XÃ HỘI 5 n Thứ Hai n Ngày 11/11/2024 thẳng thắn nói rằng, “chưa có nước nào có đơn vị hành chính cấp huyện, xã nhiều như Việt Nam, kể cả đơn vị hành chính cấp tỉnh cũng vậy. Vậy nên, cũng chưa có đất nước nào mà chi thường xuyên cho tổ chức bộ máy và con người lớn như Việt Nam, khi chi thường xuyên cho tổ chức bộ máy và con người chiếm đến 62%, không còn nguồn lực để chi cho đầu tư”. Nhắc lại tinh thần của Tổng Bí thư về sắp xếp bộ máy, trong đó có cả hệ thống hành chính Nhà nước, cả cơ quan Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan Đảng, đặc biệt các đơn vị hành chính, bà Trà cho rằng, “các cấp, các ngành cần tinh thần sẵn sàng, chứ không chỉ sắp xếp đơn vị cấp huyện, cấp xã”. Sau khi Trung ương ban hành Nghị quyết 18, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã ban hành nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính. Theo Nghị quyết 1211, tiêu chuẩn của tỉnh miền núi vùng cao là phải có quy mô dân số từ 900.000 người trở lên, có diện tích tự nhiên 8.000 km2 trở lên, còn các tỉnh khác có dân số từ 1,4 triệu người trở lên và diện tích 5.000 km2 trở lên. Đối chiếu với các tiêu chuẩn, một số tỉnh không đáp ứng cả hai tiêu chuẩn; nhiều tỉnh không đáp ứng tiêu chuẩn về diện tích hoặc dân số… Tuy nhiên, sau 7 năm thực hiện việc sắp xếp tổ chức, bộ máy theo Nghị quyết 18, đến nay việc sắp xếp đơn vị hành chính mới chỉ thực hiện ở cấp xã, huyện, chưa xem xét đến cấp tỉnh. Tương tự đối với các bộ, ngành, Nghị quyết 18 cũng đề ra yêu cầu nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về phạm vi quản lý đa ngành, đa lĩnh vực của một số bộ, ngành, nhất là những bộ, ngành có chức năng, nhiệm vụ tương đồng, trùng lắp để có giải pháp phù hợp và thực hiện kiện toàn, sắp xếp tổ chức, thu gọn đầu mối trong nhiệm kỳ tới, như: ngành giao thông - xây dựng; tài chính - kế hoạch đầu tư; lĩnh vực dân tộc - tôn giáo… Tuy nhiên, từ đó đến nay, việc này cũng chưa được thực hiện, số lượng các bộ, ngành vẫn được duy trì ổn định từ khóa XII cho đến nay. VĂN KIÊN BỘ MÁY Cán bộ trung tâm hành chính công giải quyết các thủ tục hành chính của người dân ẢNH: ĐĂNG KHOA CẢI CÁCH DÈ DẶT, BỘ MÁY TIP TỤC CỒNG KỀNH Thời gian qua, chúng ta đã thực hiện nhiều đợt cải cách lớn về sắp xếp, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị nhằm bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tuy nhiên, đến nay, bộ máy vẫn hết sức cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian, gây cản trở, thậm chí tạo điểm nghẽn, làm lỡ cơ hội phát triển. Theo ông, nguyên nhân từ đâu, phải chăng do chúng ta chưa thực hiện một cách quyết liệt và đồng bộ? Trong bài viết xây dựng hệ thống chính trị với tiêu đề “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ những bất cập, hạn chế về tổ chức bộ máy của chúng ta. Từ đó, Tổng Bí thư cũng nêu yêu cầu về việc cần khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Thực tế cho thấy, mấy chục năm qua, nhiều chủ trương, chính sách về sắp xếp tổ chức bộ máy được ban hành và thực hiện. Chúng ta cũng đã nhiều lần thực hiện sáp nhập bộ, ngành; chia tách đơn vị hành chính, cũng như cho phép thành lập các đơn vị mới để phù hợp với tình hình thực tiễn. Chính phủ cũng đã ban hành nhiều chương trình tổng thể lớn về cải cách hành chính và tinh giản biên chế. Tuy nhiên, qua đánh giá, kết quả đạt được chưa đáp ứng so với yêu cầu đề ra. Bộ máy nhìn chung vẫn rất cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian. Nhiều việc vẫn 3 - 4 bộ, ngành quản lý, trùng lắp, chồng chéo, chưa rõ ràng, thậm chí còn gia tăng tình trạng “Bộ trong Bộ” như Tổng Bí thư chỉ ra. Trong khi đó, việc sắp xếp các đơn vị hành chính đến nay mới chỉ dừng lại cấp thôn, xã, huyện chưa thấy đề cập đến cấp tỉnh, cấp bộ… Cũng do tổ chức bộ máy còn cồng kềnh, dẫn đến phân cấp, phân quyền trong một số lĩnh vực còn hạn chế; chưa kể còn có tình trạng phân cấp, phân quyền không triệt để, dẫn đến địa phương muốn làm vẫn phải xin ý kiến các bộ, ngành, làm mất thời gian và cơ hội. Số lượng cán bộ, công chức, viên chức vẫn còn đông, dẫn tới chi nuôi bộ máy quá lớn (chiếm hơn 60% - PV), không còn nhiều nguồn lực để chi cho đầu tư phát triển. Nguyên nhân có nhiều, nhưng theo tôi, cái chính là chúng ta chưa thực sự quyết liệt trong khâu thực hiện. Tất nhiên, cải cách tổ chức bộ máy luôn là một vấn đề khó, phức tạp, nhạy cảm vì đụng chạm đến quyền lợi, tâm tư, tình cảm của con người. Nhưng nếu cứ dè dặt, rụt rè, không quyết liệt làm, sẽ tiếp tục là điểm nghẽn của sự phát triển. Vậy nên, như Tổng Bí thư đã nói, chúng ta cần khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Quá trình thực hiện việc này phải thực sự triệt để, đúng