thành phố trước tác động chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ do UBND TPHCM tổ chức ngày 9/4, ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM, nói rằng, ngay từ khi cuộc bầu cử Mỹ diễn ra, Hội đã có các cuộc làm việc, khảo sát để tìm hướng xoay xở. Gần đây nhất, khi Mỹ công bố mức thuế tăng mạnh, Hội cũng kết nối liên tục để cập nhật tình hình các doanh nghiệp, bởi hơn 50% hội viên đều xuất khẩu sang Mỹ, tổng doanh số của thị trường này cũng chiếm tới 52%. “Những ngày đầu, doanh nghiệp rất hoang mang vì các đơn hàng có thể bị hủy, ngừng xuất khẩu. Nhưng sáng nay thấy anh em vẫn xuất khẩu bình thường, doanh nghiệp lớn chưa có động thái ngưng đơn hàng, nên mọi thứ cũng bình tĩnh hơn” - ông Phương nhìn nhận. Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam, nói rằng, theo kinh nghiệm, doanh nghiệp sẽ vượt khó tìm kiếm thị trường mới, đa dạng thị trường. “Ở thời điểm hiện tại, doanh nghiệp cần giữ vững thị trường trong nước, giữ chất lượng, khai phá thị trường mới. Riêng với ngành dệt may, cần có các giải pháp giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng Trung Quốc, sử dụng các nguyên liệu bản địa như xơ dứa, sen, nguyên liệu tái chế - rất phù hợp với xu hướng thời trang chậm hiện nay”, bà Hạnh chia sẻ. Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp TPHCM, cho rằng, trong thời gian Việt Nam đàm phán với Mỹ về thuế suất, thành phố cần có chương trình hỗ trợ lãi suất, vốn vay cho doanh nghiệp. Đồng thời, áp dụng chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị quyết 98 cho thêm một số ngành. “Thành phố đẩy mạnh chương trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số để tạo trợ lực cho doanh nghiệp thích ứng với điều kiện tình hình mới. Song song đó, tiếp tục đồng hành và hỗ trợ quyết liệt hơn cho doanh nghiệp trong cải cách hành chính, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ”, ông Hòa nhấn mạnh. Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được nhìn nhận, việc áp thuế cao từ Mỹ sẽ ảnh hưởng đến việc hoàn thành chỉ tiêu tăng trưởng GRDP (tổng sản phẩm trên địa bàn) 8,5% của Chính phủ đặt ra cũng như tốc độ phát triển của thành phố. Thành phố muốn có những kịch bản cụ thể để thành phố vượt qua thách thức. Ông Được khuyến nghị DN cần bình tĩnh đón nhận, phân tích, theo dõi. “Đây là cơ hội tái cơ cấu lại nền kinh tế, trong đó chuyển sang công nghiệp phụ trợ, chuyển đổi sang những ngành mới, ngành dùng nhiều trí tuệ nhưng ít vốn mà giá trị gia tăng cao”, ông Được nói. UYÊN PHƯƠNG - THỤC QUYÊN Ông Phùng Văn Sâm, đại diện Hiệp hội Hồ tiêu và gia vị Việt Nam (VPSA), cho biết, thị trường Mỹ nhập khoảng 30% hồ tiêu của Việt Nam. Hiện các doanh nghiệp trong ngành đang đối mặt với việc nhiều hợp đồng đã ký với Mỹ phải dừng lại hoặc hủy, vì đối tác lo sợ thuế tăng sẽ rất rủi ro. Chủ động đàm phán, có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp Doanh nghiệp sản xuất bình tĩnh, tìm cách xoay trục tìm giải pháp ẢNH: U.P TPHCM xây dựng 3 kịch bản tăng trưởng Viện trưçng Viện Nghiên cứu phát triÆn TPHCM Trương Minh Huy VÜ đưa ra ba kịch bản tăng trưçng tương ứng với ba mức thuế khác nhau. Trong đó, kịch bản bi quan nhất là thuế đối ứng 46% được áp dụng, hệ lụy là thương mại toàn cầu xấu đi, những ngành trọng điÆm của Việt Nam như điện tử, dệt may, da giày, đồ gỗ mất một nửa thị phần tại Mỹ, nhiều doanh nghiệp đóng cửa và TPHCM có thÆ rơi vào tình trạng “đình trệ xuất khẩu” trong ngắn hạn cho đến khi tìm được hướng đi mới. Kịch bản lạc quan nhất, thuế đối ứng đàm phán xuống dưới 15%, căng thẳng thương mại sớm tháo gỡ, Mỹ và Việt Nam đạt được thỏa thuận song phương và từ quý II đến quý III/2025, Mỹ sẽ giảm hoặc gỡ bỏ mức thuế đối với hàng Việt Nam. Ở kịch bản còn lại, Việt Nam đàm phán một phần và đạt mức thuế suất 25%. Việt Nam và Mỹ có những động thái hoãn ç mức độ nhất định và doanh nghiệp kịp thích nghi một phần. Hai nước đạt được một số ngoại lệ hoặc giảm thuế cho một số mặt hàng chiến lược.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==