BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Chuã nhêåt 13/10/2024 13 La â mötå “ngûúiâ dûnå g lïuì ” chuyïn nghiïpå taiå cacá lï î höiå êm nhacå , anh George Clarke chûa bao giú â àiïuì hanâ h mötå bûu àiïnå va â chùcæ chùnæ chûa bao giúâ àïmë chim caná h cutå àï í kiïmë sönë g. Nhûng cöng viïcå ky â quùcå nayâ se ä trú ã thanâ h cuöcå sönë g hanâ g ngayâ cuaã anh, khi anh tham gia mötå nhomá nho ã se ä “lamâ nhûnä g cöng viïcå tuyïtå vúiâ nhêtë trïn Traiá àêtë ” taiå mötå bûu àiïnå ú ã cûcå Nam traiá àêtë . Nhomá nùm ngûúiâ nayâ àa ä àûúcå UK Antarctic Heritage Trust tuyïní dunå g, mötå tö í chûcá tû â thiïnå baoã tönì cacá di tñch lõch sûã Anh trïn lucå àõa. Thaná g túiá , ho å se ä àïnë mötå tramå nghiïn cûuá cu ä trïn Àaoã Goudier ngoaiâ khúi baná àaoã Nam Cûcå bïn dûúiá Nam My.ä Ú Ã ào,á trong nùm thaná g bùng gia,á ho å se ä sönë g cunâ g vúiá nhûnä g chu á chim caná h cutå gentoo banã àõa cunä g nhû thûcå hiïnå cacá cöng viïcå sûaã chûaä , theo doiä àönå g vêtå hoang daä va â chaoâ àoná du khacá h àïnë tû â tauâ du lõch. Anh Clarke, 34 tuöií , sönë g taiå Bristol (Anh), àaä nöpå àún vaoâ àêuì nùm nay. “Töi nghô rùnç g ào á se ä la â mötå traiã nghiïmå múiá me,ã thu á võ va â töi chùnè g mêtë gò khi nöpå àún. Vò vêyå , töi nghô, taiå sao khöng thûã nhó”. “Töi muönë àûúcå thûcá dêyå va â uönë g ca â phï buöií saná g, ngùmæ nhòn Nam Cûcå va â nhòn thêyë mötå con ca á voi nûaä . Töi cöë giûä mötå têm trñ cúiã mú ã va â xem no á se ä àûa töi àïnë àêu”, anh noiá . Trong khi àöiå ngu ä nho ã nayâ phên cöng nhiïmå vu,å thò tracá h nhiïmå cuå thï í cuaã anh Clarke seä la â xû ã ly á thû tûâ va â bûu thiïpë cuaã nhûnä g ngûúiâ dûnâ g chên taiå baoã tanâ g gö î nho ã be á nayâ , tû â hai du thuyïnì ghe á thùm Nam Cûcå möiî ngayâ . Theo anh, coá ve ã “húi àiïn rö”ì khi co á mötå bûu àiïnå ú ã mötå núi heoã laná h nhû vêyå , nhûng àöië vúiá nhiïuì du khacá h, “mötå phênì quan tronå g cuaã traiã nghiïmå du lõch laâ gûiã bûu thiïpë vï ì nha â tû â Bûu àiïnå Cûcå Nam cuaã traiá àêtë . Vò vêyå , töi seä phên loaiå thû, daná tem va â gûiã chuná g lïn cacá tauâ du lõch ài qua”. Cacá thanâ h viïn khacá trong nhomá se ä àamã nhiïmå viïcå giamá satá àönå g vêtå hoang da,ä quanã ly á baoã tanâ g va â àiïuì hanâ h cûaã hanâ g lûu niïmå . Hai thúå möcå chuyïn nghiïpå se ä àïnë vaoâ cuöië muaâ àï í trunâ g tu mötå sö ë cöng trònh bùnç g gö î monã g manh trûúcá àêy àûúcå cacá nha â khoa hocå Anh sû ã dunå g. Ba â Lou Hoskin, 31 tuöií , ngûúiâ àûúcå bö í nhiïmå lamâ trûúnã g cú sú ã nhú â kinh nghiïmå baoã tönì biïní , cho biïtë : “Chuná g töi laâ nhûnä g ngûúiâ ma â du khacá h se ä gùpå hanâ g ngayâ va â àiïuì ào á coá nghôa laâ chuná g töi coá vai tro â thûcå sû å quan tronå g trong viïcå giúiá thiïuå cacá cöng trònh tuyïtå vúiâ cuaã UK Antarctic Heritage Trust”. Ngoaiâ viïcå baoã tönì cacá di sanã , mucå tiïu cuaã tö í chûcá tûâ thiïnå nayâ la â “khuyïnë khñch moiå ngûúiâ chung tay baoã vï å Nam Cûcå cho cacá thï ë hï å mai sau”, baâ noiá . Anh Clarke cho biïtë , àöiå ngu ä àaä àûúcå tuyïní dunå g nhú â mötå sö ë “ky ä nùng ky â la å va â tuyïtå vúiâ ”, chùnè g hanå nhû dûnå g lïuì theo cùpå trong khi bõt mùtæ va â àeo gùng tay loâ nûúná g. “Töi khöng muönë khoe khoang, nhûng vúiá kinh nghiïmå dûnå g lïuì cuaã mònh, chuná g töi àa ä lamâ àûúcå hai lênì ”. Ho å se ä chia se ã mötå ky á tucá xa á chung trong mötå tupá lïuì Nissen vúiá mötå höpå àö ì tû trang hanå chï ë cho möiî ngûúiâ - àiïuì ma â têtë ca ã ho å àïuì chêpë nhênå . “Mötå phênì niïmì vui khi àïnë mötå àõa àiïmí xa xöi nhû vêyå la â àûúcå tacá h biïtå khoiã thï ë giúiá mötå chutá . Co á manå g Internet úã àêy, nhûng chuná g töi àaä nhêtë trñ rùnç g chuná g töi seä cö ë khöng sû ã dunå g no á nhiïuì . Töi laâ mötå nghïå sô, töi ve.ä Co á nhûnä g ngûúiâ mang theo kim àan vaâ cêu àö,ë va â co á mötå thû viïnå nho ã núi moiå ngûúiâ co á thï í mang sacá h àïnë . Vò vêyå , têtë ca ã chuná g töi seä mang theo mötå cuönë tiïuí thuyïtë yïu thñch cuaã mònh vaâ trao àöií chuná g vúiá nhau”, anh noiá . n Bûu àiïnå ú ã Cûcå Nam traiá àêtë àa ä tuyïní dunå g àöiå nguä múiá chuyïn gûiã thû tû,â cunä g nhû theo doiä àönå g vêtå hoang daä va â thûcå hiïnå baoã trò. [ NGOCÅ DIÏPÅ ] (theo inkl.com, ngaây 09/10/2024) Chim caná h cutå trïn Àaoã Goudier úã Nam Cûcå (anã h lúná ); Anh George Clarke - bûu àiïnå trûúnã g múiá cuaã Nam Cûcå (anã h nho)ã Nam Cûcå co á Bûu àiïnå trûúãng múiá Möåt cêåu baån töi noái rùçng coá thïí ài phêîu thuêåt àïí coá “cêåu nhoã” phöíng phao hún. Töi thêëy khaá toâ moâ vïì vêën àïì naây. Baác sô coá thïí cho chuáng töi nhûäng thöng tin chñnh thöëng vïì àiïìu naây àûúåc hay khöng? Nguyïnî Àònh. À. (Times City, Ha â Nöiå ) PGS.TS. Nguyïnî Hoaiâ Bùcæ (Bïnå h viïnå ÀH Y Ha â Nöiå ): Theo khuyïnë caoá cuaã cacá Höiå chuyïn nganâ h thò “dao keoá ” co á tacá dunå g ú ã mötå sö ë ñt cacá trûúnâ g húpå àûúcå chêní àoaná la â dûúng vêtå nho.