36 TỪ "VÀNH ĐAI DIỆT MỸ" Cựu chiến binh Nguyễn Văn Vân (thôn Khương Nhân, xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành, Quảng Nam) dẫn tôi đến thăm Tượng đài Chiến thắng Kỳ Lộc nằm bên quốc lộ 1A, xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành. Ở tuổi 80 người cựu chiến binh trông vẫn quắc thước, minh mẫn dù mang trong mình 11 vết thương khi trở về từ cuộc chiến. Như thước phim quay chậm, ông kể rành rọt về lịch sử oai hùng kháng Mỹ và tuổi trẻ gắn trọn với cuộc kháng chiến cứu nước. Qua lời kể của ông, những thước phim quá khứ về một thời lịch sử hào hùng dần hiển hiện. 12 tuổi cậu bé Vân nhanh nhẹn được tham gia hoạt động cơ sở, đưa thư, chuyển thông tin cho bộ đội. 14 tuổi tham gia vào đội du kích xã Kỳ Khương (nay là xã Tam Hiệp), đến năm 20 tuổi là đội trưởng du kích xã Kỳ Khương. Ông nói, dù vất vả, thương tích đầy mình nhưng luôn tự hào khi dành cả thanh xuân cuộc đời mình cùng với đồng đội cống hiến cho cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Ngày 7/5/1965, quân Mỹ đổ bộ vào cảng Kỳ Hà, huyện Nam Tam Kỳ nay là huyện Núi Thành, Quảng Nam. Trong một thời gian ngắn Mỹ đã đưa vào đây 5 tiểu đoàn của Sư 1, 1 tiểu đoàn công binh, 1 tiểu đoàn pháo 105 ly, 1 đại đội pháo 105 ly, 2 đại đội xe bọc thép, 1 đại đội pháo tự hành, 5 phi đoàn máy bay trực thăng, 1 phi đoàn máy bay phản lực tiêm kích. Chúng xây dựng Căn cứ Chu Lai, triển khai lực lượng chiến đấu, mở nhiều đợt càn quét, nhằm đẩy lực lượng ta ra xa tạo vành đai trắng bảo vệ căn cứ. Cùng với lực lượng tỉnh đội, huyện đội, đội du kích với nhiệm vụ đấu tranh chống lại ý đồ tạo vành đai trắng của Mỹ quanh căn cứ quân sự Chu Lai. Ưu thế thông thạo địa bàn, đội du kích cũng được giao nhiệm vụ dẫn đường bộ đội, đặc công trong các trận đánh. Còn nhớ trận đánh tối ngày 25 rạng sáng ngày 26/5/1965 của chiến sĩ Đại đội 2, Tiểu đoàn 70 và Phân đội đặc công V16 lập nên chiến công vang dội, tiêu diệt gọn Đại đội 2 thuộc Tiểu đoàn 2, Lữ đoàn 9, Sư đoàn 3 lính thủy đánh bộ Mỹ; Đồng thời loại khỏi vòng chiến đấu 139 tên xâm lược, thu 14 súng, phá hủy 2 súng DKZ 75 mm, 1 cối 81mm, 3 máy thông tin vô tuyến và nhiều phương tiện chiến tranh khác. Thừa thắng, quân đội ta tiếp tục tổ chức trận đánh các cứ điểm khác của địch. Lúc 7h30 phút ngày 26/5/1965, được sự che chở của nhân dân, Tiểu đoàn 70 (thiếu Đại đội 2) thuộc Tỉnh đội Quảng Nam phối hợp với du kích xã Kỳ Khương tổ chức trận đánh phục kích đại đội bảo an 929 quận Lý Tín và một số thành viên Hội đồng xã Kỳ Khương (nguỵ quyền Sài Gòn). “Khi tiếng súng dứt, quân ta toàn thắng, tất cả bộ đội rút quân. Khi đến đường lộ phát hiện còn một tên địch vẫn ngoan cố cầm súng chạy, tôi được chỉ định đuổi theo yêu cầu đầu hàng, nếu ngoan cố sẽ bắn. Tên địch lúc này giả vờ nằm xuống, giơ tay lên nhưng sau đó chồm súng bắn ngược lại, tôi kịp né sau đó bắn tiêu diệt tên địch ngoan cố. Trong trận đánh đó diệt được 76 tên tại chỗ, thu toàn bộ vũ khí, trang bị” - ông Vân nói. Phong trào đánh Mỹ lúc này lan rộng, những trận thắng tiếp nối. Với chiến thắng Núi Thành cùng với những chiến công trên vành đai diệt Mỹ Chu Lai, tỉnh Quảng Nam được Trung ương Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tuyên dương danh hiệu “Trung dũng, kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”. “Điểm mạnh nhất của cách mạng ta thắng lợi là xây dựng căn cứ lòng dân, chỗ nào có dân có cách mạng, dân che, dân giấu, dân nuôi cách mạng” - Cựu chiến binh Nguyễn Văn Vân chia sẻ. …ĐẾN KHU KINH TẾ BẬC NHẤT MIỀN TRUNG Hơn nửa thế kỷ trôi qua, ngày nay Chu Lai - Núi Thành được biết đến là khu kinh tế sầm uất, quy mô lớn của miền Trung. Nhìn những dãy nhà máy, khu công nghiệp, khu đô thị sầm uất mọc lên, các