54 Mở cánh cửa nhà sàn dài truyền thống, khuôn mặt già làng Y Đhun bừng sáng dưới tia nắng ban mai. Bếp lửa ủ vẫn tỏa hơi ấm khắp nhà. Già làng Y Đhun Hmok (SN 1955, buôn Dur 1, xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk) cho biết, từ 5 giờ sáng, ông tranh thủ tưới cho vườn cà phê mới trồng. Buôn này bây giờ nhiều người nỗ lực vượt khó, dám nghĩ, dám làm, sáng tạo trong sản xuất vươn lên làm giàu. Hơn 41 năm tuổi Đảng, ông càng tự hào hơn khi ai đó nhắc đến buôn mình. Sinh ra trong gia đình có truyền thống yêu nước, cả gia đình đều tham gia cách mạng, Y Đhun được dìu dắt và giác ngộ cách mạng từ rất sớm. Y Đhun chọn con đường đi theo Đảng để được trưởng thành và đóng góp nhiều hơn cho quê hương. Từ năm 6 tuổi, cậu bé Y Đhun đã theo bố mẹ cùng bà con buôn làng tham gia nuôi giấu cán bộ. Đến năm 14 tuổi, chàng trai trẻ là Bí thư Chi đoàn của xã 17, bây giờ là buôn Dur 1. “Lúc đó tôi nhanh lắm. Chạy như con gà rừng. Tôi nói được nhiều thứ tiếng của đồng bào dân tộc thiểu số như Mnông, Êđê và tiếng phổ thông, vì thế luôn được điều qua các đơn vị làm liên lạc”. Nhắc lại những năm tháng tham gia kháng chiến, ánh mắt già bừng lên niềm tự hào. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, các buôn của xã căn cứ cách mạng Dur Kmăl (còn được biết đến với mật danh H6) là một trong những vùng bị địch đánh phá ác liệt. Có những thời điểm, bà con phải rời bỏ buôn làng vào rừng sống và cùng bộ đội chiến đấu. Dù đói khổ song dân làng vẫn một lòng theo Đảng, kiên trì bám buôn, hăng say lao động sản xuất lấy lương thực nuôi bộ đội. Năm 1971, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, chàng thanh niên trẻ Y Đhun lên đường nhập ngũ. “Nơi vùng đại ngàn nắng gió này có biết bao người không tiếc máu xương, của cải, bền bỉ tham gia cuộc kháng chiến trường kỳ. Có những thời điểm chỉ ăn sắn, củ mài và măng tre rừng thay cơm. Ngày ấy, bộ đội phải chiến đấu trong điều kiện thiếu thốn trăm bề và khí hậu khắc nghiệt”, già Y Đhun hồi tưởng... CÙNG NHAU PHÁT TRIỂN KINH TẾ Trời Tây Nguyên nắng như đổ lửa, trọn một buổi sáng trong ngôi nhà sàn truyền thống, giọng già Y Đhun hào sảng kể cho chúng tôi nghe những câu chuyện quá khứ hào hùng kiên trung của buôn trong những năm kháng chiến. Ngày ấy, các cán bộ chủ chốt là người Kinh hay dân tộc thiểu số đều gọi là Ama để địch khó phát hiện. Vùng đất mà Trong thời chiến, có những thời điểm già làng Y Đhun cùng người dân phải rời bỏ buôn làng vào rừng sống khó khăn thiếu thốn, nhưng họ vẫn một lòng theo Đảng, hăng say lao động sản xuất lấy lương thực nuôi bộ đội. Ở thời bình, người dân vùng căn cứ cách mạng luôn tự hào bởi già chính là cầu nối giữa ý Ðảng lòng dân. Cây sao CỦA BUÔN LÀNG l NGUYỄN THẢO Già Y Đhun (giữa) kể câu chuyện quá khứ hào hùng kiên trung của người dân trong những năm kháng chiến Xã Dur Kmăl có 7 thôn, buôn, 10 dân tộc cùng sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 50%. Năm 2000, Dur Kmăl được công nhận là xã Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Năm 2018, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về thăm xã này và tại Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc, cố Tổng Bí thư tặng chính quyền cây sao trồng ở sân UBND xã. Từ đó, cây sao trở thành biểu tượng “cây đoàn kết”. CHẠM VÀO KÝ ỨC Trong con hẻm nhỏ gần một trường đại học tại TP Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk), quán cà phê với những ngôi nhà được thiết kế đơn giản, bức tường sẫm màu, cánh cửa sổ gỗ tróc sơn... luôn kín khách, đặc biệt là các bạn trẻ. Nơi đây như một “bảo tàng nhỏ”, các vật dụng xưa, máy may, điện thoại bàn, tivi đen trắng, chiếc radio, bộ bàn ghế gỗ….