8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Tư n Ngày 13/11/2024 CỬA HÀNG TIỆN GỖ CUỐI CÙNG Ở TÔ TỊCH Ông Lê Đình Thắng mời chúng tôi vào cửa hàng. Không ghi biÅn hiÇu, không bày biÇn trang hoàng, cửa hàng của ông lọt thỏm giữa những khách sạn, nhà hàng lấp lánh. Nhưng cửa hàng vẫn khiến người qua đường chú ý bởi một nét rất riêng của phố cổ Hà Nội xưa. Trong gian nhà khoảng 17m2, ngổn ngang những khúc gỗ, mùn cưa cùng dụng cụ đục đẽo, máy tiÇn. Trên các tủ chủ yếu bày những đồ thờ trong chùa chiền như: Cây cắm nến, đĩa đựng hoa quả, mâm hứng tàn hương, dùi gõ mõ, ống hương, tràng hạt... Một góc nhỏ phía trong cửa hàng được bày bàn trà đÅ tiếp khách. Phía trên, bức ảnh của cha ông Thắng đang cần mẫn làm viÇc bên chiếc máy tiÇn đạp bằng chân, được treo trang trọng. Thấy chúng tôi nhìn, ông Thắng cho biết: “Tôi bày biÇn cửa hàng như thời cha tôi là cụ Lê Đình Trai làm. Cụ sinh năm 1925, người làng Nhị Khê (Thường Tín, Hà Nội), là một thợ tiÇn mang nghề ra lập nghiÇp tại Hà Nội từ khoảng năm 1945. Sở dĩ tôi biết thời gian đó vì anh trai cả tôi sinh ra ở đây, vào năm 1947. Ban đầu cụ làm nghề ở phố Hàng Điếu có các cửa hàng bàn, ghế. Khi cửa hàng bị cháy thì cụ chuyÅn về đây thuê làm hàng. Ban đầu sản xuất bằng công cụ khá đơn giản với cưa, dùi, đục và những chiếc máy tiÇn thô sơ hoạt động bằng sức đạp của đôi chân. Sau này máy tiÇn mới lắp mô-tơ điÇn đÅ tăng năng suất”. Tôi hỏi: “Nhiều hộ cửa hàng đồ tiÇn ở đây đã không còn tiếp tục những nghề thủ công mà chuyÅn đổi đÅ đảm bảo thu nhập, vì sao ông vẫn bền bỉ giữ lại nghề của cha ông?”. Ông Thắng trầm ngâm một hồi rồi bảo rằng, đó là lòng đam mê và muốn giữ nghề truyền “Tôi cũng không làm hàng chợ, ở đây chỉ những sản phẩm thủ công, độc bản”, ông Lê Đình Thắng (SN1967), chủ cửa hàng tiện thủ công còn lại duy nhất trên phố Tô Tịch (Hà Nội), bắt đầu câu chuyện với chúng tôi. Ông Lê Đình Thắng đang tiện con lăn bột cho khách NHẤT NGHỆ TINH NHẤT THÂN VINH: Bài 9: Người thợ tiện làm sản phẩm độc bản “Nghề tiện gỗ đòi hỏi phải kiên trì, chịu khó và tỉ mỉ thì mới có được những sản phẩm tinh xảo. Dù con nhà nòi nhưng tôi cũng mất 3 năm mới lành nghề”. Thợ tiện gỗ LÊ ĐÌNH THẮNG PHÁ HIỆN VẬT, PHƠI QUẦN ÁO, TẮM Ở BẢO TÀNG Trong những ngày đầu mở cửa, một số người thiếu ý thức có những hành động phản cảm. Họ dùng bút vẽ lên tường, trèo lên hiÇn vật, làm đổ vỡ hiÇn vật, vào hẳn khu vực cấm đÅ chụp ảnh… Nhà nghiên cứu lịch sử Nguyễn Hữu Hùng kÅ: “Tôi đến đây vào ngày nghỉ và thực sự bị sốc khi chứng kiến cách nhiều người tham quan bảo tàng. Người lớn, trẻ nhỏ thi nhau trèo lên xe tăng đÅ chụp ảnh bất chấp nội quy ngay bên cạnh. Lực lượng bảo vÇ mỏng nên bên trong gần như vỡ trận. Ở sảnh ngoài cũng không khá hơn, khu vực vòi phun nước được nhiều phụ huynh biến thành bÅ tắm công cộng, cho con em thoải mái vầy nước. Tắm xong, họ giặt quần áo cho con và phơi ngay trong lan can tòa nhà trưng bày”. Đỗ Hải Thanh (Trường ĐH KHXH&NV) nói: “Người lớn hay trẻ nhỏ đều thản nhiên leo trèo lên hiÇn vật, lăn lê bò toài, ăn uống rơi vãi ra sàn, làm hỏng hiÇn vật, xả rác bừa bãi. Có lẽ, những người này nhầm bảo tàng lịch sử là trung tâm thương mại”. “Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Trước hết, ý thức của một bộ phận người dân về viÇc bảo vÇ di sản văn hóa còn hạn chế. Họ chưa thực sự hiÅu được giá trị lịch sử của các hiÇn vật và tầm quan