4 THỜI SỰ n Thứ Hai n Ngày 23/12/2024 ĐỘT PHÁ ÔNG NGUYỄN TIẾN DĨNH, NGUYÊN THỨ TRƯỞNG BỘ NỘI VỤ: Bỏ cấp trung gian để địa phương quyết và làm Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành 3 chương trình lớn về tổng thể cải cách hành chính. Trong các chương trình cải cách này, ngoài vấn đề tổ chức bộ máy, cán bộ đều nhấn mạnh yêu cầu cải cách thể chế, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo hướng: Một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính. Tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn còn khiêm tốn. Nguyên nhân do bộ máy quá cồng kềnh, nhiều đầu mối, dẫn đến bộ nào cũng muốn “ôm” việc, từ đó sinh ra nhiều tầng nấc trung gian. Ví như, lĩnh vực an toàn thực phẩm, dù đã có nhiều cải cách nhưng về cơ bản vẫn thuộc phạm vi quản lý của các bộ: Y tế, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Để khắc phục tình trạng này, thời gian qua, TPHCM đã thí điểm thành lập Ban Quản lý an toàn thực phẩm, sau đó nâng lên thành Sở An toàn thực phẩm nhưng về cơ bản vẫn chỉ là cấp trung gian, nhiều nhiệm vụ vẫn thuộc các sở: Y tế, Công Thương và Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Ngoài ra, các lĩnh vực khác như tài nguyên khoáng sản, giao thông và xây dựng vẫn nhiều nội dung giao thoa với nhau, phân định chức năng nhiệm vụ chưa rõ ràng, làm ảnh hưởng đến triển khai công việc. Ngoài ra, tình trạng phân cấp không triệt để còn nhiều, dẫn đến địa phương muốn làm vẫn phải xin ý kiến các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, làm nảy sinh nhiều thủ tục, lòng vòng quy trình, quy định. Do đó, cùng với việc thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy cần phải quyết liệt cải cách hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo đúng tinh thần: Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Đã phân cấp cho địa phương thì phân cấp triệt để địa phương chủ động, sáng tạo làm, còn cơ quan Trung ương chỉ kiểm tra, giám sát. Trung ương chỉ nên tập trung vào thể chế, chiến lược, chính sách và kiểm tra, giám sát, còn việc địa phương thì để địa phương làm. ÔNG VÕ ĐẠI LƯỢC, NGUYÊN VIỆN TRƯỞNG VIỆN KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ THẾ GIỚI: Xin - cho là cái gốc “đẻ” ra tham nhũng Chúng ta đã chuyển sang nền kinh tế thị trường rồi thì phải thu hẹp các bộ, ngành và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương. Khi có nhiều bộ, ngành, luật pháp chồng chéo, thì việc địa phương hay doanh nghiệp muốn làm phải đến gặp 7-8 cơ quan là chuyện đương nhiên, rất mất thời gian, tiền bạc. Người ta đến tìm hiểu cơ hội đầu tư mà phải gặp hết cơ quan này đến cơ quan khác, thủ tục hành chính lòng vòng như thế thì rất dễ nản, đánh mất cơ hội. Bây giờ hợp nhất, sáp nhập các bộ, ngành, tôi kỳ vọng ít nhất là giảm đi được một nửa về thủ tục, quy trình. Đồng thời phân cấp, phân quyền một cách rõ ràng, xóa bỏ triệt để cơ chế xin - cho. Chúng ta bắt tham nhũng rất mạnh, nhưng cơ chế xin - cho mới là cái gốc đẻ ra tham nhũng, phong bì, phong bao. Doanh nghiệp và người dân vẫn còn kêu ca về thủ tục hành chính về cơ chế xin - cho lắm. Chúng ta đã chuyển sang quản lý kinh tế thị trường rồi, những việc mà Nhà nước không cần nắm giữ hãy để doanh nghiệp tư nhân, để thị trường làm. NHÓM PV Ông Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ HÃY ĐỂ ĐỊA PHƯƠNG ĐƯỢC QUYỀN QUYẾT Đầu năm 2024, trong một cuộc hội thảo, ông đã đưa ra cảnh báo “TPHCM đang rơi vào bẫy thu nhập trung bình” và chỉ ra nguyên nhân gốc rễ do thành phố không được trao đủ quyền. Lý do nào khiến ông lại đưa ra nhận định đó? Không chỉ TPHCM đâu, mà đây là chuyện của cả nước. Muốn phát triển thì TPHCM phải được phân cấp, phân quyền triệt để. Ở đây có hai tuyến phân cấp, gồm: Phân cấp Trung ương và địa phương; phân cấp hết sức quan trọng khác là phân cấp Nhà nước và thị trường. Nhà nước phải bỏ bớt luật lệ, bỏ bớt đi quy trình, quy định đi, vì càng nhiều luật lệ thì càng tạo ra các rào cản, tạo ra ách tắc, tạo ra cơ chế xin - cho. Nhà nước phải rút lui khỏi cơ chế xin - cho để thị trường vận hành, phát huy đầy đủ tính tự do. Địa phương phải được quyền tự chủ. Nguồn lực của thành phố có thế nào thì thành phố phải được quyền quyết làm cái gì, chi cái gì? Vừa qua, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM. Tuy nhiên, qua nghiên cứu tôi thấy, nhiều nội dung trong Nghị quyết 98 vẫn yêu cầu làm theo pháp luật, mà làm theo pháp luật thì vẫn phải đi xin thôi, có khi xin là chủ yếu (?) Trung ương mới đây đã yêu cầu thực hiện phân cấp, phân quyền theo hướng: Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Theo ông, điều này đã đủ chưa? Vấn đề là địa phương quyết, địa phương làm theo luật lệ nào? Một dự án đầu tư được địa phương quyết thì các Bộ, ngành đừng “dính” vào nữa, chứ vẫn phải xin ý kiến của các Bộ, ngành thì đâu còn là địa phương quyết, địa phương làm. Bây giờ, nếu tôi làm mà vẫn phải đi xin, sao tôi chịu trách nhiệm được? Giả sử bây giờ địa phương làm công trình 5.000 tỷ đồng và đội vốn do nhiều nguyên nhân khách quan khác nhau. Trong trường hợp được phân cấp, phân quyền, địa phương có thể quyết điều chỉnh nguồn vốn ngay lên 6.000 tỷ đồng. Nhưng do địa phương không được trao quyền điều chỉnh nên phải đi xin. Lòng vòng nhiều quy trình, thủ tục, đến khi xin được, có khi công trình đã đội vốn lên 7.000 tỷ đồng rồi. Vậy ai chịu trách nhiệm về việc này? Do đó, điều quan trọng là phải thanh lọc hệ thống pháp luật, bỏ đi những quy trình, quy định không phù hợp, bỏ đi cơ chế xin - cho. Hãy để các địa phương được quyền quyết, quyền lựa chọn những quy trình mà địa phương thấy phù hợp nhất, hiệu quả nhất. LÃNG PHÍ CƠ HỘI PHÁT TRIỂN LÀ LÃNG PHÍ LỚN NHẤT Sự “vươn mình” của một số địa phương trong những thập kỷ qua dường như đều gắn với tinh thần dám quyết, dám làm, thậm chí làm khác quy trình, quy định, ông có thấy điều đó? Đúng thế! Chúng ta có thể kể ra những câu chuyện phát triển mạnh mẽ của các tỉnh một thời như: Sông Bé, sau này tách tỉnh ra thành Bình Dương, Đồng Nai, hay Đà Nẵng, Quảng Ninh… Chính những quyết định làm khác quy trình, quy Dự án đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên thực hiện kéo dài (hơn 10 năm) đã đi vào hoạt động “Đừng có tư duy rằng, bộ làm mới tốt hơn địa phương. Dứt khoát phải từ bỏ cơ chế xin - cho. Bỏ được xin - cho thì sẽ ngăn được tình trạng “sân trước”, “sân sau”. Còn nếu vẫn duy trì cơ chế xin - cho, thì suốt ngày chỉ đi xin, mà đã đi xin rồi thì sẽ ít quan tâm đến tính hiệu quả”, ông Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương trò chuyện với Tiền Phong về vấn đề phân cấp, phân quyền. “Xây dựng một công trình, thực hiện một dự án, vấn đề quan trọng là kết quả chứ đâu phải chỉ là quy trình, quy định, chưa kể có khi quy trình, quy định đó đang lạc hậu, không còn phù hợp”. Ông NGUYỄN ĐÌNH CUNG, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương Loại bỏ cơ chế xin - cho và căn bệnh “nghiện” quản lý Bài cuối:
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==