10 ĐỜI SỐNG n Thứ Hai n Ngày 11/11/2024 Nhóm VSLA thôn Bản Ỏm, xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn) có hơn 30 thành viên, hằng tháng mỗi hội viên phụ nữ tiết kiệm mua tối thiểu từ một đến mười cổ phần, mỗi cổ phần trị giá 50.000 đồng. Số tiền cổ phần được Ban Chủ nhiệm 3 người do các thành viên trong nhóm bầu ra quản lý, điều hành theo quy chế do nhóm bàn bạc, thống nhất xây dựng. Chị Nguyễn Thị Thẩm, chi hội trưởng phụ nữ thôn Bản Ỏm là chủ nhiệm nhóm VSLA của thôn, cho biết: “Từ năm thành lập 2018 đến nay, nguồn vốn nhóm thường xuyên được duy trì từ 40 đến 60 triệu đồng. Từ nguồn vốn trên đã cho vay giúp được hơn hàng chục lượt hộ gia đình hội viên thoát nghèo. Chị em trong nhóm luôn đoàn kết, nguồn vốn luôn được công khai rõ ràng và không ngừng tăng lên do thành viên tin tưởng mua cổ phần nhiều hơn”. Chị Thẩm cho biết thêm, ngoài số tiền quỹ vốn cho hội viên vay, số tiền lãi được nhóm thống nhất sử dụng đi thăm hỏi, động viên các thành viên khi ốm đau, hoạn nạn. Chị Nông Thị Tuyết Linh, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ngọc Phái cho biết: “Hiện tất cả các thôn trong xã đều thành lập nhóm VSLA. Mỗi nhóm số vốn ước đạt từ 40 đến 60 triệu đồng. Từ nguồn vốn trên, các thành viên trong nhóm có hoàn cảnh khó khăn được vay từ 3 triệu đến 6 triệu đồng để phát triển kinh tế gia đình”. Chị Lèng Thị Nhung, thôn Bản Ỏm, trước đây hoàn cảnh kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn do thiếu vốn được nhóm cho vay số tiền 6 triệu đồng. Từ nguồn vốn nhỏ này chị đã đầu tư mua gà, vịt để chăn nuôi. Đến nay, qua gần một năm chị đã trả hết số tiền vay, kinh tế gia đình đã thoát nghèo, con cái được đến trường đầy đủ. Chị Triệu Thị Uyên, thôn Nà Khe, xã Phương Viên, huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn), có hoàn cảnh khó khăn. Chồng chị Uyên bị tai nạn, toàn bộ kinh tế gia đình đều do chị gánh vác. Thiếu vốn làm ăn nên gia đình chị Uyên luôn nằm trong danh sách hộ nghèo. Từ khi tham gia nhóm VSLA và được vay số tiền 6 triệu đồng, chị đầu tư chăn nuôi gà, lợn và mua cây giống trồng rừng. Đến nay sau hơn 2 năm chị đã trả hết số vay và lãi, kinh tế gia đình ổn định nhờ chăn nuôi. Chị Uyên ước tính khoảng 5 năm nữa số cây rừng đến kỳ thu hoạch sẽ cho khoản thu nhập vài chục triệu đồng… Chị Hà Thị Khánh, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Chợ Đồn cho biết: “Mô hình VSLA đã giúp hàng trăm hộ hội viên phụ nữ trong huyện thoát nghèo. Mặc dù nguồn vốn cho vay còn ít nhưng cách sử dụng vốn vay hiệu quả, tiết kiệm đã giúp cho chị em phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ nghèo biết cách sử dụng đồng tiền đúng mục đích, tạo dựng nguồn tài chính và phát triển kinh tế cho gia đình”. ĐỖ KIM TẬP Được thành lập và hoạt động từ năm 2018, đến nay hơn 20 Mô hình “Nhóm cổ phần tài chính tự quản” (gọi tắt là VSLA) với trên 500 thành viên tham gia đã giúp hàng trăm hội viên phụ nữ dân tộc các thôn, xã huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn) thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Cẩm nang giúp phụ nữ dân