12 QUỐC TẾ n Thứ Năm n Ngày 10/10/2024 Tại Washington, Tel Aviv, Jerusalem và các thủ đô Ả-rập, những người phản đối hoặc ủng hộ chiến dịch tấn công của Israel đang nghĩ đến chuyện Mỹ nên làm gì tiếp theo, sau khi đồng minh của Mỹ đạt được những thành công về chiến thuật từ những cuộc tấn công lực lượng Hezbollah ở Li-băng và Houthi ở Yemen, trong khi tiếp tục chiến dịch quân sự nhằm đè bẹp Hamas ở Dải Gaza. THÔNG ĐIỆP GỬI IRAN Military Times dẫn lời ông Richard Goldberg, cố vấn cấp cao tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ có khuynh hướng bảo thủ ở Washington, cho rằng Israel nên nhận được mọi hỗ trợ cần thiết từ Mỹ cho đến khi Chính phủ Iran “trở thành lịch sử”. Yoel Guzansky, cựu quan chức cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia Israel, kêu gọi chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden tham gia cùng Israel để tấn công trực tiếp vào Iran. Điều đó sẽ gửi “thông điệp đúng đắn đến người Iran: Đừng gây rối với chúng tôi’’, ông Guzansky nói. Tuy nhiên, phe phản đối nhắc lại những bài học từ chiến dịch quân sự của Mỹ tại Iraq và tác dụng ngược của việc lật đổ Tổng thống Saddam Hussein. Khi đó, Tổng thống Mỹ George W. Bush phớt lờ cảnh báo của người Ả-rập, rằng nhà lãnh đạo độc tài Iraq là đối trọng không thể thiếu ở khu vực để kiềm chế ảnh hưởng của Iran. Phe phản đối cho rằng không nên quyết giành chiến thắng quân sự mà không cân nhắc đầy đủ rủi ro và hậu quả không mong muốn. Cuối cùng, Israel “sẽ rơi vào tình huống mà họ chỉ có thể tự bảo vệ mình bằng chiến tranh liên miên”, Vali Nasr, cố vấn của chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, nhận định. Ông Nasr hiện là giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Johns Hopkins (SAIS), chuyên ghi chép về sự gia tăng ảnh hưởng của Iran trong khu vực kể từ khi Mỹ xâm lược Iraq. Khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bỏ ngoài tai lời kêu gọi của chính quyền Tổng thống Joe Biden về việc phải kiềm chế, Mỹ và các đối tác của họ ở Trung Đông “chỉ còn biết chờ xem ông Netanyahu sẽ làm tới mức nào”, ông Nasr nói. “Như thể chúng ta chưa rút ra được gì từ những bài học, hoặc sự điên rồ của cuộc thử nghiệm ở Iraq năm 2003 về việc định hình lại trật tự Trung Đông”, Randa Slim, một thành viên của SAIS và là nhà nghiên cứu tại Viện Trung Đông ở Washington, nhận xét. Phe ủng hộ Israel muốn chiến dịch quân sự của nước này sẽ làm suy yếu Iran và các lực lượng ủy nhiệm, khiến Tehran không còn có thể hợp tác với Nga hay các đối thủ khác của phương Tây. Phe phản đối cảnh báo chỉ dùng hành động quân sự mà không giải quyết được nỗi bất bình của người Palestine thì sẽ chỉ gây ra các chu kỳ chiến tranh và bất ổn, khiến Iran quyết chế tạo vũ khí hạt nhân để đảm bảo sự tồn tại của họ. Trước khi Israel tấn công Hezbollah, các nhà lãnh đạo Iran bày tỏ quan tâm đến việc quay lại đàm phán với Mỹ về chương trình hạt nhân và việc cải thiện quan hệ nói chung. Vài tuần qua, các cuộc không kích của Israel đã giáng những đòn nặng nề vào lực lượng và hàng ngũ lãnh đạo của Hezbollah, một trong những lực lượng quân sự hùng mạnh nhất ở Trung Đông. Israel