“NGAY VUI NGÙNÆ CHÙNÈ G TAY GANG” Xuêtë phatá tû â tònh yïu nöng nghiïpå , Oanh Yïnë dönì tiïnì mua mötå manã h àêtë rönå g lúná ú ã Àõnh Quaná , Àönì g Nai àïí theo àuöií mö hònh nöng nghiïpå sacå h. Ban àêuì ngûúiâ àepå cûcå ky â têm àùcæ . Thúiâ àiïmí COVID- 19 bunâ g phatá trú ã laiå , cö vaâ cacá con cuaã mònh àaä traná h dõch taiå àêy, àûúcå hñt thúã khöng khñ trong lanâ h, àûúcå hoa â mònh vaoâ thiïn nhiïn, traiã nghiïmå cuöcå sönë g cuaã mötå ngûúiâ nöng dên bònh dõ. Khi ngùmæ nhûnä g têmë anã h Oanh Yïnë vui àuaâ cunâ g àanâ con thú úã nöng traiå rönå g lúná , nhiïuì khaná gia ã trêmì trö:ì Sao ma â thñch thï!ë Nhûng “ngayâ vui ngùnæ chùnè g tayâ gang”. Cuöië cunâ g Oanh Yïnë cunä g phaiã chaoâ tamå biïtå àanâ cûuâ , nhûnä g chu á chim bö ì cêu, vûúnâ hoa hûúná g dûúng rûcå rú…ä àï í vï ì laiå thanâ h phö ë va â thûaâ nhênå : Àûa 6 con “boã phö ë vï ì rûnâ g” la â mötå sai lêmì . Nhûnä g kho á khùn gùpå phaiã ú ã àúiâ sönë g nöng traiå khöng ñt, cùng thùnè g nhêtë la â thiïuë àiïnå . Thiïuë àiïnå ài kemâ thiïuë nûúcá vò gia àònh cö sönë g bùnç g nguönì nûúcá búm va â locå tû â giïnë g khoan. Chùnè g nhûnä g sinh hoatå cuaã con ngûúiâ gùpå kho á khùn ma â hoa mauâ cunä g khöng thï í sönë g nöií khi khöng àûúcå cung cêpë nûúcá tûúiá . Mötå diïnî biïnë kho á lûúnâ g khacá tû â giaoá ducå ma â ngûúiâ àepå phaiã àûúng àêuì : Ba àûaá tre ã cuaã cö vönë àang hocå ú ã trûúnâ g quöcë tï ë laiå chuyïní vï ì trûúnâ g lanâ g. Chuyïní möi trûúnâ g hocå têpå nïn cacá be á kho á hoa â nhêpå , kho á tiïpë thu kiïnë thûcá . Conâ 3 àûaá con nhoã laiå mï theo meå lamâ vûúnâ hún àïnë trûúnâ g mêuî giaoá … Bo ã rûnâ g vï ì laiå phö ë la â viïcå cênì thiïtë cuaã ngûúiâ àepå trûúcá hïtë vò tûúng lai cuaã nhûnä g àûaá tre.ã VÏ Ì LAN G NUÖI HEO LUCÁ LAIÄ , LUCÁ HUÏÌ Nhùcæ túiá xu hûúná g “bo ã phö ë vï ì rûnâ g” trong giúiá giaiã trñ Viïtå thò khöng thïí khöng àiïmí danh Siu Black. “Töi vïì Kon Tum tû â nùm 2013 àïnë giú”â , chõ noiá . Tû â mötå ca sô quen vúiá aná h àenâ sên khêuë trú ã vï ì lanâ g lamâ nöng, Siu Black coá cênì nhiïuì thúiâ gian àïí thñch nghi? Phoná g viïn hoiã . “Hoa å mi nuiá rûnâ g” hö ì húiã chia se:ã “Töi xuêtë thên nhaâ nöng. Khi chûa laâ ca sô thò töi àa ä la â nöng dên röiì . Nha â töi co á mêyë mêuî àêtë . Töi lao àönå g vúiá ba â nöiå cunâ g mêyë chõ em trong nha.â Àïnë muaâ luaá thò lamâ luaá , àïnë muaâ mò thò lamâ mò”. Nhûng Siu Black thuá nhênå chõ khöng phaiã mötå ngûúiâ lamâ nöng gioiã : “Töi laâ mötå trong sö ë 10 chõ em lamâ dú ã nhêtë , vò khöng lamâ nöií nïn ba â ngoaiå chêm chûúcá . Búiã höiì êyë töi rêtë mêpå , ài àûná g rêtë kho á khùn, cûá ài nhiïuì thò àuiâ hay bõ töní thûúng, maâ toanâ phaiã ài bö,å laiå ài rêtë xa, vaiâ cêy sö”ë . Tuy nhiïn, chõ vênî tñch luyä àûúcå mötå sö ë kinh nghiïmå