Với tổng vốn đầu tư dự kiến trên 67 tỷ USD, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam là dự án lớn nhất của đất nước từ trước đến nay. NGUỒN LỰC TRONG DÂN RẤT LỚN “Nguồn lực trong dân của chúng ta rất lớn, vậy nên dứt khoát phải giảm vốn ODA, thậm chí không vay ODA để tránh bị ràng buộc”, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) nói. Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cũng nhận định, nguồn lực trong dân là rất lớn. “Khi chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, chúng ta đều thấy, vàng trong dân rất nhiều. Chúng ta vay trong dân tốt hơn vay nước ngoài, không chỉ tránh được ràng buộc, lệ thuộc mà còn giúp khơi dậy niềm tự hào dân tộc trong mỗi người dân Việt Nam”, ông Mai nói. Vấn đề quan trọng là phải có cách thức huy động vốn phù hợp. “Nếu chúng ta phát hành trái phiếu với mức lãi suất hấp dẫn, phù hợp, tôi tin chúng ta sẽ huy động được nguồn lực vô cùng to lớn trong nhân dân để thực hiện dự án”, ông Mai nói. Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn Thái Bình) cũng đề nghị giảm thiểu sử dụng nguồn vốn từ nước ngoài; Chính phủ có thể phát hành trái phiếu với lãi suất hấp dẫn. “Nếu Chính phủ đứng ra bảo lãnh, chắc chắn sẽ huy động được”, ông nói. Ông đề nghị Chính phủ tạo điều kiện để DN tư nhân trong nước tham gia vào dự án để vừa huy động được lực, vừa tạo điều kiện cho DN phát triển trên tinh thần cùng thắng. Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn TPHCM), Chính phủ nên nghiên cứu phương án đấu giá đất tại các khu vực nhà ga đường sắt tốc độ cao. Theo ông, nguồn lực từ đất đai, công sản trong cả nước để lãng phí còn rất nhiều. Vì thế, Chính phủ cần tổ chức đấu sớm các tài sản này. Giải trình ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng nói rằng, qua tham khảo thực tiễn và kinh nghiệm từ các nước, làm dự án đường sắt tốc độ cao BắcNam theo hình thức đối tác công-tư (PPP) là không khả thi. “Không có nước nào tư nhân có thể bỏ vốn đầu tư làm được đường sắt tốc độ cao cả, vì chi phí quá lớn. Do đó, Chính phủ xác định dự án này được thực hiện theo hình thức đầu tư công”, ông Thắng nói. Theo ông Thắng, với tổng vốn dự kiến trên 67 tỷ USD, mỗi năm sẽ phải bố trí 5,6 tỷ USD, trong đó vốn vay dự kiến tối đa là 30%. Chính phủ chưa quyết định vay trong nước hay ODA. “Nếu vay ODA lãi suất thấp không bị ràng buộc điều kiện thì có thể chấp nhận được, còn không sẽ vay trong nước”, ông nói. CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ ĐỂ DN CÙNG LÀM, CÙNG THẮNG Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương) băn khoăn khi Chính phủ mới chỉ đề xuất công nghệ chạy trên ray, công nghệ đoàn tàu động lực phân tán với tàu khách, còn với tàu hàng 4 n Thứ Năm n Ngày 21/11/2024 Một cựu lãnh đạo Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama) cho rằng, đại dự án đường sắt tốc độ cao đang tạo cơ hội lớn chưa từng thấy cho các DN ngành chế tạo, cơ khí và công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là DN vừa và nhỏ, tham gia và trưởng thành. Theo vị này, ngành cơ khí Việt Nam đã tham gia thực hiện nhiều công trình, dự án rất lớn và đã có kinh nghiệm cũng như sản phẩm chất lượng, đủ tự tin để xuất khẩu cũng như cạnh tranh ở những lĩnh vực mới như đường sắt tốc độ cao. Về tổng thể, ngành cơ khí đang đối mặt nhiều khó khăn và để DN phát triển, tham gia các dự án lớn như đường sắt tốc độ cao, Chính phủ và các bộ, ngành liên quan cần ưu tiên tạo nguồn vốn vay dài hạn, lãi suất ổn định theo đặc thù sản xuất cho DN ngành cơ khí. Cùng với đó, cần hành lang pháp lý đủ mạnh để DN trong nước tham gia như ban hành quy định thầu sao cho góp phần nâng cao tỷ lệ sử dụng vật tư, hàng hóa sản xuất trong nước, tạo thị trường cho DN cơ khí trong nước phát triển. Vị cựu lãnh đạo Lilama cũng cho rằng, Việt