Nhìn nhận về hoạt động bảo hộ bản quyền tác giả, quyền liên quan trong những năm qua, nhiều chuyên gia dự Hội thảo về bản quyền trong hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học được tổ chức ngày 18/10 tại TP Hà Nội khẳng định, hoạt động này luôn được quan tâm, đặc biệt là việc quản lý thông qua pháp luật. Tuy nhiên, tồn tại nhiều vướng mắc ở Luật Sở hữu trí tuệ gây khó khăn trong việc thực thi quyền tác giả, quyền liên quan. Đó là việc quy định chưa rạch ròi giữa sao chép và trích dẫn khi làm luận án, các công trình nghiên cứu khoa học. Thực tế, không khó để kể những trường hợp nhà nghiên cứu tố cáo đồng nghiệp sao chép công trình nghiên cứu của mình. Tuy nhiên, khi xảy ra tranh luận bên bị tố thường lấy cớ đã đề cập tác phẩm đã dùng trong danh mục Tài liệu tham khảo. Năm 2018, TS Trần Phương Nguyên bị tố chép sách đồng nghiệp để làm luận án được Hội đồng thẩm định xác định là do lỗi… kỹ thuật trích dẫn. Năm 2014, ông Nguyễn Cảnh Lương - nguyên Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội - đã bị tố cáo sao chép nghiên cứu của PGS. TS Đặng Văn Khải. Theo đó, ông Nguyễn Cảnh Lương đã đưa phần luận án của PGS.TS Đặng Văn Khải vào phần Tài liệu tham khảo, tuy nhiên, với 56 tài liệu tham khảo trong luận án, chỉ có 39 tài liệu được ông Lương trích dẫn, còn lại mập mờ về nguồn gốc... Có thể nói, ranh giới mờ giữa hai định nghĩa này đang gây ra những khó khăn nhất định khi phân định, xử phạt. “Pháp luật nhìn nhận rằng việc sử dụng tác phẩm vì những mục đích như nghiên cứu, giảng dạy, giáo dục, đưa tin, bình luận... là cần thiết. Tuy nhiên, trong thực tiễn phát sinh tranh chấp về quyền tác giả, đã có trường hợp bị đơn viện dẫn những ngoại lệ này để bào chữa cho hành vi sử dụng tác phẩm”, thạc sĩ Đỗ Thị Diện, Trường Đại học Luật, Đại học Huế nêu. Vậy đâu sẽ là giới hạn giữa trích dẫn và sao chép? Thạc sĩ Trần Quang Trung, Phó trưởng khoa Luật, Đại học Duy Tân cho rằng: "Một luận án dày 150 trang, nếu lấy toàn bộ 3 trang của một tác phẩm khác đưa vào thì đó là trích dẫn hay sao chép? Chúng ta cần nhận diện như thế nào là sao chép và trích dẫn. Và đâu là những đặc điểm về mặt pháp lý để phân biệt", ông Trần Quang Trung nêu. Nhà nghiên cứu sử học, TS Trần Đức Anh Sơn, Trưởng phòng Quản lý Khoa học, Trường Đại học Đông Á nhấn mạnh, cần phân biệt rõ đâu là sự tiếp thu, vận dụng và phát triển kết quả nghiên cứu của người khác với sự trích dẫn đúng quy định, đúng nguồn, đúng mức độ cho phép, với việc sao chép gần như nguyên văn rồi đưa vào nghiên cứu của mình, hoặc trích dẫn nhưng không dẫn nguồn. Tạp chí Khoa học Đại học Đông Á - nơi TS Trần Đức Anh Sơn là biên tập viên chính - đã sử dụng phần mềm kiểm soát trùng lặp để rà soát. “Nếu bài viết gửi đến tạp chí có tỉ lệ trùng lặp dưới 7% thì chúng tôi chấp nhận và chuyển cho 2 người bình duyệt để phản biện, rồi mới thực hiện quy trình tiếp theo. Nếu tỉ lệ trùng lặp trên 7% thì chúng tôi từ chối bài nghiên cứu đó”, TS Trần Đức Anh Sơn nêu. Theo TS Trần Đức Anh Sơn, người đánh giá công trình như chấm luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ, công trình nghiên cứu mà bỏ qua việc đạo văn, vi phạm liêm chính khoa học thì có trách nhiệm lớn hơn rất nhiều so với người đã có hành vi vi phạm liêm chính khoa học. Để tiếp tục nâng cao hoạt động bảo hộ bản quyền tác giả, quyền liên quan trong thời gian tới, nhiều chuyên gia đề xuất, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật sở hữu trí tuệ chưa rõ ràng, chưa đảm bảo tính khả thi để tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi cho việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ trong đó có quyền tác giả. GIA LINH 9 n Thứ Hai n Ngày 21/10/2024 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ chài lưới trên hồ, nhưng phần lớn họ làm nghề khai thác muối mỏ, một loại khoáng sản quý giá, và quan trọng trong đời sống và trong thương mại. Bởi, muối được coi là “vàng trắng” của Hallstatt thời bấy giờ, đã giúp cho dân chúng làng Hallstatt ngày càng phát triển, thịnh vượng, giàu có, đời sống nhân dân sung túc, ấm no, hạnh phúc. Vì thế theo phương ngữ cổ thì Hallstatt có nghĩa là “người muối”. Hallstatt đẹp như một tác phẩm nghệ thuật. Mỗi bước dạo trên những con phố nhỏ, ngõ nhỏ quanh co, gấp khúc, bạn sẽ phát hiện ra rằng mỗi ngóc ngách nhỏ ở đây đẹp đến kỳ lạ và địa điểm sau lại đẹp hơn, quyến rũ hơn địa điểm trước. Hallstatt có rất nhiều ngôi nhà màu nhạt, với những tiệm bánh thơm mùi bơ. Một trong những địa điểm nổi bật nhất là Quảng trường Chợ Lịch sử (Historie Market Square), nằm ở trung tâm thị trấn, nơi tập trung các tiệm cà phê, quán bar... Nếu bạn có thì giờ, ghé thăm Quảng trường Chợ cổ, được bao quanh những tòa nhà cổ kính mang phong cách nhà gỗ (Holzbau), với những ban công phủ đầy hoa sặc sỡ, hay lớp dây leo xanh mướt phủ kín những bức tường,... Vào những chiều hoàng hôn ngắm nhìn khung cảnh ấy lòng ta cảm thấy lâng lâng, chạnh nhớ quê nhà! Để tận hưởng và hít thở không khí bình yên, mời bạn đến với hồ Hallstatt, nơi bạn có thể chiêm ngưỡng khung cảnh làn nước trong xanh lung linh soi bóng làng cổ cùng những đỉnh núi hùng vĩ của dãy Alps, khác nào ngắm nhìn bức tranh thủy mạc tuyệt đẹp. Thú vị hơn, ngay cả những ngày đông giá buốt, mặt hồ cũng hiếm khi bị đóng băng. Mặc dầu Hallstatt dân cư không nhiều, nhưng vẫn có hai nhà thờ Công giáo và đạo Tin lành. Nhà thờ Công giáo là địa điểm hành hương của các tín đồ khắp nơi trên thế giới. Ngôi nhà thờ Tin lành được khởi công xây dựng và khánh thành vào năm 1863. Từ trên tháp chuông nhà thờ này nhìn ra bốn phương, tám hướng, có thể nhìn thấy toàn cảnh thị trấn và ngoại ô với những ngôi nhà của người nông dân cần mẫn cày xới trên những cánh đồng lúa mì xanh tốt. Là một thị trấn tuy nhỏ, nhưng có một lịch sử lâu đời, nên cách nhanh nhất giúp ta khám phá các nét văn hóa truyền thống của Hallstatt là ghé thăm Bảo tàng Văn hóa. Tại đây, trưng bày nhiều hiện vật, công cụ lao động, sinh hoạt như bát, đĩa, giáo mác... những công cụ khai thác mỏ muối như búa, rìu... với niên đại lên đến hàng nghìn năm. Qua đó chúng ta hiểu được phần nào lịch sử và cách sống