cuaã nghï ì nöng, thöng thaoå viïcå trönì g luaá , trönì g mò. Cho nïn, khi trú ã laiå lamâ nöng nghiïpå sau nhiïuì nùm lamâ “sao” ca nhacå , Siu Black khöng bõ “söcë ”. Khacá vúiá ngûúiâ àepå Oanh Yïnë phaiã àêuì tû tû â A-Z khi quyïtë àõnh “boã phö ë vïì rûnâ g” lamâ nöng nghiïpå , ca sô Siu Black trú ã vï ì Kon Tum àaä co á sùné àêtë àai, nhaâ cûaã : “Khi phên àêtë thò möiî ngûúiâ trong nha â àûúcå 2 saoâ , ai muönë lamâ gò thò lamâ . Trûúcá àêy thò trönì g luaá , bêy giúâ nha â töi trönì g ca â phï. Heo nuöi sau nha,â rau tû å trönì g, chó phaiã mua camá thöi. Chuná g töi lamâ trïn vönë tû å co,á khöng damá ài thuï, nïuë thuï têtë thò chùnè g biïtë co á truå àûúcå khöng?”. Siu Black may mùnæ co á chönì g ganá h àú ä nhûnä g viïcå nùnå g, chõ lamâ nhûnä g viïcå nhe å hún nhû cùtæ rau, cho heo ùn… Nhûng cuöcå sönë g nha â nöng cuaã Siu Black cunä g khöng dïî danâ g. Chùnè g hanå viïcå nuöi heo, coá nhûnä g khi giaá camá thò cao, giaá heo laiå ha,å khiïnë “ngöi sao” mötå thúiâ chêtå vêtå xoay xú:ã “Laiä àûúcå 1-2 triïuå àönì g ma â cöng sûcá bo ã ra mïtå moiã . Nhûng chuná g töi vênî phaiã lamâ vò lûaá nayâ khöng tötë thò co á thï í lûaá sau laiå tötë . Nuöi heo coá khi lúiâ àûúcå 7-8 triïuå àönì g nhûng cunä g co á khi lö,î chó lêyë laiå àûúcå tiïnì vönë àï í mua heo, mua camá thöi”, Siu Black têm sû.å Thúiâ àiïmí dõch COVID bunâ g phatá , Siu Black sönë g trong cùng thùnè g: “Vêtë va ã lùmæ , nuöi àûúcå con heo muönë baná àï í mua mötå sö ë àö ì trong gia àònh thò rêtë kho á khùn, chùnè g ai chõu mua ca.ã Muaâ dõch khöcë liïtå , khöng ai àûúcå ra khoiã lanâ g, nha â ngûúiâ naoâ ngûúiâ êyë ú,ã muönë ài cùtæ rau hay lamâ ngoaiâ rêyî cunä g phaiã xin phepá . Nghô laiå àa ä thêyë sú å röiì ”. “Bo ã phö ë vï ì rûnâ g” Siu Black hûná g khöng ñt deâ bóu: “Nhiïuì ngûúiâ chï bai töi. Ho å baoã höiì ào á la â ca sô nöií tiïnë g maâ bêy giú â vï ì nuöi heo”. Nhûng Siu Black bo ã ngoaiâ tai: “Töi thêyë mònh vui ve,ã hanå h phucá . Ca sô nuöi bo,â nuöi heo cunä g la â chuyïnå bònh thûúnâ g”. Sau vaiâ nùm nhòn laiå , gionå g ca “Em muönë sönë g bïn anh tronå àúiâ ” vênî thêyë “bo ã phö ë vï ì rûnâ g” la â quyïtë àõnh àuná g àùnæ : “Vò quan tronå g la â àêuì ocá mònh àûúcå an nhanâ , khöng lo lùnæ g viïcå nayâ viïcå khacá . Quanh àêy ai cunä g nuöi heo, nuöi bo,â nuöi ca,á trong lanâ g lamâ àûúcå thò taiå sao töi khöng lamâ àûúcå ? Têtë nhiïn, töi phaiã thûaâ nhênå cuöcå sönë g bêy giúâ vêtë va ã hún thúiâ conâ hoatå àönå g söi nöií trïn sên khêuë ca nhacå . Nhûng röiì cunä g quen, moiå viïcå cunä g öní àõnh dênì ”, Siu Black vûaâ traiã lonâ g vûaâ döî chauá àang khocá . Chõ vïì lanâ g conâ kiïm nhiïmå vu å tröng tre.ã LAM THÏ Ë NAO THAN H NÖNG DÊN VUI VE?