6 n Thứ Ba n Ngày 19/11/2024 Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện WHO tại Việt Nam, cho biết tiêu thụ nước ngọt tại Việt Nam tăng rất nhanh trong 15 năm qua. Tổng tiêu thụ nước ngọt đã tăng nhanh từ 1,59 tỉ lít năm 2009, lên 6,67 tỉ lít năm 2023 (tăng hơn 4 lần). Đặc biệt, mức tăng rất nhanh trong giai đoạn 2009 - 2014 (20%/năm). Mức tăng trung bình khoảng 7%/ năm ở giai đoạn 2015-2023 (trừ 2 năm COVID-19). Đáng lo ngại tiêu thụ đầu người cũng tăng nhanh tương ứng, từ mức 18,5 lít/người năm 2009, lên 66,5 lít/người năm 2023 (tăng 350%). Theo ước tính của Euromonitor (công ty nghiên cứu thị trường), tiêu thụ sẽ tăng trung bình 6,4% mỗi năm trong giai đoạn 2023- 2028, tổng giai đoạn tăng 36,6%. PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho biết, kết quả từ các nghiên cứu có giá trị cho thấy sử dụng đồ uống có đường không hợp lí là nguyên nhân gây ra thừa cân, béo phì. Việc tăng hoặc giảm tiêu thụ đường tự do (bất kể lượng đường là bao nhiêu) liên quan thuận chiều với thay đổi cân nặng. Đồ uống có đường làm tăng phản ứng kích hoạt của não với các tín hiệu về sự ngon miệng, từ đó kích thích ăn. Ngoài ra, tiêu thụ nhiều đồ uống có đường thường xuyên có thể gây ra đái tháo đường type 2, hội chứng rối loạn chuyển hóa tim mạch, ảnh hưởng tới xương- răng, ảnh hưởng tới thận- tiết niệu… Đồng thời cũng làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não vào sa sút trí tuệ. XEM XÉT ÁP THUẾ CAO Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), cho hay, trong Báo cáo toàn cầu năm 2023 của WHO về thuế đồ uống có đường, áp thuế đồ uống có đường là một giải pháp can thiệp hiệu quả nhằm giúp giảm nhu cầu tiêu thụ và giảm sức mua do giá bán tăng. Giải pháp này hỗ trợ giảm lượng đường tự do nạp vào cơ thể. Bộ Tài chính đã đưa đồ uống có đường vào là một mặt hàng đánh thuế trong dự thảo Luật Thuế tiêu thu đặc biệt (sửa đổi). Việc áp thuế đối với đồ uống có đường lần đầu tiên đưa ra trong dự thảo luật nên hiện đang có nhiều ý kiến khác nhau. Bà Thuỷ cho rằng Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đưa ra mức thuế suất 10% trên giá bán ra của doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, theo tính toán, với mức thuế suất này chỉ làm tăng 5% giá bán lẻ. Mức tăng này không đáng kể. Theo khuyến cáo của WHO, để giảm tiêu thụ đồ uống có đường, giá bán lẻ mặt hàng này cần phải tăng 20% trở lên. Do đó, Bộ Y tế đề nghị áp thuế suất 40% đối với nước giải khát có đường (hoặc 30% sau tăng lên 40% theo lộ trình). Chung quan điểm này, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm cho rằng nên xem xét áp dụng lộ trình tăng thuế hằng năm để thuế đồ uống có đường ở mức 40% giá bán nhà sản xuất (tức là 20% giá bán lẻ theo khuyến nghị của WHO) vào năm 2030 để bảo vệ sức khỏe cho tương lai. Đồng thời, nên tạo môi trường thuận lợi để giảm tiêu thụ đồ uống có đường (như dán nhãn mặt trước, cấm quảng cáo…). HÀ MINH NGUYÊN NHÂN GIÁ VÉ TÀU TẾT TĂNG Còn hơn 2 tháng nữa tới kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, nhiều người làm ăn xa rục rịch đặt vé tàu xe về quê. Chị Nguyễn Thị Oanh, công nhân khu công nghiệp tại Đồng Nai cho biết, từ giữa tháng 10 đã bắt đầu tìm đặt vé tàu về quê ở Thanh Hoá. Gia đình chị Oanh có 2 vợ chồng, ông bà và 2 con. Mọi năm, gia đình chị Oanh chọn vé tàu hoả để đỡ vất vả trong đi lại. “Năm nay, tôi tìm hiểu vé tàu hoả cho 6 người từ ga Sài Gòn về ga Thanh Hoá. Bố mẹ già, con nhỏ, thời gian đi lại lâu, tôi định chọn giường nằm, tuy nhiên giá vé tăng so với năm ngoái. Hiện nay, giá vé tàu từ 1,9 - 2,1 triệu/ vé giường nằm, ghế mềm điều hòa