9 n Thứ Tư n Ngày 27/11/2024 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ chim thú, song tấu mừng mùa. Đàn Tlăk tlơi được chế tác từ cây tre, cây gỗ trên nương rẫy. Nó là một loại nhạc cụ đặc trưng của đồng bào Mnông Gar chế tác để gõ xua đuổi thú dữ không đến phá hoại nương rẫy, mùa màng. Âm thanh nhịp điệu ngày mùa như thúc giục mọi người xích lại gần nhau, cùng nhau chung vui với niềm hân hoan của cộng đồng. Mọi người trong buôn sẽ cùng tụ họp sum vầy, cùng say sưa bên bếp lửa, ché rượu cần, vui múa nhịp nhàng trong tiếng ngân vang. GIỮ HỒN LÚA Theo bà con nơi đây, dưới cái nắng chói chang, mùi hương hoa theo gió ùa vào thoang thoảng, tháng 2, tháng 3 lúa nằm ở dưới gốc le, mọc dưới bụi cỏ; tháng 7, tháng 8 lúa ở trên nương rẫy, tháng 9, tháng 10 lúa về kho lúa của gia đình. Trong vòng đời cây lúa, người Mnông có 2 lễ cúng chính: lễ cúng cầm cây nêu mừng lúa trổ bông và lễ cúng rước hồn lúa về kho. Chuyện xưa kể rằng, khi lúa chín vàng, lúa theo sợi dây đã được bắc sẵn tự về nhà. Ngày ấy hạt lúa rất to. Chỉ bỏ vài hạt nấu là có nồi cơm đầy. Cô gái nấu cơm mải chơi để gạo nở bùng, vỡ ra, chảy hết xuống bếp làm tắt lửa. Thần giận quá nên cho hạt lúa nhỏ lại. Bắt con người phải tự tuốt lúa, tự gùi mang về. Ở ô rẫy cuối cùng, nơi có những bông lúa thiêng, là nơi thực hiện lễ gọi hồn lúa. Người Mnông tin rằng trong hạt lúa có linh hồn, khi thần lúa ở lại với gia đình thì mùa màng bội thu, nếu vi phạm các điều kiêng kỵ, thần lúa sẽ bay đi, làm cho lúa xấu, mất mùa. Suốt dọc đường đưa lúa về kho, họ vừa thổi ống tre vừa cầu xin lúa hãy trở về làng. Khi qua vũng nước hoặc con suối phải lấy một chiếc lá làm cầu để hồn lúa đi qua. Tại kho, 4 cô gái tuốt lúa bỏ vào bầu sau đó thầy cúng đặt lên cửa kho lúa. Người Mnông quan niệm, quả bầu là nơi trú ngụ hay còn gọi là buồng ngủ của nàng tiên lúa. Mọi người chuẩn bị tươm tất lễ vật dâng cúng 1 ché rượu cần, 1 con gà, 1 tô bột gạo và 1 chén đựng cơm rượu, 1 bầu đựng cháo, 1 tô cơm, để tạ ơn thần lúa, cầu mong lúa ăn không bao giờ hết nhanh, an ủi hồn lúa hãy ở yên không được đi ra khỏi gia đình. Ngoài ra, thực hiện cúng cho hồn các vật dụng khác như cuốc, xà gạc, gùi nhằm cảm ơn đã đồng hành với nhau trong suốt một mùa lúa. Cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc đến với gia đình, dòng tộc, buôn làng. Thực hiện lễ cúng gọi hồn lúa tại kho, thầy cúng rót rượu vào sừng trâu, cho thêm tiết gà, cơm, và nước cháo đặt vào kho lúa để mời hồn lúa. Thầy cúng đọc lời khấn cầu xin thần lúa hãy ở lại buôn làng và ở trong kho thóc, xin đừng sợ gì hết và đừng bỏ đi. Sau đó, thầy xuống kho lúa, lấy 1 miếng thịt gà, 1 miếng cơm, 1 sừng trâu rượu mời thần lửa dùng và đọc lời cúng. Tiếp theo thầy cúng mời nữ chủ gia đình để hậu tạ người phụ nữ đã làm cỏ, chăm sóc cho cây lúa tốt tươi, chắc hạt để duy trì giống lúa và hồn lúa ở mãi với con người sau này. Già làng Y Chăk Pơlưk chia sẻ, để có những vụ mùa bội thu, người Mnông có nhiều nghi lễ cúng thần lúa và thực hành nhiều điều kiêng cữ liên quan đến hồn lúa. Lúa mới đã đổ đầy kho khi chưa cúng gọi hồn lúa về thì không được lấy ra, không được ăn thịt hươu, nai, bởi theo quan niệm, hồn lúa bay nhảy nhanh như hươu, như nai; không được ăn thịt con dúi, vì hồn lúa sẽ rút lui như con dúi. Ngoài ra, những người kỹ tính sẽ không ăn thịt con cá bống, con cua bởi vì vị ngon của cá, cua ăn sẽ rất hao cơm, làm hồn lúa hoảng sợ. Chiếc chén màu đen đựng bột gạo được trộn với tiết gà và rượu cần, thầy cúng lấy bôi lên tất cả các vật dụng trong gia đình để an ủi hồn lúa và cầu mong các vật dụng được bền, không hư hỏng, hồn lúa không được đi ra khỏi nhà. Sau đó bôi lên cổ và trán gia chủ nhằm để hồn lúa nhận ra chủ kho lúa. Nghi lễ cúng kết thúc, quanh ché rượu cần, chiếc cốc bằng ống tre được mọi người chuyền tay nhau thưởng thức và ăn cơm mới với món măng chua giã thịt gà truyền thống. (Còn nữa) N.T Thầy cúng thực hiện nghi thức tại kho lúa Đầu tháng 9 vừa qua, tại TP Buôn Ma Thuột diễn ra Liên hoan Văn hóa cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk lần thứ 3, năm 2024. Liên hoan thu hút gần 600 nghệ nhân đến từ 13 đoàn của các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh tham gia với hơn 60 tiết mục biểu diễn. Đoàn nghệ nhân huyện Lắk đã biểu diễn nhiều tiết mục đặc sắc và tái hiện lại nghi lễ cúng hồn lúa. Đoàn xuất sắc đoạt giải Nhất toàn đoàn. trị truyền thống, luôn hướng con cái đi theo đường binh nghiệp, phụng sự Tổ quốc, nhân dân. Tuy nhiên, quan điểm sống của ông bị con trai thứ Hoàng Sơn (du học nước ngoài về) và con dâu cả Thùy Linh (bác sĩ quân y) cho là lỗi thời. Trước áp lực từ việc con dâu ngoại tình dẫn đến ly hôn của vợ chồng con trai cả Hoàng Giang (bác sĩ quân y công tác tại ở biên giới), sự không nghe lời của con trai út... ông An cố gắng dùng sự khoan hòa và bản lĩnh của mình để khuyên bảo, định hướng các con. Khi cần, ông cũng không quản ngại tuổi cao, ra sức hỗ trợ các bác sĩ trẻ chống dịch, giành lại sự sống cho người dân… Nhà thơ Phạm Vân Anh phụ trách viết lời ca cho hay, kịch bản không xuất phát từ một nguyên mẫu cụ thể nào, mà chỉ mong muốn tôn vinh vẻ đẹp của người lính thời bình: “Người lính trí thức có thể ra quân để có thu nhập tốt hơn, để gần gũi gia đình hơn, nhưng họ vẫn lựa chọn hi sinh, đi theo ánh sao trên mũ thể hiện lý tưởng sống của quân nhân thời bình”. Ban đầu, vở nhạc kịch còn có một tên nữa là Những con đường, nhưng sau đó ê-kíp đã quyết định chọn tên Khát vọng đỏ bởi theo đạo diễn, NSƯT Ánh Tuyết nói “thể hiện lý tưởng sống của người lính Cụ Hồ ở bất kỳ thời nào”. Ánh Tuyết cho biết, chị cũng có chút hoang mang khi mới đọc kịch bản vì thấy hình ảnh người lính xuất hiện không nhiều, nhưng khi nghiên cứu sâu và làm việc với ê-kíp, chị đã cảm thấy thuyết phục vì ý đồ sâu sắc của kịch bản. “Người lính thời nào cũng vất vả hi sinh, không chỉ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu mà còn tham gia công tác xóa đói nghèo, cứu hộ cứu nạn vùng sâu vùng xa… Thông qua những câu chuyện, những mối quan hệ trong