Kyá sûå Chuã nhêåt 13/10/2024 5 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ TUA TÙMÆ RÛN G ÀÙTÆ KHACÁ H “Trûúcá khi dõch COVID bunâ g phatá chuná g töi àaä tö í chûcá tua tùmæ rûnâ g. Bõ gianá àoanå ba nùm vò dõch, hai nùm trú ã laiå àêy, khacá h àùtå tua bùtæ àêuì tùng dênì . Trung bònh möiî tuênì chuná g töi coá ba tua, cho caã khacá h phña Bùcæ va â phña Nam, têpå trung úã cacá rûnâ g Tam Àaoã , Cucá Phûúng, Puâ Matá , Cênì Giú,â Bu â Gia Mêpå . Khacá h àa phênì la â giúiá tre,ã têpå trung úã àö å tuöií 22-35, gênì àêy tïpå khacá h trung tuöií khoanã g tû â 40-60 cunä g tùng dênì . Hiïnå taiå ú ã Viïtå Nam co á àïnë khoanã g hún chucå àún võ du lõch coá tua tùmæ rûnâ g. Nûúcá ta co á túiá 34 vûúnâ quöcë gia, rêtë nhiïuì trong söë ào á an toanâ va â phuâ húpå cho viïcå tham quan, trekking vaâ tùmæ rûnâ g. Chuná g töi dûå àoaná la â xu hûúná g nayâ se ä tùng trong thúiâ gian túiá khi moiå ngûúiâ ngayâ canâ g nhênå ra ñch lúiå cuaã viïcå kïtë nöië vúiá thiïn nhiïn” - Anh Trênì Vùn Thiïnå (Cöng ty lûä hanâ h Alleztours) chia se.ã Tùmæ rûnâ g hay Shinrin-yoku laâ mötå khaiá niïmå khúiã phatá tû â Nhêtå Banã , quanä g nhûnä g nùm 1980. Ngûúiâ Nhêtå tin rùnç g viïcå danâ h thúiâ gian trong rûnâ g: öm cêy, ài böå thû gianä , ngöiì thiïnì , hñt thúã khöng khñ trong lanâ h… se ä giupá tùng cûúnâ g sûcá khoeã , giamã stress vaâ keoá daiâ tuöií tho.å Canâ g ngayâ , hï å luyå cuaã löië sönë g hiïnå àaiå khiïnë con ngûúiâ canâ g xa rúiâ thiïn nhiïn. Tùmæ rûnâ g chñnh laâ cacá h hanâ gùnæ sû å àûtá gayä êyë . Rêtë nhanh choná g, no á trú ã thanâ h mötå xu hûúná g àûúcå nhiïuì ngûúiâ yïu thñch. Trong cuönë sacá h “Shinrin-yoku - Nghï å thuêtå tùmæ rûnâ g cuaã ngûúiâ Nhêtå ”, tacá gia,ã bacá sô Qing Li cho biïtë , xucá chamå vúiá rûnâ g bùnç g têtë ca ã cacá giacá quan seä giupá con ngûúiâ nhênå àûúcå töië àa nùng lûúnå g tötë lanâ h tû â thiïn nhiïn. Ngoaiâ viïcå co á hamâ lûúnå g oxy cao, khöng khñ trong rûnâ g conâ vö cunâ g döiì daoâ phytoncide (laâ tinh dêuì do cêy tiïtë ra àï í chönë g cacá loaiå vi khuêní , sêu bo,å nêmë ...). Tiïpë xucá vúiá phytoncide giupá chuná g ta tùng cûúnâ g hï å miïnî dõch, giamã àaná g kï í nönì g àö å hormone cùng thùnè g, giupá cên bùnç g hï å thênì kinh vaâ àem laiå camã giacá thû gianä dï î chõu. Chõ Viïtå Ha â (CEO cuaã mötå Cöng ty chuyïn kinh doanh àöì nöiå thêtë ) chia se,ã sau khi àûúcå múiâ tham gia mötå tua tùmæ rûnâ g ú ã Bu â Gia Mêpå , chõ àa ä quyïtë àõnh àùng kyá cho hún 70 nhên viïn cuaã cöng ty cunâ g tham gia. “Khi vï,ì bö å phênå cöng àoanâ cuaã chuná g töi coá lamâ mötå phiïuë thùm doâ y á kiïnë , 100% nhên viïn àïuì bayâ toã sû å haiâ lonâ g vúiá chuyïnë ài, ba phênì tû trong söë ào á bayâ to ã muönë co á nhûnä g hoatå àönå g tûúng tûå trong tûúng lai. Tû â traiã nghiïmå cuaã ca á nhên töi, viïcå àùmæ chòm trong cacá manã g xanh cuaã cêy cöië , lùnæ g nghe thanh êm tûå nhiïn hay chamå vaoâ vo ã cêy, àêtë , àa.