Chuã nhêåt 8/12/2024 KHI NGÛÚIÂ VE Ä ÀAM MÏ VIÏTË Hoaå sô Ha â Hunâ g sinh nùm 1970, taiå Àûcá Hoaâ , Long An, tötë nghiïpå Cû ã nhên My ä thuêtå TPHCM nùm 2001, laâ mötå hoaå sô nhûng anh laiå lamâ thú, vaâ thñch àocå sacá h nghiïn cûuá Àöng Têy Kim Cö.í Chñnh vò thï,ë anh cho ra àúiâ túiá 3 têpå thú Hoa Tònh, Têy Thiïn, Gieo Haåt Àöìng Trúâi, àêyì têm tû vaâ trùn trú,ã dênë thên trong àúiâ sönë g têm linh. Ha â Hunâ g conâ lao vaoâ viïcå viïtë vùn. Nhiïuì truyïnå ngùnæ cuaã anh àûúcå nhûnä g ngûúiâ banå vùn nghïå nhû Buiâ Tiïnë Tuênë , Buiâ Chatá , Trênì Nha ä Thuyå va â banå be â àönì g nghiïpå yïu thñch. Nùm 2007, hoaå sô nayâ cho ra àúiâ cuönë tiïuí thuyïtë àêuì tay Xoám Miïëu Nöíi co á cötë truyïnå hêpë dênî khúi dêyå lonâ g àam mï höiå hoaå . Tiïuí thuyïtë dûúnâ g nhû kïí vï ì chñnh nhûnä g traiã nghiïmå cuaã tacá gia,ã trong àoá co á cuöcå tònh thúiâ sinh viïn thêpå niïn 90, trong khöng khñ àùcå trûng cuaã àö thõ Saiâ Gonâ lucá ào.á Vï ì sau, ú ã tuöií 50, Ha â Hunâ g têm sû å rùnç g tiïuí thuyïtë ào á giönë g y á bûcá tranh cuaã anh hùnç g mú ûúcá , dûúnâ g nhû la â àõnh mïnå h mang mêuì nhiïmå cuöcå àúiâ vï ì sau cuaã chñnh mònh. Tû â ào,á hoaå sô Ha â Hunâ g viïtë rêtë nhiïuì , co á àiïuì in àï í phö í biïnë ra thò rêtë ñt. Dûúnâ g nhû coá kho á khùn trong viïcå xuêtë banã vò àï ì taiâ khöng phöí quatá . Coá thï í kï í tïn mötå sö ë cuönë sacá h cuaã anh co á tñnh chêtë Têm ly á Xa ä höiå , Tön giaoá nhû: Caác Hònh Thaái Tû Duy Cuãa Con Ngûúâi, Ba Giúái Haån Cuãa Cö Àún, Hoa Traái Giaác Ngöå… vênî chûa xuêtë banã . Nhûng hoaå sô chó cûúiâ nhe å nhû húi thú,ã noiá viïtë lai rai àïí giaiã sêuì nhên thï,ë viïcå chñnh laâ giû ä mònh trong chaná h niïmå , tu hanâ h sû å sönë g daiâ lêu. Tòm hiïuí múiá ra, nguyïn Haâ Hunâ g la â con nha â noiâ , chauá nöiå cuaã Ha â Thûúcå , tû å Ha â Ngaiå - mötå võ quan triïuì Nguyïnî quï göcë Quanã g Nam. Öng sinh nùm 1890 ú ã lanâ g La Khom, xaä Àiïnå Quang, huyïnå Àiïnå Banâ , la â mötå võ quan triïuì Nguyïnî , àï í laiå cho àúiâ cuönë sacá h höiì ky á Khuác tiïu àöìng. Àêy la â têpå höiì kyá cuaã mötå trong nhûnä g cû ã nhên triïuì Nguyïnî khoaá cuöië la â hocå viïn trûúnâ g Hêuå Bö í khoaá àêuì . Cuönë sacá h ön laiå cêu chuyïnå tû â khúiã nghôa Cênì Vûúng àïnë Cacá h manå g thaná g Tamá 1945 thanâ h cöng. Sacá h kï í nhiïuì cêu chuyïnå khöng chó cuaã triïuì àònh phong kiïnë , ma â conâ vï ì qua á trònh khai thacá thuöcå àõa va â khai hoaá cuaã ngûúiâ Phapá cunâ g phanã ûná g cuaã trñ thûcá Viïtå Nam cûuå cunä g nhû Têy hocå . Ha â Hunâ g têm sû:å “Öng nöiå Ha â Ngaiå cuaã töi lamâ quan nha â Nguyïnî , nhûng vïì hûu vaoâ nùm 1945. Öng nöiå la â mötå ngûúiâ yïu nûúcá . Lucá ào á öng rêtë co á camã tònh vúiá nhûnä g ngûúiâ cönå g sanã yïu nûúcá . Thúiâ öng nöiå conâ lamâ quan, ngûúiâ ta bùtæ àûúcå nhûnä g ngûúiâ töiå phamå chñnh trõ, öng nöiå àïuì tòm cacá h tha ã hïtë ...”