12 QUỐC TẾ n Thứ Hai n Ngày 23/12/2024 Vụ đâm xe vào đám đông trong chợ hôm 20/12 khiến năm người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương xảy ra vào thời điểm căng thẳng chính trị ở quốc gia đang bị chia rẽ vì những tranh cãi về vấn đề nhập cư và sự trỗi dậy của đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD). Chính quyền đã bắt giữ một người đàn ông Ả-rập Xê-út từng có phát ngôn chống Hồi giáo, nhưng cho biết chưa xác định được động cơ vụ tấn công. Lúc đầu, khi mọi người đặt hoa bên ngoài nhà thờ vào sáng sớm, chỉ có những biểu hiện đau buồn và thương tiếc. Bà Andrea Reis, 57 tuổi, đến cùng con gái Julia, 34 tuổi, để tưởng niệm các nạn nhân và vẫn bàng hoàng vì đã thoát chết trong gang tấc. Bà cho biết chỉ vì con gái muốn tiếp tục đi bộ quanh chợ thay vì dừng lại để ăn nên họ mới không đi vào đường mà chiếc xe lao đến. “Đó là những âm thanh khủng khiếp, tiếng trẻ con gọi “mẹ ơi, bố ơi, cứu con” vẫn cứ văng vẳng trong đầu tôi”, bà Reis vừa nói vừa nức nở. Một phụ nữ trẻ khác cũng khóc nức nở khi đặt hoa. Ban đầu mọi người liên tưởng vụ đâm xe lần này với vụ tấn công chết người mà một người nhập cư theo chủ nghĩa Hồi giáo gây ra ở khu chợ Giáng sinh Berlin năm 2016. Sau đó, người ta phát hiện ra rằng nghi phạm là bác sĩ tâm thần đã sống ở Đức 18 năm, từng thể hiện quan điểm chỉ trích đạo Hồi và đồng cảm với phe cực hữu trong các bài đăng trên mạng xã hội trước đây. Điều này đã thúc đẩy phe cực hữu cố gắng biện minh. Martin Sellner, một người Áo nổi tiếng với phe cực hữu của Đức, viết trong bài đăng trên mạng xã hội rằng động cơ của nghi phạm “có vẻ phức tạp”, cho rằng nghi phạm “ghét đạo Hồi, nhưng anh ta ghét người Đức hơn”. Nhiều chính trị gia, bao gồm Thủ tướng Đức Olaf Scholz, đã đến đặt hoa tại góc tưởng niệm tự phát. Vào thời điểm ông Tino Chrupalla, đồng lãnh đạo của AfD, đến đặt hoa, khu tưởng niệm đã chật kín những người trẻ tuổi có mặt để hưởng ứng lời kêu gọi của đảng. Với chủ trương chống nhập cư, AfD đặc biệt mạnh ở miền Đông nước Đức, giành vị trí thứ nhất hoặc thứ hai trong ba cuộc bầu cử khu vực trong mùa thu năm nay và hy vọng sẽ đạt được thành công lớn trong cuộc bầu cử toàn quốc vào tháng Hai năm sau. Nhiều người ủng hộ đảng này mang theo biểu tượng liên quan đến chủ nghĩa tân ngoại giáo và các phong trào thần bí khác liên quan đến chủ nghĩa cực hữu khi đến nơi tưởng niệm. Một thanh niên cho biết anh là thành viên nhánh thanh niên của AfD, trên áo đeo tấm bùa hộ mệnh mô phỏng chiếc búa của vị thần Thor của Bắc Âu. “Tôi là người tin vào các vị thần cổ”, người thanh niên cho biết, nhưng từ chối tiết lộ tên. Bộ trưởng Nội vụ Nancy Faeser bày tỏ lo ngại cuộc tấn công có thể bị phe cực hữu lợi dụng, nhưng cho biết không thể làm gì nhiều để ngăn chặn các cuộc tụ tập có vẻ được phối hợp. “Mọi người có quyền tự do tụ tập ở đất nước này. Chúng tôi phải làm mọi cách có thể để đảm bảo cuộc tấn công không bị cả hai bên lợi