12 QUỐC TẾ n Thứ Hai n Ngày 25/3/2024 Những kẻ tấn công mặc đồ ngụy trang nã súng và ném thiết bị nổ vào trong nơi tổ chức đêm nhạc, khiến nơi này chìm trong lửa và mái nhà sụp xuống. Hãng thông tấn Nga Interfax đưa tin, 11 người đã bị giam giữ, trong đó có 4 đối tượng trực tiếp liên quan vụ tấn công. Theo hãng tin Reuters, chi nhánh tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (gọi tắt là IS hoặc ISIL) tại Afghanistan là ISKP (hoặc ISIS-K), nhận trách nhiệm về vụ tấn công và giới chức Mỹ đã xác nhận tuyên bố đó. CHI NHÁNH CỦA IS ISKP là một trong những chi nhánh tích cực nhất của ISIL, lực lượng lấy tên của một vương quốc cổ xưa ở khu vực từng bao gồm Afghanistan, Iran, Pakistan và Turkmenistan. Nhóm này nổi lên từ miền đông Afghanistan vào cuối năm 2014, bao gồm các tay súng ly khai của Taliban ở Pakistan và các chiến binh địa phương cam kết trung thành với thủ lĩnh quá cố của IS là Abu Bakr al-Baghdadi. Sau đó, nhóm này trở nên khét tiếng vì những hành động tàn bạo. Murat Aslan, một nhà phân tích quân sự và cựu đại tá quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết chi nhánh của IS ở Afghanistan nổi tiếng với “các phương pháp cực đoan và cứng rắn”. “Tôi nghĩ hệ tư tưởng của chúng quyết định việc lựa chọn mục tiêu. Trước hết, Nga đang ở Syria và chiến đấu chống lại IS giống như Mỹ. Điều đó nghĩa là họ coi những quốc gia như vậy là thù địch”, Aslan nói với Al Jazeera. “Bây giờ chúng đang ở Mátxcơva. Trước đây chúng ở Iran và chúng ta sẽ thấy nhiều cuộc tấn công hơn nữa, có thể ở các thủ đô khác”, ông nói thêm. Dù số lượng thành viên ISKP ở Afghanistan được cho là đã giảm đáng kể so với mức đỉnh điểm vào khoảng năm 2018, nhưng các tay súng của lực lượng này vẫn là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với chính quyền Taliban. LỊCH SỬ TẤN CÔNG ISKP đã nhận trách nhiệm về các vụ tấn công gần sân bay Kabul năm 2021, khiến ít nhất 175 dân thường và 13 lính Mỹ thiệt mạng, cùng vài chục người bị thương. ISKP cũng bị cáo buộc thực hiện vụ tấn công đẫm máu vào khu hộ sinh ở Kabul hồi tháng 5/2020, khiến 24 người thiệt mạng, bao gồm phụ nữ và trẻ sơ sinh. Tháng 11 năm đó, nhóm này tấn công ĐH Kabul, giết chết ít nhất 22 giảng viên và sinh viên. Tháng 9/2022, ISKP nhận trách nhiệm về vụ đánh bom tự sát tại Đại sứ quán Nga ở Kabul. Năm ngoái, Iran cáo buộc nhóm này gây ra 2 vụ tấn công riêng biệt vào Shah Cheragh - ngôi đền lớn ở miền nam Shiraz, khiến ít nhất 14 người thiệt mạng và hơn 40 người bị thương. Mỹ tuyên bố đã nghe lén được các liên lạc xác nhận rằng ISKP đang chuẩn bị tấn công trước khi xảy ra vụ đánh bom liều chết phối hợp ở Iran vào tháng 1 năm nay, khiến gần 100 người thiệt mạng ở thành phố Kerman. ISKP đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công Kerman. LÝ DO NHẰM VÀO NGA Các nhà phân tích quốc phòng và an ninh cho biết, những năm gần đây, ISKP tuyên truyền chống lại Tổng thống Nga Vladimir