á .. thûcå sû å mang laiå nhiïuì kïtë qua ã tñch cûcå cho sûcá khoeã thï í chêtë cunä g nhû tinh thênì . Co á le ä töi àa ä tòm àûúcå mötå cacá h múiá àï í àiïuì trõ chûná g burn out (àûúcå WHO àõnh nghôa laâ höiå chûná g do cùng thùnè g gêy ra trong thúiâ gian daiâ ma â khöng àûúcå kiïmí soatá tötë úã núi lamâ viïcå ). TRÛÚN G HÚPÅ CUAà THUYÁ JIRY Thuyá Jiry laâ mötå phu å nû ä Viïtå Nam sönë g ú ã Phênì Lan. Tuy nhiïn cuöië nùm 2020, sau khi sinh beá àêuì , Thuyá bõ trêmì camã . Ly á do cuaã chûná g bïnå h nayâ la â vò cuöcå sönë g tha hûúng bñ bacá h do phaiã ú ã nha â nhiïuì , ñt banå be,â lêu ngayâ khöng ra ngoaiâ khiïnë cö camã thêyë mònh mêtë kha ã nùng giao tiïpë xa ä höiå . Thuyá àa ä thû ã nhiïuì phûúng phapá àiïuì trõ khacá nhau, nhûng khöng coá gò giupá cö camã thêyë tötë hún. Vönë xuêtë thên trong gia àònh lamâ nöng ú ã Àùkæ Lùkæ , Thuyá kï í rùnç g cö thñch lao àönå g, àùcå biïtå la â cöng viïcå gênì guiä thiïn nhiïn. Mötå ngayâ , Thuyá quyïtë àõnh thûã tùmæ rûnâ g. Cö ài vaoâ rûnâ g va â danâ h thúiâ gian àïí hñt thú ã khöng khñ trong lanâ h, lùnæ g nghe tiïnë g chim hotá va â ngùmæ nhòn cêy cöië . Qua á trònh nayâ khiïnë cö camã thêyë rêtë thû gianä va â bònh yïn. Sau mötå thúiâ gian, Thuyá nhênå thêyë rùnç g tùmæ rûnâ g giupá cö camã thêyë tötë hún. Cö bùtæ àêuì ài tùmæ rûnâ g thûúnâ g xuyïn hún vaâ camã thêyë mònh àang dênì höiì phucå . “Möiî lênì vaoâ rûnâ g, töi tòm thêyë sûå bònh yïn, giaiã toaã nhûnä g apá lûcå nuöi con àe â nùnå g trïn vai. Ngoaiâ ra, hoatå àönå g nayâ conâ giupá töi nguöi ngoai nöiî nhú á quï hûúng, nhúá ngûúiâ thên”, Thuyá noiá . Chó sau vaiâ thaná g, chönì g Thuyá nhênå thêyë sû å thay àöií tñch cûcå tû â vú å nïn àa ä taoå àiïuì kiïnå hïtë mûcá cho cö duy trò àam mï. “Khu rûnâ g cacá h nha â töi khoanã g 5-10 km vaâ chó co á thï í ài rûnâ g vaoâ muaâ he,â muaâ thu. Buöií töië muaâ he â ú ã Phênì Lan vênî saná g, nïn sau khi tan lamâ , öng xaä vï ì tröng con, töi seä vaoâ rûnâ g tû â 17h àïnë 19h”, cö giaiã thñch thïm. Àï í tùng cûúnâ g kïtë nöië vúiá cönå g àönì g, Thuyá Jiry quyïtë àõnh cêmì theo mayá quay trong möiî chuyïnë ài rûnâ g, quay laiå hanâ h trònh möiî ngayâ cuaã mònh nhû: vaoâ rûnâ g haiá viïtå quêtë , nho, mênå , nêmë ... va â chia se ã trïn kïnh YouTube caá nhên. Sûå quan têm va â nhûnä g bònh luênå àönå g viïn cuaã ngûúiâ xem khiïnë ba â me å 31 tuöií camã thêyë “mònh khöng cö àún”. Cêu chuyïnå tùmæ rûnâ g cuaã cö dênì àûúcå lan toaã manå h me.