. TÛ Â NHÛNÄ G BÛCÁ TRANH BÕ ÀÖTË … Theo lúiâ kï í cuaã Ha â Hunâ g, sau khi tötë nghiïpå trûúnâ g My ä thuêtå , anh veä nhiïuì , nhûng àuná g nùm 40 tuöií , anh àa ä khúiã duyïn, nguyïnå rúiâ bo ã àúiâ sönë g thï ë tucå , muönë têm àûúcå an lacå àï í phatá triïní tinh thênì Phêtå Giaoá . Quanä g àúiâ nayâ co á biïnë àönå g nhiïuì nhûng anh chó bònh thanã kï:í “Trong cùn nha â tro å chêtå chöiå , bï ì bönå nöiî lonâ g chûa thöng, töi quyïtë àõnh chúã ca ã xe taiã tranh vïì quï lûu giû.ä Ngûúiâ anh trai cuaã töi nhòn maiä àönë g tranh trûuâ tûúnå g, sùcæ mauâ u buönì àen amá , àa ä àem ra caná h àönì g àö í dêuì , thiïu àötë sacå h hïtë trún hïtë troiå . Töi biïtë tin rêtë choaná g vaná g, nhûng buönì cunä g phaiã chõu thöi...”. Töi nghe chuyïnå mötå hoaå sô bõ àötë tranh lonâ g nhoiá àau, nhûng thêyë anh vênî móm cûúiâ , aná h mùtæ long lanh tûúi saná g. Töi conâ nhú á nhû in vïì nhûnä g bûcá tranh bõ àötë chayá ào,á chuná g treo lú lûnã g trong ngöi nhaâ gö î nêu. AnÁ h saná g hai bïn caná h cûaã sö í roiå vaoâ hiïnå ra gam mauâ u amá , xamá lanå h vúiá nhûnä g hònh haiâ con ngûúiâ thamã khöcë , hang àönå g chayã tûnâ g donâ g mauá xanh xao, nhòn kyä thêuë camã mötå têm hönì buönì rêuì , àau thûúng. Tranh anh veä ngayâ ào á theo löië biïuí hiïnå va â trûuâ tûúnå g, sùcæ mauâ àen töië , aná h saná g cuaã mùtå trúiâ lùnå , canâ g xem canâ g bõ cuönë hutá vò chamå phaiã nöiî buönì thên phênå . Thûcå sû å chuná g àepå búiã diïnî camã nöiî buönì tênå cunâ g. Tiïcë la â tranh coá söë phênå , chuná g àa ä ra ài. Ha â Hunâ g - tacá gia ã cacá bûcá tranh thúiâ ào á cho rùnç g, àa ä trutá hïtë moiå thû,á khö í àau, vûúná g luyå têm can àúiâ sönë g ra hïtë röiì . Nhú â ào á ma â tranh anh sau nayâ tûúi saná g hún, mang netá chên phûúng, yïu àúiâ rêtë nhiïuì . Nhòn bao quatá thò Ha â Hunâ g veä nhiïuì , mang nhiïuì phong cacá h trûuâ tûúnå g túiá biïuí hiïnå , àï ì taiâ gênì guiä àúiâ sönë g. Anh coá nhiïuì cuöcå triïní lamä chung vaâ ca á nhên nhû: Triïín laäm Level 3.0 nùm 2005, Nùæng Trong Vûúân nùm 2008, Dûúái Trùng Mêy Höìng nùm 2018, Tiïëng Chuöng Nhaâ Thú â nùm 2022. Cuöcå triïní lamä gênì àêy nhêtë trong nùm mang tïn Tûúng Tû Phöë nùm 