Ngày 4/4, báo cáo tại Phiên họp của Ủy ban Quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo về đổi mới, phát triển giáo dục mầm non, Bộ GD&ĐT cho biết, hiện nay, tỉ lệ huy động trẻ em đi học mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi trên toàn quốc đạt 93,1% (còn khoảng 300.000 trẻ mẫu giáo chưa được đến lớp, tương ứng 6,9% trẻ mẫu giáo). Khoảng cách trong đảm bảo các điều kiện giáo dục giữa các vùng miền còn khá lớn với 40,9% trẻ em vùng khó khăn chưa được tiếp cận giáo dục mầm non. Bộ GD&ĐT tính toán, từ nay đến năm 2030, đội ngũ giáo viên biên chế cho bậc mầm non thiếu 55.416 người. Trong bối cảnh thiếu giáo viên mầm non các địa phương vẫn tinh giản biên chế viên chức đội ngũ ở bậc học này. Bên cạnh đó, có tình trạng nhiều giáo viên mầm non bỏ việc và khó tuyển dụng thêm do thu nhập đang thấp nhất trong các bậc học, trong khi công việc chịu áp lực cao nhất, thời gian làm việc trong ngày dài nhất (9-12 giờ mỗi ngày). Về cơ sở vật chất, đến năm 2030, do tăng quy mô lớp nên dự tính sẽ thiếu hơn 4.200 phòng học. Số phòng học kiên cố hiện mới đạt khoảng 82%; thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi chưa đáp ứng yêu cầu. Ở vùng sâu, vùng xa, nhiều trường học thiếu nhà vệ sinh hoặc nhà vệ sinh không đạt chuẩn, thiếu thiết bị, đồ dùng, đồ chơi theo quy định. Bên cạnh xây dựng thay thế phòng học chưa đạt chuẩn, đầu tư mua sắm đồ chơi, đồ dùng dạy học, nhu cầu kinh phí dự báo là cần 32.126 tỷ đồng (bình quân 6.425,2 tỷ đồng/năm). Chương trình giáo dục mầm non được ban hành năm 2009. Bộ GD&ĐT đánh giá, hệ thống trường mầm non công lập hiện chưa đủ điều kiện để nhận thêm trẻ; hệ thống trường ngoài công lập khó phát triển ở nhiều nơi, đặc biệt ở những nơi có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Bộ GD&ĐT đưa ra mục tiêu đổi mới giáo dục mầm non theo hướng tiếp cận năng lực, tôn trọng quyền của trẻ em, phát triển toàn diện thể chất, trí tuệ, thẩm mỹ, đồng thời tăng cơ hội tiếp cận giáo dục có chất lượng cho trẻ. Đơn vị đã xây dựng, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo 3-5 tuổi; đổi mới Chương trình giáo dục mầm non; khắc phục một số hạn chế của chương trình hiện hành. HÀ LINH Năm 2021, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư số 18 về quy chế đào tạo tiến sĩ. Thông tư này khiến nhiều nhà khoa học sốc vì bỏ yêu cầu bắt buộc giảng viên hướng dẫn và nghiên cứu sinh có công bố quốc tế vẫn có thể đủ điều kiện hướng dẫn và bảo vệ luận án tiến sĩ. Bộ GD&ĐT lí giải những yêu cầu của thông tư chỉ mang tính chất tối thiểu, các cơ sở giáo dục đào tạo ĐH căn cứ vào đó để có thể đặt ra mức các tiêu chuẩn cao hơn. Vừa qua, báo Tiền Phong nhận được phản ánh của nghiên cứu sinh về băn khoăn liên quan đến quy chế đào tạo tiến sĩ của ĐH Bách khoa Hà Nội. Theo phản ánh, tại Quy chế đào tạo của ĐH này, nghiên cứu sinh muốn bảo vệ luận án tiến sĩ điều kiện tối thiểu phải có 2 bài trên tạp chí quốc tế có phản biện. Trong khi đó, giảng viên hướng