Thống kê được Viện Đào tạo y học dự phòng và y tế công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội đưa ra tại hội thảo “Mạng xã hội và sức khỏe tâm thần thanh thiếu niên Việt Nam” cho thấy, Facebook là nền tảng mạng xã hội được sử dụng nhiều nhất ở Việt Nam với tỉ lệ 89,7%, tiếp đến Zalo 88,5% và TikTok 77,8%. Điều đáng nói, sự gia tăng số lượng người trẻ sử dụng mạng xã hội làm cho các mối lo ngại về sức khỏe tâm thần tăng theo. Thời gian qua nhiều clip được đăng tải trên mạng xã hội về chơi trò “bắt pen” trên TikTok. Theo đó, một người ấn mạnh vào hai bên mạch máu cổ của người khác để người này có cảm giác lâng lâng hoặc “phê pha giả tạo”. Người bị “bắt pen” sẽ không tỉnh táo, thậm chí ngất xỉu, khiến người xung quanh phải lay, tát vào mặt để trở lại trạng thái bình thường. Theo các chuyên gia y tế, cảm giác khác lạ chỉ diễn ra trong ít giây nhưng hậu quả vô cùng nguy hiểm và không thể lường trước. Hai động mạch cảnh ở cổ có tác dụng điều chỉnh nhịp tim và huyết áp nên khi ép chặt hai bên sẽ gây giảm tưới máu não nghiêm trọng, nếu bỏ tay nhanh, gây chóng mặt, ngất, mất ý thức thoáng qua. Nếu ép quá lâu có thể gây đột quỵ do thiếu máu hoặc ép quá mạnh tay có thể khiến động mạch cảnh tổn thương. Việc ép cổ gây kích thích xoang cảnh có thể làm chậm nhịp tim và ngưng tim. Nguy hiểm hơn, các tế bào não bị thiếu máu 5 phút sẽ không thể phục hồi. Ngoài ra, việc tạo áp lực mạnh lên cổ có thể gây chấn thương cho các cấu trúc xung quanh, bao gồm dây thần kinh, mạch máu và các tổ chức mô mềm. Trong một số trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong. CẦN KIỂM SOÁT SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI TS Nguyễn Thị Mai Hương, Viện Đào tạo y học dự phòng và y tế công cộng, nói: “Khi thanh thiếu niên sử dụng mạng xã hội sẽ bị tác động đến thùy trán, gắn với việc ghi nhớ chi tiết, lên kế hoạch và sắp xếp công việc theo mức độ ưu tiên. Điều đó khiến họ chỉ ưu tiên dành thời gian sử dụng mạng xã hội, còn những công việc khác trong cuộc sống hằng ngày sẽ phải xếp sau”. Các chuyên gia nhận định, các nền tảng xã hội được thiết kế có thể gây nghiện cho người dùng, đặc biệt là người trẻ. Hậu quả là gây ra các tác động tiêu cực cho sức khỏe tâm thần như: trầm cảm, mất ngủ, lo âu, xao lãng học tập cũng như hàng loạt vấn đề sức khỏe tâm thần khác. Các hoạt động trên màn hình được cho là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tình trạng trầm cảm, thậm chí là tự tử ở thanh thiếu niên. Ông Cao Hoàng Nam, đại diện Sáng kiến Z & ALPHA, thông tin, mạng xã hội không tiết lộ các thuật toán có thể tạo ra một chu kì tương tác gây nghiện. Việc thiết kế tính năng “like - thích” và so sánh xã hội khiến người dùng liên tục kiểm tra lượt thích, tăng cường độ đăng bài tiếp theo. Nếu bài viết có ít người bấm “thích” có thể dẫn tới triệu chứng trầm cảm ở người viết và trầm trọng thời gian... “Thuật toán mạng xã hội là một khía cạnh tinh vi trong sự phát triển hiện nay. Những