6 ĐẠI TƯỚNG LÀ NGƯỜI NHÀ Tại một bản làng, việc công nhận một người nào đó không sinh ra và lớn lên tại làng là già làng là điều rất hiếm có. Vậy mà, chỉ sau 105 ngày đêm gắn bó với xã Mường Phăng (Điện Biên Phủ, Điện Biên), Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã được người dân nơi đây gọi bằng cụm từ “Ải Pú Tặp Xấc”, dịch từ tiếng dân tộc Thái là “già làng đi đánh giặc”. Để hiểu rõ hơn về tình cảm mà người dân Mường Phăng dành cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp, chúng tôi tới gặp chị Lò Thị Thủy - cháu dâu của cụ Lò Thị Đôi, người từng được Đại tướng giao nhiệm vụ vận động nhân dân Mường Phăng đóng góp sức người, sức của cho chiến trường Điện Biên Phủ. Đến nay, chị Thủy đã làm hướng dẫn viên tại Khu di tích lịch sử Mường Phăng được 15 năm. “Dùng cụm từ “Ải Pú Tặp Xấc” để gọi tướng Giáp, nghĩa là người dân Mường Phăng chúng tôi đã coi Đại tướng là già làng của mình, là thân thiết như người một nhà vậy. Khu rừng Mường Phăng cũng được chúng tôi gọi là “rừng Đại tướng””, chị Lò Thị Thủy nói. Chị Thủy từng có hai lần được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Đó là hai lần Đại tướng về thăm Mường Phăng vào các năm 1994 và 2004. Chị kể, lần nào cũng vậy, dù khoảng 11h trưa Đại tướng mới có mặt, nhưng từ 7h sáng, người dân ở cả hai xã Mường Phăng và Pá Khoang đã tề tựu đông đủ ở Mường Phăng. Nhiều người nhịn ăn sáng, thậm chí nhịn cả ăn trưa để chờ đón Đại tướng. Khi Đại tướng bước xuống từ máy bay trực thăng và nở nụ cười hồn hậu thay lời chào, họ cũng dành cho “già làng” của mình những tràng pháo tay rần rần không ngớt. Rồi ai cũng chìa tay ra, mong một lần trong đời được bắt tay Đại tướng. “Tướng Giáp khi ấy dù tuổi đã cao, nhưng cái nắm tay vẫn chặt và ấm lắm…”, chị Thuỷ bồi hồi nhớ lại. Còn với ông Lò Văn Biên, nguyên Bí thư Đảng uỷ và Chủ tịch UBND xã Mường Phăng, ký ức khó phai nhất về tình cảm của người dân Mường Phăng với Đại tướng Võ Nguyên Giáp là khi tướng Giáp qua đời. Hôm ấy là ngày 5/10/2013. Mặc kệ trời mưa tầm tã, đúng 6 giờ sáng, tất cả bà con trong bản Bua nơi ông Biên sống có mặt đầy đủ ở nhà ông Lò Văn Ương, Trưởng bản. Ông Biên, khi ấy còn là Bí thư Đảng uỷ xã Mường Phăng, nhận nhiệm vụ công bố tin buồn tới bà con. Ông vừa dứt lời, ai nấy đều bật khóc, tiếng khóc dường như át cả tiếng mưa. “Lúc đó, chỉ vài tháng nữa là đến lễ kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, ai cũng ngóng chờ ngày Đại tướng về thăm Mường Phăng lần thứ 3, hay ít nhất là được nghe lời Đại tướng nói với người dân Mường Phăng qua màn hình TV. Nhưng Đại tướng đã không chờ được tới ngày ấy”, ông Biên buồn bã nói. Chị Thủy cũng kể rằng, hôm đó, cụ Lò Thị Đôi chỉ biết ôm chặt lấy bức ảnh chân dung Đại tướng rồi khóc nức nở… Sau khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời, đã có 3 ngôi trường gồm trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở tại xã Mường Phăng đổi sang tên của ông. Theo ông Biên, thế hệ trẻ của xã Mường Phăng, dù mới cắp sách đến trường hay chuẩn bị thi đại học, đều biết đến Đại tướng và coi ông là một tấm gương sáng để noi theo. TÌNH CẢM CỦA ĐẠI TƯỚNG VỚI MƯỜNG PHĂNG Nếu bà con Mường Phăng coi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là niềm tự hào của mình, thì Đại tướng cũng coi Mường Phăng như quê hương thứ hai của ông. Chị Thủy kể, trong hai lần về Mường Phăng, sau khi về thăm lại Sở chỉ huy năm xưa, Đại tướng dành khoảng 30 phút để giao lưu, chia sẻ với người dân Mường Phăng. Theo chị Thủy, Đại tướng dặn dò, tâm sự với người dân nhiều điều, ví dụ như dặn phải giữ lấy sự đoàn kết giữa các dân tộc; phải giữ lấy