cũng tấn công cơ sở hạ tầng dầu khí của Houthi ở Yemen. Một năm tấn công của Israel vào Dải Gaza dường như đã làm suy yếu nghiêm trọng lực lượng Hamas, buộc những người còn sống sót phải trú ẩn dưới hầm. Việc Israel tấn công để đáp trả vụ Iran bắn hàng trăm tên lửa đạn đạo có thể đẩy nhanh những chuyển dịch sức mạnh ở khu vực, dẫn đến một cuộc chiến tranh tổng lực mà Tổng thống Mỹ Joe Biden và các chính quyền tiền nhiệm đã nỗ lực ngăn chặn. KHÓ DỰ ĐOÁN Các cuộc không kích mở rộng của Israel khiến phe ủng hộ nước này nghĩ đến viễn cảnh làm suy yếu liên minh chống phương Tây, chống Israel của Iran cùng các nhóm vũ trang thân thiết ở Li-băng, Iraq, Syria và Yemen, từ đó làm giảm hợp tác với Nga và Triều Tiên. Liên minh quân sự mang tên “trục kháng chiến” của Iran trỗi dậy sau chiến dịch xâm lược của Mỹ ở Iraq để lật đổ Tổng thống Saddam, người đã duy trì cuộc chiến kéo dài 8 năm để chống lại chế độ giáo sĩ ở Iran. Những tác động không mong muốn đối với Mỹ từ chiến dịch can thiệp vào Iraq còn là sự trỗi dậy của các nhóm cực đoan, trong đó có tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS). Quân đội Mỹ rút ra bài học, rằng Iran có vẻ là “bên chiến thắng duy nhất” trong cuộc chiến tranh Iraq năm 2003. “Hai thập kỷ trước, ai có thể hình dung một ngày Iran hỗ trợ Nga bằng vũ khí? Lý do là vì ảnh hưởng của họ (Iran) ngày càng lớn sau khi Mỹ lật đổ ông Saddam”, ông Ihsan Alshimary, giáo sư ngành khoa học chính trị tại Đại học Baghdad, đánh giá. GS. Mehran Kamrava, một chuyên gia về Trung Đông tại Đại học Georgetown ở Qatar, cho rằng cuộc xung đột hiện nay có thể kết thúc bằng việc Israel sa lầy vào cuộc chiến tranh trên bộ ở Li-băng. Sau 4 thập kỷ thù địch sâu sắc giữa Israel và Iran, “cuộc chiến tranh lạnh giữa họ đã biến thành chiến tranh nóng. Và điều này đang thay đổi đáng kể bối cảnh chiến lược ở Trung Đông”, ông Kamrava nhận định. “Chúng ta chắc chắn đang ở bên bờ vực của sự thay đổi, nhưng hướng đi và bản chất của sự thay đổi đó rất khó dự đoán ở giai đoạn này”, ông nói. THU LOAN (theo Military Times) Vài tuần qua, Israel triển khai hàng loạt cuộc tấn công vào các lực lượng đồng minh của Iran trên khu vực trải dài hơn 3.000km ở Trung Đông và đe dọa cả Tehran. Thực tế này làm dấy lên khả năng kết thúc 2 thập kỷ thống trị của Iran ở khu vực, điều mà cuộc xâm lược của Mỹ ở Iraq năm 2003 vô tình tạo ra. Tàu chiến Bulkeley của Hải quân Mỹ chặn tên lửa đạn đạo của Iran bắn vào Israel, ngày 1/10 ẢNH: US NAVY Nhà khoa học David Baker công tác tại Đại học Washington (Mỹ), Demis Hassabis công tác tại công ty Google DeepMind tại Anh, và John M. Jumper cũng công tác tại Google DeepMind. Ủy ban giải thưởng cho biết, David Baker đã thành công với kỳ tích gần như không thể, đó là xây dựng các loại protein hoàn toàn mới. Demis Hassabis và John Jumper đã phát triển mô hình AI để giải quyết vấn đề đã tồn tại 50 năm: Dự đoán cấu trúc phức tạp của protein, tạo nên những tiềm năng to lớn. Protein bao gồm 20 loại axit amin khác nhau, thường được mô tả như những khối tạo nên sự sống. Năm 2003, David Baker thành công trong việc sử dụng những khối này để thiết kế