Dunedin àaä cöng bö ë thay àöií quy àõnh vaoâ thaná g trûúcá nhùmç caiã thiïnå an toanâ va â duy trò lûu thöng. Cacá biïní baoá àaä àûúcå dûnå g lïn àïí thöng baoá cho nhûnä g ngûúiâ tiïnî ngûúiâ thên rùnç g quy àõnh múiá la â “Thêtå kho á àï í noiá lúiâ tamå biïtå nïn hayä noiá nhanh. Töië àa la â 3 phutá ”. Giamá àöcë àiïuì hanâ h sên bay, öng Daniel De Bono, noiá rùnç g sên bay laâ “ö í chûaá camã xucá ” va â trñch dênî mötå nghiïn cûuá cho thêyë mötå caiá öm 20 giêy laâ àuã lêu àï í giaiã phoná g oxytocin, hay conâ goiå Chuã nhêåt 27/10/2024 6 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ nTHÕ TRÊËN KHAN HIÏËM THÕ TRÛÚÃNG Mötå thõ trênë ú ã bang Saskatchewan, Canada, àang àöië mùtå vúiá raoâ canã lúná trong cuöcå bêuì cû ã thõ trûúnã g vaoâ thaná g túiá : Khöng coá ai ûná g cû.ã Cacá quan chûcá thõ trênë Kyle cho biïtë , Thõ trûúnã g George Williams, ngûúiâ àûúcå bêuì vaoâ thaná g 11/ 2021, seä nghó hûu trong nùm nay vaâ khöng coá ngûúiâ naoâ àûná g ra ûná g cû.ã Theo Giamá àöcë hanâ h chñnh Amber Dashney, àaä co á hai vonâ g nöpå àún xin àïì cû ã thõ trûúnã g, nhûng cho àïnë nay vênî chûa coá ai àùng ky.á “Coá mötå chutá lo ngaiå , nhûng töi tin rùnç g se ä co á ngûúiâ ûná g cû”ã , ba â Dashney noiá . Höiå àönì g se ä chonå mötå pho á thõ trûúnã g àï í àamã nhiïmå vùn phonâ g nïuë khöng co á ûná g cû ã viïn naoâ trong cuöcå bêuì cûã ngayâ 13/11. “Chuná g töi seä quyïtë àõnh ngayâ bêuì cû ã bö í sung va â chuná g töi seä tiïpë tucå cho àïnë khi chuná g töi tòm àûúcå mötå thõ trûúnã g”, ba â Dashney cho biïtë . THUY ANH (theo upi.com) nTRAà SAÁCH THÛ VIÏÅN SAU 101 NÙM Banã sao cuönë “Cuöcå àúiâ Vua Henry Àï å ngu”ä cuaã William Shakespeare àaä àûúcå tra ã laiå cho thû viïnå ú ã bang New Jersey (My)ä sau 101 nùm. Theo Thû viïnå Cöng cönå g Paterson, mötå ngûúiâ phu å nû ä tïn la â Cynthia Delhaie àaä tòm thêyë cuönë sacá h trong khi sùpæ xïpë laiå nhûnä g àö ì vêtå cuaã ngûúiâ ba â qua á cö ë va â phatá hiïnå ra rùnç g no á àa ä àûúcå mûúnå vaoâ nùm 1923. Cö Delhaie àaä liïn hï å vúiá thû viïnå àï í tra ã laiå cuönë sacá h. “Àêy la â lênì àêuì tiïn töi gùpå trûúnâ g húpå nayâ trong hún 20 nùm lamâ viïcå . Khöng bao giúâ la â qua á muönå àï í tra ã laiå nhûnä g cuönë sacá h qua á hanå ”, öng Corey Fleming, giamá àöcë thû viïnå noiá . Cuönë sacá h nayâ vênî khöng quaá hanå bùnç g mötå cuönë khacá