Putin về vấn đề người Hồi giáo. Michael Kugelman, Giám đốc Viện Nam Á tại Trung tâm Wilson có trụ sở ở Washington, nói với Al Jazeera: “Chính sách đối ngoại của Nga khiến IS bực bội. Đó là việc Liên Xô (cũ) đưa quân vào Afghanistan, các biện pháp của Nga ở Chechnya, mối quan hệ chặt chẽ của Mátxcơva với chính phủ Syria và Iran, đặc biệt là chiến dịch quân sự mà Nga đã tiến hành chống lại các tay súng IS ở Syria và thông qua lực lượng quân sự tư nhân Wagner ở châu Phi”. Amira Jadoon, trợ lý giáo sư tại ĐH Clemson (Mỹ) và đồng tác giả cuốn sách “IS ở Afghanistan và Pakistan: Liên minh chiến lược và đối thủ”, cho rằng tất cả những điều đó cho thấy Mátxcơva đã trở thành tâm điểm trong “cuộc chiến tuyên truyền rộng rãi” của ISKP. “Sự tham gia của Nga vào cuộc chiến toàn cầu chống lại IS và các chi nhánh của nó, đặc biệt là thông qua hoạt động quân sự ở Syria và nỗ lực thiết lập mối liên hệ với Taliban ở Afghanistan - đối thủ của ISKP - khiến Nga trở thành đối thủ chính của IS/ISKP”, bà Jadoon nhận định. Theo chuyên gia Jadoon, cuộc tấn công ở Mátxcơva chắc chắn là do ISKP gây ra, nhóm này có vẻ muốn tập hợp ủng hộ và thúc đẩy “mục tiêu phát triển thành một tổ chức khủng bố có ảnh hưởng toàn cầu”, bằng cách chứng minh rằng chúng có thể tiến hành các cuộc tấn công trong lãnh thổ Nga. “ISKP liên tục thể hiện tham vọng phát triển thành một tổ chức khu vực đáng gờm… Bằng cách hướng mục tiêu của chúng vào các quốc gia như Iran và Nga, ISKP không chỉ đối đầu với các đối thủ nặng ký trong khu vực mà còn nhấn mạnh tầm ảnh hưởng chính trị và hoạt động của chúng trên trường toàn cầu”, bà Jadoon nói. Kabir Taneja, thành viên Chương trình Nghiên cứu chiến lược của Observer Research Foundation (tổ chức tư vấn toàn cầu tại New Delhi, Ấn Độ), nói với Al Jazeera rằng Nga bị IS và các chi nhánh của tổ chức này coi là “một lực lượng thập tự chinh chống lại người Hồi giáo”. “ISKP tấn công Đại sứ quán Nga ở Kabul năm 2022. Trong nhiều tháng, các cơ quan an ninh Nga đã tăng cường nỗ lực nhằm trấn áp những phần tử ủng hộ IS cả ở Nga và xung quanh biên giới của nước này, đặc biệt là Trung Á và Caucusus”, ông nói. Đầu tháng 3 này, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), cho biết họ đã ngăn chặn kế hoạch tấn công của IS nhằm một giáo đường ở Mátxcơva. “Động cơ lớn nhất khiến ISKP tấn công Nga là yếu tố Taliban. Taliban là đối thủ không đội trời chung của IS và IS coi Nga là bạn của Taliban”, ông Taneja nói. Theo chuyên gia này, mối quan hệ gần gũi giữa Mátxcơva với Israel cũng không phù hợp với hệ tư tưởng của IS. Ông Taneja nói rằng, khi thế giới giảm chú ý, tổ chức khủng bố này đã tập hợp lại thành một lực lượng đáng gờm sau những thất bại ở Syria và Iran. Điều đó đặt ra thách thức lớn cho một thế giới đang bị phân tâm. BÌNH GIANG (theo Al Jazeera) Ít nhất 133 người thiệt mạng và hơn 100 người bị thương trong vụ tấn công nhằm vào những người dự buổi trình