thế hệ như ông Vân cũng không khỏi tự hào về cuộc “lột xác” ngoạn mục của quê hương mình. Dấu mốc lớn với người dân Núi Thành đó là thời điểm tháng 6/2003, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định về việc thành lập Khu Kinh tế mở (KKTM) Chu Lai. Cả chính quyền và người dân Núi Thành hào hứng đón chờ một tương lai tương sáng ở vùng đất cát khô cằn này. Ông Lê Thí - Bí thư Đảng uỷ xã Tam Hiệp cho biết, riêng xã Tam Hiệp có có khoảng 200 hộ dân thuộc diện giải toả (300 ha) phục vụ giải phóng mặt bằng triển khai KKTM Chu Lai. Ông lật mở những trang viết của cuốn Lịch sử Đảng bộ xã Tam Hiệp giai đoạn 1975 - 2020, ghi lại những ngày đầu đón nhận khí thế, đồng thuận từ phía nhân dân: Để kịp thời có mặt bằng tổ chức Lễ công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về sự ra đời của Khu Kinh tế mở Chu Lai và lễ khởi công các dự án trọng điểm trong khu kinh tế, huyện Núi Thành tập trung chỉ đạo cả hệ thống chính trị từ huyện đến xã, thôn khẩn trương vào cuộc, thành lập các tổ công tác gồm những người có uy tín trong địa phương đến từng gia đình để vận động, được bà con nhân dân tin tưởng, hưởng ứng nên chỉ trong vòng một tuần lễ, nhiều gia đình ở thôn Vĩnh Đại, xã Tam Hiệp đã tự nguyện di dời nhà ở vào khu nhà luân chuyển (nhà kiên cố nhưng ở tạm thời chờ tái định cư), nhường 5ha đất đầu tiên trong khu dân cư để phục vụ lễ khởi công. Một trong những nguyên nhân góp phần vào kết quả thành công bước đầu trong công tác giải phóng mặt bằng chính là tạo sự đồng thuận của nhân dân, niềm tin của nhân dân với chủ trương của Đảng và Nhà nước. Nhiều người đã tự nguyện di dời khỏi nơi chôn nhau cắt rốn, rời bỏ ruộng đồng bao năm gắn bó để nhường đất cho khu kinh tế mở đầu tiên của cả nước… Tháng 7/ 2003 tại Khu công nghiệp Tam Hiệp - Núi Thành, tỉnh Quảng Nam chính thức công bố quyết định về việc thành lập KKTM Chu Lai, mở ra triển vọng phát triển mạnh mẽ về công nghiệp - thương mại - dịch vụ cho vùng trọng điểm kinh tế miền Trung. Ông Thí nói, sự đồng thuận, hy vọng của người dân cũng đã được đền đáp. Từ sau khi thành lập KKTM Chu Lai, bộ mặt xã đã có nhiều thay đổi tích cực. Rõ nhất là tốc độ xây dựng khu công nghiệp khu đô thị nhanh, các dịch vụ ăn theo xuất hiện từ đó giải quyết việc làm cho các tầng lớp lao động địa phương. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch hướng công nghiệp - dịch vụ (chiếm 95%), nông nghiệp 5%. “Không còn cảnh lao động trẻ kéo nhau đi các nơi để mưu sinh mà có công ăn việc làm ngay tại quê hương mình. Các doanh nghiệp trẻ cũng xuất hiện góp phần phát triển kinh tế, đóng góp an sinh cho địa phương. Hiện thu nhập bình quân đầu người khoảng 70 - 80 triệu đồng/ người/ năm và đã xoá nghèo hoàn toàn từ cách đây 4 năm” - Ông Thí nói. Bí thư Huyện ủy Núi Thành Nguyễn Tri Ấn cho hay, từ khi KKTM Chu Lai được hình thành, vùng đất cát Núi Thành đã hồi sinh. Hàng loạt các dự án đầu tư xây dựng đã tạo bước đột phát trong phát triển kinh tế và chuyển dịch cơ cấu lao động. Đã không còn cảnh từng đoàn người phải Nam tiến hoặc tha hương các nơi để mưu sinh mà quay trở về lao động, sản xuất trên chính mảnh đất quê hương mình. n Cuộc lột xác ngoạn mục ở “vành đai lửa” Chu Lai ẢNH: MINH QUÂN Tượng đài Chiến thắng Kỳ Lộc, nơi ghi dấu chiến tích về cuộc đấu tranh của người dân Núi Thành giờ chính là Khu Kinh tế mở Chu Lai ẢNH: HOÀI VĂN HOÀI VĂN 59 năm trước, vùng cát trắng Chu Lai - Núi Thành (Quảng Nam) được xem là “vành đai lửa” chiến sự ác liệt. Căn cứ quân sự của Mỹ dựng lên cùng những đồn bốt mọc khắp nơi. Ngày nay, vùng đất cách mạng ấy đã “lột xác” thành khu kinh tế bậc nhất miền Trung. “Lột xác” ở vành đai lửa
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==