dụng”, bà nói khi đến hiện trường vụ tấn công. BÌNH GIANG (theo Reuters, AP, CNN) Dấu hiệu đáng ngại từ vụ đâm xe chợ Giáng sinh Đức Một góc tưởng niệm do các gia đình và người dân địa phương lập ra tại nhà thờ nhìn ra chợ Giáng sinh Magdeburg cho thấy điều gì đó mang ý nghĩa chính trị. Iran rơi vào khủng hoảng trầm trọng Dù Iran có trữ lượng khí đốt tự nhiên và dầu thô thuộc mức lớn nhất thế giới, nhưng nước này đang rơi vào cuộc khủng hoảng năng lượng toàn diện. Nguyên nhân có thể là do hậu quả của nhiều năm bị trừng phạt, quản lý yếu kém, cơ sở hạ tầng cũ kỹ, tiêu dùng lãng phí, và các cuộc tấn công có chủ đích của Israel. “Chúng ta đang phải đối mặt tình trạng mất cân bằng rất nghiêm trọng về khí đốt, điện, năng lượng, nước, tiền tệ và môi trường. Tất cả đều ở mức có thể biến thành khủng hoảng”, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian nhấn mạnh trong bài phát biểu trực tiếp trên truyền hình quốc gia. Dù Iran đã gặp nhiều vấn đề về cơ sở hạ tầng trong mấy năm qua, nhưng Tổng thống Pezeshkian cảnh báo tình hình đã đạt đến ngưỡng nghiêm trọng. Đất nước gần như đóng cửa trong hầu hết tuần qua để tiết kiệm năng lượng. Dù người dân Iran tức giận và các lãnh đạo công nghiệp cảnh báo tổn thất có thể lên tới hàng chục tỷ đô la, Tổng thống Pezeshkian không thể đưa ra giải pháp nào khác ngoài việc xin lỗi. “Nếu Chúa muốn, năm tới chúng tôi sẽ cố gắng để điều này không xảy ra”, Tổng thống Pezeshkian nói. Giới chức Iran cho biết, nước này cần lượng khí đốt lên tới khoảng 350 triệu m3 mỗi ngày. Khi nhiệt độ giảm mạnh và nhu cầu tăng đột biến, giới chức đã phải dùng đến biện pháp cực đoan để phân phối khí đốt. Chính phủ đứng trước hai lựa chọn khắc nghiệt: Cắt dịch vụ khí đốt cho các hộ gia đình hoặc dừng cung cấp cho các nhà máy điện. Họ đã chọn phương án thứ hai, vì việc cắt khí đốt cho các khu dân cư có thể dẫn đến nhiều mối nguy hiểm nghiêm trọng về an toàn và sẽ cắt nguồn nhiệt chính của hầu hết người dân Iran. Đến ngày 20/12, có đến 17 nhà máy điện đã ngừng hoạt động hoàn toàn và phần còn lại chỉ hoạt động một phần. Tavanir, công ty điện lực nhà nước, cảnh báo các nhà máy sản xuất, từ thép, thủy tinh, đến thực phẩm, thuốc men, rằng họ cần chuẩn bị cho khả năng mất điện trên diện rộng trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần. Tin tức này khiến toàn ngành công nghiệp nhà nước và tư nhân rơi vào tình trạng hỗn loạn. Mehdi Bostanchi, người đứng đầu Hội đồng điều phối các ngành công nghiệp Iran, cơ quan đóng vai trò là cầu nối giữa các ngành công nghiệp và chính phủ, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với New York Times từ Tehran, rằng tình hình hiện nay rất căng thẳng và không giống bất kỳ điều gì từng xảy ra. Ông ước tính tổn thất chỉ riêng trong tuần qua có thể làm giảm 30-50% hoạt động sản xuất tại Iran, gây thiệt hại lên tới hàng chục tỷ đô la. Không doanh nghiệp nào tránh được tổn thất; các nhà máy vừa và