2024. Hêuì hïtë tranh anh àïuì mang húi thúã vï ì phö,ë vúiá tûnâ g manã g hònh khöië saná g töië lêpë laná h, sùcæ mauâ vanâ g amá anã h. Àêy àoá vênî thoaná g nöiî u buönì thêmì lùnå g, vúiá nhûnä g boná g ngûúiâ ngêy ngö àûná g cö àún. Tranh anh êní àêyì hònh anã h hoa la,á caná h chim tûå do trïn maiá nha,â chuaâ chiïnì buöií súmá mai, tûnâ g àamá mêy trong bêuì trúiâ xa xùm. Haâ Huâng coá löëi taåo hònh riïng biïåt, àún giaãn àan xen nhûäng maái nhaâ nêu, caánh cûãa thêëp thoaáng, vúái hònh thêåp tûå lêåp laåi trong tranh. Anh nhû ngûúâi hoåa sô diïîn taã giêëc möång du thaânh àoaãn khuác cêu vùn triïìn miïn ài vaâo tiïìm thûác, aám aãnh lïnh àïnh. Noá àûúåc biïíu àaåt bùçng möåt àûác tin, vò anh laâ tu sô Phêåt Giaáo (Phaáp danh Thñch Hoùçng Toaân), möåt lêìn veä laâ nhòn laåi chñnh mònh, chiïm nghiïåm moåi thûá. Chñnh vò thï,ë anh co á löië ve ä tû å nhiïn, theo trûúnâ g phaiá Tên Taoå Hònh, gúiå ngûúiâ thûúnã g ngoanå nhú á túiá hoaå sô Piet Mondirian, Van Doesburg, mang tñnh triïtë hocå va â têm linh hoaâ quyïnå nhau thanâ h mötå . Nïn höiå hoaå cuaã Ha â Hunâ g vûaâ êpë u,ã thinh lùnå g, laiå nhû diïnî camã ducå camã , àöi khi phanã khaná g. Vúiá anh ve ä nhû la â cuöcå sönë g sinh tönì , niïmì hanå h phucá , tû å do vúiá tònh yïu thûúng. n [ HUYNÂ H LÏ NHÊTÅ TÊNË ] Xem tranh hoaå sô Ha â Hunâ g, ngûúiâ thûúnã g ngoanå camã giacá sû å vûúná g luyå , coiä trênì thêmë nhuênì têm taná h. Sùcæ mauâ rûcå rú ä nhûng vênî conâ u ã ï coiä àúiâ . Mötå caiá àepå àêyì chaná h kiïnë , nöiî buönì nhû ngonå lûaã cuaã muaâ manâ g maiä chayá trong tro tanâ . Caiá hoang daä taoå búiã gam mauâ nguyïn banã hönì nhiïn ca. Mötå cuönë tiïuí thuyïtë cuaã Ha â Hunâ g Tacá phêmí höiå hoaå cuaã Ha â Hunâ g Thanh Lam (aãnh) nö î lûcå lamâ múiá ca khucá quen thuöcå cuaã cö ë nhacå sô Thanh Sún AÁo múái Caâ Mau. Chûa thêyë chõ àûúcå gò chó thêyë bao nhiïu lúiâ khiïmë nhaä àö í xuönë g chõ. Ngûúiâ ta khöng quan têm Thanh Lam hatá ra sao maâ chó “zoom” vaoâ khoanã h khùcæ chõ xoacå chên trïn cao nhúâ sû å hö î trú å cuaã nhiïuì vu ä cöng phña dûúiá . Nïuë ai àa ä xem video quay toanâ bö å manâ trònh diïnî cuaã Thanh Lam kïtë húpå Orange thò thêyë manâ xoacå chên êyë cuaã ngûúiâ àûúcå mïnå h danh diva chùnè g co á gò àaná g noiá , vò khöng phaiã àiïmí nhênë trong mötå chuöiî nhûnä g àönå g tacá va â dõch chuyïní cuaã nghï å sô trïn sên khêuë . Mötå bö å phênå dû luênå cû á cö ë tònh cùtæ mötå hònh anã h röiì lamâ toaná g lïn vúiá mucå àñch chò chiïtë , böi nhoå ngûúiâ nghï å sô àï í cêu view, hoùcå