Xï ë bïn mepá cöní g toaâ baoá Tiïìn Phong, goiå quaná cho co á chûá chó la â caiá khoanã g trönë g lotå thomã bayâ vaiâ caiá ghï ë nhûaå , mêyë caiá cöcë thuyã tinh nûúcá che,â caiá àiïuë cayâ . Têtë thayã nepá vaoâ nhûnä g cao öcë múiá xêy ngêtë nghïuí . Vêyå ma â lucá naoâ cunä g co á ngûúiâ tu.å … Àö î Chu vûaâ ghe á quaná êyë . Laoä ài àêu tatå qua? Coá le ä tû â àùnç g nha â söë 9 (tru å sú ã Höiå Nha â vùn ú ã phö ë Nguyïnî Àònh Chiïuí )? Ùn vênå chón chu. Vetá nhûng thûúnâ g khöng coá ca â vatå . Laoä tûaå hùnè ngûúiâ vaoâ göcë xa â cû â gia â àa ä banå h ra nhûnä g u mêuë cö í thu.å Trïn tay laoä rung rung caiá àiïuë cayâ . Chûnâ g nhû àiïuë lênî àomá la â thû á àaoå cu å cho cêu chuyïnå laoä thïm röm. Laoä vö î vö î vaoâ manã g möcë thïcë h göcå cêy, chêtë gionå g tû å dûng camã khaiá hùnè “ma â caiá göcå xa â cû â nayâ co á tû â thúiâ öng êyë àêyë !” Öng êyë la â öng naoâ vêyå ? Chuná g töi xumá thïm vaoâ mötå caiá gocá cuaã laoä ma xo á vûaâ he.á Tûâ thúâi öng êëy… Laäo àang noái àïën chuã nhên cuãa ngöi nhaâ 15 Höì Xuên Hûúng - nguyïn uãy caái toâa baáo chuáng töi höìi chûa xêy múái. Biïåt thûå 15 Höì Xuên Hûúng cuãa BS Nguyïîn Vùn Luyïån. Gatå qua va â bocá tacá h nhûnä g rêu ria rûúmâ ra â àiïuë àomá (sau nayâ co á hoiã thïm) röiì chuná g töi cunä g thunã g àûúcå chuyïnå cuaã Àö î Chu. Hoáa ra BS Nguyïîn Vùn Luyïån maâ Àöî Chu àang noái quï úã Bùæc Ninh. Chó caách con phöë nhaâ cuãa Chu Baá Bònh (tïn thêåt cuãa Àöî Chu) möåt quaäng ngùæn. BS Nguyïnî Vùn Luyïnå , Àö î Chu khöng biïtë mùtå . Búiã öng sinh vaoâ thïë ky ã 19 (nùm 1898). Nhûng Àöî Chu kha á ranâ h cacá chuyïnå vï ì võ BS Luyïnå , vï ì gia thï ë mötå nha â co á mauá mùtå ú ã Kinh Bùcæ . BS Luyïnå co á öng nöiå lamâ quan Thaiá y. Cu å thên sinh BS Luyïnå tûnâ g àûúcå triïuì àònh phong lamâ Chaná h thêtë phêmí Hanâ lêm viïnå thõ gianã g hocå sy.ä Nùm 24 tuöíi, chaâng trai Nguyïîn Vùn Luyïån vaâo hoåc Y khoa Àöng Dûúng. Chaâng hoåc gioãi lùæm nïn àûúåc cêëp hoåc böíng sang Phaáp hoåc. Nùm 1928, taåi Paris, Nguyïîn Vùn Luyïån hoaân thaânh luêån aán “Nghiïn cûáu y hoåc xaä höåi vïì tûã vong cuãa treã sú sinh”. Luênå vùn nayâ àûúcå àaná h gia á xuêtë sùcæ va â ngacå nhiïn chûa, Àöî Chu khùnè g àõnh “Luênå aná hiïnå vênî conâ àûúcå lûu trûä taiå Thû viïnå Khoa hocå Paris vaâ Thû viïnå Quöcë gia Ha â Nöiå . Vï ì nûúcá , BS Nguyïnî Vùn Luyïnå vênî mötå têm nguyïnå vúiá sû å nghiïpå