GIẢM SỰ VỤ ĐỂ CẤP TRÊN LO VIỆC LỚN Theo nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp, phân cấp, phân quyền là chủ trương đúng đắn. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền là cách tốt nhất để giảm sự vụ cho cấp trên. “Hiện nay, hầu hết cấp trên đang phải ôm việc để làm thay cho cấp dưới, dẫn đến thừa cấp dưới mà thiếu cấp trên. Nhiều người phấn đấu để làm lãnh đạo, nhưng khi làm lãnh đạo rồi lại “ôm” việc của cấp dưới để làm. Vậy nên, phân cấp, phân quyền sẽ giúp giảm sự vụ cho cấp trên để cấp trên lo việc lớn”, ông Hợp phân tích. Lợi ích thứ hai được ông Hợp chỉ ra là, thực hiện phân cấp, phân quyền giúp cấp dưới chủ động, sáng tạo trong giải quyết công việc, không phải đi xin. Ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam cho rằng, phân cấp, phân quyền trong bộ máy Nhà nước từ trung ương đến địa phương có ý nghĩa rất quan trọng, vừa phát huy tính chủ động, tự quyết, tự làm và tự chịu trách nhiệm của địa phương, vừa bảo đảm tính thống nhất trong quản lý quốc gia của Trung ương. Tuy nhiên, theo ông Tuấn, hiện nay, việc phân cấp, ủy quyền còn mang tính hình thức, nên vẫn phải hỏi ý kiến, thống nhất ý kiến, thỏa thuận, trước khi quyết định... Tại cuộc họp báo Chính phủ gần đây, khi trả lời câu hỏi của Tiền Phong về những hạn chế trong phân cấp, phân quyền, khiến “nhiều việc nhỏ vẫn cần phải trình lên cấp Trung ương”, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long nêu tình trạng một số bộ ngành còn tâm lý nể nang, né tránh phân cấp, phân quyền do ảnh hưởng đến lợi ích cục bộ, hoặc ngại phân cấp xuống địa phương nhưng địa phương chưa đảm bảo thực hiện được. GẮN PHÂN CẤP VỚI CÔNG TÁC LỰA CHỌN CÁN BỘ Theo các chuyên gia, trong cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, muốn hiệu lực, hiệu quả thì phải đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa Trung ương và địa phương theo hướng: Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long, phân quyền, phân cấp là vấn đề then chốt trong tinh gọn bộ máy, có ý nghĩa đột phá, làm tốt sẽ giúp loại bỏ sự chồng chéo, cồng kềnh trong quản lý, giảm thiểu tầng nấc trung gian, nâng cao trách nhiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Đề cập đến nguyên tắc phân cấp, phân quyền, ông Hợp cho rằng, trước hết cần thực hiện theo nguyên tắc: Cấp nào chịu trách nhiệm trực tiếp thì được toàn quyền ra quyết định. Việc của xã thì cứ để cấp xã làm, cấp huyện không can thiệp. “Địa phương gửi văn bản xin ý kiến những vấn đề đã được phân cấp thì phải trả về, không cho ý kiến gì cả”, ông Hợp nói. Một nguyên tắc phân cấp, phân quyền khác cũng được nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nêu ra: Cấp nào nhận đủ thông tin nhất thì để cấp đó ra quyết định thực hiện. Thực hiện nguyên tắc này, theo ông Hợp sẽ tránh được tình trạng, cấp hiểu vấn đề nhất nhưng lại không có thẩm quyền quyết định, dẫn đến phải ngồi phân tích để cho đơn vị không hiểu vấn đề ra quyết định. Ngoài ra, theo ông Hợp, đối với công tác cán bộ, nên phân cấp theo nguyên tắc: Cấp nào gần cán bộ nhất, hiểu cán bộ nhất thì phân cấp thẩm quyền ra quyết định lựa chọn bổ nhiệm. “Việc phân cấp, phân quyền phải bảo đảm rõ việc, rõ người, rõ trách nhiệm. Như thế thì khen cũng dễ mà chê cũng dễ, xử lý kỷ luật cũng dễ”, ông Hợp nói. Tuy nhiên, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông lưu ý, phân cấp, phân quyền phải gắn với công tác lựa chọn cán bộ. Về những việc cần làm sau phân cấp, phân quyền, ông Hợp lưu ý, cấp trên phải tăng cường giám sát và đốc thúc thực hiện công việc. Nêu