9 n Thứ Bảy n Ngày 7/9/2024 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ sản phẩm. Một mẻ nung gốm như vậy được khoảng 250 - 300 chiếc nồi, niêu. Sau khi được xếp vào trong lò hình tam giác xây bằng đá ong, gốm được nung bằng lá thông, bên ngoài có một lớp rơm để giữ nhiệt. Một mẻ gốm như vậy được nung liên tục suốt 4-5 tiếng mới hoàn thành. Tuy nhiên để gốm chín đều, người thợ phải biết cách “xem lửa” mới biết thời điểm nào là cần phải dừng nung. Nồi nung lên qua lửa đỏ sẽ cho ra màu đỏ - hồng như màu bình minh rất đẹp. Nhưng nhược điểm chính của những lò nung gốm ngoài trời là gặp trời mưa to, nồi đất hỏng thì người dân làm gốm chỉ “biết khóc”. MỞ RA HƯỚNG ĐI MỚI “Ai vô Trù Ú mà coi/Cái nghề nồi đất truyền bao nhiêu đời...” câu ca dao xưa phần nào nói lên truyền thống lâu đời của nghề gốm cổ ở Trù Sơn. Qua bao thăng trầm, người dân Trù Sơn vẫn miệt mài bám trụ với nghề như một sự tri ân tổ tiên. Thực tế đây cũng là nguồn thu nhập chính của người dân từ bao đời, trẻ em trong làng được nuôi ăn học cũng từ tiền bán nồi đất. Điều đặc biệt của nồi đất làng Trù Sơn không cầu kỳ nhiều hình dáng, chỉ đơn giản gồm: Nồi nấu cơm, đồ xôi, ngâm giá đỗ, kho cá, sắc thuốc… với kích cỡ to nhỏ khác nhau. Nay có thêm chậu hoa, ống đựng tiền tiết kiệm nhưng số lượng ít. Cũng vì làm thủ công, không pha trộn nguyên liệu nên nồi đất làng Trù Sơn vẫn mộc mạc với màu vàng đỏ, mỏng nhẹ, độ bền cao, giữ nguyên hương vị thức ăn khi nấu. Có lẽ, tính thông dụng đã làm nên sức sống bền bỉ của nồi đất xứ Nghệ. Tuy nhiên, nghề làm nồi đất chỉ còn dành cho người từ tuổi trung niên tại xã Trù Sơn, bởi lớp trẻ hầu hết đã không còn đam mê với cái nghề vất vả, lam lũ này. Chị Nguyễn Thị Xuân, một hộ làm nồi đất truyền thống ở Trù Sơn chia sẻ: “Nghề này phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết, tuy được duy trì nhưng mang lại thu nhập không cao do vậy lớp trẻ không mặn mà với nghề. Con cái đi làm ăn xa cả, lúc nông nhàn gia đình tôi làm thêm các sản phẩm nồi đất bán để góp phần trang trải cuộc sống”. Trước đây, do chưa có thị trường tiêu thụ sản phẩm nên mỗi tháng gia đình chị Xuân chỉ nung được từ 1-2 lò, bình quân mỗi lò làm ra 300 sản phẩm nồi đất rồi dùng xe thồ chở đi rao bán khắp nơi, rất vất vả mà thu nhập đem lại thấp. Nhưng nay, sản phẩm nồi đất làm ra được khách hàng nhiều tỉnh đến tận nhà thu mua rất thuận lợi. Nhờ đó, mỗi tháng gia đình chị Xuân nung 4-5 lò, đem lại thu nhập gần 30 triệu đồng/tháng và tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 3-5 lao động. Để tìm hướng đi cho việc bảo tồn nghề nồi đất truyền thống của xứ Lường - Đô Lương, năm 2024, có 5 người dân ở Trù Sơn được mời ra biểu diễn cách thức làm gốm tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam. Cũng tại đây, đã có một cuộc hội thảo về phục hồi, duy trì và phát triển nghề làm gốm Trù Sơn được tổ chức. Trung tâm hướng nghiệp, dạy nghề huyện Đô Lương phối hợp với Phòng Công Thương huyện cũng có đề án khôi phục các làng nghề, trong đó có làng gốm cổ Trù Sơn. Nhờ vậy, nghề nồi đất của Trù Sơn dần được khôi phục với hàng trăm lao động theo nghề. Không