gia đình xã hội mà những suy nghĩ và hình ảnh về người lính vẫn nổi bật,” Ánh Tuyết nêu. N.M.HÀ Trước đây, có nhiều nhà hát từng làm nhạc kịch, khá nhiều vở nhạc kịch chiến tranh cách mạng của các tác giả nổi tiếng như: Cô Sao, Người tạc tượng của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, Lá đỏ của nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, gần đây là Bài ca tình yêu của nhạc sĩ Doãn Nho... Có những nhà hát, đơn vị tư nhân nhập nguyên đai nguyên kiện những vở nhạc kịch nổi tiếng thế giới về dàn dựng lại theo quy trình có sẵn - được công chúng đón nhận. “Với vở nhạc kịch lần này do Quân đội đầu tư lại chưa có tiền lệ. Vở diễn có quy mô, tầm mức quốc gia với biên chế dàn nhạc, hợp xướng, biểu diễn trên sân khấu lên cả trăm người. Ê-kíp sáng tạo khá áp lực, nhưng thử thách cũng là cơ hội để chúng tôi được sáng tạo, làm nghề và hào hứng được đóng góp, cống hiến tài năng, trí tuệ tập thể cho một công trình nhạc kịch lớn nhất từ trước tới nay”. Nhạc sĩ ĐỖ BẢO AI, XEM GÌ, Ở ĐÂU? nCHUNG KẾT GIỌNG HÁT HAY HÀ NỘI. Vòng chung kết Giọng hát hay Hà Nội diễn ra ngày 28/11 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Cuộc thi do Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức, thu hút gần 400 thí sinh đăng ký. Vòng bán kết chọn 60 thí sinh. Mỗi người thể hiện một bài hát tự chọn cùng ban nhạc của BTC. Từ đó, BGK chọn 12 thí sinh xuất sắc nhất tham dự vòng chung kết. Họ được hội đồng cố vấn hướng dẫn luyện tập và lựa chọn ca khúc theo chủ đề BTC đưa ra. Các phần thi trong đêm chung kết dàn dựng chuyên nghiệp với sự hỗ trợ của nhóm bè, nhóm múa và hình ảnh bổ trợ. Các giải Nhất, Nhì, Ba sẽ được trao cho thí sinh xuất sắc ở 3 thể loại âm nhạc chính là thính phòng, dân gian và nhạc nhẹ. Ngoài ra, BTC trao giải phụ như Thí sinh hát về Hà Nội hay nhất và Thí sinh được khán giả yêu thích nhất. Giọng hát hay Hà Nội được tổ chức lần đầu vào năm 1997. Cuộc thi dành cho thí sinh từ 16 đến 35 tuổi, đang sinh sống, làm việc, học tập tại Hà Nội và một số thí sinh đã đạt giải cao trong các cuộc thi thanh nhạc của một số tỉnh, thành phố khác. NMH nNHƯ QUỲNH LẦN ĐẦU GIỚI THIỆU CON GÁI TRÊN SÂN KHẤU. Ca sĩ nhỏ tuổi nhất tham gia liveshow Người tình và Quê hương tại Nhà hát Hòa Bình ngày 4/1/2025 chính là con gái của Như Quỳnh - Melody Đông Nghi. Như Quỳnh và ê-kíp đã tiết lộ bí mật này trên sóng livestream với sự tham gia của Như Quỳnh và các khách mời. Đây có thể là bất ngờ lớn nhất liveshow của giọng ca Duyên phận. Từ lâu, những người yêu mến chị đã mong được thấy nữ ca sĩ và con gái cùng xuất hiện trên sân khấu quê nhà. Melody Đông Nghi sinh năm 2007, là kết quả của mối tình giữa Như Quỳnh và một kĩ sư điển trai. Đông Nghi yêu thích ca hát nhưng thích hát tiếng Anh hơn tiếng Việt. Cô thừa hưởng nhan sắc của người mẹ được mệnh danh “hoa hậu Bolero”. N.H.D Hai mẹ con nữ ca sĩ Như Quỳnh Vở kịch "Đêm trắng" do Nhà hát Kịch Việt Nam dàn dựng và biểu diễn NGUỒN: QDND.VN
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==