“CHỮA LÀNH” NHỜ CHATGPT Hà My, một cô gái 22 tuổi đang du học tại Mỹ, chính là một minh chứng sống động cho xu hướng này. Trong quãng thời gian áp lực khi phải cân bằng giữa việc học và làm thêm, My đã trải qua cảm giác kiệt sức (burn out). Sống xa gia đình, không có người sẻ chia, cô đã tìm đến ChatGPT để trút bầu tâm sự. “Mình kể với ChatGPT về hành trình của mình, hỏi rằng liệu mình có xứng đáng được sống hạnh phúc sau những năm tháng áp lực không? Nếu mình bỏ tất cả để về Việt Nam mở một hiệu sách thì sao?” - My chia sẻ. Câu trả lời của ChatGPT: “Nếu đó thật sự là điều bạn muốn - về Việt Nam, mở hiệu sách, sống cuộc đời bình yên - tôi sẽ ủng hộ bạn. Nhưng tôi muốn bạn tự hỏi mình: Bạn đang chạy trốn khỏi nỗi đau hay đang tìm kiếm hạnh phúc? Hai điều đó khác nhau rất nhiều”. Lời phản hồi này như đánh trúng tâm lý của My, giúp cô bừng tỉnh, nhìn nhận thông suốt hơn về bản thân, từ từ gỡ giải các vấn đề trong cuộc sống. Kể từ đó, My thường xuyên chia sẻ mọi vấn đề với ChatGPT từ công việc, gia đình, đến chuyện yêu đương, cô coi ChatGPT như một người bạn để tâm sự, giải tỏa. “Không phải lúc nào mình cũng cần lời khuyên. Đôi khi mình chỉ cần một người lắng nghe mà không phán xét, và ChatGPT thật sự hữu ích với nhu cầu này”, cô chia sẻ. Câu chuyện của Hà My đã thu hút hơn 400.000 lượt xem cùng hàng chục nghìn lượt thích và bình luận trên Threads. Nhiều người trẻ cũng đồng cảm với My khi họ tìm thấy ở ChatGPT sự lắng nghe và thấu hiểu mà đôi khi con người không thể mang lại. Một người dùng viết: “Mình đã tâm sự với ChatGPT suốt hai tháng qua. Nó giúp mình nhìn nhận vấn đề một cách lý trí và đa chiều hơn.” Một bình luận khác chia sẻ: “Tâm sự với ChatGPT còn thích hơn nói chuyện với bạn thân. Nó không phán xét và chắc chắn không kể chuyện mình với ai khác”. Đáng chú ý, một bình luận nổi bật nhận định: “Thay vì mất một khoản tiền để bói bài Tarot hay tham vấn tâm lý để “chữa lành”, giờ đây tôi cảm thấy độc lập, tự tin hơn trong việc đưa ra quyết định quan trọng trong cuộc sống nhờ sự hỗ trợ thông thái từ ChatGPT”. “PHÓ MẶC” VIỆC NGHĨ Ý TƯỞNG Với nhiệm vụ sáng tạo nội dung trên nền tảng Youtube, bạn Nguyễn Thị Lan - sinh viên năm cuối Học viện Báo chí và Tuyên truyền, thường sử dụng ChatGPT và các công cụ tra cứu từ khóa hot trend để tối đa trong việc lên các kế hoạch chiến dịch quảng cáo. Thay vì mất hàng giờ “vật lộn” tìm cảm hứng sáng tạo, Lan đã ấn nút tới “thanh dấu sao ChatGPT” - được đánh dấu ở vị trí thường xuyên sử dụng để lấy cảm hứng từ nhiều nguồn khác nhau, khám phá những phong cách mới cho nội dung của mình. Khi nào bí quá, hoặc deadline “dí” sát nút, cô bạn mượn luôn những ý tưởng đó để dành thời gian làm việc khác. Dù thừa nhận AI đóng vai trò lớn trong việc hỗ trợ sáng tạo nội dung, nhưng Lan nhận thấy, các công cụ AI tạo sinh không có khả năng thể hiện sự sáng tạo hay bày tỏ những cảm xúc mà mình muốn truyền tải. Lạm dụng AI đã khiến nội dung của Lan bị rập khuôn và mất tính chân thật. Theo Lan, khi có nhiều “trợ lý ảo” hấp dẫn vây quanh, bản thân cô mất đi khả năng tự suy nghĩ và đổi mới, dẫn đến nội dung không đảm bảo, suy giảm sự tín nhiệm từ cấp trên. Nhiều lần, Lan “phó mặc” việc sáng tạo nội dung cho AI, kết quả mà cô nhận lại là những bài viết khô khan, thiếu cảm xúc và sự “thờ ơ”của độc giả. “AI rất giỏi làm nhanh, nhưng để nội dung chạm đến khán giả, thì “chất người” vẫn là quan trọng nhất. Vì vậy, sau này khi sử dụng AI mình vẫn luôn tư duy, đồng thời thêm “chất người” vào để nội dung sáng tạo, đột phá”, Lan bày tỏ. Còn bạn Nguyễn Thị Hạnh (ở Thanh Oai, Hà Nội) - hiện đang làm vị trí Content SEO cho một công ty chuyên về lĩnh vực kiến trúc và chủ yếu sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo phổ biến như Gemini, ChatGPT để tìm kiếm dữ Tiến sĩ Sherry Turkle, nhà xã hội học tại trường MIT (Mỹ), nhận định rằng con người ngày càng dễ dàng chia sẻ với máy móc bởi chúng không phán xét hay tạo áp lực đáp lại. “AI không chỉ lắng nghe mà còn giúp người trẻ suy xét vấn đề từ nhiều góc độ, khuyến khích họ tự tìm ra giải pháp thay vì phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài. Nhờ đó, họ cảm thấy tự tin hơn khi đối mặt với những thử thách trong cuộc sống”, bà giải thích. Bên cạnh đó, bà cũng nhấn mạnh vai trò của AI trong việc tạo ra một không gian tương tác riêng tư và an toàn. Những vấn đề mà người trẻ thường ngại chia sẻ, như áp lực học tập, khủng hoảng nghề nghiệp hay những vết thương tâm lý trong quá khứ, đều có thể được giải tỏa mà không lo bị đánh giá. Tuy nhiên, bà cũng đưa ra lời cảnh báo: “Việc lạm dụng AI có thể khiến con người mất dần kỹ năng xây dựng mối quan hệ thực tế. Khi chúng ta quá phụ thuộc vào các mối quan hệ ảo, sự kết nối thật sự với con người có nguy cơ bị suy giảm nghiêm trọng”. CUNG CẤP KIẾN THỨC SAI Thời gian gần đây, nhiều người dùng phản ánh ChatGPT cung cấp kiến thức sai lệch về văn chương như nhầm lẫn tên tác giả, bịa ra những tác phẩm không có thật. Những ngày qua, cộng đồng mạng phản ánh tình trạng ChatGPT liên tục đưa thông tin sai lệch về các tác phẩm văn chương. Tiến sĩ Diêu Lan Phương - Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn, Chủ nhiệm CLB Ngôn ngữ và EQ - đưa ra một số tình huống ChatGPT hoàn toàn sai khi được hỏi về kiến thức văn học. Khi bà Diêu Lan Phương đưa yêu cầu cung cấp tư liệu “thơ viết về thơ”, ChatGPT đưa ra tác phẩm Nói với con về thơ của Lưu Quang Vũ. Tuy nhiên nhà thơ không có tác phẩm nào như vậy, chỉ có bài Nói với con cuối năm - viết năm 1972, đề tặng con trai đầu của ông. Khi nhận được đề bài tóm tắt nội dung cuốn sách Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, ChatGPT tự ý thay đổi tên các chương của nguyên tác với phần đầu có tên Tôi là một thằng nhóc, phần tiếp theo là Những trò chơi tuổi thơ. Trong khi đó, tác phẩm gốc có chương một là Tóm lại là đã hết một ngày và chương hai là Bố mẹ tuyệt vời. Một người dùng Facebook tên Ngọc Diệp đặt câu hỏi: “Tác phẩm Vợ nhặt của ai?” cho ChatGPT. Câu trả lời nhận về là: “Vợ nhặt là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của Nguyễn Du…”. Trong khi đó, đây là tác phẩm của nhà văn Kim Lân. Nếu người dùng giải thích và cung cấp lại thông tin, ChatGPT có thể điều chỉnh lại câu trả lời vào lần hỏi sau. VỪA TRAU DỒI, VỪA SÀNG LỌC Các chuyên gia cho rằng những lỗi sai này gây ảnh hưởng nghiêm Với sự phát triển nhanh chóng, ChatGPT hiện đang trở thành một công cụ gần gũi với đời sống của giới trẻ. Các công cụ AI tạo sinh vô hình trung khiến người làm sáng tạo mất đi khả năng sáng tạo (Ảnh do phần mềm AI chế tạo) Nhiều bạn trẻ “nghiện“ sử dụng AI 10 ĐỜI SỐNG n Thứ Bảy n Ngày 14/12/2024 Theo báo cáo của Epidemic Sound (Thụy Điển), với việc khảo sát 1.500 nhà sáng tạo, có 84% người sáng tạo cho biết đang tận dụng AI để sáng tạo nội dung, nhưng có xu hướng giảm dần qua từng năm; 48,9% bày tỏ lo ngại về chất lượng nội dung do AI tạo ra; 38,5% lo ngại về tính thiếu độc đáo và 33% lo ngại về đạo văn mà AI có thể gây ra. Muôn mặt ChatGPT Lạm dụng AI và nguy cơ tiềm ẩn Theo báo cáo năm 2023 của Microsoft, hơn 45% người trẻ trong độ tuổi từ 18-29 đã sử dụng các công cụ AI để trò chuyện hoặc giải tỏa cảm xúc. Một khảo sát từ Pew Research Center cũng cho thấy rằng 60% người trẻ cảm thấy khó mở lòng với người khác, ngay cả với những người thân thiết.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==