cûuá giupá , baoã vï å tre ã em. Öng àaä tûnâ g ài túiá cacá vunâ g nuiá rûnâ g thiïng nûúcá àöcå Cao Bùnç g, Ha â Giang, Tuyïn Quang, Yïn Baiá … àï í khamá , chûaä bïnå h cho ngûúiâ ngheoâ . Mötå thúiâ gian sau, BS Luyïnå àa ä khöng lamâ cho Phapá ma â mú ã nhaâ thûúng tû úã 167 Phunâ g Hûng (Haâ Nöiå ) àï í hö î trú å ngûúiâ ngheoâ . BS Luyïnå khi êyë àa ä co á gia sanã khöng nho,ã co á mêyë ngöi nha.â Trong àoá co á ngöi biïtå thû å 15 Hö ì Xuên Hûúng, con phöë co á tïn Giabui (rue Jabouille) ma â höiì nùm 1945 BS Trênì Vùn Lai, Thõ trûúnã g thanâ h phö ë Ha â Nöiå àa ä lêyë tïn nû ä sô taiâ danh Hö ì Xuên Hûúng thay cho caiá tïn têy êyë . Y Á àõnh caiã taoå laiå ngöi biïtå thû å 15 Hö ì Xuên Hûúng àïí mú ã Trûúnâ g tû thucå vúiá mucå àñch múã mang dên trñ cho con em nhaâ ngheoâ cuaã BS Nguyïnî Vùn Luyïnå àa ä àûúcå nhiïuì tú â baoá ú ã Ha â Nöiå cöng khai khi phonã g vênë BS. Ngoaiâ cuönë “Sanã ducå chó nam” (hûúná g dênî cacá h chùm socá ba â me å va â tre ã sú sinh) BS Nguyïnî Vùn Luyïnå conâ co á taiâ lamâ baoá . Nha â vùn Hocå Phi, tûnâ g la â banå thên vúiá BS àa ä nhùcæ àïnë Toaâ soanå baoá Tin Múái cuaã BS Nguyïnî Vùn Luyïnå trong mötå höiì ûcá , àûúcå in ênë , taiá banã nhiïuì lênì . “Sú ã dô töi muönë lamâ baoá la â vò lamâ thêyì thuöcë thò chó chûaä àûúcå bïnå h cho mötå sö ë ñt ngûúiâ , conâ lamâ baoá thò co á thï í chûaä cho hanâ g nganâ hanâ g vanå ngûúiâ cunâ g mötå lucá ”. Àêuì nùm 1940, BS Luyïnå mú ã túâ baoá tû nhên hùnç g ngayâ Tin Múái. BS Nguyïnî Vùn Luyïnå lamâ Giamá àöcë , truå sú ã toaâ soanå taiå sö ë 5-7 phö ë Giuyliïng Blùng. Söë baoá àêuì tiïn ra ngayâ 27/1/1940 àaä thu hutá àûúcå sû å chu á yá cuaã àöcå gia ã va â ngay lêpå tûcá gêy àûúcå tiïnë g vang rönå g lúná trong giúiá baoá chñ. Vò baoá ra khö í rönå g, chû ä tötë , trònh bayâ àepå nhû mötå tú â baoá hùnç g ngayâ cuaã Phapá , laiå co á mayá rötativú 16 baát, in nhanh, kõp àûa tin giúâ chotá vaoâ phutá cuöië , nïn baná rêtë chayå . Coá tû tûúãng tiïën böå luön hûúáng túái lúåi ñch dên töåc, nïn BS Nguyïîn Vùn Luyïån hïët sûác uãng höå caách maång vaâ Chñnh phuã múái trong nhûäng ngaây àêìu coân non treã nhû möåt tònh caãm tûå nhiïn. Vúái taâi nùng vaâ nhiïåt huyïët caách maång cuãa möåt trñ thûác yïu nûúác coá traái tim nhên hêåu, luön hûúáng túái lúåi ñch dên töåc, baác sô Nguyïîn Vùn Luyïån àaä àûúåc Chuã tõch Höì Chñ Minh tin cêåy… Phiïn hopå Höiå àönì g Chñnh phuã ngayâ 14/11/1945, Chuã tõch Hö ì Chñ Minh àa ä àï ì nghõ cû ã mötå Ban cö ë vênë gömì 10 ngûúiâ taiâ àûcá giupá Chu ã tõch Chñnh phu.