Nam ngay lúc này cần phải có các bước đi thúc đẩy cho nhóm DN vừa và nhỏ, DN công nghiệp hỗ trợ như cách Đài Loan (Trung Quốc) hay Nhật Bản đã làm để phát triển ngành cơ khí của họ. “Muốn thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ cho ngành cơ khí để tham gia dự án đường sắt tốc độ cao, phải có một hệ thống luật pháp, cơ chế cho DN vừa và nhỏ phát triển. Ở các nước, khi muốn thúc đẩy nhóm doanh nghiệp này, người ta dành diện tích đất rộng, thậm chí miễn phí dịch vụ sử dụng đất thông qua các chính sách hỗ trợ của nhà nước”, vị này nói. Dẫn việc cơ chế, chính sách đang áp dụng cho DN công nghiệp cơ khí và công nghiệp hỗ trợ ở Malaysia, Singapore, đại diện Lilama cho rằng, Việt Nam muốn phát triển DN hỗ trợ các ngành đòi hỏi công nghệ cao như đường sắt tốc độ cao, trước tiên phải có các DN lớn. Đặc biệt, phải sửa bài toán DN dàn hàng ngang phát triển như hiện nay. Cùng đó, các cơ chế hỗ trợ chỉ nên tập trung trọng điểm, như xây dựng, giao thông, cơ khí, chế tạo…, mỗi lĩnh vực chỉ chọn một hoặc hai DN, không chọn nhiều. Chỉ chọn những DN có hạ tầng tốt, bề dày truyền thống để trở thành những DN đầu đàn. Khi đó, đầu tàu này sẽ kéo một loạt DN hỗ trợ đi theo. Một điểm quan trọng nữa là cần phải hình thành một ban chỉ đạo nhà nước bao gồm ít nhất một phó thủ tướng thay mặt Chính phủ chỉ đạo, bên dưới là thứ trưởng một số bộ. Hằng tháng, trưởng ban sẽ họp chỉ đạo giải quyết các vướng mắc trong quá trình thực hiện. Đây là mô hình đã được áp dụng ở các dự án lớn như Thủy điện Sơn La, Lai Châu… giúp công trình về đích trước tiến độ. TẬN DỤNG CƠ HỘI ĐỂ VƯƠN LÊN Trao đổi với PV Tiền Phong, Chiều 20/11, thảo luận tại Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam, vấn đề tự chủ nguồn vốn bằng cách huy động nguồn lực trong dân và chuyển giao công nghệ để các doanh nghiệp (DN) tham gia vào dự án, tránh bị lệ thuộc vào nước ngoài là mối quan tâm hàng đầu được nhiều đại biểu nêu ra. Trao đổi với PV Tiền Phong, các chuyên gia cho rằng, để dự án đường sắt tốc độ cao thành công, ngay từ bây giờ, phải sớm có các cơ chế, hành lang pháp lý cho doanh nghiệp (DN) tham gia. Thậm chí, cần có ban chỉ đạo cấp quốc gia để thúc đẩy tiến độ dự án. Minh họa đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam ẢNH: AI Nhiều doanh nghiệp cơ khí Việt đã tham gia sâu vào chuỗi cung ứng ẢNH: NGUYỄN BẰNG Giải bài toán cơ chế, tạo hành lang pháp lý cho DN DỰ ÁN ĐƯỜNG SẮT TỐC Sẽ huy động nguồn lực trong TẬP ĐOÀN CIENCO4: “Đã có kinh nghiệm, sẵn sàng tham gia” Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, ông Văn Hồng Tuân, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Cienco4, cho biết, ngay khi có chủ trương về dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam, Cienco4 đã quyết tâm phải chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để trong 2 năm tới có thể tham gia dự án. “Cũng giống như các DN khác, Cienco4 tập trung chuẩn bị nguồn lực về con người (kỹ sư, đội ngũ công nhân), thiết bị và các điều kiện khác. Cienco4 tự tin với năng lực, kinh nghiệm từng tham gia dự án metro Bến Thành - Suối Tiên (TPHCM), Cát Linh - Hà Đông (Hà Nội) và nhiều dự án giao thông lớn nên có thể tham gia hầu hết các hạng mục đường sắt tốc độ cao. Đây là dự án rất lớn, cần có nhà thầu, tư vấn, nhà cung cấp thiết bị có năng lực thực sự. Cienco4 có đủ tự tin để tham gia và mong muốn tham gia hầu hết các hạng mục từ phần hạ tầng xây dựng đến thiết bị”, ông Tuân nói. Cienco 4 đã có sẵn hệ thống quản lý, cả nghìn kỹ sư, công nhân. Một số lượng nhân lực nhất định đang được Tập đoàn tiếp tục gửi đi đào tạo. Cienco4 còn có một số đối tác nước ngoài như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc… sẵn sàng hỗ trợ chuyên môn khi cần thiết. SỸ LỰC THỜI SỰ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==