thuật toán này được lập trình để hiển thị nội dung dựa trên cơ chế “trả thưởng” của não bộ, khiến người dùng liên tục tìm kiếm phần thưởng dopamine (một chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác hưng phấn và kích thích). Đây là lí do chính khiến người dùng liên tục tìm kiếm, kiểm tra màn hình của họ, do sự giải phóng dopamine bị thao túng, dẫn đến việc lặp đi lặp lại các hành vi khi tham gia vào mạng xã hội. Tình trạng này tương tự như nghiện cờ bạc trực tuyến hoặc nghiện game online”, TS Hương cho biết. Các chuyên gia khuyến cáo, khi tham gia hưởng ứng các trào lưu trên mạng xã hội, người dùng cần hết sức tỉnh táo, tìm hiểu kĩ tác hại của nó và đặt sự an toàn của bản thân, gia đình và xã hội lên trên hết. Đồng thời hãy coi mạng xã hội là một công cụ hỗ trợ cuộc sống thay vì phụ thuộc quá nhiều vào việc sử dụng nó. Mọi người cần có sự cân nhắc và kiểm soát việc sử dụng mạng xã hội để tránh tác động tiêu cực đến tâm lí và sức khỏe của mình. HÀ MINH Người trẻ bất ổn tâm thần khi nghiện mạng xã hội Các chuyên gia y tế cảnh báo, nghiện mạng xã hội có thể gây ra các tác động tiêu cực cho sức khỏe tâm thần. Mới nhất, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội đưa ra cảnh báo chết người về trò chơi “bắt pen” đang thịnh hành trên TikTok. 10 ĐỜI SỐNG n Thứ Tư n Ngày 16/10/2024 Bệnh nhân nghiện mạng xã hội điều trị tại Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) Sáng 15/10, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) chính thức khai trương mạng 5G với hơn 6.500 trạm BTS, phủ sóng 100% thủ phủ của 63 tỉnh/thành phố, các khu công nghiệp, khu du lịch, cảng biển, sân bay, bệnh viện và trường đại học. Tốc độ mạng có thể đạt từ 700Mbps-1Gb, gấp 10 lần so với 4G và độ trễ thấp gần như bằng 0. Viettel công bố 11 gói cước trả trước và 8 gói cước trả sau dành cho khách hàng cá nhân. Khách hàng sở hữu điện thoại hỗ trợ 5G có thể sử dụng ngay dịch vụ mà không phải đổi SIM. Nhà mạng này cũng công bố hơn 130 user cases là các ứng dụng và giải pháp dành cho tổ chức thuộc các lĩnh vực Sản xuất công nghiệp, Smart city, Giao thông vận tải và Logistics, Nông nghiệp, Y tế, Giáo dục, Năng lượng. Các giải pháp được may đo theo từng nhu cầu riêng, tích hợp công nghệ cloud, AI, IoT trên nền 5G với khả năng kết nối với mật độ cực lớn. Theo ông Tào Đức Thắng, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel, sự kiện là minh chứng mạnh mẽ cho hành trình tiên phong, bứt phá về di động của Việt Nam. Từ chỗ đi sau, tiếp cận các công nghệ 2G, 3G, 4G vốn đã phổ biến trên thế giới từ 8 - 13 năm trước đó, đây là lần đầu tiên, Việt Nam có thể song hành với thế giới trong việc ứng dụng công nghệ mới nhất của cuộc cách mạng 4.0, trở thành một trong những quốc gia thử nghiệm thành công sớm nhất. Với việc làm chủ nhiều hệ thống mạng lõi quan trọng, Việt Nam gia nhập Top 5 nước đầu tiên sản xuất được thiết bị mạng 5G, chỉ sau Thụy Điển, Phần Lan, Trung Quốc và Hàn Quốc. Ông