4 n Thứ Tư n Ngày 9/10/2024 THỜI SỰ GS.TS Từ Thị Loan, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam bày tỏ sự tin tưởng nguồn lực đầu tư cho văn hóa sẽ được phân bổ phù hợp. “Công tác giám sát, chi tiêu, đầu tư được Bộ Tài chính thực hiện rất chặt chẽ, vì vậy, rất khó xảy ra tình trạng đầu tư không đúng trọng điểm, gây thất thoát”, bà Loan nêu. Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các bộ, ban, ngành thực hiện sau nhiều bước giám sát chặt chẽ. Bà Loan cho rằng, không thể đầu tư dàn trải, bao phủ tất cả các địa phương mà cần nghiên cứu để đầu tư phát triển theo tiềm năng sẵn có, đặc biệt đối với việc phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp sáng tạo. Cần đầu tư trọng điểm để phát triển công nghiệp văn hóa ở các thành phố, đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng… Bên cạnh những đề xuất liên quan phân bổ nguồn lực cho cơ sở vật chất, nhiều chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng khi đầu tư cho con người, nền tảng văn hóa số. Chuyên gia TS. Phạm Việt Long, nguyên Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), cho rằng, khi đầu tư phát triển văn hóa, cần tập trung cho con người, đặc biệt là năng lực quản lý, điều hành, vận hành. “Chú ý đầu tư cho hoạt động cùng với đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, phải đầu tư toàn diện cho việc sáng tạo, phổ biến các giá trị văn hóa nhằm xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh”, ông Long nêu. Ông nhấn mạnh, cần chiếm lĩnh không gian văn hóa trên hệ thống truyền thông, trong đó có mạng xã hội, truyền hình. Thời gian qua, ngành văn hóa còn yếu thế, hầu như chưa đầu tư để có không gian văn hóa trên truyền hình, mạng xã hội, khiến một số hoạt động lệch hướng, thậm chí xấu độc tràn lan trên hệ thống truyền thông. “Việc xây dựng cơ sở vật chất, như bảo tàng, nhà trưng bày, nhà hát… cần được tính toán kỹ. Bộ VHTTDL nên khảo sát, tổng kết về hệ thống cơ sở vật chất đã được đầu tư thời gian qua để biết mức đầu tư thế nào là hiệu quả và thế nào là lãng phí, sắp tới nên đầu tư vào đâu. Cần chú đến tình trạng hệ thống nhà văn hóa ở cơ sở nhiều nơi chưa hoạt động được, bị gọi là nhà vẫn khóa”, ông Long nêu. PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, nhấn mạnh, không nên ỷ lại, bấu víu vào “bầu sữa” ngân sách, cần chắt chiu sử dụng hiệu quả. “Việc đầu tư cho văn hóa phải tùy thuộc vào điều kiện thực tế của từng địa phương. Kinh nghiệm được đúc rút đó là chính quyền nên đầu tư cho các hoạt động văn hóa có sự lan tỏa, tác động xã hội, sẽ trở thành vốn mồi, định hướng thu hút đầu tư các thành phần khác trong xã hội”, ông Sơn nói. GIA LINH Hơn 256.000 tỷ đồng dự kiến được đầu tư cho phát triển văn hóa. Nhiều chuyên gia văn hóa đề xuất chú trọng một số lĩnh vực cần thiết để tạo ra sản phẩm văn hóa, đặc biệt không thể bỏ quên đầu tư cho con người, nền tảng văn hóa số. Thủ công mỹ nghệ là một trong những lĩnh vực thúc đẩy ngành công nghiệp văn hóa THU HÚT, PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ NHÀ GIÁO Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, báo cáo tiếp thu, giải trình cần làm rõ điều kiện cho các đối tượng nhà giáo cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học; chính sách tiền lương, phụ cấp ưu đãi, chính sách hỗ trợ miễn học phí... Theo báo cáo của Chính phủ, nguồn hỗ trợ của Nhà nước với chính sách này tương đối lớn, với khoảng 9.200 tỷ đồng/năm. “Nguồn này ở đâu? Lấy từ chỗ nào để chi hằng năm?", Chủ tịch Quốc hội lưu ý phải đánh giá kỹ lưỡng hơn, đảm tính khả thi, công bằng trong tương quan với các đối tượng ưu tiên khác. "Bây giờ ước tính kiểu gì, các đối tượng khác thì sao? Khi ban hành luật này có đảm bảo công bằng không?", Chủ tịch Quốc hội nêu. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đánh giá, đây là một trong những nội dung đột phá, đảm bảo thu hút, phát triển đội ngũ nhà giáo. Tuy nhiên, ông Tùng đề nghị lý giải đầy đủ hơn, lập luận thuyết phục hơn. Theo ông, dự thảo luật đang đề xuất giữ lại rất nhiều khoản phụ cấp, trong khi Nghị quyết số 27 của Trung ương về đổi mới, cải cách chính sách tiền lương đề nghị thu hẹp các chính sách phụ cấp. Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề cập tới một số hiện tượng “đau xót”, ảnh hưởng hình ảnh nhà giáo, như vụ việc cô giáo vận động phụ huynh học sinh góp tiền mua máy tính; hình ảnh cô giáo “thân mật” quá mức với học sinh ngay tại lớp học… "Tôi thấy rất đau xót! Từng là nhà giáo, ngày trước chúng tôi học nghiệp vụ sư phạm, được dạy rất nhiều kỹ năng, kể cả thầy cô giáo không nên mặc quần áo quá sặc sỡ khi lên lớp”, bà Hải chia sẻ. Đối chiếu với các điều, quy định về đạo đức nhà giáo, bà Hải tán thành với quy định, nhà giáo phải là chuẩn mực về nhận thức, thái độ, hành vi trong mối quan hệ giữa nhà giáo với người học, đồng nghiệp và gia đình người học. “Có ý kiến lý giải rằng, cô giáo huy động quyên góp, lạm thu trong nhà trường có thể do chế độ lương, đãi ngộ thấp... Nhưng từ trước đến nay, thầy cô giáo có thể không giàu có về kinh tế, song tấm lòng, đạo đức rất giàu có. Tôi rất kỳ vọng vấn đề liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng cho nhà giáo được thể hiện sâu sắc, cụ thể hơn”, bà Hải nêu quan điểm. LẤY VĂN HÓA NUÔI VĂN HÓA Ngày 8/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035. Tại tờ trình mới nhất, Chính phủ đề xuất tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2025 - 2030 dự kiến là 122.250 tỷ đồng. Trong giai đoạn 2031 - 2035, tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình là 134.000 tỷ đồng. Thẩm tra về tổng mức đầu tư, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với dự kiến tổng mức đầu tư và các nguồn vốn để thực hiện chương trình. “Việc bố trí nguồn lực thỏa đáng là cần thiết để cụ thể hóa đầy đủ, hiệu quả các quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển văn hóa”, ông Vinh nêu. Tuy nhiên, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, tổng mức đầu tư của chương trình rất lớn. Do vậy, cần đánh giá kỹ quy mô, khả năng huy động, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với khả năng đáp ứng của nguồn lực quốc gia, sử dụng hiệu quả ngân sách. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định băn khoăn về cách thức bố trí vốn chương trình năm 2025, có bố trí được vốn không, nếu có thì có tiêu được 400 tỷ đồng trong năm 2025 không. Ông Định đề nghị nên tập trung phát triển vào những ngành không cần dùng nhiều ngân sách nhà nước. Ông Định viện dẫn văn hóa trong phòng, chống lụt bão, tinh thần tương thân tương ái, đùm bọc, chia ngọt sẻ bùi của các tầng lớp nhân dân. “Theo báo chí, có những xã nghèo họ nói, khi chúng tôi khó khăn, đồng bào miền Bắc chia sẻ ngọt bùi với chúng tôi, thì nay người miền Bắc gặp khó khăn, mỗi gia đình góp 500.000 đồng... Đó chính là văn hóa. Những cái không cần đến ngân sách nhà nước, chỉ cần động viên giáo dục truyền thống mà vẫn đẩy lên được”, ông Định bày tỏ. Đồng thời cho rằng, cần đầu tư vào công nghiệp văn hóa. “Phát triển văn hóa để lấy văn hóa nuôi văn hóa, bảo tồn, bảo tàng di tích thì nên. Đầu tiên lấy ngân sách chi cho duy tu, bảo dưỡng, quảng bá, sau đó mình thu tiền từ việc thu phí tham quan”, ông Định nói. Ông Định cũng đề nghị giảm bớt xây dựng, vì tiền bỏ ra xây dựng không biết bao nhiêu cho đủ. "Xây xong không phát huy hiệu quả thì không nên xây. Giờ mỗi tỉnh bảo phải 3 thiết chế văn hóa thể thao đồng bộ, có khi xây xong để đó, lãng phí lắm. Nhiều cơ sở văn hóa xây xong, một năm có mấy hoạt động thôi’, ông Định nói. THÀNH NAM Giữ lại nhiều khoản phụ cấp Sáng 8/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Nhà giáo. Dự thảo luật quy định, lương cơ bản theo bảng lương nhà giáo ở cơ sở giáo dục công lập được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp; giữ lại nhiều khoản phụ cấp. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại phiên họp ẢNH: QH Đầu tư mạnh cho con người, văn hóa số DỰ THẢO LUẬT NHÀ GIÁO: “Có ý kiến lý giải rằng, cô giáo huy động quyên góp, lạm thu trong nhà trường có thể do chế độ lương, đãi ngộ thấp... Nhưng từ trước đến nay, thầy cô giáo có thể không giàu có về kinh tế, song tấm lòng đạo đức rất giàu có”. Trưởng Ban Công tác đại biểu NGUYỄN THANH HẢI
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==