taiå Thû viïnå Poudre úã bang Colorado vaoâ àêuì nùm nay. Mötå banã sao cuaã “Ivanhoe”, cuaã Walter Scott, àa ä àûúcå tra ã laiå sau 105 nùm kïí tû â ngayâ 13/2/1919. THUY ANH (theo upi.com) nSÊN BAY GIÚÁI HAÅN THÚÂI GIAN TIÏÎN NHAU Mötå sên bay úã New Zealand àaä giúiá hanå viïcå öm tamå biïtå trong khu vûcå tra ã khacá h xuönë g töië àa la â ba phutá va â nhûnä g ai muönë chaoâ nhau lêu hún seä phaiã ú ã laiå baiä àö î xe. Sên bay quöcë tïë Hiïnå khöng ai ûná g cû ã thõ trûúnã g taiå thõ trênë Kyle Kyá sûå Sên bay chó cho phepá tiïnî ngûúiâ thên trong 3 phutá (minh hoaå ) Cuönë sacá h àûúcå tra ã laiå sau 101 nùm Töi mo â tòm àïnë nha â cu å Vûúng. Anh xe öm àaä dûnâ g àuná g àõa chó úã àûúnâ g Nguyïnî Thiïnå Thuêtå ma â daoá dacá höiì lêu vênî khöng nhênå ra Vên Àûúnâ g Phu ã ngöi nhaâ bï ì thï ë cu å Vûúng nùm naoâ mònh àaä tûnâ g ghe.á Hoaá ra giú â no á lotå thomã trong trênå àö ì batá quaiá dûnå g xêy cuaã Saiâ thanâ h hún chucå nùm nay. Töi ngú ngacá thïm trûúcá mötå ngûúiâ àanâ ba â kho á àoaná tuöií trong gian nhaâ rönå g rinh. Qua chaoâ hoiã , biïtë thïm baâ la â Vo ä Ngocå Liïn, con dêu cuaã cu å Vûúng Hönì g Sïní . Vûaâ may ngöiì mötå lucá , xuêtë hiïnå nghï å sô nhiïpë anã h danh tiïnë g Gianã Thanh Sún vönë la â chö î quen biïtë . Töi bùn khoùn ngoã luön chuyïnå cûúnä g chï.ë Thò ra thanâ h phö ë àa ä quyïtë àõnh cûúnä g chï,ë thaoá dú ä cöng trònh xêy dûnå g traiá phepá lêu nay laâ chö î tamå cû cuaã nhûnä g ngûúiâ àïnë xêm chiïmë , xêy cêtë batá nhaoá bïn trong di tñch - ngöi nha â cö í Vûúng Hönì g Sïní conâ co á tïn Vên Àûúâng Phuã nayâ . Súmá thu Saiâ Gonâ . Thúiâ gian nhû chêmì chêmå nñu keoá bao cêu chuyïnå vï ì mötå qua á vanä g. Vûúng Hönì g Sïní sinh taiå Socá Trùng, mang ba donâ g mauá Viïåt, Hoa, Khmer. Vên Àûúâng Phu ã - Ngöi nhaâ àöcå àaoá cuaã öng Quanã thu ã Baoã tanâ g Saiâ Gonâ chuyïn àöì cö í Vûúng Hönì g Sïní thúiâ êyë àönì àaiä bao chuyïnå la!å Nûúmâ nûúpå khacá h. Lúpá naoâ chó àûúcå àûná g ngoaiâ cûaã vonå g chuyïnå . Lúpá naoâ thò àûúcå múiâ vö banâ tra.â Cú ä naoâ thò àûúcå múiâ lïn nhaâ trïn coi àöì cö.í Khacá h àïnë chúi, àûná g ú ã ngoaiâ cûaã noiá chuyïnå . Khacá h cú ä naoâ àûúcå àïnë banâ tra â giao lûu. Khacá h cú ä naoâ múiá àûúcå cho lïn nhaâ trïn àïuì co á quy àõnh ca.