thực tiễn, ông Hợp chia sẻ, khi nhận được văn bản, nếu bộ trưởng yêu cầu cấp dưới xử lý với mốc thời gian cụ thể thì việc triển khai sẽ đúng tiến độ. Nhưng nếu bộ trưởng chỉ bút phê “chuyển vụ tài chính xử lý và báo cáo” thì có khi phải mất 2-3 tháng mới nhận được báo cáo. “Sau phân cấp phải kiểm tra, khen chê kịp thời. Anh làm đúng thì biểu dương, không đúng phải xử lý”, ông Hợp nói thêm. VĂN KIÊN 5 n Thứ Hai n Ngày 23/12/2024 THỜI SỰ PHÂN CẤP, PHÂN QUYỀN Rõ việc, rõ người, rõ trách nhiệm Trao đổi với PV Tiền Phong, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp cho rằng, hiện cấp trên phải “ôm” và làm thay việc cho cấp dưới quá nhiều, dẫn đến thừa cấp dưới mà thiếu cấp trên. Do đó, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền là cách tốt nhất để giảm sự vụ cho cấp trên, để cấp trên lo việc lớn, còn cấp dưới chủ động giải quyết công việc theo thẩm quyền, tránh phải ngồi chờ xin ý kiến, khiến cơ hội trôi đi. định mới giúp các địa phương này “vươn mình” mạnh mẽ, chứ cứ thực hiện đúng quy trình, quy định thì làm sao phát triển như thế được. Vậy nên, khi đánh giá cán bộ thì phải dựa vào kết quả, về sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Đánh giá cán bộ không nên chỉ cứ căn cứ vào việc tuân thủ quy trình, chưa kể quy trình đó có khi đã lạc hậu, thậm chí là điểm nghẽn của sự phát triển. Đánh giá cán bộ trước hết là phải nhìn vào kết quả và hiệu quả của công việc. Tôi có thể bỏ bớt các quy trình đi nếu tôi thấy quyết định đó là đúng và mang lại những lợi ích lớn hơn. Địa phương biết rõ doanh nghiệp, nhà thầu làm ăn uy tín, nếu chỉ định cho doanh nghiệp đó thực hiện thì chắc chắn sẽ hiệu quả. Vậy trong trường hợp đó có cần phải đấu thầu nữa không, làm lãng phí thời gian, thủ tục? Chưa kể, nếu có đấu thầu thì cũng chỉ doanh nghiệp đó trúng thôi, thế đấu thầu làm gì cho mất thời gian? Tôi nghĩ, đánh giá cán bộ qua kết quả thực hiện công việc mới quan trọng, chứ không phải đánh giá theo quy trình. Khi nói đến tính hiệu quả, tôi nhớ, một cựu lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải từng nói: Doanh nghiệp tư nhân làm sân bay Vân Đồn có 2 năm, còn Nhà nước 2 năm chưa xong thủ tục, chưa nói gì đến việc đấu thầu, thi công. Ông bình luận thế nào về việc này? Đây là một thực tế! Tại sao mình không áp dụng cơ chế tư nhân - đấy chính là cơ chế thị trường, tức là họ đặt hiệu quả lên hàng đầu. Quy trình của doanh nghiệp tư nhân là một cơ quan xuyên suốt, còn quy trình, thủ tục của nhà nước là 5- 7 bước, hết cơ quan này, đến cơ quan khác, cứ trình lên, trình xuống, thế thì cạnh tranh cái gì nữa? Đó là lãng phí - lãng phí cơ hội phát triển mới là lãng phí lớn nhất. Ví dụ, dự án đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên ở TPHCM, thời gian thực hiện mất mười mấy năm, đội vốn không biết bao lần. Cái này lãng phí lớn lắm. Từng đấy năm, nếu áp dụng một phần như cơ chế tư nhân, có khi TPHCM được mấy tuyến đường sắt Bến Thành - Suối Tiên rồi. BỎ CĂN BỆNH “NGHIỆN” QUẢN LÝ Nói về phân cấp, phân quyền thì cả lý luận và thực tiễn đều đã có, và cũng được chứng minh bằng hiệu quả cân đong, đo đếm được, vậy vì sao thực hiện vẫn khó thế, thưa ông? Cái chính là một số cơ quan nhà nước vẫn còn tư duy kiểm soát và quản lý. Vì tư duy không quản được thì cấm nên mới sinh ra nhiều quy trình, quy định. Cái gì mà không viết ra được quy định, quy trình thì cấm để không phải làm. Quy trình lòng vòng vì ai cũng muốn kéo việc đó về mình. Vì quản lý luôn gắn với quyền và lợi nên ai cũng muốn kéo về mình. Đấu thầu phải trải qua nhiều quy