khoảng 1,6 triệu đồng/vé. Năm nay, công ty không còn tăng ca, thu nhập giảm nên giá vé tàu tăng cũng thêm 1 khoản chi phí”, chị Oanh chia sẻ. Chị nhẩm tính, với 6 thành viên, số tiền vé tăng thêm khoảng 600700 nghìn đồng. Lo lắng của chị Oanh cũng là nỗi niềm chung của nhiều người lao động xa quê. Dù có nhiều ưu điểm (an toàn, giờ chạy tàu ổn định) nhưng việc giá vé tàu Tết tăng 3-5% khiến nhiều người thêm lo lắng. Trao đổi qua điện thoại với PV Tiền Phong, ông Đỗ Văn Hoan - Chủ tịch HĐQT Cty CP Vận tải đường sắt, cho biết, đến nay, vé tàu các ngày từ 22 - 28 tháng Chạp (21-27/1/2025) hết chiều từ TPHCM ra địa phương phía Bắc. Các ngày khác, vé tàu Tết vẫn còn nhiều. Tốc độ bán vé so với cùng kỳ năm trước tăng khoảng 80%, hành khách mua vé sớm hơn. Giá vé tàu Tết Ất Tỵ 2025 tăng 3-5% giá vé (tùy từng cung, chặng) so với cùng kỳ năm trước. Năm 2025, ngành đường sắt bỏ chính sách bán vé ghế phụ, bỏ chính sách chuyển đổi giường nằm thành ghế ngồi. Số lượng hành khách phục vụ sẽ dẫn tới tăng chất lượng dịch vụ. CẦN HỖ TRỢ HÀNH KHÁCH YẾU THẾ Trao đổi với PV Tiền Phong, lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam (Bộ GTVT) cho biết, theo quy định, Bộ GTVT quản lý mức giá sàn với loại hình vé tàu ghế ngồi cứng, ngồi mềm. Các loại vé tàu khác như ghế mềm, giường nằm do Cty CP Vận tải đường sắt quyết định phù hợp với kế hoạch chạy tàu. Hiện nay, giá cước vận chuyển hành khách bằng đường sắt loại ghế ngồi cứng, ngồi mềm phải kê khai giá với Bộ Tài chính và niêm yết giá theo quy định. Theo chuyên gia Ngô Trí Long, vé tàu xe là một trong các nhu cầu thiết yếu phục vụ người dân trong dịp nghỉ Tết cổ truyền hằng năm. Việc giá vé tàu tăng sẽ khiến người yếu thế như người lao động thu nhập thấp, sinh viên lo lắng khi phát sinh thêm chi phí. Vì vậy, ông Long khuyến nghị, bên cạnh tăng giá vé, ngành đường sắt cần có chính sách hỗ trợ người lao động yếu thế. “Ngành đường sắt nhiều năm nay thua lỗ nên việc tăng giá vé có thể giúp một phần cải thiện doanh thu, tăng chất lượng dịch vụ, cạnh tranh với loại hình vận tải khác. Tuy nhiên, với đặc thù của mình, ngành đường sắt cần phải minh bạch khoản tăng thêm từ tăng giá vé, tăng chất lượng dịch vụ để hài hoà giữa yêu cầu phát triển và đảm bảo an sinh xã hội, phục vụ khách hàng, nhất là khách hàng yếu thế”, ông Long kiến nghị. Lịch chạy tàu Tết Ất Tỵ 2025 được lên kế hoạch từ ngày 15/1 đến hết 16/2 (16/1219/1 âm lịch). Giai đoạn này mỗi ngày có 22 đôi tàu chạy, gồm 9 đôi tàu khách Thống Nhất (Sài Gòn - Hà Nội) và 13 đôi tàu khu đoạn (chặng ngắn đi tỉnh, thành). NGỌC LINH Giá vé tàu Tết Ất Tỵ 2025 tăng 3-5% so với cùng kỳ năm trước khiến nhiều hành khách lo lắng, bởi đây là phương tiện vốn phù hợp với đại đa số. Ngành đường sắt lý giải, tăng giá để tăng chất lượng phục vụ hành khách. Thông tin trên được đại diện Bộ Y tế đưa ra tại Tọa đàm thông tin về thực trạng tiêu thụ, tác hại của sử dụng đồ uống có đường đối với sức khỏe và vai trò của Thuế tiêu thụ đặc biệt trong kiểm soát tiêu dùng, do Bộ Y tế tổ chức ngày 15/11. Tết Ất Tỵ 2025, ngành đường sắt cung ứng khoảng 167.000 chỗ ngồi với 338 chuyến tàu ẢNH: NHẬT MINH Tiêu thụ nhiều đồ uống có đường tăng tỉ lệ béo phì ở trẻ Tiêu thụ đồ uống có đường tăng mức báo động GIÁ VÉ TÀU TẾT TĂNG: Lý giải của ngành đường sắt Tổng số chỗ ngành đường sắt dự kiến cung ứng trong dịp Tết khoảng 167.000, với 388 chuyến tàu, giảm khoảng 38.000 chỗ so với cùng kỳ năm 2024 do thay đổi phương án khai thác. Trường hợp nhu cầu đi lại tăng đột biến, các chuyến tàu sẽ được tăng cường. KINH TẾ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==