nhỏ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. “Tất nhiên, thiệt hại từ tình trạng mất điện đột ngột và lan rộng kéo dài cả tuần sẽ cực kỳ nghiêm trọng đối với các ngành công nghiệp”, ông Bostanchi cho biết. THỜI ĐIỂM NHẠY CẢM Cuộc khủng hoảng năng lượng xảy ra vào thời điểm cực kỳ khó khăn với Tehran về địa - chính trị. Vị thế của Iran ở khu vực bị suy giảm nghiêm trọng sau sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad ở Syria và sự suy yếu của phong trào Hezbollah ở Li-băng. Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể mang đến những chính sách càng khiến kinh tế Iran bị bóp nghẹt. Đồng rial của Iran rơi tự do trong tuần qua, xuống mức thấp chưa từng có so với đô la Mỹ. Tất cả những điều này khiến Chính phủ Iran trở nên dễ bị tổn thương trong nỗ lực xử lý từng cuộc khủng hoảng. Một sự cố càng làm trầm trọng cuộc khủng hoảng năng lượng của Iran là việc Israel đã làm nổ tung hai tuyến đường dẫn khí đốt của Iran vào tháng 2 năm nay. Hậu quả là Chính phủ Iran phải lặng lẽ sử dụng nguồn dự trữ khí đốt khẩn cấp để tránh gây gián đoạn dịch vụ cung cấp khí đốt cho hàng triệu người dân. Tổng thống Pezeshkian từng nói rằng chính phủ của ông thừa hưởng một kho năng lượng suy kiệt và không thể khôi phục. Theo các nghiên cứu quốc tế, khí tự nhiên chiếm khoảng 70% nguồn năng lượng của Iran, tỷ lệ cao hơn cả Mỹ và châu Âu. Chính phủ thực hiện một dự án đầy tham vọng nhằm đưa khí đốt đến mọi ngõ ngách của Iran, kể cả những ngôi làng nhỏ. Vì thế, khoảng 90% hộ gia đình Iran hiện dùng khí đốt để sưởi ấm và nấu nướng. BÌNH GIANG (theo New York Times) Các văn phòng chính phủ của Iran phải đóng cửa hoặc giảm giờ làm việc. Các trường học chuyển sang hình thức học trực tuyến. Đường cao tốc và trung tâm mua sắm chìm trong bóng tối, các nhà máy công nghiệp không có điện, hoạt động sản xuất gần như dừng lại. Người Iran đang phải sống trong tình cảnh mất điện triền miên ẢNH: REUTERS Tình hình như thùng thuốc súng Ông Seyed Hamid Hosseini, thành viên Ủy ban Năng lượng thuộc Phòng Thương mại Iran, nói với New York Times: “Chính sách của chính phủ là ngăn chặn bằng mọi giá biện pháp dừng cung cấp khí đốt và nhiệt cho các hộ gia đình”. “Họ đang cố gắng hết sức để quản lý cuộc khủng hoảng và hạn chế thiệt hại vì tình hình hiện nay giống như thùng thuốc súng có thể phát nổ và gây bất ổn trên khắp cả nước”, ông Hosseini nói. Chân dung hung thủ Tài xế lái xe đâm vào khu chợ Giáng sinh khiến ít nhất năm người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương đã được chính quyền xác định là công dân Ảrập Xêút 50 tuổi, sống ở Đức hơn một thập kỷ và làm bác sĩ. Chính quyền đang nỗ lực xác định động cơ của nghi phạm, được một nhóm hoạt động của Mỹ nêu tên là Taleb al-Abdulmohsen, người từng đưa ra những tuyên bố chống lại đạo Hồi và nói rằng ông ta đã giúp mọi người, đặc biệt là phụ nữ, chạy trốn khỏi Ảrập Xêút.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==