Và dài như thời gian nhà báo Vũ Giang chuyển công tác sang Báo Nhân Dân. Ở Hà thành có nhiều khu Tập thể mà các cơ quan đoàn thể định cư từ hồi tiếp quản Thủ đô. Như nhà 65 Nguyễn Thái Học. Cư dân của nhà 65 những Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn Tư Nghiêm Huỳnh Văn Gấm, Đỗ Nhuận, Nguyễn Đình Thi, Vũ Tú Nam… Từng nghe về một nhạc sĩ (NS) An Chung tài hoa, tác giả những ca khúc Trăng sáng đôi miền, Chuyển lộng ra khơi, Tôi người lái xe, Hát lên em - cô gái Thái Bình, Đường cày đảm đang… lứa chúng tôi nhiều người thuộc. Lại được thấy một NS An Chung ngoài đời thực. Tóc bồng bềnh, thường sơ mi trắng cài kín cổ, mùa nực cũng vậy thỉnh thoảng ghé qua Hồ Xuân Hương đón má Lan, người đánh máy chữ của báo. Sao hồi ấy cánh phóng viên trẻ độc thân hay gọi là má? Phải má Lan có cô con gái xinh xắn? Chả biết! Chị Lan vóc người cân đối thuở trẻ chắc cç hoa khôi? Hồi tôi về báo, chị đã non bốn mươi mà ngó còn khá mặn mòi. Chị Lan không biết thạo cái nghề đả tâ viên từ khi nào. Mà không chỉ tiếng Việt. Chị đánh chữ Anh, Pháp thành thạo. Cái tài ấy của chị rất ít khi được mang ra dùng. Đâu như vài lần, người của nhà xuất bản ngoại văn, của Bộ Ngoại giao đến nhờ chị, tôi mới biết? Chị Lan khá khó tính. Mà tinh lắm. Có cái lạ, bản thảo của anh nào xếp hàng chờ đánh máy mà có hơi hướng thuÕng, luộc lại chi tiết nào đó của đồng nghiệp trong báo hay ngoài chị đều biết. Nhưng không bao giờ làm toáng. Chị kêu tới chỉ vào cái dấu hỏi chị đánh bên lề bản thảo. Nghĩ mà ngại sức đọc sức nhớ của chị? Má Lan hưu. Ở với con dưới Lò Đúc. Cùng phòng Kinh tế còn có chị Bích Hậu cũng chuyên theo dõi mảng nông nghiệp. Sau mấy năm ở ban nông nghiệp, chị Hậu chuyển lại về Ban Bạn đọc. Có lÀ cái tạng của chị chỉ thích hợp với công việc đặc thù của ban này thì phải? Người chị nhỏ tanh tách. Thoắt đi thoát về. Không hiểu chị lấy đâu ra năng lượng để trang trải cho hết những chuyện ập về Ban Bạn đọc phải giải quyết mà không ít người coi đấy là những chuyện trời ơi! Một lá thư từ Phú Xuyên Hà Tây gửi về Tòa soạn với yêu cầu hơi bị oái oăm là nhờ báo tìm hộ người chồng đã biệt tích đến tay chị Bích Hậu. Bấy giờ là năm 1968. Chiến tranh phá hoại lan rộng khắp miền Bắc. Đò, xe diệu vợi. Đến nhiệt tình như Tổng Biên tập Đinh Văn Nam còn đắn đo khuyên chị khi đó sức yếu con mới sinh hãy cân nhắc… Nhưng chị Hậu quyết tâm lên Tây Bắc. Mò mẫm nửa tháng trời khi xe khách, lúc đạp xe, chị đã đến một công trường xây dựng ở tận Điện Biên Phủ. Kể và kê biên ra thì dài đoạn trường đi tìm cái anh công nhân nào đó có tên là Thế. Vậy mà chị Hậu đã tìm được. Kết cục cái Tết năm ấy, anh thợ nề Thế quay về quê nhà Bạch Hạ, Phú Xuyên đoàn tụ với người vợ tao khang cùng 3 đứa con. Nhiều chuyện về Tiền Phong, dài lắm, sÀ kể tiếp những lần kỷ niệm sau... Chuyện nhân tình thế thái sau hậu chiến, Nhiều bài báo nối tiếp sau những chuyến đi của chị Bích Hậu với âm hưởng chủ đạo vừa quyết liệt vừa mềm mỏng để bảo vệ quyền làm mÁ cùng những chế độ chính sách cho hơn 30 cô gái TNXP quá lứa nhç thì ở Làng Lòi không có chồng mà có con!... X.B 9 n Thứ Bảy n Ngày 16/11/2024 Bà Bích Hậu (phải) không gian nào mà không cần phải có chiếc điện thoại thông minh hay ngồi trước máy vi tính”. Chị nói: “Thời hoàng kim của báo in đã qua nhưng tôi vẫn thích đọc báo in”. Tiến sĩ văn học Bùi Thiên Thai (Viện Văn học) có một số năm sống và học tập ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Chị không tin có ngày tàn của báo in. Ở Trung Quốc, báo in vẫn sống. Nữ tiến sĩ 7x đưa cho phóng viên xem những hình ảnh người thành phố, người ở vùng sâu xa và trẻ em Trung Quốc đọc báo in: “Ở nước bạn, trường học cấm trẻ em dùng điện thoại, các cơ quan được phát báo in, lưu hành nội bộ”. Trong lực lượng đọc báo in ở Trung Quốc còn phải kể đến các nhà nghiên cứu. “Báo in có hệ thống hơn, báo điện tử bị trôi, bị gç, khó bao quát. Đây là lí do khi cần phục vụ cho công việc, các nhà nghiên cứu thường chọn báo in”, chị phân