một loại protein mới, không giống bất kỳ loại protein nào khác. Kể từ đó, nhóm nghiên cứu của ông đã tạo ra nhiều loại protein, ứng dụng vào lĩnh vực bào chế dược phẩm, vắc xin, vật liệu nano và cảm biến nhỏ. Google DeepMind là một công ty trí tuệ nhân tạo của Anh, được thành lập năm 2010 với tên DeepMind Technologies. DeepMind Technologies đã tạo ra mạng thần kinh biết cách học chơi video game giống như con người. Công ty trở nên nổi tiếng từ năm 2016, sau khi chương trình AlphaGo của họ lần đầu tiên đánh bại một kiện tướng cờ vây chuyên nghiệp là con người. Tháng 1/2014, Google thông báo mua lại DeepMind Technologies, sau đó đổi tên công ty thành Google DeepMind. Demis Hassabis là một trong ba người sáng lập DeepMind Technologies. John M. Jumper là một nhà nghiên cứu cấp cao tại DeepMind Technologies. Ông cùng các đồng nghiệp tạo ra AlphaFold, một mô hình AI có thể dự đoán các cấu trúc protein từ chuỗi axit amin với độ chính xác cao. Tạp chí khoa học Nature đã đưa Jumper vào danh sách 10 người có tầm ảnh hưởng trong khoa học trong danh sách thường niên năm 2021. THU LOAN Nobel Hóa học thuộc về 3 người giải mã cấu trúc protein Chiều 9/10, Viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố quyết định trao giải Nobel Hóa học cho ba nhà khoa học David Baker, Demis Hassabis, và John M. Jumper, vì những đóng góp mang tính nền tảng trong lĩnh vực giải mã cấu trúc protein và sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực này. Chân dung ba nhà khoa học giành giải Nobel Hóa học 2024 Israel đe dọa chấm dứt sự thống trị của Iran ở Trung Đông Iran ngoại giao con thoi với các nước Ảrập Iran đã tăng cường đáng kể hoạt động ngoại giao với các quốc gia Ảrập trong vài tuần qua. Các quan chức Iran liên tục di chuyển giữa các quốc gia láng giềng để tham vấn khi Israel đang lên kế hoạch tấn công Iran. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết ông đến thăm Ảrập Xêút và “các quốc gia khác” hôm 9/10, vài ngày sau khi tổ chức các cuộc họp tại Beirut và Damascus. Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã đến Qatar một ngày sau khi Tehran bắn một loạt tên lửa lớn vào Israel vào tuần trước. Chuyến thăm Riyadh đánh dấu cuộc gặp thứ ba giữa Iran và Ảrập Xêút trong chưa đầy một tháng. Các ngoại trưởng của hai nước đã gặp nhau bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào cuối tháng trước, sau đó Tổng thống Pezeshkian gặp ngoại trưởng Ảrập Xêút tại Qatar hồi đầu tháng này. “Iran quyết tâm tiếp tục củng cố quan hệ với các nước láng giềng nhằm theo đuổi an ninh và ổn định bền vững cũng như hợp tác kinh tế có lợi cho tất cả quốc gia trong khu vực”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei thông báo trên mạng xã hội X. Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã ra lệnh tấn công Israel nhằm đáp trả vụ ám sát lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah, chỉ huy Iran Abbas Nilforoushan và lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh. Israel chưa công bố cách thức sẽ phản ứng, nhưng tuyên bố sẽ tấn công đáp trả. THÁI AN (theo CNN)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==