dẫn nghiên cứu sinh điều kiện tối thiểu có thể không cần công bố quốc tế, chỉ cần công bố trên tạp chí trong nước có phản biện đủ 4 điểm. Có nghĩa là yêu cầu đối với nghiên cứu sinh của ĐH Bách khoa Hà Nội tăng lên nhưng yêu cầu đối với giảng viên hướng dẫn lại giữ nguyên mức tối thiểu như Bộ GD&ĐT quy định. Theo phản ánh, quy định của ĐH Bách khoa Hà Nội dẫn đến nghịch lý tiêu chuẩn công bố quốc tế của nghiên cứu sinh cao hơn giảng viên hướng dẫn. Trao đổi với phóng viên, ông Dương Ngọc Khánh, Phó Trưởng ban Đào tạo, ĐH Bách khoa Hà Nội, khẳng định quy chế đào tạo tiến sĩ của ĐH Bách khoa Hà Nội không hạ chuẩn giảng viên hướng dẫn so với nghiên cứu sinh. Quy định phải có tối thiểu 2 bài báo trên tạp chí quốc tế có phản biện là khi nghiên cứu sinh bảo vệ luận án tiến sĩ, tức là điều kiện đầu ra. Còn quy định trên đối với giảng viên hướng dẫn là khi giảng viên bắt đầu nhận nghiên cứu sinh. Như vậy, sau thời gian nghiên cứu sinh làm tiến sĩ, các bài báo quốc tế của nghiên cứu sinh đều có sự đóng góp của giảng viên hướng dẫn nên tác giả bài báo không thể chỉ nghiên cứu sinh đứng tên. Có nghĩa là Quy chế đào tạo tiến sĩ của ĐH Bách khoa Hà Nội đưa ra quy định đối với nghiên cứu sinh là chuẩn đầu ra, còn quy định đối với giảng viên hướng dẫn là chuẩn đầu vào của quá trình làm luận án tiến sĩ. Theo ông Khánh, ĐH Bách khoa Hà Nội luôn chú trọng liêm chính học thuật. Điều này được thể hiện rõ trong quy chế đào tạo tiến sĩ với yêu cầu nghiên cứu sinh là tác giả chính (tác giả đứng tên đầu hoặc tác giả liên hệ duy nhất) của bài báo về kết quả nghiên cứu của luận án đăng trên tạp chí quốc tế. “ĐH Bách khoa Hà Nội không chấp nhận tình trạng “gá, ké” tên trong các bài báo khoa học của nghiên cứu sinh. Và việc quy định 2 bài báo quốc tế chỉ là quy định tối thiểu”, ông Khánh nói. NỘI HÀM THAM GIA XẾP HẠNG ĐH THẾ GIỚI Hiện nay, cơ sở giáo dục ĐH đều ban hành quy chế đào tạo tiến sĩ với yêu cầu khác nhau về chuẩn đầu vào, chuẩn đầu ra của nghiên cứu sinh dựa trên khung quy định chung của Bộ GD&ĐT. Quy định của ĐH Quốc gia Hà Nội cũng yêu cầu cao hơn quy chế hiện hành của Bộ. Cụ thể, nghiên cứu sinh trong quá trình đào tạo phải có công bố quốc tế, là tác giả chính. Luận án và tất cả các công trình nghiên cứu khoa học trước khi gửi xuất bản, công bố hoặc bảo vệ phải được kiểm tra sao chép, trùng lặp. Tiêu chuẩn người hướng dẫn nghiên cứu sinh cũng yêu cầu cao hơn của Bộ, chỉ có GS, PGS, TSKH mới được hướng dẫn chính nghiên cứu sinh. Người hướng dẫn có học vị tiến sĩ (chưa có chức danh GS hoặc PGS) để hướng dẫn chính nghiên cứu sinh thì phải có thành tích xuất sắc (liên tục trong 3 năm liên tiếp mỗi năm phải là tác giả chính 1 bài báo quốc tế đăng trên tạp chí có uy tín thuộc danh mục Wos/Scopus) và có tối thiểu 1 năm làm công tác nghiên cứu khoa học và giảng dạy kể từ khi có quyết định cấp bằng tiến sĩ. Trong thời gian 5 năm tính đến thời điểm có quyết định công nhận hướng dẫn nghiên cứu sinh, người hướng