vò… xa ã ghetá . Nhiïuì khaná gia ã vönë khöng ûa gionå g ca cunâ g phong cacá h cuaã chõ. Múiá àêy, conâ co á ngûúiâ bo ã cöng bo ã sûcá ve ä tranh biïmë hoa å dûaå trïn anã h Thanh Lam xoacå chên. Khöng chó Thanh Lam, vuå kiïnå cuaã Àamâ Vônh Hûng vúiá àaiå gia ngûúiâ My ä cunä g lamâ gionå g ca Thaânh phöë buöìn töní thûúng. Ngûúiâ ta co á quyïnì bònh luênå vï ì vu å kiïnå nayâ song cênì vùn minh, tön tronå g nghï å sô. Viïcå mêtë ài mêyë ngoná chên biïnë mötå ngûúiâ co á thên thïí lanâ h lùnå trú ã thanâ h ngûúiâ bõ khiïmë khuyïtë , khöng chó laâ nöiî àau thï í xacá , ma â conâ la â nöiî àau tinh thênì , nhêtë la â vúiá ngûúiâ nghï å sô àï ì cao caiá àepå . Khöng ñt bònh luênå chï ë nhaoå khiïmë khuyïtë cuaã Àamâ Vônh Hûng thêmå chñ co á taiâ khoanã conâ hoiã : Sao khöng mêtë luön ca…ã banâ chên. Cêu hoiã êyë àêu chó phanã aná h sû å kemá vùn hoaá ma â conâ la â thaiá àö å tanâ nhênî trong ûná g xû ã giûaä ngûúiâ vúiá ngûúiâ . Nghï å sô nïuë hanâ h xû ã chûa àuná g mûcå , cönå g àönì g co á thï í têyí chay. Khöng ûa mötå nghï å sô thò khöng cênì mua ve á xem ngûúiâ êyë biïuí diïnî . Nhûng khöng ai coá quyïnì cha â àapå nhûnä g ngûúiâ lamâ dêu trùm ho.å Múiá hiïuí vò sao nhiïuì ngöi sao thïë giúiá chonå cacá h traná h xa manå g xa ä höiå . LA Â NGÛÚIÂ HANÅ H PHUCÁ NHÊTË ? Diïnî viïn Hoanâ g Yïnë (aãnh) vûaâ cöng khai tònh yïu múiá va â chia se ã dû å àõnh tiïnë túiá kïtë hön lênì thû á 5. Rêtë nhiïuì khaná gia ã quan têm túiá cö Xuyïnë , phim “Vïì nha â ài con”. Coá ngûúiâ chucá mûnâ g Hoanâ g Yïnë vaâ cho rùnç g chõ laâ ngûúiâ phu å nû ä hanå h phucá nhêtë vò àa ä U50, traiã qua 4 àúiâ chönì g, laiå sùpæ sûaã co á chönì g thû á 5, trong khi nhiïuì ngûúiâ kiïmë mötå àúiâ chönì g cunä g kho.á Àúiâ riïng cuaã diïnî viïn Hoanâ g Yïnë co á ve ã àang lamâ lu mú â cacá vai diïnî cuaã chõ. VÊNÎ KHIÏNË NGÛÚIÂ KHACÁ NGÛÚCÁ NHÒN Ca sô Hoaâ Minzy (aãnh) vönë hanå chïë chiïuì cao. Cö laâ chu ã nhên cuaã loatå giayâ “ca â kheo”. Nhûng nûä ca sô laiå khöng hïì ngaiå ngênì ào å chiïuì cao vúiá nhûnä g ngûúiâ sú ã hûuä chiïuì cao khunã g nhû cacá hoa hêuå , cacá ngûúiâ mêuî , taoå nïn nhûnä g bûcá anã h dï î thûúng, vui ve.ã Fan cuaã Hoa â Minzy bònh luênå : “Cö êyë tuy khöng cao nhûng vênî khiïnë ngûúiâ khacá phaiã ngûúcá nhòn. Hoa â Minzy mang laiå camã hûná g, sû å tû å tin cho nhûnä g cö nanâ g chên ngùnæ ”. SU SU Àûnâ g nghiïtå ngaä Haâ Huâng - nghïå sô àa àoan BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ Vùn hoáa 11
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==