8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Hai n Ngày 23/12/2024 GỐM ĐEN HỒI SINH Chúng tôi đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, huyện Lắk), nơi duy nhất trên Tây Nguyên còn gốm cổ của người M’nông Rlăm. Khuôn mặt nghệ nhân H’Lưm Uông, H’Phiết Uông bừng lên kiêu hãnh bên ngọn lửa ngai ngái mùi rơm khói. Lửa hòa vào trong đất, sau đó một cặp voi được sinh ra từ...đất và lửa, với sắc màu đen bóng. Trong hoang hoải cái se lạnh mùa khô Tây Nguyên, mùi của khói rơm, của đất, của lửa quyện vào tạo nên phong vị của gốm M’nông Rlăm ở xứ này khiến người ta khắc khoải. Bao mùa ăn lúa mới đã qua nhưng cách làm gốm của người M’nông vẫn giữ nét nguyên thuỷ cổ xưa. Nghệ nhân H’Phiết Uông, H’Lưm là những người nắm giữ bí quyết làm gốm cổ xưa của người M’nông ở buôn Dơng Bắk này. Giữa cuộc sống hiện đại, nhìn buôn làng sôi động với nhịp chày giã đất, câu chuyện của hai nghệ nhân già bỗng rộn ràng. Họ nói rằng, nhịp sống này, như quay về thời hưng thịnh của làng gốm. Niềm hạnh phúc dâng trào khi biết tin nghề làm gốm cổ của người M’nông đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Hiện tại nghề làm gốm chưa mang lại cho các nghệ nhân một cuộc sống đủ đầy, giàu có, nhưng đó là nghề truyền thống, nét văn hoá của dân tộc cần phải bảo tồn và phát huy. Thời gian gần đây, làng gốm luôn hấp dẫn du khách bởi những điều thú vị. Chị Trần Thùy Phương Nghi (du khách Hà Nam) cho biết, đến thăm làng gốm Yang Tao không chỉ được chiêm ngưỡng quy trình làm gốm truyền thống mà còn có cơ hội trải nghiệm tự tay tạo ra sản phẩm độc đáo làm kỷ niệm cho chuyến hành trình của mình. Nghệ nhân H’Phiết Uông (còn gọi là Yo Khoanh) gắn bó với nghề làm gốm từ khi còn là cô bé 12 tuổi đến nay đã ngoài 70 nhưng bà vẫn miệt mài nặn gốm. Bà biết làm các vật dụng như chén, nồi, ấm, chum đựng nước, bình hoa và các con vật như voi, rùa, trâu, hươu cao cổ,... Bà chia sẻ, huyện Lắk có hồ Lắk thơ mộng là một trong những điểm du lịch hấp dẫn của Tây Nguyên, hàng năm đón hàng nghìn lượt du khách trong và ngoài nước. Có thời điểm nghề làm gốm cổ của người M’nông R’lăm ở Đắk Lắk đứng trước nguy cơ lụi tàn, nhưng nơi ấy vẫn còn một vài nghệ nhân cố sức giữ nghề để giữ lấy nét văn hoá truyền thống của dân tộc mình. Qua bao thăng trầm, mới đây nghề làm gốm cổ của người M’nông đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. ÂM NHẠC GỌI TÊN NHỮNG NGƯỜI CŨ Như Quỳnh bắt đầu nổi lên thành một hiện tượng của âm nhạc hải ngoại với nhạc phẩm Người tình mùa đông. Đây là một bài hát tiếng Nhật có tên Rouge được cố nhạc sĩ Anh Bằng viết lời. Như Quỳnh ghi hình bài hát này ở Canada, vào cuối năm 1993, khi ấy chị 23 tuổi, giờ chị đã 54 tuổi. 31 mùa xuân trôi qua, Như Quỳnh tự trào: “Tôi đã thành… bà già mùa đông”. Thế nhưng, khi mùa giáng sinh đến, ca khúc Người tình mùa đông của chị năm nào vẫn sống dậy rộn ràng. Ngôi sao bolero từng tiết lộ, trang phục chị diện năm ấy, chiếc mũ nồi, áo khoác đỏ, chân váy trắng đều là đồ đi mượn. Như Quỳnh không thể hình dung được hơn 30 năm sau nhiều bạn trẻ vẫn thích tái hiện hình ảnh của chị trong thời trang đi mượn ấy. Đừng nói thời trang Người tình mùa đông bao mùa Noel vẫn sống. Bài hát tiếng Nhật do Anh Bằng viết lời được người người cover (hát lại). Trong giới ca sĩ có thể nhắc tới Phương Mỹ Chi, Hà Anh Tuấn… Phương Mỹ Chi hát lại Người