dẫn chính, người hướng dẫn độc lập, người đồng hướng dẫn phải có thêm kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực chuyên môn liên quan tới đề tài luận án hướng dẫn. Thống kê của ĐH Quốc gia Hà Nội cho thấy, hơn 90% các công bố quốc tế có liên quan đến đào tạo nghiên cứu sinh. GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, nguyên Trưởng ban Đào tạo, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, khẳng định không có công bố quốc tế, các trường đại học sẽ không có nội hàm để tham gia xếp hạng đại học. Theo ông Đức công bố trên các tạp chí quốc tế ISI có uy tín vẫn là tiêu chí quan trọng đánh giá năng lực và trình độ nghiên cứu của nhà khoa học. Thực tiễn trên thế giới cho thấy nghiên cứu sinh chính là lực lượng quan trọng thực hiện các ý tưởng của các GS hướng dẫn và qua đó thúc đẩy công bố quốc tế của các trường. Vì vậy, yêu cầu ngoài công bố trên các tạp chí trong nước, nghiên cứu sinh, GS, PGS nhất định phải có công bố quốc tế. NGHIÊM HUÊ Từ quy định tối thiểu của Bộ GD&ĐT, cơ sở đào tạo đại học (ĐH) được phép nâng “sàn” nên đôi khi những người trong cuộc cảm thấy băn khoăn do chưa thực sự nắm bắt được ngọn nguồn vấn đề trong đào tạo tiến sĩ tại Việt Nam Các tân tiến sĩ của ĐH Bách khoa Hà Nội nhận bằng năm 2023 ẢNH: HÀ KIM Băn khoăn chuẩn đầu vào - đầu ra đào tạo tiến sĩ “Công bố quốc tế trên các tạp chí ISI/scopus có uy tín vừa xem như một điều kiện cần, một công cụ quan trọng đánh giá khách quan chất lượng luận án tiến sĩ, nâng cao chất lượng đội ngũ, còn có ý nghĩa góp phần quan trọng thúc đẩy sự hội nhập quốc tế của khoa học và giáo dục đào tạo của Việt Nam”. GS NGUYỄN ĐÌNH ĐỨC Giáo dục mầm non thiếu, yếu đủ đường 6 KHOA GIÁO n Thứ Sáu n Ngày 5/4/2024 Theo Bộ GD&ĐT, từ nay đến năm 2030, cùng với điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng dạy học, cả nước còn thiếu 55.416 giáo viên bậc mầm non. Đắk Lắk thêm hình thức thi tuyển vào lớp 10 Sau nhiều năm duy trì hình thức xét tuyển lớp 10 theo tuyến xã, phường, thị trấn, bộc lộ nhiều bất cập, Đắk Lắk quyết định thêm hình thức thi tuyển cho nhiều trường vào năm học tới. Ngày 4/4, ông Phạm Đăng Khoa, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Đắk Lắk, cho biết, UBND tỉnh vừa ban hành kế hoạch tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025. Kế hoạch này có một số điểm mới khi có thêm 9 trường THPT tổ chức thi tuyển (cùng với 3 trường chuyên biệt đã tổ chức thi từ nhiều năm gồm: THPT Chuyên Nguyễn Du, THPT Dân tộc nội trú N’Trang Lơng, THPT Dân tộc nội trú Đam San). Các trường THPT còn lại (trừ những trường có nhiều cấp học tư thục, Trường PTDT nội trú Tây Nguyên và Trường THPT Thực hành Cao Nguyên sẽ có phương thức tuyển sinh riêng) vẫn duy trì phương thức xét tuyển, song không phân luồng theo tuyến xã, phường, thị trấn mà theo tuyến huyện, thị xã, thành phố. HUỲNH THUỶ Theo Bộ GD&ĐT, đội ngũ giáo viên mầm non thiếu trầm trọng
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==