chỉ vậy, những năm gần đây, đến dịp Giáng sinh, người dân Trù Sơn đã dựng một cây thông khổng lồ được xếp bằng hàng ngàn chiếc nồi đất. Ngay sau khi được dựng lên, hình ảnh cây thông bằng nồi đất của làng nghề đã tràn ngập các trang mạng xã hội, phương tiện truyền thông. Chính bằng hình thức này, hình ảnh về làng nghề đã lan tỏa khắp nơi xa gần đều biết đến làng nồi đất Trù Sơn. (còn nữa) C.H của thanh niên Việt Nam trong ngày nhập ngũ”, thành viên ban giám khảo nói. Nghệ sĩ Hoài Linh đề cập ranh giới mờ giữa ảnh báo chí và ảnh nghệ thuật. Ông đặt câu hỏi: Nhìn lại những ảnh nghệ thuật mà Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam từng đề cử gửi tham dự và được Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước trong thời gian gần đây, ngoài giá trị của nghệ thuật, sự chân thật, cảm xúc còn có giá trị nhân văn, hơi thở của thời đại và cũng đầy tính báo chí…Vậy tại sao bức ảnh Huy chương Bạc Tân binh lên đường nhập ngũ rõ ràng có gây cảm xúc cho người xem thì lại bị đánh giá chưa phải là “ảnh nghệ thuật”? ĐẾN LÚC THANH LỌC MỘT SỐ CUỘC THI Nhìn từ thực trạng những cuộc thi nhiếp ảnh hiện nay, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phạm Công Thắng, người sáng lập không gian trưng bày Ký ức nhiếp ảnh cho rằng, hầu hết các cuộc thi nhiếp ảnh ở Việt Nam đều chưa đạt chuẩn về tính chuyên nghiệp. “Khâu tổ chức, ban hành quy chế, nội dung thể lệ cuộc thi cho đến việc lựa chọn hội đồng giám khảo, cuối cùng là khâu chấm giải rất có vấn đề. Nhiếp ảnh Việt Nam đang lúng túng trong việc phân định loại hình nhiếp ảnh, loay hoay làm thế nào phát triển nhiếp ảnh đương đại mà không làm mất đi nhiếp ảnh truyền thống”, ông Thắng nhận định. Nghệ sĩ Phạm Công Thắng cho rằng, khi xảy ra những tranh cãi về tác phẩm đoạt giải, ban tổ chức, giám khảo và Hội NSNA Việt Nam phải bình tĩnh đưa ra giải pháp trấn an dư luận bằng những bài viết chuyên môn mang tính phản biện trúng, đúng, công tâm. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Cao Bảo Long (hội viên Hội NSNA Việt Nam) nhận định, lùm xùm trong những cuộc thi xuất phát từ khâu tổ chức yếu kém, thiếu tính chuyên nghiệp của đơn vị tổ chức. Ông cũng ngầm khẳng định một số cuộc thi xảy ra tình trạng tiêu cực trong khâu chấm giải. “Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh, nhiều giám khảo không thể nhận ra hết những phần được ghép vào bức ảnh. Vì vậy, đơn vị tổ chức cần có sự kiểm nghiệm kỹ càng về công nghệ. Với những cuộc thi ảnh nghệ thuật, tiêu chí chấm thi phải đặt tính nghệ thuật lên đầu”, NSNA Bảo Long nêu. Về ranh giới giữa ảnh nghệ thuật, ảnh báo chí, NSNA Lê Việt Khánh, gảng viên bộ môn Nhiếp ảnh tại Trường Đại học Kiến trúc (Hà Nội) nêu quan điểm, cần có sự đánh giá, nhìn nhận lại hoặc cân bằng tiêu chí chấm giải để những nhiếp ảnh gia thuần túy về cái đẹp thị giác nhưng thiếu nội dung văn học (các mảng phong cảnh, tĩnh vật, văn hóa,…) không bị nản lòng khi nghĩ đến các cuộc thi. Mỗi tấm ảnh kém chất lượng đoạt giải hay một lần có thông tin thu hồi giải thưởng đều khiến những người tham gia liên hoan ảnh thấy hoang mang. NSNA Phạm Công Thắng đề