8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Bảy n Ngày 7/9/2024 NGHỀ “BÁN XƯƠNG, NUÔI THỊT” Theo hồi tưởng của những cao niên trong làng, người Trù Sơn trước đây ai sinh ra cũng sớm quen với nghề gốm. Là nghề vất vả, cực khổ nên làm gốm đòi hỏi sức khỏe và sự dẻo dai vì mọi công đoạn làm gốm từ nhào, nặn đất đến tạo hình sản phẩm đều làm bằng tay. Ở làng nồi đất Trù Sơn, đàn ông, trai tráng chỉ đóng vai trò phụ việc. Nói là phụ nhưng làm toàn việc nặng. Đó là đi đào đất, kéo đất sét từ mạn Nghi Văn (huyện Nghi Lộc) hoặc Sơn Thành (huyện Yên Thành) cách làng 8 - 10km. Đây là loại đất sét mịn, khá “trong”, ít cợn... Thông thường, khi đào sâu xuống tầm 1m mới có loại đất cần tìm, đó là đất sét trắng. Lúc ấy, xe cộ còn chưa thịnh hành, phương tiện vận chuyển chưa có, người ta thường phải dùng đôi quang gánh cuốc bộ vượt quãng đường dài hàng chục cây số mới đưa được đất về. Vai những người đàn ông làng nồi hằn vết chai sần của dây thừng kéo đất. Họ cũng là người dùng đôi tay, bàn chân nhào, giẫm đất cho nhuyễn, loại bỏ từng viên sạn nhỏ. Do đó, người dân trong làng vẫn thường xem đấy là nghề “bán xương, nuôi thịt”. Một điều thú vị là từ xưa đến nay, nghề nồi đất Trù Sơn vẫn chỉ truyền cho con gái. Lý do đơn giản vì phụ nữ khéo léo, cẩn thận, nhẹ nhàng và tỉ mỉ hơn. Làm nồi đất, muốn nhanh cũng không được, phải từ từ, nhẫn nại, dùng lực không quá nhẹ cũng không quá mạnh, như vậy nồi mới tròn và có độ dày đều. Bà Nguyễn Thị Thái (xóm 12, xã Trù Sơn) lý giải: “Tôi lớn lên tầm 7, 8, tuổi bắt đầu đi khắp làng xem rồi bắt chước các mẹ, các bà làm nồi đất. Khi đó, mọi người cho tôi ngồi bên đống đất đã được nhào nhuyễn, bảo “cứ nặn cho quen tay, ra hình gì cũng được, rồi họ sửa cho. Thế là tôi học được nghề và làm hơn 40 năm đến bây giờ”. Để tạo nên một sản phẩm của làng gốm Trù Sơn cần nhiều công đoạn. Đất đã nhồi kỹ sẽ được cho lên bàn xoay để tạo ra những hình dáng thô sơ ban đầu của những chiếc nồi, chiếc niêu. Khi đã làm xong phần thô, những chiếc nồi sẽ được bàn tay khéo léo của người thợ gọt lại cho thật trơn và đem đi phơi nắng, rồi đưa vào lò nung. Để nung gốm, người ta thường đắp những lò nung ngoài trời, không hề có mái che đậy và được đắp rất đơn sơ. Nung gốm là khâu quan trọng nhất quyết định đến thành công và chất lượng của n CẢNH HUỆ PHÓNG SỰ TÁC PHẨM GIẢI CAO BỊ THU HỒI Hôm 29/8, Hội Nhiếp ảnh TPHCM tổ chức triển lãm, trao giải Liên hoan Ảnh Nghệ thuật Truyền thống TPHCM lần thứ 49 năm 2024. Tác phẩm Chiều công trường của tác giả Lâm Điều Trung đoạt Huy chương Đồng nhóm chủ đề ảnh tự do. Sau khi công bố giải, giới nhiếp ảnh xôn xao với thông tin những dữ liệu được chắp ghép trong ảnh không phải do chính tác giả chụp. Đám mây trong ảnh được ghép từ kho hình ảnh mây của phần mềm Adobe. Ảnh tác giả chụp xuôi sáng trong khi đám mây lại ngược sáng. Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TPHCM Đoàn Hoài Trung đã xác nhận, tác phẩm Chiều công trường phạm quy vì “đã lấy mây trên mạng thay vào mây bầu trời trong ảnh”. Hội Nhiếp ảnh TPHCM ra quyết định hủy và thu hồi Huy chương đồng đối với tác phẩm. Vẫn tại Liên hoan Ảnh Nghệ thuật Truyền thống TP.HCM lần thứ 49, tác phẩm được trao Huy chương Vàng là Ánh sáng tương lai của tác giả Nguyễn Kim Hoàn (Ninh Thuận) thu hút sự chú ý của dư luận, bởi tác phẩm này vừa bị thu hồi giải thưởng ở một cuộc thi khác. Ngày 23/8, tác phẩm Ánh sáng tương lai cũng đoạt Huy chương Vàng tại Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền Đông Nam bộ. Nhưng chỉ vài ngày sau, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Việt