của con người và phương thức lao động của người dân Hallstatt cổ qua các thời đại. Để chiêm ngưỡng toàn cảnh bức tranh làng cổ Hallstatt rõ nhất, mời bạn đến Đài Quan sát Hallstatt Skywalk, đặt ở độ cao 350 mét, nằm phía trên thị trấn. Thêm một lựa chọn khác, xin mời đi cáp treo (Salzbergbahn) để ngắm toàn bộ các ngôi nhà ở thị trấn, hồ nước từ độ cao 300 mét. Kết thúc cuộc hành trình khám phá Hallstatt, một địa điểm không thể bỏ qua, đó là tham quan hang Băng, một hang động tuyệt đẹp. Hang Băng rộng, có những đá băng với những tảng băng trôi trên dòng sông băng rất ngoạn mục... Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động, hùng vĩ dưới lòng đất. (Còn nữa) T.M.T thuật cao thì không thể hiện được hoa cỏ nhẹ nhàng. Muốn biểu đạt cái nhẹ nhàng thì hình họa chắc hơn, màu sắc phải chắc hơn”, TS Mã Thanh Cao nhận xét. Theo Nhà văn Trần Nhã Thụy, dù cuộc sống về hưu của NSND Trà Giang không hẳn quá sung túc nhưng bà vẫn luôn nhiệt tình tham gia các hoạt động thiện nguyện. Đầu năm 2024, bà đã tổ chức đấu giá bức tranh Lau trên đèo Vi Ô Lắc để ủng hộ cho Quỹ học sinh hiếu học tỉnh Quảng Ngãi, quê hương của bà. Tháng 9/2024, NSND Trà Giang tiếp tục đấu giá bức tranh Hồn quê để ủng hộ cho đồng bào miền Bắc bị thiệt hại trong bão Yagi. “Thương lắm! Những vùng đất phía Bắc này tôi từng đi qua. Phong cảnh rất đẹp và đồng bào nơi đây cũng dễ thương. Giờ tôi đã nghỉ hưu, chỉ sống bằng đồng lương nên không thể đóng góp nhiều hơn. Tôi đấu giá bức tranh Hồn quê mà tôi rất yêu thích để mong đóng góp một chút vật chất chia sẻ với đồng bào. Mong đồng bào sớm vượt qua mọi khó khăn, sớm ổn định cuộc sống”, NSND Trà Giang chia sẻ. TRỌNG THỊNH Dòng suối ở Hallstatt róc rách ngày đêm Nhà thờ cổ ở Hallstatt Tại triển lãm Quê hương, Ban tổ chức còn trình chiếu bộ phim tài liệu Dòng sông ký ức (đạo diễn Nguyễn Thước). Đây là bộ phim tài liệu mới nhất về NSND Trà Giang vừa được trình chiếu tại Liên hoan phim tài liệu châu Âu - Việt Nam lần thứ 14 tại TPHCM. Để chiêm ngưỡng toàn cảnh bức tranh làng cổ Hallstatt rõ nhất, mời bạn đến Đài Quan sát Hallstatt Skywalk, đặt ở độ cao 350 mét, nằm phía trên thị trấn. Thêm một lựa chọn khác, xin mời đi cáp treo (Salzbergbahn) để ngắm toàn bộ các ngôi nhà ở thị trấn, hồ nước từ độ cao 300 mét. Ranh giới mờ giữa sao chép và trích dẫn Đã có không ít cuộc đấu tố liên quan việc đạo văn; phần lớn là sao chép không ghi nguồn, trích dẫn quá nhiều, không khác gì sao chép. Một luận án tiến sĩ bị tố đạo văn vì có nội dung sao chép từ nhiều tài liệu khác nhau nhưng không trích dẫn nguồn ẢNH: PHÚC ĐẠT NSND Trà Giang tại triển lãm Hiện nay, mỗi cơ sở giảng dạy, nghiên cứu đều có quy định riêng cho phần trăm trích dẫn trong một công trình nghiên cứu. Học viện Phụ nữ Việt Nam quy định việc trích dẫn công trình đã công bố không quá 20%. Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn cho phép trích dẫn 20% trên tổng dung lượng tác phẩm. Trường Đại học Kinh tế Tài chính TPHCM cho phép trích dẫn lên đến 50% ...
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==