trọng của viÇc bảo tồn. Hơn nữa, ảnh hưởng của mạng xã hội khiến nhiều người chạy theo xu hướng, chỉ quan tâm đến viÇc chụp ảnh đẹp đÅ đăng lên mạng xã hội mà không quan tâm đến ý nghĩa thực sự của viÇc đến bảo tàng. Sự thiếu hụt về giáo dục lịch sử và văn hóa tại gia đình và nhà trường cũng là một phần nguyên nhân”, tiến sĩ Hữu Hùng nhận định. Ở nhiều quốc gia, viÇc đến bảo tàng được xem là một hoạt động văn hóa, là dịp đÅ tìm hiÅu lịch sử, nghÇ thuật và các giá trị truyền thống của dân tộc. Người dân thường thÅ hiÇn sự tôn trọng đối với không gian trưng bày, không chạm vào hiÇn vật và tuân thủ nghiêm túc các quy định. “Tuy nhiên, ở ViÇt Nam, mặc dù tình yêu nước và lòng tự hào dân tộc luôn được đề cao, nhưng ý thức bảo vÇ di sản văn hóa tại các bảo tàng vẫn còn nhiều hạn chế. Một bộ phận không nhỏ người dân, đặc biÇt là giới trẻ, khi đến bảo tàng thường chỉ quan tâm đến viÇc chụp ảnh sống ảo, ít chú ý đến giá trị lịch sử của các hiÇn vật”, ông Hùng nói. “Bảo tàng đương nhiên phải siết nội quy chặt hơn, nhưng về phía những người tham quan, có lẽ chúng ta cũng nên liên tục nhắc nhở nhau về những bộ ý thức cần có khi đến những nơi công cộng”, ông đề xuất. Bảo tàng, phòng tranh, danh lam thắng cảnh… thường có nội quy. “Ở nước ngoài, nếu vi phạm, khách có thÅ bị mời ra ngoài ngay lập tức và bị phạt rất nặng”, ông Hùng nói. CƠ HỘI PHÁT TRIỂN DU LỊCH Trung tá Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng phòng Tuyên truyền giáo dục, Bảo tàng Lịch sử Quân sự ViÇt Nam, cho biết: “Sắp tới, các hiÇn vật sẽ được bảo vÇ nghiêm ngặt hơn. Trong giai đoạn 2, công trình tiếp tục triÅn khai trưng bày 8 chuyên đề, 7 sưu tập, 12 chuyên ngành quân sự, phục dựng công trình quân sự tiêu biÅu, tác phẩm nghÇ thuật điêu khắc, không gian trải nghiÇm ngoài trời, không gian sáng tạo, du lịch sinh thái, khu vui chơi trẻ em và khu dịch vụ cho khách tham quan”. Sức hấp dẫn của bảo tàng khiến khách tham quan tăng mạnh, gây áp lực tới công tác tổ chức, đón tiếp. Đại diÇn của bảo tàng cho biết, đÅ phát huy giá trị công trình cũng như tổ chức tốt viÇc đón tiếp du khách, bảo tàng trước mắt phối hợp với lực lượng vũ trang, các tổ chức chính trị của quận Nam Sau gần hai tuần mở cửa đón khách, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam trở thành điểm đến thu hút đông đảo người dân. Đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy sự quan tâm của công chúng đối với lịch sử dân tộc. Tuy nhiên, việc một số người lấy không gian này để check-in, chụp ảnh theo phong trào, thậm chí có những hành vi thiếu văn hóa. Khi lịch sử, di sản thành “phông nền” Người lớn, trẻ nhỏ thản nhiên leo trèo lên hiện vật để sống ảo Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam do Nikken Sekkei (Cty kiến trúc lớn thứ hai trên thế giới) thiết kế, khởi công xây dựng năm 2019 với diện tích xây dựng 23.198m2. Một trong những điểm nhấn kiến trúc chính là Tháp Chiến thắng cao 45m - con số biểu tượng cho năm 1945, dân tộc Việt Nam giành độc lập. Khu vực ngoài trời được chia làm hai cánh trưng bày vũ khí, khí tài như pháo 85mm, pháo cao xạ 57mm, xe tăng PT67 số hiệu 555, máy bay MiG 17 số hiệu 2047, máy bay SU22... Bên trong bảo tàng đang lưu giữ hơn 150.000 hiện vật, trong đó có 4 bảo vật quốc gia. nĐỨC ANH - THÀNH ĐẠT KÝ SỰ LỘN XỘN Ở BẢO TÀNG LỊCH SỬ QUÂN SỰ VIỆT NAM:
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==