diễn của một ban nhạc rock thời Liên Xô tại nhà hát Crocus City Hall ở sát thủ đô Mátxcơva tối 22/3. Nhà hát Crocus City Hall tan hoang sau vụ tấn công ngày 22/3 ẢNH: REUTERS Vì sao ISKP tấn công khủng bố ở Nga? Lực lượng Nga phóng 57 tên lửa và máy bay không người lái trong cuộc tấn công nhằm cả vào thủ đô Kiev của Ukraine. Cuộc không kích diễn ra 2 ngày sau vụ oanh tạc trên không lớn nhất vào hệ thống năng lượng của Ukraine trong hơn 2 năm qua, Kiev thông báo. Thống đốc tỉnh Lviv Maksym Kozytskyi viết trên ứng dụng Telegram: “Có hai cuộc tấn công vào cùng một cơ sở hạ tầng quan trọng mà đối phương nhắm tới vào ban đêm”. Theo ông, cuộc tấn công sử dụng tên lửa siêu vượt âm Kinzhal, loại tên lửa khó bắn hạ hơn. Bộ Năng lượng Ukraine cho biết, hoả hoạn xảy ra khi một cơ sở năng lượng quan trọng ở Lviv bị tấn công, khiến cơ sở này bị mất điện. Lực lượng phòng không Ukraine tuyên bố đã bắn hạ 18 trong số 29 tên lửa lao đến và 25 trong số 28 máy bay không người lái tấn công. Hầu như không có thông tin chi tiết về thiệt hại của phía Ukraine, nhưng việc nhắm vào cơ sở hạ tầng quan trọng có thể cho thấy Nga đang gây áp lực lên hệ thống năng lượng của đối phương, sau khi đợt tấn công của họ hôm 22/3 gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng. Bộ Năng lượng cho biết Ukraine phải ngừng xuất khẩu điện và chuyển sang nhập khẩu từ ngày 24/3, sau khi hứng các cuộc tấn công vào hệ thống năng lượng. Lực lượng Nga tăng cường tấn công Ukraine những ngày qua, được cho là để đáp trả việc Kiev thực hiện nhiều cuộc tấn công vào đất Nga trong cuộc bầu cử tổng thống. Theo thông tin từ lực lượng vũ trang Ba Lan, một tên lửa hành trình của Nga phóng vào Lviv đã vi phạm không phận Ba Lan. Ông Jacek Goryszewski, người phát ngôn quân đội Ba Lan, nói với báo chí rằng tên lửa đã vào sâu khoảng 2 km trong không phận Ba Lan rồi quay lại Ukraine. Warsaw sẽ yêu cầu Mátxcơva giải thích. Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Wladyslaw Kosiniak-Kamysz cho biết, Warsaw sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine cả về mặt quân sự và nhân đạo. BÌNH GIANG (theo Reuters) Một tên lửa phát nổ trên bầu trời Kiev trong cuộc tấn công của Nga ẢNH: REUTERS Các chiến binh IS đã đầu hàng Chính phủ Afghanistan được giới thiệu trước báo giới năm 2019 ẢNH: REUTERS Ukraine thông báo, sáng sớm 24/3, Nga triển khai đợt tấn công lớn bằng tên lửa vào cơ sở hạ tầng quan trọng ở tỉnh Lviv, thuộc miền tây Ukraine. Ba Lan nói rằng một tên lửa hành trình của Nga bay vào không phận của họ. Nga không kích ồ ạt vào Ukraine Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố quốc tang vào ngày 24/3 để tưởng niệm các nạn nhân của vụ tấn công khủng bố ở Crocus City Hall. Một số người bị bắn chết, nhiều người khác thiệt mạng vì bị kẹt trong đám cháy lớn. Nhiều bà mẹ được tìm thấy trong tình trạng đang ôm chặt con mình.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==