ã Röiì ky á gia ã cacá baoá , tapå chñ quöcë nöiå ca ã quöcë ngoaiå danh tiïnë g nhû Times, Newsweek… tûnâ g àïnë Vên Àûúâng Phuã tòm hiïuí , giúiá thiïuå vï ì ngöi nhaâ chûaá àûnå g nhiïuì gia á trõ vùn hoaá nayâ . Co á chi ào á khang khacá caiá cung cacá h coi xetá thûúnã g lamä àö ì cö í ngoanå àanâ g trong vúiá miïnì ngoaiâ ? Cacá tay chúi cö í vêtå Ha â thanâ h, xû á Àoaiâ , Sún Nam thûúnå g, Sún Nam ha…å Thûá nhêët Thïë Àûác gan gaâ/ Thûá nhò Lûu Böåi thûá ba Maånh Thêìn… thûúnâ g mûcå thûúcá , nhêní nha kho á ma â co á àö å ly â àö å chõu chúi túiá bïnë va â cunä g cha ã kemá phênì ma manä h nhû cacá tay cö í ngoanå Nam Bö å cú ä nhû Vûúng Hönì g Sïní . Nhû öng tûnâ g tû å bacå h: Àöì cöí laâ thûá chung tònh vúái töi. Gùåp thûá giaã, töi àêåp boã. Möîi lêìn àêåp laâ möåt lêìn hoåc khön. Mua thaáng naây möåt dôa möì cöi, vaâi ba thaáng sau, nùm khi mûúâi hoåa gùåp mua caái cheán leã böå lêìn höìi hoáa ra àuã böå Dêìm/ Baân/ Töëng/ Töët. Dêìm laâ àôa nhoã. Baân - àôa lúán. Töëng - cheán lúán àïí dêìm traâ. Töët - cheán quên àïí uöëng traâ. Thuêåt chúi àöì cöí laâ nghïå thuêåt vaá vñu. Chêìy ngaây chêìy thaáng, àöì cöí, àöì xûa tuå têåp àêìy nhaâ. Tûå dûng mònh thaânh thùçng oa trûä söë daách tûâ Bùæc àïën Nam ai ai cuäng biïët. Vûúng laoä tûnâ g àûúcå múiâ ài Nhêtå àï í thoaã manä y á àö ì tòm hiïuí nghï å thuêtå gömë Tönë g. Tha thêní trong Vên Àûúâng Phuã, töi thoaná g nghô àïnë chiïcë nghiïn maiâ mûcå lamâ bùnç g àa á Àoan Khï cuaã vua Tû å Àûcá . La å la â khi cênì gêpë mûcå àï í muaá butá , nhaâ vua chó viïcå ha â húi lïn mùtå nghiïn laâ se ä co á mûcå ngay. Kyâ diïuå lênî tiïnå dunå g vêyå thay. Búiã thï ë vua Tû å Àûcá vö cunâ g yïu quy á va â khöng ngênì ngaiå phong cho caiá nghiïn mûcå àïnë tûúcá hêuì . Vêyå nïn nghiïn coá tïn Tûcá Mùcå Hêuì ! Ngûúiâ co á biïtå nhanä ho å Vûúng nayâ mötå thúiâ gian daiâ tûnâ g àûúcå gia àònh ho å Ngö rûúcá vö Dinh nhúâ thêmí àõnh nhiïuì moná àö ì cö í àa ä mua hoùcå àõnh mua. Lênì ào á öng àûúcå vúiâ ra Huï,ë àûúcå dênî ài coi caiá nghiïn Tûcá Mùcå Hêuì trûá danh no.å Tay chúi phong lûu thûúnâ g höiå vaâ chúi àu ã nhûnä g “nhêtë chû,ä nhò tranh, tam sanâ h, tû á möcå ”, vúiá Vûúng Hönì g Sïní , hònh nhû thïm khoanã sacá h. Cu å tûnâ g böcå bacå h nhû nayâ . “Toaân laâ cuöën ûng buång. Toaân thûá sûu têåp àùæt tiïìn cûng nhû cuåc trûáng hûáng nhû hûáng hoa. Nhûäng cuöën öm vïì tûâ Paris. Cùæp ca cùæp cuãm giêëu kyä. Röìi cú man naâo saách in