ã Ban àêuì , Ngûúiâ múiá nhùmæ àûúcå 6 võ àïå trònh vúiá Höiå àönì g Chñnh phu:ã cu å Buiâ Bùnç g Àoanâ , BS Nguyïnî Vùn Luyïnå , giaoá sô Lï Hûuä Tû,â cu å Ngö Tû ã Ha,å cu å Buiâ Ky ã va â cu å Lï Taiå … Röiì cuöcå Töní g tuyïní cû ã nùm 1946, taiå Thu ã àö Ha â Nöiå co á 74 ûná g cû ã viïn ra tranh cûã àï í chonå ra 6 àaiå biïuí . Chu ã tõch Hö ì Chñ Minh, bacá sô Trênì Duy Hûng, luêtå sû Vu ä Àònh Hoe,â BS Nguyïnî Vùn Luyïnå , kô sû Hoanâ g Vùn Àûcá va â GS Nguyïnî Thõ Thucå Viïn. Kò hopå Quöcë höiå àêuì tiïn (2/3/1946), BS Nguyïnî Vùn Luyïnå àûúcå bêuì lamâ Uyà viïn dûå khuyïtë Ban Thûúnâ g trûcå Quöcë höiå (àïnë thaná g 10/1946 laâ uyã viïn chñnh thûcá ). Sau ào,á öng àûúcå tñn nhiïmå cû ã lamâ thanâ h viïn phaiá àoanâ tham gia Höiå nghõ tru â bõ Àa â Latå (tû â ngayâ 12/4/1946 àïnë 12/5/1946; Cöë vênë cuaã phaiá àoanâ Chñnh phuã do àönì g chñ Phamå Vùn Àönì g lamâ Trûúnã g àoanâ ài àamâ phaná taiå Höiå nghõ Fontainebleau (tûâ ngayâ 6/7 àïnë 10/9/1946). Nhûnä g ngayâ cuöië nùm 1946, tònh hònh ú ã Ha â Nöiå cùng thùnè g vúiá nhûnä g hanâ h àönå g gêy hênë liïn tucå cuaã thûcå dên Phapá . Trong böië canã h nguy cêpë ào á nhiïuì ngûúiâ àa ä khuyïn bacá sô nïn ài sú taná , àï ì phonâ g Phapá tra ã thu â nhûng chó coá vú å öng la â ba â Phunâ g Thõ Thûúcå cunâ g 3 cö con gaiá ài tanã cû. Conâ BS Nguyïnî Vùn Luyïnå cunâ g em vú å la â öng Phunâ g Vùn Chûúng vaâ hai con trai (Nguyïnî Quang Giamá , Nguyïnî Àònh Minh) àaä quyïtë àõnh ú ã laiå ! Cunä g cênì phaiã noiá thïm, taiå sao Phapá cùm BS Luyïnå ? Búiã sau Cacá h manå g Thaná g Tamá , lúiå dunå g cú höiå Àönì g Minh thùnæ g trênå va â quên àöiå Nhêtå conâ àoná g ú ã sên bay Gia Lêm, thûcå dên Phapá cho phaiá viïn nhayã du â xuönë g sên bay, chùcæ mêmí se ä liïn hï å àûúcå vúiá nhûnä g cú sú ã xa ä höiå cuaã chuná g ú ã Ha â Nöiå trong àoá co á yïuë nhên BS Nguyïnî Vùn Luyïnå . Nhûng chuná g thûcå sû å choaná g vaná g trûúcá thúiâ àiïmí ào,á BS Nguyïnî Vùn Luyïnå , chu ã baoá Tin Múái, bùnç g nhanä quan chñnh trõ nhanh nhêyå àa ä viïtë va â cho in mötå cuönë sacá h lïn aná chñnh sacá h thuöcå àõa múiá cuaã Chñnh phuã De Gaulle va â phanh phui thuã àoanå phónh phúâ nhùmç löi keoá giúiá trñ thûcá Viïtå Nam. … Ngay trong àïm 19/12/1946, quên Phapá àa ä mo â àïnë