trình, quy định mà chưa chắc đã chọn được nhà thầu tốt, chưa kể còn “quân xanh, quân đỏ”. Liệu đó có phải là “căn bệnh” nghiện quản lý? Tất cả đều vì quyền lợi cả thôi. Nếu không có quyền lợi thì chẳng ai muốn ôm việc quản lý vào mình cho nặng trách nhiệm. Trước đây, từng có phản ánh về tình trạng 1 chiếc xúc xích nhưng có đến 7 bộ quản lý. Đến giờ, những câu chuyện như thế đã được giải quyết triệt để chưa, thưa ông? Đến giờ tôi thấy vẫn còn đấy! Xu hướng kiểm soát, đặt ra những điều kiện kinh doanh, giấy phép con vẫn còn. Một số cơ quan quản lý vẫn còn tư duy, doanh nghiệp làm nhưng tôi phải quản. Khi anh có nhu cầu quản thì phải đặt ra giấy phép để quản. Từ đó đẻ ra quyền lợi nên ai cũng thích quản lý. Vậy nên, dứt khoát phải bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, xóa bỏ cơ chế xin - cho, thưa ông? Nếu không phải làm theo quy trình, quy định thì sẽ có hàng triệu cách làm khác nhau, và cách nào đạt được kết quả cao nhất thì đó chính là quy trình đúng. Bây giờ, Trung ương phân cấp cho địa phương từng đấy tiền, địa phương làm như thế nào thì tự địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Xây dựng một công trình, thực hiện một dự án, vấn đề quan trọng là kết quả chứ đâu phải chỉ là quy trình, quy định, chưa kể có khi quy trình đã lạc hậu, không còn phù hợp. Chỉ định thầu, hay thực hiện đấu thầu thì cứ để địa phương quyết, miễn là hiệu quả nhất, nhanh nhất, đạt kết quả cao nhất. Ông kỳ vọng gì về những đột phá thể chế, trong đó có vấn đề phân cấp, phân quyền mà Đảng đã nêu ra? Tôi luôn có niềm tin về thể chế. Do đó, thực hiện phân cấp, phân quyền quyết triệt để theo hướng: Địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm mà Trung ương nêu ra sẽ mở ra không gian to lớn để đội ngũ lãnh đạo các cấp phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, không còn cảnh vừa làm, vừa lo. Cán bộ, công chức, người đứng đầu đơn vị khi cảm nhận được giá trị bản thân thì dù ở vị trí nào cũng đều đam mê, cống hiến. Như thế sẽ tạo ra động lực, lôi kéo được những người tài năng vào bộ máy và đẩy lùi những người trì trệ. Suy cho cùng, năng lực tài năng của cán bộ là thể hiện qua kết quả. Tôi tin rằng, nếu chúng ta thực hiện tốt việc cải cách thể chế thì tăng trưởng hoàn toàn có thể đạt 2 con số và chu kỳ tăng trưởng có thể kéo dài nhiều năm. Xin cảm ơn ông! VĂN KIÊN (thực hiện) Cần phân cấp nhiều hơn nữa Tại Hội nghị tổng kết của Bộ Nội vụ, ngày 21/12, ông Dương Ngọc Hải, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trên địa bàn thành phố thời gian qua giúp giảm các khâu trung gian, giảm bớt các thủ tục hành chính, giúp nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông Hải chỉ ra hạn chế là việc phân cấp, phân quyền chưa triệt để dẫn đến vẫn phải xin ý kiến các bộ, ngành và cấp trên. Trong khi, thời gian chờ ý kiến đồng ý của các bộ, ngành, cấp trên kéo dài, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc. Trên tinh thần của Hội nghị Trung ương 10 là “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho biết sẽ nghiên cứu để đề nghị cấp có thẩm quyền các nội dung cần tiếp tục phân cấp, phân quyền cho thành phố. Ngoài ra, TPHCM sẽ xem xét, nghiên cứu đẩy mạnh hơn nữa việc phân cấp tới cấp phương. AN NHIÊN “Phân cấp, phân quyền giúp công việc được nhanh hơn, không phải chờ đợi xin ý kiến nơi này, nơi kia nữa. Rất nhiều cái bây giờ cứ phải ngồi chờ nhau, cứ chờ nhau như thế thì cơ hội trôi đi hết”. Nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông LÊ DOÃN HỢP
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==