8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Hai n Ngày 11/11/2024 ĐÁNH BÓNG “KÝ ỨC” Chúng tôi đến “cửa hàng Tùng Bách” nằm trên phố Hàng Đồng vào một buổi sáng mùa cuối thu. Đây là cửa hàng của một trong hai nghệ nhân đồ đồng còn đang gắn bó với nghề trên phố nổi tiếng về đồ đồng này. Dưới ánh nắng vàng rực rỡ, nghệ nhân Nguyễn Công Sơn mang bộ hạc, đỉnh, lư hương, chân đèn bằng đồng vàng ra trước cửa hàng làm bóng. Trên tay ông là chiếc khò gas cầm tay. Ngọn lửa xanh đỏ liếm đều qua từng chi tiết. Sau khi khò lửa là đến công đoạn sơn bóng. Đôi bàn tay thoăn thoắt xịt đều từng lớp sơn khiến bộ sản phẩm trở nên sáng choang, chói sáng cả một góc phố. Nghệ nhân chuẩn bị bước sang tuổi 52 nhưng mái tóc vẫn đen bóng, làn da căng và săn chắc. Vừa phủ xong lớp bảo quản độ bóng, ông Sơn cho hay: “Phải tranh thủ trời nắng ráo thì mới làm bóng đồ đồng được. Nắng thì đồng nhanh khô và bám đều, giúp độ bóng đẹp và bền hơn. Nếu trời mưa, độ ẩm cao, khi mang đồ đồng ra phơi còn có thể bị xỉn màu đi”. Để chúng tôi dễ hình dung, ông cho xem ảnh chụp trên điện thoại về bộ hạc, đỉnh, lư hương trước khi được ông làm bóng. Bộ đồ đồng trong ảnh han gỉ, tối sầm. Ông đã cho ngâm chất tẩy rửa trong một ngày để làm sạch rồi đưa đi đánh bóng bằng máy đánh bóng cầm tay. Cuối cùng, bước khò lửa giúp đồng “toát mồ hôi” và phủ lớp bảo quản độ bóng, làm cho sản phầm bền hơn. Đối với những trường hợp đồ đồng để quá lâu, phần gỉ ăn sâu vào trong sẽ khiến bề mặt bị rỗ. “Nếu người thợ không cao tay thì xử lý sẽ không đạt yêu cầu. Không thể đắp đồng mới vào các chỗ gỉ, vì như thế đồng mới, đồng cũ sẽ bị trộn lẫn, khiến màu đồng không được đẹp. Để xử lý được, phải cần đến đôi tay khéo léo, nhuần nhuyễn của người thợ lâu năm trong bước đánh bóng”, ông Sơn lý giải. Những sản phẩm do khách mang đến làm mới cũng rất đa dạng về giá trị, mẫu mã. Có những sản phẩm là đồ thờ cúng, hay những cổ vật, kỷ vật được truyền lâu đời. Đối với ông Sơn, mỗi sản phẩm mà khách hàng mang đến đều có những câu chuyện riêng. Đó cũng là những giá trị khiến ông càng thêm trân quý nghề. “Có khách mang đến ống nhổ bằng đồng của người thân đã mất, hay có những bộ đồ thờ lâu năm mà ngày xưa phải tích cóp dần mới mua được. Nhiều sản phẩm cũ có khi công làm lại còn cao hơn cả giá mua mới, nhưng họ vẫn quyết tâm sửa. Khi làm sạch, phục hồi về nguyên trạng giúp khách hạnh phúc cũng khiến mình vui lây”, ông Sơn nói. Tuy vậy, với những sản phẩm đồ đồng đã cũ kỹ thì việc làm bóng cũng chỉ là công đoạn cuối cùng. Nhiều sản phẩm trải qua thời gian dài đã không còn nguyên vẹn, gãy, móp, méo, người thợ phải tiến hành phục chế. Đối với ông Sơn, việc phục chế này không khó khi đã nắm chắc nghề trong tay. Móp, méo Dọc phố Hàng Đồng (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), các cửa hàng bày bán các sản phẩm bằng đồng được nhập từ các làng nghề nằm san sát. Chỉ còn lại số ít nghệ nhân vẫn còn hành nghề đánh bóng, sửa chữa đồ đồng ngay tại phố nghề này. Nghề xưa cũ nhưng họ vẫn kiên trì và biết áp dụng các kỹ năng mới nên việc kinh doanh vẫn phát đạt… Ông Sơn đang sơn bóng đồ đồng NHẤT NGHỆ TINH NHẤT THÂN VINH: Bài 7: Truyền nhân của nghề đồng trên SỰ SỢ HÃI KÌM HÃM SÁNG TẠO Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cho rằng, xu thế sáng tác của điện ảnh quốc tế và Việt Nam luôn xem các tác phẩm văn học như một “mảnh đất màu mỡ”. Cứ 5 tác phẩm điện ảnh có một bộ phim chuyển thể từ tác phẩm văn học. Tại Việt Nam, số lượng phim truyện sản xuất một năm là 40 phim, ở mức trung bình nhưng tiềm năng phát triển sản xuất phim rất phong phú. “Điện ảnh Việt Nam còn thiếu tác phẩm điện ảnh hay về đề tài lịch sử. Đó cũng là lý do làm cho nhiều người Việt ngày nay, nhất là giới trẻ, tìm đến phim đề tài lịch sử bao gồm phim dã sử, cổ trang của nước ngoài hơn là phim về đề tài lịch sử của Việt Nam. Bởi chính những bộ phim công phu, hấp dẫn được xây dựng từ chất liệu lịch sử của các nền điện ảnh nổi tiếng thế giới đã thu hút, kích thích người xem quan tâm, tìm hiểu lịch sử hơn”, Thứ trưởng Tạ Quang Đông nói. Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều đánh giá, Mỹ và Trung Quốc là hai nền điện ảnh chuyển thể tác phẩm văn học, lịch sử thành công nhất hiện nay. Việt Nam vừa ít phim về đề tài lịch sử, lại càng ít thành công, dù có nhiều nhà làm phim tài năng. Là tác giả của nhiều truyện ngắn được chuyển thể thành phim, ông cho rằng, phim chuyển thể các tác phẩm văn học và khai thác đề tài lịch sử hiện còn gặp nhiều thách thức. Theo ông, lâu nay các nhà làm phim Việt có tâm lý tôn trọng quá, “ý tứ quá mức” với tác giả tác phẩm văn học, vấn đề lịch sử nên đã kìm hãm sự phát triển, sự sáng tạo, hạn chế trong nghệ thuật, tư duy. Vì thế, thay vì bứt phá để tạo ra những góc nhìn mới mẻ và có chiều sâu, họ lại lo ngại về việc phản ánh chưa đúng lịch sử hoặc không đúng tinh thần nguyên tác. “Chúng ta đang sợ hãi và tự ngăn cản mình”, nhà văn Nguyễn Quang Thiều nói. Nỗi “sợ hãi mơ hồ” này khiến các nhà làm phim áp đặt khiến nhiều tác phẩm chuyển thể khi ra đời trở nên nhạt nhòa, thiếu cá tính. Ông cho rằng, để có đề tài lịch sử hay, nhà làm phim, biên kịch, diễn viên phải sáng tạo trên cơ sở tôn trọng sự thật lịch sử, đồng thời cần có cái nhìn thông thoáng, khác biệt của nhà quản lý và sự đồng tình, ủng hộ của khán giả. Đạo diễn Charlie Nguyễn chia sẻ: “Tôi biết nhiều người đang ấp ủ triển khai dự án phim lịch sử vô cùng hấp dẫn. Nhưng sự thật có nỗi sợ, hoang mang, bối rối, lúng túng khi tiếp xúc, khai thác chủ đề này. Các nhà làm phim có nỗi sợ mơ hồ. Đó cũng là tâm tư của tôi nhiều năm qua”. Anh chỉ ra rằng, một trong những rào cản lớn khiến nhà làm phim e ngại là nhiều người đang có tâm lý đón nhận phim điện ảnh khai thác đề tài lịch sử theo hướng lịch sử, như một bộ phim tài liệu về lịch sử. “Điều này bó tay, bó chân nhà làm phim. Nếu một bộ phim điện ảnh hoàn toàn lịch sử, sẽ rất khô khan, không có cảm xúc, không thể hấp dẫn khán giả”, đạo diễn Charlie Nguyễn nói. Để làm nên bộ phim lịch sử đúng đắn, hấp dẫn khán giả cần đảm bảo hai sự thật. Đó là sự thật thực tế và sự thật về tinh thần, cảm xúc, tâm lý, hành trình nội tâm, xung đột tâm lý của nhân vật - những điều này không có trong lịch sử. “Làm phim lịch sử, chúng ta phải tôn trọng sự thật lịch sử để làm phim trong tâm thế không bất an, sợ sai. Điều đó đòi hỏi nhà biên kịch phải nghiên cứu thật sâu về sự kiện lịch sử. Đó cũng là đạo đức nghề nghiệp của người làm nghệ thuật”, đạo diễn Charlie Nguyễn nhấn mạnh. CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ NHÀ LÀM PHIM SÁNG TẠO Ông Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, phim khai thác đề tài lịch sử là chủ đề quan trọng với sự phát triển điện ảnh nói riêng và sự phát triển văn hóa Việt Nam nói chung. Đây cũng là chủ đề gây nhiều tranh cãi thời gian qua. “Các phim lịch sử sẽ phải là dòng phim quan trọng với đất nước. Chúng ta luôn mong muốn có các bộ phim của người Việt Nam, cho người Việt Nam và vì người Việt Nam. Các bộ phim làm Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhận định, nhà làm điện ảnh đang gặp phải nỗi sợ mơ hồ, kìm hãm sự phát triển của dòng phim lịch sử, phim cổ trang. Hội thảo bàn về làm phim lịch sử trong khuôn khổ LHP Quốc tế Hà Nội lần thứ VII thu hút đông đảo nhà quản lý, chuyên gia và nhà làm phim, tìm cách gỡ khó cho dòng phim lịch sử. Nỗi sợ hãi mơ hồ kìm hãm phim lịch sử Phim lịch sử “Hồng Hà nữ sĩ” được đầu tư về câu chuyện, trang phục nhưng chưa tạo được hiệu ứng khán giả Bà Đinh Thị Thanh Hương, Chủ tịch điều hành HĐQT Galaxy Studio chủ trì hội thảo nêu thực tế nhà làm phim đầu năm có nhà, cuối năm bán nhà là chuyện thường. Các nhà làm điện ảnh mong mỏi có chính sách hỗ trợ, khuyến khích các nguồn lực tư nhân làm phim, đặc biệt là phim lịch sử. nTHÀNH ĐẠT KÝ SỰ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==