ã Nghôa laâ chiïuì daiâ dûúng vêtå tranå g thaiá mïmì keoá gianä < 7,5 cm. Conâ têtë ca ã nhûnä g dûúng vêtå co á chiïuì daiâ > 7,5 cm àïuì co á kha ã nùng thûcå hiïnå tötë ca ã hai chûcá nùng laâ tiïuí tiïnå va â tònh ducå va â àïuì khöng coá chó àõnh can thiïpå . Hiïnå nay, khöng coá mötå phûúng phapá naoâ , kï í ca ã la â dunâ g cacá loaiå dûúcå phêmí , tiïm cacá vêtå liïuå àönå vaoâ vêtå hang hay phêuî thuêtå naoâ àûúcå khuyïnë caoá búiã hiïpå höiå Niïuå Khoa Chêu Êu (EAU) cunä g nhû Myä (ÊU) trong viïcå lamâ tùng kñch thûúcá dûúng vêtå . Tuy nhiïn, FDA (cú quan quanã ly á dûúcå phêmí va â thûcå phêmí Hoa Ky)â àa ä cêpë phepá sû ã dunå g vêtå liïuå lamâ bùnç g silicone (Penuma) àïí cêyë ghepá tùng kñch thûúcá dûúng vêtå . Kïtë qua ã nghiïn cûuá phên tñch töní g húpå gênì àêy cho thêyë mùcå du â co á rêtë nhiïuì ky ä thuêtå lamâ tùng kñch thûúcá dûúng vêtå ca ã vï ì chiïuì daiâ va â chu vi nhûng vênî chûa àûúcå àûa vaoâ trong khuyïnë caoá cuaã cacá höiå chuyïn nganâ h. Cacá nghiïn cûuá co á xu hûúná g khöng baoá caoá àêyì àu ã cacá biïnë chûná g cuaã cacá phûúng phapá nayâ vò vêyå cacá quy trònh lamâ tùng kñch thûúcá dûúng vêtå chó àûúcå coi la â cacá thû ã nghiïmå nhoã le ã cho àïnë khi naoâ co á nhûnä g nghiïn cûuá àûúcå thiïtë kï ë chùtå che,ä khoa hocå àï í àaná h gia á ca ã hiïuå qua ã cunä g nhû cacá biïnë chûná g cuaã phêuî thuêtå . Anh töi goáa vúå àaä gêìn 1 nùm. Gêìn àêy tñnh tònh cuãa anh coá möåt söë thay àöíi, khöng coân vui veã nhû trûúác. Sûác khoãe cuäng giaãm suát. Töi nghô coá thïí do cuöåc söëng àún àöåc quaá lêu cuãa anh. Töi muöën baác sô tû vêën àïí anh töi hiïíu roä vêën àïì naây. Vên H. (phö ë Hai Ba â Trûng, Haâ Nöiå ) TS.BS. Phan Chñ Thanâ h (BV Phuå sanã Trung ûúng): Trong tònh tranå g sûcá khoeã bònh thûúnâ g, nam giúiá khöng quan hï å tònh ducå qua á lêu se ä co á thï í khiïnë dûúng vêtå va â tinh hoanâ teo nho ã dênì , röië loanå cûúng dûúng… Theo thönë g kï, mötå cùpå vú å chönì g trong àiïuì kiïnå sönë g bònh thûúnâ g co á thï í duy trò thúiâ gian “nhõn yïu” tûâ 2-3 tuênì . Nam giúiá thûúnâ g chó chõu àûúcå töië àa 3 tuênì , qua á thúiâ gian nayâ têm sinh lñ cuaã ho å se ä co á dêuë hiïuå bêtë öní . Àa sö ë mêtë ngu ã hoùcå ngu ã khöng ngon giêcë , camã giacá ngon miïnå g cunä g giamã … Vúiá ca ã hai giúiá , camã giacá “themâ yïu” àïuì suy giamã . Tònh ducå chñnh laâ thï í ducå . Khi khöng coá sû å luyïnå têpå àïuì àùnå thò nhu cêuì vï ì chuyïnå thêmì kñn suy giamã ro ä rïtå , thêmå chñ suy giamã caã kha ã nùng sinh tinh, chêtë lûúnå g va â söë lûúnå g tinh trunâ g kemá ài... Conâ vúiá chõ em coá thï í dênî túiá tònh tranå g khö hanå , lanä h camã … Cú thïí “àoiá tònh ducå ” lêu ngayâ se ä khiïnë ca ã nam va â nû ä dï î thay àöií tñnh nïtë , cauá gùtæ vö cú á lamâ cho khöng khñ gia àònh cùng thùnè g, thêmå chñ nhiïuì ngûúiâ conâ trú ã nïn noná g nayã . Àêuì ocá do bõ cùng thùnè g lêu ngayâ se ä kho á ma â thùng hoa, co