xuất, sau mỗi cuộc triển lãm, hội thi, ban tổ chức và Hội NSNA Việt Nam cần đứng ra tổ chức các cuộc tọa đàm, mời các thành viên hội đồng lý luận và những nghệ sĩ nhiếp ảnh có uy tín tham gia bàn thảo rút kinh nghiệm. Đó là biểu hiện cho thấy sự công tâm và cầu thị, tránh đi những hệ lụy đáng tiếc, cãi vã không cần thiết làm xấu mặt nhiếp ảnh sau mỗi lần thi thố. THU AN- AN KHÁNH Những đôi tay tài hoa, khéo léo tạo nên những tác phẩm gốm Trù Sơn độc đáo Các công đoạn làm ra 1 sản phẩm nồi đất hoàn toàn bằng tay Bà Phạm Thị Sự, người có thâm niên 50 năm làm nồi đất ở Trù Sơn chia sẻ: “Nghề này gắn bó với tôi từ thuở lên 6 tuổi đến nay. Tuy nhọc nhằn, vất vả nhưng nó đã trở thành cái nghề kiếm sống và giúp gia đình tôi có thu nhập ổn định, nuôi được 4 người con ăn học nên người”. Tác giả Nguyễn Kim Hoàn (giữa) nhận Huy chương vàng vào chiều 29/8, sau đó vài ngày bị thu hồi giải nCÔNG NHẬN ĐIỂM DU LỊCH ĐỀN HÁT MÔN. Ủy ban nhân dân TP Hà Nội ban hành Quyết định số 4613/ QĐ-UBND ngày 4/9/2024 về việc công nhận điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt Đền Hát Môn (xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ, Hà Nội). Di tích quốc gia đặc biệt Đền Hát Môn do UBND xã Hát Môn quản lý, có trách nhiệm thực hiện tổ chức quản lý, khai thác, phát triển điểm du lịch theo đúng quy định của Luật Du lịch và các văn bản pháp luật liên quan. Lãnh đạo UBND TP Hà Nội yêu cầu các sở, ngành liên quan, UBND huyện Phúc Thọ và UBND xã Hát Môn tổ chức quản lý, khai thác và đầu tư xây dựng điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt Đền Hát Môn theo đúng quy định, đảm bảo phát triển bền vững, hiệu quả. Di tích Đền Hát Môn được Thủ tướng quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt (tại Quyết định số 2383/QĐ-TTg ngày 09/12/2013). Theo một số tài liệu ghi lại, vùng Hát Môn là nơi Hai Bà Trưng tổ chức hội quân sĩ sau khi hội tại thành Phong Châu. Đây cũng là nơi tuẫn tiết của Hai Bà Trưng khi cuộc khởi nghĩa thất bại. Đền Hát Môn còn bảo lưu được nhiều di vật, cổ vật có giá trị về văn hóa, lịch sử, trong đó có 293 di vật, cổ vật làm từ chất liệu gỗ, đá, đồng, sứ, giấy, kim loại... có niên đại từ thời Lê, Tây Sơn, Nguyễn đến nay. GIA LINH nKHỞI CHIẾU SỚM ĐỊA ĐẠO KỶ NIỆM 50 NĂM THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC. Nhà sản xuất phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối thay đổi lịch chiếu. Bộ phim của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên ấn định lịch khởi chiếu ngày 4/4/2025, sớm 3 tuần trước dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Chọn thể loại chiến tranh - lãng mạn, nhà làm phim kể những câu chuyện lấy bối cảnh kháng chiến chống Mỹ khốc liệt đan xen giữa tình đồng đội, tình yêu và khát khao sống của những người lính, trên hết vẫn là nghĩa vụ và sự hy sinh cho Tổ quốc. Khán giả sẽ được chứng kiến trang sách đầy tự hào của chiến sĩ du kích địa đạo Củ Chi oanh liệt một thời. NGUYÊN KHÁNH AI, XEM GÌ, Ở ĐÂU? Di tích quốc gia đặc biệt Đền Hát Môn được công nhận là điểm du lịch của Hà Nội. nghiệp
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==