úã Haâ Nöåi toaân nhaâ xuêët baãn Khoa hoåc, Sûã hoåc, Vùn hoáa ngoaâi êëy tuyïìn laâ thûá hiïëm, quöëc cêëm. Giûä àûúåc múái laâ taâi”. Mötå cu å Vûúng haoâ sanã g. 89 nùm qua vêîn chûãa giaâ/ Coân nhiïìu phong àöå lùæm haâo hoa/ Chuyïån xûa tñch cuä thu gom maäi/ Àêìy tuái kiïìn khöng àïí dûúäng gia â (thú mûnâ g lïn laoä 90 nùm Canh Ngo)å . * * * Töi àûa mùtæ khùpæ gian chñnh rönå g thïnh cuaã Vên Àûúâng Phuã tûnâ g giùng khùpæ , lenâ chêtå àö ì cö í nay sacå h bacá h khöng conâ mötå moná . Àêu röiì chö î ngöiì chu ã khacá h caiá ngayâ 14/10/1996 (trûúcá khi cu å mêtë ñt lêu, vaoâ 12/1996), UBND TPHCM àaä lêpå höiå àönì g thêmí àõnh, àaná h gia á gia á trõ nhûnä g cö í vêtå vaâ sacá h quy á taiå nha â cu å Vûúng. Röiì ngayâ 8/7/1997, Höiå àönì g giamá àõnh coá sû å tham gia cuaã giaoá sû Ha â Vùn Tênë àa ä tö í chûcá kiïmí kï hiïnå vêtå hiïnë tùnå g gömì 849 cö í vêtå , àõnh giaá 1,3 triïuå USD taiå thúiâ àiïmí ào.á Höiå àönì g àa ä àaná h gia á va â xacá àõnh giaá trõ kinh tïë cuaã cacá cö í vêtå thuöcå sûu têpå la â 13.591.800.000 àönì g, va â gia á trõ cacá loaiå sacá h, tû liïuå khacá la â 133.275.000 àönì g. Àêy laâ con sö ë khöng nhoã so vúiá thúiâ gia á lucá bêyë giú.â (Mötå chutá bùn khoùn, têtë têtå nhûnä g àö ì cö í êyë , Höiå àönì g co á thï í quy ra… thocá ( tiïnì tûúi) têtë thayã àûúcå chùng?) May mùnæ hiïnå vêtå hiïnë tùnå g gömì 849 cö í vêtå quy á gia á cuaã cu å Vûúng hiïnå vênî an lanâ h trong Baoã tanâ g Thanâ h phö!ë Nghôa cûã cao quy á hiïmë hoi cuaã cu å Vûúng khi quyïtë àõnh hiïnë tùnå g cho Nha â nûúcá quanã ly á toanâ bö å bö å sûu têpå àö ì cö,í sacá h quy,á àö ì gia dunå g cö í trong ngöi nhaâ vúiá lúiâ àï ì nghõ cuaã cu å “Thanâ h lêpå baoã tanâ g tû nhên mang tïn Vûúng [ XUÊN BA ] Vên Àûúâng Phu ã xûa vaâ nay Nöiå thêtë hiïnå taiå NGÖIÌ GIÛAÄ NHA CUÅ VÛÚNG HÖNÌ G Töi àûúcå dû å buöií tiïpë anh chõ em vùn nghïå sô cuaã Bñ thû thanâ h uyã TPHCM Nguyïnî Vùn Nïn. Nhiïuì chuyïnå lucá khacá se ä noiá dõp thñch húpå . Nhûng khaá bêtë ngú â khi co á mötå ngûúiâ viïtë bayâ to ã niïmì vui rùnç g, muönå conâ hún khöng, thanâ h phöë àa ä kõp thúiâ cho cûúnä g chïë nha â cu å Vûúng Hönì g Sïní ! Chûa kõp hoiã laiå tûúnâ g tênå , nhûng húi bõ ngacå nhiïn. Nha â sûu têmì cö í ngoanå danh tiïnë g nayâ lamâ sao maâ phaiã cûúnä g chï?ë
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==