Thắng chia sẻ, quan điểm nhất quán của Viettel là đưa sóng đến mọi người dân và phát triển hạ tầng, dịch vụ 5G rộng khắp tới 100% tỉnh, thành phố, các khu công nghiệp, trung tâm nghiên cứu, nhà ga, cảng biển, sân bay. Bên cạnh đó, nhanh chóng cung cấp hệ sinh thái dịch vụ, ứng dụng phong phú cho mạng 5G để khai phá hiệu quả và đưa công nghệ mới này vào các hoạt động kinh tế - xã hội, đặc biệt là tạo chuyển dịch cho các ngành như sản xuất, y tế, giáo dục, giao thông và logistics. Sau Viettel, nhiều mạng khác cũng đang đẩy nhanh tốc độ phủ sóng mạng 5G. Đại diện VinaPhone cho biết, sau khi được cấp phép chính thức, nhà mạng này đã khẩn trương lắp đặt hạ tầng và trạm thu phát sóng VinaPhone 5G trên toàn quốc. Dự kiến đến hết năm 2024, VNPT sẽ hoàn thành lắp đặt trên 3.000 trạm phát sóng 5G nhằm đảm bảo phủ sóng mạnh mẽ, ổn định và liên tục, đặc biệt tại các khu vực đô thị và trung tâm kinh tế lớn, tiến tới sớm phủ sóng 5G trên toàn quốc. Từ nay đến ngày 15/11, khách hàng VinaPhone đã có máy điện thoại 5G sẽ được tham gia chương trình trải nghiệm 5G siêu tốc miễn phí khi hoạt động tại các khu vực đã có sóng 5G. Đại diện MobiFone cho biết, sau khi giành được quyền sở hữu khối băng tần C3, nhà mạng đang tập trung triển khai các công việc sẵn sàng cho việc thương mại hóa 5G. MobiFone đầu tư thiết bị phát sóng, vùng phủ sóng, xây dựng các chương trình, kịch bản kinh doanh, hoàn thiện dịch vụ 5G. Đồng thời, để tăng cường hiệu quả triển khai 5G, MobiFone triển khai mô hình hợp tác chia sẻ hạ tầng với các nhà mạng có băng tần 5G phù hợp. Dự kiến, khách hàng MobiFone sẽ được trải nghiệm dịch vụ 5G dự kiến từ tháng 11/2024. NGUYỄN HOÀI Viettel vừa khai trương dịch vụ 5G, đưa Việt Nam trở thành quốc gia thương mại hoá 5G sau thời gian dài thử nghiệm, đánh dấu việc hoàn thiện hạ tầng số, điều kiện quan trọng để thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Việt Nam bước vào kỷ nguyên 5G Từ hôm nay, tắt sóng điện thoại 2G Từ hôm nay (16/10), thực hiện lộ trình tắt sóng 2G, tất cả các thuê bao di động 2G sẽ bị khoá liên lạc hai chiều. Tuy nhiên, các thuê bao này tiếp tục được giữ lại tài khoản. Để có thể liên lạc trở lại, khách hàng cần thực hiện chuyển đổi điện thoại 2G only sang điện thoại thông minh hoặc điện thoại “cục gạch” có tích hợp 4G. “Có thể phát hiện chứng nghiện mạng xã hội qua các dấu hiệu: không quan tâm đến các hoạt động khác ngoài màn hình, thường xuyên bị hút vào màn hình, ngay cả khi không sử dụng. Thanh thiếu niên có dấu hiệu nghiện internet có khả năng gặp phải các bệnh về thể chất lẫn tinh thần cao hơn những người không bị nghiện. Những người trẻ dùng mạng xã hội ngại giao tiếp; tăng nguy cơ trầm cảm, lo âu, tăng ý định tự tử, gây ra khó ngủ, đau đầu, chán ăn, hay lạm dụng chất kích thích”. TS NGUYỄN THỊ MAI HƯƠNG, Viện Đào tạo y học dự phòng và y tế công cộng Việt Nam chính thức thương mại hoá 5G từ 15/10/2024 ẢNH: M.S
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==