à Du â chaná “thanâ h phö ë sönë g chönì g lïn nhau” vúiá cöng viïcå luön phaiã “chayå deadline” àêyì apá lûcå nhû Àen Vêu viïtë song “boã phö ë vï ì rûnâ g” cunä g cênì cên nhùcæ , khöng thïí tay trùnæ g “vï ì rûnâ g”. “Ngöi sao” nhacå ào,ã NSÛT Viïtå Hoanâ , cho rùnç g: Nïuë muönë bo ã phö ë vï ì rûnâ g, vï ì lanâ g thò cênì mötå khoanã tiïnì khoanã g 3-4 ty ã àönì g. Viïtå Hoanâ àang súã hûuä mötå cú ngúi trïn àöiì ú ã ngoaiå ö phña Têy Ha â Nöiå , sönë g nhû mötå nöng dên nhiïuì nùm nay: “Diïnå tñch 1.700 m2, cacá h Ha â Nöiå 35 km, giaá ca ã khi ào á rêtë húpå ly,á khoanã g 3 ty ã ca ã xêy nha â ú”ã , anh tiïtë lö.å Àïnë nay giaá àêtë àa ä tùng choná g mùtå , muönë lamâ nöng dên nhû NSÛT Viïtå Hoanâ khöng conâ àún gianã . Gionå g ca “Gûiã em ú ã cuöië söng Hönì g” la â ngûúiâ tû å thiïtë kï ë khöng gian sönë g àepå àe ä hiïnå nay: “Mötå sö ë cêy cöië àûúcå banå be â tùnå g. Röiì töi cunä g danâ h tiïnì ài hatá tön taoå thïm, têtë ca ã gopá thanâ h chönë ài vï”ì . Ñt nghï å sô dûtá hùnè cöng viïcå cuaã mònh ú ã thanâ h phö ë àï í têpå trung lamâ nöng. Baná taiâ sanã , döcë tuiá àï í lamâ nöng traiå , chuyïní hùnè vï ì nöng traiå sinh sönë g nhû ngûúiâ àepå Oanh Yïnë la â quyïtë àõnh tûúng àöië maoå hiïmí . Ngûúiâ ta vênî thêyë H’Hen Niï thu lûúmå cêy traiá ú ã vûúnâ nha â quï nhûng vênî gùpå cö trong nhiïuì sû å kiïnå giaiã trñ. Cho nïn, cö laâ mötå nöng dên vui ve,ã vò nguönì thu khöng hoanâ toanâ phu å thuöcå vaoâ viïcå “nuöi ca,á trönì g thïm rau”. Siu Black tiïtë lö:å “Khi coá sö töi vênî ài bònh thûúnâ g. Chó vò ñt lïn truyïnì hònh nïn ngûúiâ ta cû á tûúnã g töi ngûnâ g hatá ”, chõ noiá . “Thu nhêpå tû â lamâ nöng hay ca hatá tötë hún?”, phoná g viïn hoiã . Siu Black cho rùnç g: “50/50. Nïuë khöng ài hatá thò laiå co á mêyë con heo, mêyë con võt, mêyë con ca á àï í baná . Co á höm baná ca á àûúcå mötå , hai triïuå àönì g, cunä g thêyë öní . Ma â kï í ca ã khöng ài hatá vênî co á gaoå , co á thûcá ùn àï í sönë g”. Nhú â vï ì ngoaiå ö sinh sönë g ma â Viïtå Hoanâ tiïtë kiïmå àûúcå kha á nhiïuì khoanã chi. Anh liïtå kï: “Nhû tiïnì gûiã xe, tiïnì rûaã xe, tiïnì rau, tiïnì thõt ga,â mònh khöng tönë . Cû á tùng gia àûúcå caiá gò thò bu â àùpæ àûúcå caiá ào.á Cho nïn kinh tïë hún khi sönë g ú ã trong thanâ h phö,ë vò trong thanâ h phö ë caiá gò cunä g phaiã boã tiïnì ra mua. Úà àêy ngay caã ùn saná g coá thï í tû å lamâ àûúcå ”. Du â sönë g trïn àöiì lamâ nöng dên nhûng Viïtå Hoanâ vênî gùnæ bo á vúiá sên khêuë ca nhacå . Nïuë chó la â mötå nöng dên thuênì tuy,á khöng coá nguönì thu tû â ca hatá , NSÛT Viïtå Hoanâ co á camã thêyë dï î chõu? Anh cûúiâ , àapá : “Cunä g vênî se ä sönë g àûúcå . Nhû nhûnä g ngûúiâ nöng dên àang sönë g gênì töi àêy. Hoå co á cuöcå sönë g tuyïtå vúiâ khöng nhiïuì apá lûcå nhû ú ã thanâ h phö”ë . “Sao” cuaã donâ g nhacå ào ã tûnâ g bêtå mñ: Riïng muaâ mñt co á