tinh thần: dám làm, dám chịu trách nhiệm và dám chịu hy sinh. Cái dám chịu hy sinh, theo tôi, rất quan trọng, chứ cơ quan nào, đơn vị nào cũng nói mình cần thiết phải giữ lại thì sẽ tạo ra lực cản cho quá trình cải cách. Trước đây, khi cho phép thành lập tổng cục, chúng ta thấy, có rất nhiều cục đã xin nâng cấp thành tổng cục. Tuy nhiên, sau khi Nghị quyết 18 ban hành, nhiều tổng cục hạ cấp thành cục thì hoạt động vẫn hiệu lực, hiệu quả. BỘ MÁY CÀNG LỚN, THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CÀNG NHIỀU Thực tiễn quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy thời gian qua vẫn còn xảy ra tình trạng “nhập vào rồi lại tách ra”. Theo ông, làm sao để hạn chế được tình trạng này? Khi thảo luận tại Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm có nói rằng, hiện nay mới làm từ dưới lên như xã, huyện sáp nhập còn tỉnh chưa làm tới, hay mới thực hiện sắp xếp ở một số vụ, cục, tổng cục của bộ, ngành còn Trung ương chưa làm. Tổng Bí thư khẳng định: Trung ương mà gọn được thì tỉnh sẽ gọn. Theo tôi, phát biểu của Tổng Bí thư là rất đúng và trúng. Bởi sắp xếp tổ chức bộ máy là vấn đề rất khó khăn, phức tạp, muốn thực hiện hiệu quả thì phải đồng bộ, thông suốt từ trên xuống dưới, tránh tình trạng dưới sáp nhập còn bên trên vẫn giữ nguyên, tạo ra điểm nghẽn trong thực thi nhiệm vụ. Ví dụ, ở bên trên bây giờ vẫn duy trì Bộ Xây dựng và Bộ GTVT, nếu bên dưới sáp nhập 2 sở này với nhau thì hoạt động sẽ khó khăn hơn, vì chịu quản lý chuyên ngành của 2 bộ, vẫn phải báo cáo cho 2 bộ, rất phức tạp. Hay như, bây giờ bên trên không có Bộ Du lịch nhưng ở dưới rất nhiều địa phương đã thành lập Sở Du lịch, liệu có phù hợp không? Tôi nghĩ, càng thêm bộ máy thì càng “đẻ” ra nhiều thủ tục hành chính. Muốn cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm cơ quan, đầu mối là biện pháp hiệu quả nhất. Phát biểu ở Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thẳng thắn đánh giá: “Chưa có nước nào có đơn vị hành chính cấp huyện, xã nhiều như Việt Nam, kể cả đơn vị hành chính cấp tỉnh cũng vậy”. Theo ông, chúng ta có nên nghiên cứu, xem xét và thực hiện việc sáp nhập tỉnh, thành lại với nhau? Theo tôi, đây là vấn đề cần nghiên cứu và có quyết sách mạnh mẽ. Hiện Ủy ban Thường vụ cũng đã ban hành các nghị quyết, trong đó quy định tiêu chí rõ ràng đối với một đơn vị hành chính cấp tỉnh về diện tích, quy mô dân số và những yếu tố đặc thù. Vấn đề là chúng ta có thực hiện hay không? Tôi nghĩ, Hà Tây sáp nhập vào Hà Nội khó khăn như thế mà cũng thực hiện được thì không có gì các nơi khác không làm được. Cảm ơn ông. VĂN KIÊN (thực hiện) Cần một cuộc cách mạng Trao đổi với PV Tiền Phong xoay quanh câu chuyện sắp xếp tổ chức bộ máy, ông Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cho rằng, cần có một cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy để giảm tầng nấc trung gian, giảm thủ tục hành chính, giảm chi tiêu nuôi bộ máy, đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước. Theo ông Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cần có cuộc cách mạng trong cải cách bộ máy Sở Giáo dục, Khoa học và Công nghệ Bạc Liêu sau một thời gian hoạt động đã phải tách ra làm 2 sở ẢNH: CHINHPHU.VN Thành lập Ban Chỉ đạo về tinh gọn bộ máy của Chính phủ Ngày 9/11, phát biểu kết luận Phiên họp Chính phủ thường kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu thành lập Ban chỉ đạo, Tổ giúp việc về tinh gọn bộ máy của Chính phủ theo Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và chỉ đạo của Bộ Chính trị. kể có người phải nằm trong diện sắp xếp tinh giản biên chế. Ngược lại, khi bộ máy được tách ra hoặc thành lập mới, lại tạo ra niềm vui, niềm hy vọng cho nhiều người thông qua cơ hội tăng biên chế, tăng số lượng lãnh đạo… Trong bài “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả” mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, thời điểm 100 năm đất nước ta dưới sự lãnh đạo Đảng và 100 năm thành lập nước không còn xa, để đạt được các mục tiêu chiến lược, không chỉ đòi hỏi những nỗ lực phi thường, những cố gắng vượt bậc, mà còn không cho phép chúng ta chậm trễ, lơi lỏng, thiếu chính xác, thiếu đồng bộ, thiếu nhịp nhàng trên từng bước đi; muốn vậy cần khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Vẫn biết tinh gọn tổ chức bộ máy là việc khó, nhưng nếu khó mà bỏ qua, không làm thì sẽ không thể phát triển nhanh và bền vững; không làm thì sẽ tiếp tục trì trệ, bỏ lỡ cơ hội phát triển. Vậy nên, thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là việc cấp thiết để bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. V.K
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==