được chủ quán kì công tạo thành những không gian khác nhau. Mỗi góc của quán, thực khách đều tìm được một phần ký ức tuổi thơ mình. Chị Nguyễn Thị Phương Kiều (26 tuổi, phường Ea Tam, TP Buôn Ma Thuột) chia sẻ, nhìn chiếc tivi đen trắng là một bầu trời tuổi thơ. Chị nhớ ngày nhỏ sống cùng bố mẹ ở huyện, tối đến, hàng xóm sang chật kín nhà cùng xem tivi. Bây giờ những thứ đó thuộc về kỉ niệm. Chị Phương Kiều là khách ruột của những quán này. Đều đặn, hai ngày cuối tuần, chị ở lì đến khi quán đóng cửa mới ra về. “Có lẽ bây giờ phong cách cà phê cổ điển như làn gió mới trong đời sống hiện đại. Ấm cúng và yên tĩnh là cảm giác tôi có được, đó như một trạm dừng chân tinh thần. Ở đây, tôi tìm được góc riêng để lòng mình lắng lại”, chị chia sẻ. Đôi mắt lim dim, ngả đầu phía sau chiếc ghế gỗ, bạn Nguyễn Thanh Trúc Quỳnh (19 tuổi), lắng mình cảm nhận giai điệu du dương của bản nhạc. Trúc Quỳnh tâm sự, rất thích ngắm các đồ vật xưa cũ được trưng bày tại đây. Tông màu cổ kính, vật dụng, bàn ghế, tất cả làm nên một không gian hoài niệm, yên bình, cho ta cảm giác ấm cúng như ở nhà với bố mẹ. Từ ngày xa gia đình đi học, nơi đây gợi lại trong lòng Quỳnh nhiều ký ức tuổi thơ. Có lẽ, không riêng Quỳnh, sau thời gian học tập, làm việc căng thẳng, nhiều bạn trẻ có xu hướng tìm kiếm không gian hoài cổ, tách biệt với cuộc sống xô bồ để cân bằng lại cuộc sống. Ở TP Buôn Ma Thuột không khó để bắt gặp những quán cà phê với phong cách này, dù chỉ mang chút hơi hướng hoặc đậm chất cổ điển thì vẫn rất hút khách. Nhiều chủ quán cho biết, để thiết kế, thi công quán cà phê theo phong cách này mất khá nhiều thời gian. Họ phải cẩn thận tìm kiếm, sưu tầm từng đồ dùng mang dấu vết thời gian. Khi thiết kế phải khoa học mới mang lại cho khách không gian hoài niệm, mộc mạc với gam màu nhã nhặn nhưng không quá cũ, đơn điệu. SỨC HÚT Quán cà phê, ẩm thực nhà sàn ở buôn Ako Dhông (buôn cổ của người Êđê) giữa lòng TP Buôn Ma Thuột, dù đồ uống không quá mới lạ nhưng rất hút khách, đặc biệt là người trẻ. Không gian bên trong xuyên suốt là màu nâu trầm của gỗ cùng sự góp mặt những vật dụng trong đời sống của người dân tộc Êđê. Quán cà phê, ẩm thực Mnga Tăng Bi, được chủ nhân tận dụng không gian căn nhà sàn dài của gia đình để mở quán. Tại đây, du khách không chỉ được thưởng thức hương vị cà phê cùng nhiều thức uống, món ăn truyền thống mà còn được trải nghiệm tìm hiểu những nét văn hoá của người Êđê thông qua hiện vật văn hóa. “Ở đây mang lại cho tôi cảm giác tạm xa rời thành phố tấp nập để tận hưởng sự thư thái. Đây cũng là cơ hội để mình được sống chậm lại sau những giờ làm việc căng thẳng”, chị Nguyễn Nhữ Tường Vy (nhân viên văn phòng, làm việc tại TP Buôn Ma Thuột) chia sẻ. Chị H Yuel Buôn Yă, nhân viên quán Mnga Tăng Bi cho biết, quán khá đông khách, đặc biệt là các bạn trẻ. Rất nhiều khách đến để làm việc xuyên trưa và quán cũng là nơi yêu thích của những người sáng tạo cần không gian lấy cảm hứng. Người trẻ lật tìm ký ức Giữa cuộc sống hiện đại, phong cách cà phê cổ điển như làn gió mới thu hút nhiều người trẻ nơi thủ phủ cà phê tìm đến để được sống lại những ký ức xưa. Ở đó, có những thứ mà mỗi khi chạm vào, ai cũng xao xuyến. Không gian quán cà phê mộc mạc mang chút hoài niệm thu hút nhiều bạn trẻ l NGUYỄN THẢO THĂNG LONG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==