KHỔ VÌ DỰ ÁN TREO Năm 2003, dự án Khu hành chính Cảng Kỳ Hà triển khai thực hiện, có 50 hộ dân tổ 1, thôn Trung Toàn nằm trong khu vực được giải tỏa và bố trí tái định cư nơi ở mới. Tuy nhiên, thời điểm đó chỉ có 22 hộ được bồi thường, bố trí đất tái định cư di dời đi. Vợ chồng cụ Lê Tấn Ngon (92 tuổi) đang sống trong căn nhà cấp 4 xây dựng từ năm 1980. Ngôi nhà cũ kĩ, xuống cấp trầm trọng. Cụ Ngon tâm sự, gắn bó với mảnh đất này đã lâu, người dân nơi đây không muốn đi nơi khác ở. Tuy nhiên, khi dự án triển khai, người dân vì cái chung nên đều đồng thuận với chủ trương của nhà nước. Thời điểm đó chỉ có hơn 22 hộ được đền bù, cấp đất tái định cư di dời đi, còn 28 hộ trong đó có gia đình cụ vẫn ‘sống mòn’ đợi được giải quyết di dời. 20 năm, con đường đất trong thôn không được đổ bê tông, cứ trời mưa xuống là sình lầy, người dân và các em nhỏ bì bõm lội, còn mưa to kéo dài thì ngập do khu vực này thấp nhưng có hệ thống thoát nước. Dự án “treo” quá lâu vấn đề bức bách nhất của người dân là đất đai không được tách thửa cho con xây nhà ở riêng. Nhiều thanh niên lập gia đình không có đất xây nhà đành vay mượn tiền đi nơi khác sinh sống. Số khác không có điều kiện thì tự ý xây nhà ở dù biết rằng xây nhà trong khu vực quy hoạch dự án là trái phép, không được bồi thường. Cụ Ngọn kể, thời điểm đó sau khi được thông báo về dự án nhân dân hầu hết đồng thuận. “Gia đình tôi đã được áp giá bồi thường, bố trí 1 lô đất tái định cư, nhưng sau đó họ im hơi lặng tiếng. Mấy chục năm trôi qua, đứa con gái út của tôi quá cấp thiết chỗ ở nên tự ý xây căn nhà nhỏ bên cạnh. Người dân nơi đây mong muốn lãnh đạo tỉnh sớm giải quyết, nếu hủy bỏ quy hoạch thì đầu tư làm đường bê tông, hạ tầng để dân ổn định cuộc sống”- cụ Ngọn bày tỏ. Gia đình bà Lê Thị Lệ (53 tuổi) cũng trong tình cảnh tương tự. Bà kể, nhà đã xây lâu nhưng đến mấy thế hệ cùng chen chúc sinh sống. Lúc trước, gia đình xây căn nhỏ để ở, nay con đã lớn muốn cơi nới cũng không dám làm. CHỦ TỊCH TỈNH CHỈ ĐẠO GỠ VƯỚNG Theo Chủ tịch UBND xã Tam Quang Phan Vĩnh Tiến, dự án triển khai kéo dài đã hơn 20 năm, hiện mỗi gia đình đều có nhiều thế hệ sinh sống. Theo quy định, khu vực quy hoạch dự án người dân không được xây mới và tách thửa nhưng do cấp thiết về nơi ở nên nhiều người tự ý xây dựng nhà dù biết Nhà nước không đền bù nhưng họ vẫn chấp nhận. Qua kiểm tra, địa phương phát hiện có hơn 10 căn nhà mới “mọc” lên. Xã đã đề xuất UBND huyện bố trí nguồn vốn để làm đường, hệ thống thủy lợi cho nhân dân nhưng khu vực này là đất dự án thuộc thẩm quyền Ban quản lý Các Khu kinh tế và Khu công nghiệp tỉnh nên không thể thực hiện được. Hằng năm, chính quyền địa phương đã huy động nhiều nguồn lực để đổ đá lót đường cho dân, nhưng chỉ sử dụng được thời gian ngắn. “Địa phương cũng đã báo cáo các cấp sớm có hướng giải quyết để đảm bảo quyền lợi cho người dân nằm trong dự án, và liên hệ với cơ quan điện lực tạo điều kiện cho người dân có nguồn điện sinh hoạt, thắp sáng đảm bảo” - ông Tiến thông tin. Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Lê Văn Sinh - Chủ tịch UBND huyện Núi Thành cho hay, địa phương đã gửi văn bản đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam xem xét hủy bỏ quyết định thu hồi đất do chưa triển khai dự án. “Dự án kéo dài, bức xúc lớn nhất của người dân là không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tách thửa, chuyển mục đích, chuyển quyền, thế chấp quyền sử dụng đất, xây dựng nhà ở... Hiện nay áp dụng quy định mới của luật thì đã có thể giải quyết vấn đề này giúp dân. Hiện giờ còn vấn đề về đầu tư hạ tầng thì phải tiến hành các bước thủ tục để hủy bỏ quyết định, điều chỉnh quy hoạch. Việc này cũng phải có thời gian để tiến hành đầy đủ các bước theo đúng quy định”, ông Sinh nói. Liên quan đến vụ việc, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng cho biết, đã chỉ đạo Ban quản lý Các Khu kinh tế và Khu công nghiệp tỉnh tập trung rà soát lại quy hoạch, sau đó đề xuất giải pháp để giải quyết tình trạng dự án kéo dài nhằm đảm bảo cuộc sống cho bà con. HOÀI VĂN Hơn 20 năm, cuộc sống của 28 hộ dân tổ 1, thôn Trung Toàn, xã Tam Quang, huyện Núi Thành (Quảng Nam) khốn khổ sống mòn chỉ vì… mắc kẹt trong dự án. 10 ĐỜI SỐNG n Thứ Ba n Ngày 29/10/2024 Vợ chồng cụ Ngọn sống khổ trong ngôi nhà cấp 4 xuống cấp Tại khu du lịch hồ Ba Bể (Bắc Kạn) một trong 20 hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất thế giới chị Nguyễn Thị Xuân, thôn Bó Lù, xã Nam Mẫu, người thành lập và làm trưởng nhóm văn nghệ “Sắc Chàm” cho chúng tôi biết: “Nhận thấy khách du lịch không chỉ đến đây để tham quan thắng cảnh khu du lịch mà du khách, nhất là du khách các tỉnh xa và khách nước ngoài đều có nhu cầu tìm hiểu, thưởng thức các loại hình văn hóa dân tộc ở địa phương nên chúng tôi tập hợp các chị em phụ nữ trong thôn thành lập nhóm văn nghệ tự học hát, học múa các bài hát, làn điệu của dân tộc Tày, Nùng, Dao phục vụ và quảng bá văn hóa tới du khách ”. Hiện nay riêng thôn Bó Lù thành lập được gần 10 nhóm văn nghệ thu hút và tạo công ăn việc làm cho gần 100 chị em với mức thu nhập bình quân mỗi người từ 5 đến 6 triệu đồng/tháng. Để nâng cao chất lượng phục vụ du khách, nhiều chị em phụ nữ như chị Xuân đã tự học thêm tiếng Anh, mua máy tính bảng để phục vụ du khách nước ngoài. Sự kết hợp giữa các nhạc cụ truyền thống, văn hóa bản địa với trang thiết bị hiện đại mang lại hiệu quả cao trong quảng bá du lịch địa phương. Anh Nguyễn Văn Tuấn, một du khách đến từ Hưng Yên phấn khởi cho biết: “Gia đình tôi đến tham quan du lịch hồ Ba Bể, không chỉ ấn tượng với cảnh quan nơi đây mà chúng tôi rất vui khi được thưởng thức, giao lưu các tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào nơi đây; chắc chắn chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn bè và sẽ quay lại nơi đây khi có dịp”. Chị Kiều Anh, người dân tộc Tày thành lập nhóm hướng dẫn viên kiêm hoạt động văn hóa, văn nghệ cho biết thêm: “Không chỉ phục vụ du khách, các nhóm văn nghệ còn là