á nhûnä g y á tûúnã g saná g taoå trong cöng viïcå va â cuöcå sönë g. Tuy nhiïn, cacá nghiïn cûuá cunä g chó ra rùnç g, kha ã nùng “nhõn yïu” cao nhêtë thuöcå vï ì cacá àöië tûúnå g goaá vú/å chönì g, lïn túiá 2-3 nùm. Têm lyá hocå tònh ducå giaiã thñch àiïuì nayâ la â do camã giacá hutå hênî g va â cênì thúiâ gian àïí nguöi ngoai nöiî àau mêtë vú/å chönì g, kï í ca ã vúiá nhûnä g ngûúiâ khöng thêtå sû å co á möië quan hïå mùnå nönì g khi vú/å chönì g ho å conâ sönë g. Baån töi möîi nùm ài àiïìu trõ viïm êm àaåo àïën dùm lêìn. Coá caách naâo khùæc phuåc khöng, thûa baác sô? Àöî Hûúng. N. (Bóm Sún, Thanh Hoaá ) BS. Àö î Tiïnë Dunä g (BV Bûu àiïnå Haâ Nöiå ): Bïnå h viïm êm àaoå do nêmë va â vi khuêní gêy ra, hoanâ toanâ co á thï í chûaä khoiã . Nhûng taiå sao co á nhûnä g ngûúiâ cûá bõ lùpå laiå àiïuì kho á chõu nayâ . Ào á la â do ho å khöng khamá bacá sô mötå cacá h cêní thênå . Thêmå chñ conâ nghe “bacá sô google” hoùcå uönë g thuöcë theo… àún cuaã banå gaiá thên. Nhûnä g hanâ h àönå g ào á àïuì coá thï í khiïnë cú thï í khaná g thuöcë , lêu ngayâ bïnå h trú ã thanâ h manä tñnh. Ngoaiâ ra, chõ em cênì chu á tronå g khêu vï å sinh. Quênì aoá , àùcå biïtå la â àö ì lotá cênì àûúcå àõnh kò thay múiá . Àiïuì nayâ àùcå biïtå la â cênì thiïtë sau quaá trònh àiïuì trõ cùn bïnå h viïm êm àaoå . Nguönì nûúcá khöng sacå h cunä g la â mötå yïuë tö ë cung cêpë vi khuêní thûúnâ g xuyïn cho êm àaoå . Ngûúcå laiå , mötå sö ë ngûúiâ mua àu ã cacá loaiå dung dõch vï å sinh phuå nû ä àï í lamâ sacå h nhûng vênî … viïm. Vò nhûnä g dung dõch vïå sinh khöng phaiã se ä tiïu diïtå sacå h vi khuêní , baoâ tû ã nêmë trong nûúcá ma â coá thï í tiïu diïtå vi khuêní co á lúiå trong êm àaoå . Cönå g thïm vúiá sû å thay àöií àö å pH êm àaoå thò chuyïnå viïm chó laâ súmá hay muönå . Cacá h àún gianã nhêtë khi co á hiïnå tûúnå g ngûaá , ratá , ra khñ hû… laâ chõ em nïn ài khamá taiå cacá trung têm coá cacá bacá sô chuyïn khoa. Viïcå khamá , xetá nghiïmå se ä àamã baoã viïcå chûaä trõ hiïuå qua.ã Viïcå tuên thuã àuná g quy trònh àiïuì trõ àamã baoã àï í khoiã . Àùcå biïtå , chönì g hay banå tònh cunä g cênì àûúcå khamá àï í qua á trònh àiïuì trõ hiïuå qua ã va â triïtå àï.í n thò thêìm bïn göëi Co á thï í nhõn “yïu” trong bao lêu? Trong söë nayâ , Chuyïn mucå Thò thêmì bïn göië , Tiïnì Phong Chuã nhêtå xin tiïpë tucå tra ã lúiâ cacá cêu hoiã do banå àa ä gûiã àïnë höpå thû thithambengoi@gmail.com thúiâ gian gênì àêy. [ VO Ä HÖNÌ G THU ] Nhiïuì cùpå vú å chönì g gùpå trucå trùcå sau thúiâ gian nhõn “yïu“ daiâ (anã h minh hoaå )
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==