tộc thoát nghèo Thành viên thôn Nà Khe, xã Phương Viên, huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn) vay vốn từ nhóm VSLA CHẾ BIẾN BÊN LỀ ĐƯỜNG BỤI BẶM Quanh khu vực chợ Phùng Khoang (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội), tập trung nhiều trường đại học và trường phổ thông. Từ 16 giờ, học sinh, sinh viên đổ về đông đúc. Lúc này, các xe bán hàng bắt đầu xuất hiện tại nhiều vị trí. Khung giờ hoạt động chính của các xe bán xiên tại đây từ 16h đến khoảng nửa đêm. Vào buổi tối, khung cảnh chợ Phùng Khoang sôi động. Mùi dầu mỡ trộn lẫn với mùi thực phẩm bay khắp cả dãy phố. Cảnh tượng chế biến thực phẩm ngay bên lề đường bụi bặm cũng diễn ra tại nhiều đoạn cổng trường ở các quận khác của Hà Nội. Tại trường Đại học Công nghệ giao thông vận tải (quận Hà Đông, Hà Nội), các quầy hàng tiêu thụ một lượng lớn các thực phẩm như xúc xích, chả cá, bò viên, tôm mực, há cảo... Trước cổng Trường Tiểu học Thanh Xuân Bắc, Trường Tiểu học Đặng Trần Côn, Trường THCS, THPT Khương Hạ, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQGHN (quận Thanh Xuân), Đại học Luật Hà Nội (quận Đống Đa),... chật kín các quầy hàng thịt xiên. Tại đây, những xiên thịt không được che bụi, cắm quanh chảo dầu đục ngầu, sôi sùng sục nhưng vẫn thu hút nhiều học sinh, sinh viên. Trao đổi với phóng viên, TS.BS Trương Hồng Sơn, Phó Tổng thư ký Tổng Hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam nhận định, đồ ăn vặt, các món ăn phổ biến trước cổng trường thường được chế biến từ nguyên liệu không rõ ràng, dễ nhiễm khuẩn từ môi trường khói bụi. Đây là nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm, với các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, thậm chí là các bệnh về đường tiêu hóa, tim mạch và hô hấp. Về lâu dài, các loại thực phẩm chứa chất bảo quản, phẩm màu độc hại gây nguy cơ béo phì, đái tháo đường và ung thư. “Thực phẩm có màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn thường chứa nhiều phẩm màu hóa học và chất bảo quản độc hại”, TS.BS Trương Hồng Sơn nói và đề nghị chính quyền địa phương cần có biện pháp xử lý mạnh mẽ đối với các quầy hàng rong bán thực phẩm không rõ nguồn gốc. NHIỀU HÀNG LẬU TẠI CÁC KHO ĐÔNG LẠNH Theo lời quảng cáo về các kho hàng đồ đông lạnh đăng trên mạng xã hội, chúng tôi được giới thiệu đến kho hàng tại xã An Khánh (huyện Hoài Đức, Hà Nội). Tại đây, một chiếc xe đông lạnh đỗ trước kho đang chuẩn bị hàng để chuyển xuống các quán lề đường, quán lẩu ở trung tâm Hà Nội. Người đàn ông trẻ, tên M. giới thiệu: “Nhiều quán lề đường, quán lẩu hầu như đều lấy từ bên kho em nên các anh yên tâm. Ở đây đủ loại hàng hóa, tây ta đều có hết”. Nói xong, người này đưa chúng tôi vào kho đông lạnh xem hàng. Bên trong kho gồm 2 phòng đông lạnh và một số tủ cấp đông để bên ngoài với đủ loại xúc xích, nem chua rán, nước chấm, tương ớt, các loại viên với nhiều màu sắc, kiểu dáng bắt mắt... chất chật kín. Những thực phẩm cấp đông này có đủ các thương hiệu như CP, LC, H’food, BD,... cùng một số thương hiệu Việt từ các cơ sở sản xuất tư nhân, nhỏ lẻ. Theo người bán