nơi chị em sinh hoạt, tìm hiểu tâm tư nguyện vọng và giúp nhau trong cuộc sống vừa góp phần gìn giữ nét văn hóa bản địa, vừa tạo thêm công ăn việc làm và tạo ra được nét riêng cho du lịch Ba Bể”. Cũng theo chị Kiều Anh, để nâng cao chất lượng phục vụ du khách, chị em phụ nữ còn đăng ký theo học các lớp tập huấn về các kỹ năng làm du lịch, tập huấn kiến thức lịch sử, văn hóa… do các cấp hội phụ nữ tổ chức. Hiện nay, phần lớn các mô hình du lịch tại Ba Bể đều do phụ nữ làm chủ hoặc có sự tham gia tích cực của chị em trong vai trò quản lý. Tuy nhiên, điều mà nhiều phụ nữ nơi đây còn trăn trở là dù đã tạo ra công việc, thu nhập nhưng hoạt động của các nhóm đa số mang tính tự phát. Để nâng cao chất lượng các mô hình du lịch, chị em phụ nữ mong cơ quan chức năng, nhất là ngành văn hóa tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ du lịch, biên đạo và truyền dạy các điệu múa dân gian... ĐỖ KIM TẬP Khi phụ nữ dân tộc làm du lịch Người dân chịu ô nhiễm từ cơ sở chế biến cà phê Nhiều năm qua, cả trăm người dân sống quanh cơ sở chế biến nông sản Bảy Gắng (huyện Chư Pưh, Gia Lai) phải chịu khói bụi, ô nhiễm, đặc biệt vào mùa thu hoạch cà phê. Đáng nói, dù chính quyền địa phương đã phát hiện vi phạm, xử phạt nhưng cơ sở trên vẫn ngang nhiên hoạt động. Theo ghi nhận của PV, người dân các thôn Hoà Thuận, Hoà Tín, Chư bố 1 (thuộc xã Ia Phang, huyện Chư Pưh) đều phải chịu ảnh hưởng từ cơ sở trên. Đặc biệt, hiện mới bước vào vụ thu hoạch cà phê, bụi từ các nhà xưởng chế biến bay khắp nơi, mù mịt. Bàn ghế, các vật dụng của người dân quanh đó chỉ cần quét dọn vài phút lại y như cũ. Anh L.Q.V (40 tuổi, trú xã Ia Phang, huyện Chư Pưh) chia sẻ, cứ từ 18h đến 23h khi mọi người cần nghỉ đêm lại là thời điểm cơ sở trên hoạt động mạnh nhất. Ông Nguyễn Thanh Quang, Trưởng phòng TN&MT huyện Chư Pưh cho biết, cơ sở chế biến nông sản Bảy Gắng do ông Huỳnh Ngọc Phong (SN 1983, trú thôn Hoà Thuận, xã Ia Phang) làm chủ, chuyên kinh doanh mua bán và chế biến nông sản. Mấy tháng trước, cơ quan chuyên môn cũng phát hiện cơ sở trên vi phạm về bảo vệ môi trường, xử phạt 4 triệu đồng. Theo ông Quang, đây là cơ sở kinh doanh hộ gia đình, không thuộc diện phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với các ngành nghề bắt buộc. Bởi vậy, đơn vị đã hướng dẫn chủ cơ sở làm các thủ tục đăng ký môi trường theo quy định, đồng thời yêu cầu cơ sở thực hiện các biện pháp khắc phục ô nhiễm. TIỀN LÊ Hơn 20 năm sống mòn trong vùng dự án treo “Những hộ được di dời nay đã ổn định cuộc sống, còn chúng tôi ở lại chịu quá nhiều thiệt thòi. BÀ LÊ THỊ LỆ Những chị em phụ nữ chân lấm, tay bùn vốn hàng ngày quen với việc đồng áng, ruộng vườn, nhờ tự tìm tòi, học hỏi giờ đây họ đã trở thành những hướng dẫn viên du lịch, những diễn viên, ca sỹ thể hiện những điệu múa, bài hát mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Chị Xuân sử dụng máy tính bảng quảng bá du lịch hồ Ba Bể tới du khách
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==