ngöi nhaâ riïng cuaã BS Luyïnå ú ã 65 Ly á Thûúnâ g Kiïtå (nay laâ Tru å sú ã Àaiå sû á quaná Cu Ba) honâ g bùtæ sönë g BS. Ngöi biïtå thû å àa ä trú ã thanâ h phaoá àaiâ lö cötë khaná g chiïnë cuaã ba cha con BS Nguyïnî Vùn Luyïnå . Khêuí suná g mayá va â võ trñ lúiå haiå cuaã ngöi biïtå thû å 65 Ly á Thûúnâ g Kiïtå àa ä àêyí lui nhiïuì àútå cöng cuaã quên Phapá . Gênì saná g àanå hïtë , bonå Phapá àaä xöng vaoâ biïtå thû å ha å satá ca ã 4 ngûúiâ ! BS Nguyïnî Vùn Luyïnå – Bacá sô coá le ä la â Liïtå sô àêuì tiïn cuaã cuöcå khaná g Phapá cunâ g hai con trai sau nayâ àaä àûúcå Nha â nûúcá cöng nhênå la â liïtå sô. … Nhú á thïm dõp kyã niïmå nhûnä g nùm chùné nùm le ã Ngayâ Giaiã phoná g Thu ã àö nayâ khacá , nha â vùn Àö î Chu vöî vaoâ lûng töi nhû mötå mïnå h lïnå h. “Chuá dûå nhûäng hoåp haânh lïî laåt naây khaác. Nïn àïì nghõ cêëp trïn àùåt möåt tïn àûúâng naâo àoá úã Haâ Nöåi mang tïn “Ba cha con liïåt sô” àïí baâ con Thuã àö nhúá vïì ba cha con BS Nguyïîn Vùn Luyïån”. Cêpë trïn? Lênì êyë , töi àaä tòm àïnë UBND va â HÀND TP Haâ Nöiå . Cêyå àûúcå chö î quen, töi àaä ty ã mêní tra danh sacá h dùnç g dùcå trong ngên hanâ g tïn - danh nhên maâ nhûnä g àûúnâ g phö,ë cöng trònh úã Ha â Nöiå dûå àõnh se ä àûúcå àùtå tïn. Nhûng khöng thêyë tïn ba cha con Liïtå sô? May mùnæ . Muönå conâ hún khöng! Maiä thaná g 7 nùm 2024, caiá tïn phöë Nguyïnî Vùn Luyïnå múiá xuêtë hiïnå . Taiå mötå con phöë maiä ú ã quênå Ha â Àöng. Àoanå tû â nga ä ba giao cùtæ phö ë Nguyïnî Thanh Bònh taiå Khu àö thõ múiá Dûúng Nöiå àïnë nga ä ba giao cùtæ àûúnâ g tiïpë nöië àûúnâ g Àaiå Mö î - Dûúng Nöiå (canå h siïu thõ Aeon Mall Haâ Àöng) àaä àûúcå mang tïn Nguyïnî Vùn Luyïnå . n Chuyïnå ba cha con Liïtå sô gùnæ vúiá nhûnä g ngöi nhaâ Ha â Nöiå Biïtå thû å 15 Hö ì Xuên Hûúng cuaã BS Nguyïnî Vùn Luyïnå sau la â Toaâ soanå baoá Tiïìn Phong (thúiâ chûa xêy múiá ) BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Co á tû tûúnã g tiïnë bö å luön hûúná g túiá lúiå ñch dên töcå , nïn bacá sô (BS) Nguyïnî Vùn Luyïnå hïtë sûcá unã g hö å cacá h manå g vaâ Chñnh phuã múiá trong nhûnä g ngayâ àêuì conâ non treã nhû mötå tònh camã tû å nhiïn… [ XUÊN BA ] BS Nguyïnî Vùn Luyïnå Banâ thú â LS Nguyïnî Vùn Luyïnå Àõa chó 65 Lyá Thûúnâ g Kiïtå núi 3 cha con BS Nguyïnî Vùn Luyïnå àa ä hy sinh àïm 19/12/1946 Chuã nhêåt 6/10/2024 7 Kyá sûå
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==