rừng, trồng thêm cây chứ không được chặt phá rừng; dặn các em học sinh phải nghe lời bố mẹ, thầy cô, phải học thật giỏi, không được đánh nhau… Là con trai của ông Lò Văn Bóng, người từng được giao nhiệm vụ bảo vệ vòng ngoài và làm công tác liên lạc cho Sở chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ, ông Biên may mắn được chứng kiến nhiều khoảnh khắc đáng nhớ giữa Đại tướng Võ Nguyên Giáp và cha mình. Điển hình nhất là khi về thăm Mường Phăng năm 2004, Đại tướng đã cảm ơn ông Bóng vì có nhiều thành tích trong công tác bảo vệ rừng, rồi tặng cho ông Bóng một chiếc đài cassette màu đỏ. “Đài cassette hồi đó quý lắm, nhiều người trong bản còn lần đầu tiên nhìn thấy ấy chứ. Ông cụ nhà tôi lúc nào cũng giữ khư khư bên mình, chúng tôi mà sờ vào là bị cụ mắng ngay. Giờ tuy không dùng được nữa, nhưng đây vẫn là kỷ vật vô giá với gia đình tôi”, ông Biên nói. Sau chuyến thăm Mường Phăng năm 2004, Đại tướng luôn trăn trở với cuộc sống còn khó khăn của người dân nơi này. Trong những năm sau đó Đại tướng và gia đình đã có nhiều đóng góp, hỗ trợ nhân dân Mường Phăng như nâng cấp trường học cho học sinh, hỗ trợ đồng bào nghèo trong xã. Đặc biệt, năm 2008, Đại tướng còn viết thư đề nghị đề nghị Ban Chỉ đạo Tây Bắc và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tạo điều kiện cho địa phương xây dựng hồ chứa nước Loọng Luông, phục vụ sản xuất. Trong thư, Đại tướng viết: “Để tạo điều kiện cho đồng bào xã Mường Phăng thực hiện công cuộc xóa đói giảm nghèo, đẩy mạnh sản xuất, cải thiện đời sống, tôi đề nghị Ban Chỉ đạo Tây Bắc cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tạo điều kiện để tỉnh Điện Biên và xã Mường Phăng xây dựng dự án trên”. Hồ chứa này được hoàn thành vào năm 2013, giúp tưới tiêu cho cánh đồng của người dân thuộc 7 bản trên địa bàn xã. Để nhớ về tình cảm mà Đại tướng luôn dành cho đồng bào Mường Phăng, người dân cũng gọi đây là hồ Đại tướng. Hiện nay, tại Khu tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp thuộc Khu di tích lịch sử Mường Phăng, bức tượng chân dung Đại tướng bằng đồng nguyên khối đang được đặt một cách trang trọng. Những ngày này, người dân thập phương tới khu tưởng niệm ngày một đông, ban thờ lúc nào cũng nghi ngút hương khói. Đại tướng đã trở thành “già làng” bất tử của người dân Mường Phăng, một biểu tượng bất tử của dân tộc Việt Nam ta. n Người ấy, không ai khác chính là cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Tổng tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam. Đến nay, người dân Mường Phăng vẫn gọi ông bằng cụm từ “Ải Pú Tặp Xấc”, dịch từ tiếng dân tộc Thái là “già làng đi đánh giặc”... NHÓM PV BẠN ĐỌC Già làng bất tử “Dùng cụm từ “Ải Pú Tặp Xấc” để gọi tướng Giáp, nghĩa là người dân Mường Phăng chúng tôi đã coi Đại tướng là già làng của mình, là thân thiết như người một nhà vậy. Khu rừng Mường Phăng cũng được chúng tôi gọi là “rừng Đại tướng””. Chị LÒ THỊ THỦY CỦA MƯỜNG PHĂNG Ông Lò Văn Biên giới thiệu về chiếc đài cassette mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp tặng cho cha của ông là ông Lò Văn Bóng Ông Lò Văn Bóng (phải) nhận món quà từ Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm 2004 “Nói với nhau thì cả ngày cũng không hết chuyện, nhưng bây giờ đồng bào phải về làm nương, tôi cũng phải về Hà Nội, nên bây giờ chúc đồng bào mọi việc tốt đẹp, khoẻ mạnh, vui vẻ và hạnh phúc!”. Trích lời phát biểu của Đại tướng VÕ NGUYÊN GIÁP trong lần thứ hai về thăm Mường Phăng năm 2004 Chị Lò Thị Thủy, hướng dẫn viên của Khu di tích lịch sử Mường Phăng, cháu dâu bà Lò Thị Đôi
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==