Nam ra quyết định hủy và thu hồi giải thưởng. Ban Chấp hành Hội NSNA Việt Nam đã giao Ban kiểm tra xác minh tác phẩm Ánh sáng tương lai và được tác giả xác nhận là chụp ở địa điểm ngoài khu vực Đông Nam bộ, như vậy là vi phạm thể lệ của liên hoan này. Tháng 6/2024, ban tổ chức cuộc thi ảnh Việt Nam điểm hẹn thế giới 2024 thông báo trên website cuộc thi về việc rút tác phẩm đoạt giải do phạm quy. Tác phẩm Mâm xôi mùa cấy đoạt giải Nhất, cũng bị rút khỏi hệ thống giải thưởng. Không chỉ có chuyện trao rồi lại rút giải, nhiều cuộc thi nhiếp ảnh cũng bị đem ra mổ xẻ với chất lượng tác phẩm giành giải không thuyết phục số đông. Trong số các tác phẩm đoạt giải Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Bắc Trung bộ 2024, bức ảnh Tân binh lên đường nhập ngũ bị nhận xét không xứng đáng đoạt Huy chương Bạc. Bức ảnh Tân binh lên đường nhập ngũ của tác giả Từ Thành chụp một thanh niên mặc áo lính cười tươi, đứng gần hai phụ nữ trung tuổi. Một người phụ nữ như vừa lau nước mắt, một người ôm ghì cổ tân binh khóc. Tác phẩm không có chú thích địa điểm, thời gian hay tên tuổi nhân vật tân binh. Một tay máy bình luận ảnh không có tính nghệ thuật. Chưa kể, trong ảnh lại lù lù xuất hiện một ống kính to oạch khác. NSNA Hoài Linh (thành viên Hội đồng giám khảo Liên hoan ảnh Bắc Trung bộ) phải lên tiếng giữa những tranh cãi. Ông giải thích, sau nhiều vòng loại chấm căng thẳng, ban giám khảo lọc ra được 11 tác phẩm ảnh nghệ thuật vào vòng xét giải thưởng. “Bức ảnh Tân binh lên đường nhập ngũ tạo ấn tượng nổi bật. Nội dung tác phẩm truyền đi thông điệp tích cực, bức ảnh chân thật làm lan tỏa ý nghĩa cuộc sống, thể hiện cảm xúc phấn khởi, tự hào, yêu nước Gần đây, không ít cuộc thi ảnh phải rút giải thưởng vì phạm quy, nhiều tác phẩm đoạt giải nhận ý kiến trái chiều, thậm chí bị chê tơi tả. Cộng đồng nhiếp ảnh và công chúng đặt câu hỏi về chất lượng cuộc thi, vai trò của ban tổ chức, hội đồng giám khảo cũng như chính những tác giả vướng lùm xùm. Ảnh dùng kỹ xảo ghép hình đám mây bị tước giải ẢNH: LÂM ĐIỀU TRUNG Hội NSNA Việt Nam nói gì? Bà Trần Thị Thu Đông, Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam khẳng định, hội đã ban hành quy chế hoạt động. Hội viên vi phạm sẽ bị xử lý dựa trên căn cứ được nêu trong quy chế. Về chuyện mổ xẻ những bức ảnh đạt giải, bà Thu Đông cho rằng, cảm nhận và đánh giá về nghệ thuật của mỗi người khác nhau. “Việc nhiều người không tham gia lĩnh vực nhiếp ảnh nhưng lại tranh cãi về ảnh trên mạng xã hội là rất phiến diện, họ có những phát ngôn chưa đúng do không hiểu về các quy định của Hội NSNA Việt Nam”, bà Trần Thị Thu Đông chia sẻ. Bài 2: Về Trù Sơn, nghe chuyện làng nồi Ông Nguyễn Thụy Chính – Chủ tịch UBND xã Trù Sơn cho biết, sắp tới làng nghề sẽ được UBND huyện Đô Lương quy hoạch, đầu tư theo hướng vừa sản xuất vừa phục vụ tham quan, du lịch, trải nghiệm. Kế hoạch đã được duyệt, phấn đấu đến năm 2025 sẽ hoàn tất và đưa vào phục vụ du lịch. Đây sẽ là “bệ đỡ” lớn đối với làng nồi đất Trù Sơn. Ban tổ chức cuộc thi ảnh Việt Nam điểm hẹn thế giới 2024 thông báo rút những giải thưởng phạm quy Được biết đến là làng gốm cổ xưa nhất xứ Nghệ, trải qua bao thăng trầm, hiện làng nồi đất Trù Sơn (huyện Đô Lương, Nghệ An) vẫn giữ được hồn cốt quê hương, giản dị mà bền lâu. Trước nguy cơ bị xóa sổ, mai một, thì nay làng nồi đang được tiếp sức, hồi sinh. Trù Sơn được coi là làng gốm cổ xưa nhất xứ Nghệ HỒN QUÊ TỪ NHỮNG LÀNG NGHỀ: ỒN ÀO THU HỒI GIẢI THƯỞNG NHIẾP ẢNH: Thi thố nhiều vẫn thiếu chuyên
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==