hàng ở đây tư vấn, các sản phẩm như xúc xích, nem chua rán, tôm chiên,... nếu lấy 10 cân được giá sỉ (từ 20 đến hơn 30 nghìn đồng/gói 10, 20 chiếc). Những sản phẩm này nếu chế biến, bán ra thị trường có thể lãi gấp 2, 3 lần. “Nhà em làm đại lý cho đủ các thương hiệu nên lấy được giá tốt, còn nếu sản phẩm hàng Tàu, nhà em cũng có”, người này nói và mở tủ cấp đông được đặt ở góc kho. Tủ có hai ngăn được chất chật kín các túi viên chiên với nhiều màu sắc bắt mắt gồm gà ủ muối, lạp xưởng... Bao bì sản phẩm hoàn toàn bằng chữ Trung Quốc, không có tem Việt. Một số túi còn bị thủng lỗ, đoạn in thông tin hạn sử dụng bị mờ, không nhìn rõ. “Các sản phẩm được lấy qua cửa khẩu Lào Cai. Anh tự cân đối, nếu bán được ít thì bán hàng Việt, còn nếu nhiều thì bán hàng Trung Quốc mới lãi đậm. Một túi lớn vài trăm viên có giá 250 nghìn đồng/ túi. Không biết có đảm bảo vệ sinh không nhưng ăn ngon hơn hàng Việt, được giới trẻ chuộng hơn”, người này nói. Để chúng tôi yên tâm về giá cả, người đàn ông này tiếp tục giới thiệu: Lấy càng nhiều cân, đều đặn thì không mất tiền ship vì kho có 3 xe máy, 2 xe ô tô đông lạnh chuyên giao xuống các quầy hàng tại Hà Nội. Nhiều quầy lấy nên kho sẽ ghép hàng không mất phí ship. NHÓM PV BAN BẠN ĐỌC Xiên thịt, cá viên, xúc xích chiên trong những chảo ngập dầu vàng đục là những món ăn phổ biến trước cổng trường và trên đường phố đầy bụi bặm. Xiên “bẩn” trước cổng trường học, người bán hàng dùng tay không để chế biến Theo ông Trần Quang Trung, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật An toàn Thực phẩm Việt Nam, những quán lề đường, quán bán đồ xiên hầu hết không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Những đồ này thường không kiểm duyệt rõ nguồn gốc, xuất xứ, cùng với đó cách chế biến, đứng tại lề đường bụi bẩn tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc. “Cách chế biến như tay họ bốc trần, có bệnh lý về tay, chân, bệnh truyền nhiễm sẽ rất dễ lây lan. Dầu mỡ chiên lại nhiều lần, về lâu dài làm tăng nguy cơ ung thư, mỡ máu, bệnh tim, đột quỵ... và ngộ độc thực phẩm”, ông Trung nói. Ngoài ra, đối với nhóm thực phẩm này đều dư muối, dư đường hoặc các chất béo bất lợi cho cơ thể của trẻ, đặc biệt là thiếu các vi chất dinh dưỡng dẫn đến tình trạng trẻ không đủ chất dinh dưỡng đáp ứng nhu cầu phát triển của cơ thể. Về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, tình trạng dinh dưỡng của trẻ, thậm chí liên quan đến bệnh mãn tính không lây như rối loạn chuyển hóa và các bệnh liên quan khác. Lần theo đường đi của “xiên bẩn” Các em học sinh vây kín các cửa hàng bán thực phẩm không rõ nguồn gốc VSLA là một nhóm tiết kiệm, cho vay tự chủ và độc lập với quy chế do chính các thành viên của nhóm xây dựng. VSLA được xây dựng bởi tổ chức CARE Quốc tế tại Nigeria năm 1991. Cho tới nay, mô hình đã đem lại những tác động tích cực trong xóa đói giảm nghèo và nâng cao vị thế của phụ nữ. Mô hình hiện đã được nhân rộng tại rất nhiều quốc gia ở châu Phi, châu Á và Mỹ La Tinh, thu hút hơn 12 triệu thành viên tham gia.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==