tích. Nhà văn, nhà giáo Triệu VÀ đánh giá: “Báo điện tử đang chiếm ưu thế với độc giả nhờ tính tiện lợi, nhanh chóng và chi phí thấp. Tuy nhiên, báo in vẫn có giá trị riêng, đặc biệt trong việc mang lại trải nghiệm đọc truyền thống và độ tin cậy. Theo tôi, báo in không bao giờ chết nhưng đòi hỏi phải có cải tiến về hình thức và nội dung. Cầm trên tay tờ báo hay quyển sách là cảm giác trải nghiệm thật, luôn khiến người ta nhớ sâu sắc hơn”. Chị vẫn đọc báo in, sách in và giữ rất lâu những bài báo, những tờ báo đÁp, thậm chí chị còn sử dụng báo in khi dạy học. ĂN SÂU VÀO TIỀM THỨC Nhiều họa sĩ nổi tiếng ở ta yêu báo in. Một bức tranh phong cảnh của họa sĩ Đỗ Phấn có giá hơn cả thu nhập từ một năm lao động miệt mài của một nhà báo. Nhưng bao nhiêu năm qua, Đỗ Phấn vẫn minh họa, vẫn vÀ bìa báo tết cho tờ Tiền Phong Chủ Nhật. Chỉ có thể giải thích, vì yêu mà Đỗ Phấn gắn bó, không toan tính. Họa sĩ Đặng Tiến, một trong những tên tuổi ăn khách của hội họa phía Bắc hiện nay, cũng thích vÀ minh họa cho các tờ báo in. Đó là một thú vui của người cầm cọ. Có một họa sĩ kể rằng, anh không quan tâm nhuận bút của báo chí nên vẫn thường xuyên minh họa cho một tờ báo in bị xếp hạng báo nghèo. Cuối năm, không thấy họa sĩ đến lĩnh tiền, người của báo mới lĩnh thay và mang tận nhà cho cộng tác viên không màng nhuận bút. Các họa sĩ còn có thói quen giữ lại những tờ báo in có bài viết về mình. Họ giữ gìn một cách trân trọng như giữ những bức tranh của họ. Họa sĩ Đào Hải Phong, người được cố nhà văn Nguyễn Huy Thiệp tặng cho hai chữ “phong lưu”, cũng là một fan của báo in. Anh tâm sự: “Thế hệ của tôi rất quen thuộc và định hình trong ý thức về tờ báo in. Cầm được nó trên tay như một sự hiện hữu chắc chắn. Tôi yêu báo in vì nó đã ăn sâu vào tiềm thức mấy chục năm qua”. Một độc giả 8x vẫn giữ thói quen mua và sưu tập báo in là Ý Linh, đang sinh sống tại Hà Nội. Một trong hai tờ báo anh thường mua là Tiền Phong. “Dù bây giờ là thời của báo điện tử, nhưng tôi vẫn thích báo in, vì nó có phong vị riêng”, anh chia sẻ. Nhưng Ý Linh thoáng buồn vì càng ngày càng ít sạp báo: “Ở nhiều quận tại Hà Nội, người đi đường hầu như không trông thấy sạp báo”. Người yêu báo in Tiền Phong còn có nhiều người lao động tự do. Một anh chạy xe ôm vẫn mua báo in Tiền Phong để đọc khi vắng khách. Anh vui vẻ khoe: “Hồi xưa Tiền Phong có chuyên mục kết bạn, tôi tham gia để tìm người yêu. Vợ tôi bây giờ chính là cô gái bước ra từ mục kết bạn năm ấy. Cảm ơn Tiền Phong đã se duyên cho chúng tôi”. Nhà thơ Lương Ngọc An tin tưởng: “Dù bị cạnh tranh khốc liệt, báo in vẫn sống. Vì nó có lợi thế đặc biệt. Nó là nhịp sống chứ không phải nhịp thông tin. Nó làm độc giả thấm sâu hơn báo điện tử. Những sự kiện hợp với báo điện tử, còn những gì thuộc về vấn đề cần suy nghĩ, cần chiều sâu thì hợp báo in. Cho nên báo in không mất đi”. Nhà thơ nhận định: “Khi báo in phát triển đến một mức độ nhất định thì tòa báo phấn đấu ra được tờ điện tử. Nhưng những báo điện tử phát triển mạnh đến lúc nào đó lại phấn đấu ra báo in. Nó có thể làm quà tặng cho bạn đọc trong những mục đích truyền thông, chứ không chỉ để bán”. NÔNG HỒNG DIỆU Tác phẩm của bà Bích Hậu Khi còn sống, điêu khắc gia Lê Công Thành rất thích đọc báo in. Tuổi cao, mắt mờ, ông dùng kính lúp để soi chữ. Tiền Phong là tờ báo vợ chồng ông đặt mua cả năm. Điêu khắc gia nổi tiếng đã ra đi vài năm nay. Vợ ông, nữ họa sĩ Kim Thái vẫn mua báo Tiền Phong. Với bà, báo in hữu ích nhiều mặt, sau khi đọc xong bà dùng nó thay toan. Hiện nay, gia tài tranh vẽ trên báo in của Kim Thái khá giàu có. Bà không bán mà cất làm kỷ niệm, nếu thuận tiện nữ họa sĩ sẽ mở triển lãm nhỏ để khoe gia tài này với những độc giả thời 4.0 còn thích báo in. Báo Tiền Phong với người lính Trường Sa ẢNH: NGUYỄN TUẤN Nhà văn Ngô Thảo (phải) và nhà văn Trung Trung Đỉnh từng là cộng tác viên tích cực của Tiền Phong ẢNH: NVCC RA SỐ BÁO ĐẦU TIÊN
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==