khi anh thu àûúcå mêyë chucå triïuå tiïnì baná mñt. Khacá h àïnë traiã nghiïmå cunä g mang laiå cho anh mötå nguönì thu khöng nho,ã vaiâ chucå triïuå àönì g möiî thaná g. La â mötå nöng dên thöng minh, nhanh nhayå nïn Viïtå Hoanâ hoan hó khi sönë g trïn àöiì , co á y á àõnh dûnâ g ca hatá ú ã tuöií 60 àï í giû ä hònh anã h àepå trong lonâ g khaná gia,ã cunä g la â àiïuì dï î hiïuí . n Khi “sao” boã phöë “nuöi caá vaâ tröìng thïm rau…” Chuã nhêåt 8/9/2024 11 Vùn hoáa - Vùn nghïå Lamâ viïcå thanâ h phö,ë tênå hûúnã g ngoaiå ö NSÛT Viïtå Hoanâ phucå nhûnä g banå tre ã bo ã thanâ h phö ë vï ì nhûnä g vunâ g àêtë xa lùcæ lú, xa aná h saná g àö thõ àïí taoå dûnå g cuöcå sönë g múiá . Theo anh, traoâ lûu “boã phö ë vï ì rûnâ g” sönë g nhû nöng dên seä conâ phatá triïní : “Thúiâ àaiå múiá , àa nganâ h àa nghïì àïuì tênå dunå g cöng nghï å AI va â lamâ viïcå trïn manå g, viïcå àïnë cú quan àiïmí danh khöng conâ qua á quan tronå g, ngay caã nhûnä g viïcå hanâ h chñnh vênî co á thï í giaiã quyïtë taiå nha.â Cho nïn sao cûá phaiã gùnæ mònh vúiá thanâ h phö ë chêtå chöiå , àöië diïnå vúiá nhiïuì nguy cú khacá nhau? Töi nghô, xu hûúná g sönë g phö í biïnë túiá àêy vênî la â lamâ viïcå ú ã thanâ h phö,ë hûúnã g thu å cuöcå sönë g ngoaiå ö”. Nïuë muönë dûtá bo ã hùnè cöng viïcå thanâ h phö ë àï í lïn rûnâ g hoùcå vïì lanâ g hay ra ngoaiå ö lamâ du lõch kïtë húpå nöng traiå nhû ngûúiâ àepå Oanh Yïnë thò thacå sô nöng lêm Möng Thõ Xuyïnë ú ã huyïnå Baoã Lacå , tónh Cao Bùnç g khuyïn: “Banå cênì vönë , kiïnë thûcá vï ì du lõch vaâ nöng nghiïpå , kinh nghiïmå phatá triïní sanã xuêtë nöng nghiïpå , co á hiïuí biïtë vï ì vùn hoa,á lõch sûã vunâ g miïnì núi àõnh àùtå chên túiá , àaná h gia á àûúcå nhu cêuì thõ trûúnâ g thò múiá nïn quyïtë àõnh khúiã nghiïpå ”. BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ My ä nhên Oanh Yïnë , Hoa hêuå Thï ë giúiá Toanâ cêuì 2015, thûaâ nhênå cö àa ä thêtë baiå vúiá hanâ h trònh “boã phö ë vïì rûnâ g”. Chó sau vaiâ nùm ngûúiâ àepå cunâ g cacá con laiå “bo ã rûnâ g vï ì phö”ë va â ganá h hêuå qua ã nùnå g, khi khöng conâ taiâ sanã ú ã thanâ h phö,ë phaiã sönë g canã h ú ã nhú,â thêmå chñ conâ vûúná g nú å nênì . Àïnë lucá nayâ , nhiïuì khaná giaã theo doiä hanâ h trònh “boã phöë vï ì rûnâ g” cuaã my ä nhên sinh nhiïuì con nhêtë lanâ g giaiã trñ Viïtå cunä g rutá ra baiâ hocå cho mònh: Hoaá ra,“vï ì quï nuöi ca á va â trönì g thïm rau”, khöng dïî danâ g, àún gianã nhû baiâ hatá cuaã Àen Vêu. NSÛT Viïtå Hoanâ vui ve ã vúiá cuöcå sönë g cuaã nha â nöng ú ã ngoaiå ö Siu Black thêyë thanh thanã khi bo ã thanâ h phö ë trú ã vï ì lanâ g Nhûnä g hònh anã h ú ã nöng traiå tûnâ g khiïnë khaná gia ã trêmì trö ì ao ûúcá cuaã Oanh Yïnë [ NÖNG HÖNÌ G DIÏUÅ ]
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==