ä Thuyá Jiry trúã thanâ h “mötå vñ du å tùmæ rûnâ g” rêtë àûúcå yïu thñch trïn cacá nïnì tanã g manå g xa ä höiå . Nhiïuì video cuaã cö nhênå vï ì hanâ g trùm nghòn lûútå xem. Vï ì tacá dunå g chûaä lanâ h cuaã tùmæ rûnâ g, Tiïnë sô têm lyá Mai Hoa xacá nhênå : “Nùm 2018, töi tûnâ g khuyïnë khñch hai bïnå h nhên trêmì camã cuaã mònh ài tùmæ rûnâ g. Ngay lênì àêuì tiïn, mötå cö gaiá trong söë ho å àa ä phanã höiì rùnç g, viïcå öm nhûnä g caiá cêy àem laiå cho banå camã giacá nhû àang öm ngûúiâ yïu, ngûúiâ thûúng. Conâ mötå ngûúiâ khacá thò noiá , chó sau 30 phutá vaoâ rûnâ g, cún àau àêuì do thiïuë ngu ã va â lamâ viïcå cùng thùnè g cuaã chõ àa ä bõ àaná h bay. Tûâ ào á àïnë nay, àaä co á hanâ g trùm bïnå h nhên cuaã töi àûúcå khuyïnë khñch theo àuöií phûúng phapá thû gianä nayâ . Tùmæ rûnâ g co á mötå ñch lúiå kepá la â bïn canå h chûcá nùng lamâ dõu, àiïuì hoaâ cùng thùnè g, no á bùtæ buöcå ngûúiâ ta phaiã hoatå àönå g thï í chêtë . Qua á trònh ài böå àûúnâ g daiâ , leo döcë , bùng rûnâ g khiïnë cú thï í sanã sinh endorphin, mötå hoatå chêtë giupá caiã thiïnå têm tranå g, giamã bútá lo êu vaâ cùng thùnè g. Trong nhiïuì trûúnâ g húpå , hoatå àönå g nayâ àûúcå àaná h gia á la â tötë nhû thuöcë chönë g trêmì camã ”. TÙMÆ RÛN G ÀÏ Í TÒM CAMà HÛNÁ G SANÁ G TAOÅ Àêuì nùm, ngöiì noiá chuyïnå vúiá hoaå sô àiïu khùcæ Trênì Thiïnå Nhûtá , ngûúiâ co á tacá phêmí thûúnâ g xuyïn baná taiå Nha â àêuë gia á Drouot (Paris, Phapá ), anh chia se:ã “Möiî khi bï ë tùcæ trong saná g tacá hoùcå qua á taiã vò cöng viïcå , Nhûtá àïuì ài tùmæ rûnâ g”. Trênì Thiïnå Nhûtá quï ú ã Gia Lai, rûnâ g vúiá anh la â mötå chönë nûúng nauá vï ì tinh thênì . Gênì 90% tacá phêmí cuaã Nhûtá lêyë camã hûná g tû â rûnâ g: nhûnä g la á cêy, göcë cêy, ca á sêuë , khunã g long, àamá mêy, hang nuiá v.v… àïuì tûnâ g àûúcå anh cacá h àiïuå thanâ h tacá phêmí nghï å thuêtå co á gia á tû â vaiâ chucå àïnë vaiâ trùm nganâ àö la My.ä Chõ Ha â Vu,ä ngûúiâ saná g lêpå thûúng hiïuå Àôa la á epá va â la â mötå trong nhûnä g ngûúiâ àönì g saná g lêpå dû å aná 1 ty ã cêy xanh cunä g la â mötå fan cuaã tùmæ rûnâ g. Bùtæ àêuì tû â viïcå “cû á cùng thùnè g laâ vaoâ rûnâ g”, giú â chõ Ha â àa ä coi viïcå tùmæ rûnâ g la â hoatå àönå g thûúnâ g ky,â vûaâ giupá giaiã toaã cùng thùnè g, vûaâ taoå ra nhiïuì camã hûná g múiá trong cöng viïcå . “Khi àùmæ mònh trong khöng gian xanh matá cuaã rûnâ g, lùnæ g nghe tiïnë g chim hotá , tiïnë g la á xaoâ xacå , muiâ hûúng cuaã àêtë êmí va â cêy co,ã töi luön camã thêyë nhû mònh àang úã giûaä mötå banã