tình mùa đông bằng 5 thứ tiếng từng gây sốt mạng xã hội. Trong tập 3 của chuỗi dự án See, sing share 2017, Hà Anh Tuấn đã hát lại Người tình mùa đông theo kiểu của anh, cũng được yêu thích. Nhưng Noel đến, Người tình mùa đông của chính chủ Như Quỳnh vẫn được đón nhận nồng nhiệt hơn cả. Bởi, lời bài hát dù là lời thở than của người không được đền đáp trong tình yêu: “Đường vào tim em ôi băng giá”, “Hỡi ôi trái tim mùa đông” song giai điệu lại rộn ràng, Như Quỳnh khi trình diễn ca khúc này đang ở thời thanh xuân rực rỡ, giọng ca trong trẻo, gương mặt xinh đẹp, điệu bộ nhún nhảy dễ thương… tất cả đã giúp nhạc phẩm nằm trong danh sách những bài hát đáng nghe, đáng xem mùa Noel của khán giả Việt trong nước và hải ngoại hơn 30 năm qua. Ngoài Người tình mùa đông, Bài thánh ca buồn cũng là một nhạc phẩm hay được nghe mùa giáng sinh. Nhiều khán giả cứ tưởng Bài thánh ca buồn sống được nhờ giọng ca Đàm Vĩnh Hưng. Điều này hoàn toàn sai. Chỉ là Đàm Vĩnh Hưng quá chăm hát Bài thánh ca buồn: “Bài thánh ca đó, còn nhớ không em/Noel năm nào chúng mình có nhau”. Nhạc sĩ, ca sĩ Mạnh Quỳnh, một tên tuổi của dòng nhạc xưa là bạn thân của nhạc sĩ Nguyễn Vũ cho biết: “Bài này được Nguyễn Vũ viết lâu rồi. Thái Châu là giọng ca đầu tiên hát ca khúc”. Cụ thể, Bài thánh ca buồn là nhạc phẩm ăn khách từ mùa giáng sinh 1972. Nhờ ca khúc của Nguyễn Vũ, ca sĩ Thái Châu bước lên hàng “sao”. Một ca khúc khác cũng có tuổi đời cũ kỹ đến nay vẫn là ca khúc được yêu thích mùa giáng sinh là Hai mùa Noel. Nhạc phẩm của nhạc sĩ Đài Phương Trang được nhiều giọng ca nổi tiếng của dòng bolero trình diễn như Như Quỳnh- Mạnh Đình hay Phương Anh - “ngôi sao” bolero thế hệ 9X. Đến mùa Noel ca khúc ngoại vẫn lấn át ca khúc nội. Những ca khúc ngoại mùa Noel được yêu thích ở ta có thể kể đến Jingle bells, Last Christmas, We wish you a Merry Christmas, Silent night… Jingle bells (Tiếng chuông ngân) quen thuộc đến mức có người còn tưởng là ca khúc Việt vì nó được viết lời Việt khá bắt tai: “Một trời sáng trong an lành và một vùng tuyết ôm cây cành/Một ngày sáng bao la tình, một nỗi sướng vui hồi sinh/Mừng ngày Chúa sinh ra đời người người đó đây vui cười/Hòa bình đến cho muôn người cùng cất tiếng ca mừng vui…”. Jingle bells do James S.Pierpont viết năm 1840. Nhắc đến ca sĩ hưởng lợi mùa giáng sinh không thể không điểm danh Mariah Carey. Đến mùa giáng sinh, chị lại đắt “sô”. Diva đã khoe trên trang cá nhân 24 triệu người theo dõi, rằng ca khúc All I want for Christmas is You của chị đã trở lại vị trí số 1 trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100. Bài hát này phát hành khi Mariah Carey 24 tuổi. Người ta đã thống kê, All I want for Christmas is You vào tháng 12 hằng năm mang lại cho Mariah Carey từ 600.000 USD đến 1 Mùa giáng sinh rộn ràng khắp phố phường với những cây thông được trang hoàng rực rỡ, tuy nhìn vào “thực đơn” món ăn tinh thần vẫn loanh quanh những sản phẩm nhuốm màu năm tháng. Từ phim ảnh đến âm nhạc đều mang màu sắc hoài niệm. Bừng thức gốm cổ M’nông Bà con giã đất sét làm gốm Cây thông túi mùi đang rất thu hút giới trẻ tại phố Hàng Mã ẢNH: TRỌNG TÀI nNGUYỄN THẢO PHÓNG SỰ Gốm của người M’nông không dùng bàn xoay mà được nặn bằng tay và di chuyển xung quanh vật để tạo dáng NHẠC, PHIM MÙA GIÁNG SINH: “Món” cũ vẫn đắt hàng
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==