giao hûúnã g tû å nhiïn. Tacá gia ã Henry David Thoreau tûnâ g noiá : “Ài sêu vaoâ rûnâ g, banå se ä ài sêu vaoâ chñnh mònh”. Quaã thêtå , khi rúiâ xa nhûnä g önì aoâ cuaã àö thõ vaâ hoaâ mònh vaoâ thiïn nhiïn, töi coá cú höiå àï í lùnæ g nghe tiïnë g noiá bïn trong. Trong tranå g thaiá thû gianä nayâ , têm trñ trú ã nïn linh hoatå hún, dïî danâ g kïtë nöië nhûnä g y á tûúnã g tûúnã g chûnâ g nhû khöng liïn quan thanâ h nhûnä g y á tûúnã g saná g taoå bêtë ngú”â , àaoå diïnî tre ã Haiã Thanh chia se.ã n [ HA Å ÀAN ] Thuy á va â nhûnä g ngûúiâ ho å hanâ g bïn chönì g cuaã cö, nhûnä g ngûúiâ àa ä bõ “tro â chúi tùmæ rûnâ g” thuyïtë phucå Öm cêy àïí chûaä lanâ h la â xu hûúná g du lõch múiá àang àûúcå giúiá tre ã ûa chuönå g Cêu chuyïnå tùmæ rûnâ g cuaã Thuyá Jiry àaä truyïnì camã hûná g cho hanâ g triïuå khaná giaã Thoaåt nghe nhiïìu ngûúâi seä cho rùçng àêy laåi laâ möåt troâ “àiïn” gò khaác cuãa giúái treã, song trïn thûåc tïë, viïåc öm cêy trong nghi thûác tùæm rûâng àang trúã thaânh möåt liïìu thuöëc ngon, böí, reã cho nhûäng têm höìn cêìn sùæp xïëp, laâm múái laåi mònh. Xu hûúáng naây bùæt àêìu tûâ Nhêåt Baãn vaâ hiïån àang lan toãa maånh meä úã Viïåt Nam. Nhêtå Banã co á túiá 68% diïnå tñch rûnâ g rêmå bao phu.ã Nhûng Nhêtå cunä g la â nûúcá co á ty ã lï å ngûúiâ tû å tû ã cao trïn thïë giúiá vò apá lûcå trong trûúnâ g hocå , cuöcå sönë g, cöng viïcå ... Àï í caiã thiïnå sûcá khoeã cho ngûúiâ dên va â sûã dunå g rûnâ g hiïuå qua ã ma â khöng lamâ töní haiå àïnë rûnâ g, ngûúiâ Nhêtå coá phûúng phapá Tùmæ rûnâ g - Shinrin Yoku, dûaå theo phong tucå cö í cuaã Thênì àaoå va â Phêtå giaoá , la â àï í thiïn nhiïn ngêmë vaoâ cú thï í qua ca ã nùm giacá quan. Ngûúiâ Nhêtå coi tronå g nghiïn cûuá cacá h thû gianä va â chûaä bïnå h bùnç g rûnâ g, co á nhiïuì bacá sy ä àûúcå cêpë chûná g nhênå chûaä trõ bùnç g rûnâ g nûaä . Hanâ Quöcë cunä g co á hoatå àönå g tùmæ rûnâ g goiå la â Salim yok, co á mötå àiïuì àaná g ngacå nhiïn laâ rûnâ g cuaã Hanâ Quöcë àa ä bõ tanâ pha á vaâ khai thacá sacå h gö î sau chiïnë tranh. Khöng coá cêy àï í giû ä àêtë , nïn àêtë tû â trïn nuiá satå lú ã liïn tucå , giönë g nhû Viïtå Nam trong thúiâ gian vûaâ qua! Phaiã túiá nhûnä g nùm 1960 trúã ài, ngûúiâ Hanâ múiá bùtæ àêuì trönì g laiå rûnâ g, va â giú â àêy Hanâ Quöcë conâ àang tòm cacá h vûútå mùtå Nhêtå vïì khoanã àiïuì trõ bùnç g rûnâ g. Chõ HA  VU,Ä ngûúiâ saná g lêpå thûúng hiïuå Àôa la á epá Du lõch öm cêy àïí chûaä lanâ h Tùmæ rûnâ g àûúcå nhiïuì ngûúiâ lamâ nghï å thuêtå lûaå chonå vò no á co á kha ã nùng kñch thñch cacá yá tûúnã g saná g taoå
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==