Trong thế giới của chúng ta, sự cô lập tuyệt đối là một điều hiếm gặp. Tuy nhiên đầu năm nay, trong chuyến thám hiểm độc nhất vô nhị đến cộng đồng xa xôi nhất ở Tây bán cầu, tôi đã được trải nghiệm điều này. Ittoqqortoormiit là một ngôi làng vỏn vẹn 370 người, với những ngôi nhà sặc sỡ nằm giữa công viên quốc gia lớn nhất thế giới ở phía Bắc và hệ thống vịnh hẹp lớn nhất thế giới ở phía Nam. Không có đường dẫn đến Ittoqqortoormiit, cách duy nhất để đến đó là bằng trực thăng, thuyền (vào mùa hè), xe trượt tuyết hoặc một trong hai chuyến bay hàng tuần đến sân bay Nerlerit Inaat, cách thị trấn khoảng 40km: Một chuyến từ Iceland và chuyến còn lại từ Tây Greenland. Nằm phía trên Vòng Bắc Cực ở vĩ độ 70oB và cách thị trấn gần nhất khoảng 800km, sân sau của Ittoqqortoormiit là một vùng đất hoang sơ, lạnh giá, là nơi sinh sống của gấu Bắc Cực, trâu xạ hương và hàng triệu con chim biển làm tổ trên các tảng băng trôi. Cho dù ngôi làng đóng băng chín tháng mỗi năm, cư dân tộc người Inuit của Ittoqqortoormiit tận dụng thời tiết này để đi săn bắn trên xe trượt tuyết do chó kéo. Thị trấn sẽ kỷ niệm 100 năm thành lập vào năm 2025, nhưng trong những năm gần đây, dân số đã giảm dần (35% kể từ năm 2006) vì ngày càng có nhiều người trẻ di cư đến các thành phố để học tập hoặc theo đuổi các nghề nghiệp khác ngoài nghề săn bắn truyền thống. Hơn nữa, khi nhiệt độ tăng cao khiến biển băng xung quanh đóng băng chậm hơn và tan chảy sớm hơn, Ittoqqortoormiit đứng ở tuyến đầu của hiện tượng biến đổi khí hậu, điều đang ngày càng đe dọa nền văn hóa của cộng đồng người bản địa. CÁI LẠNH THỬ THÁCH Chuyến đi của tôi được tổ chức bởi nhiếp ảnh gia nổi tiếng Joshua Holko, người đã sắp xếp cho hai hướng dẫn viên người Inuit địa phương, ông Age Danielsen và ông Manasse Tuko, đưa tôi và hai nhiếp ảnh gia khác từ sân bay Nerlerit Inaat đến Ittoqqortoormiit nhằm ghi lại những cảnh quan khắc nghiệt và tuyệt đẹp nhất trên Trái đất. Chúng tôi dựng trại trong những chiếc lều nhỏ gần sân bay vào đêm đầu tiên, vì nhiệt độ xuống tới -30 độ C. Sau khi cưa cá tuyết đông lạnh trên tuyết và luộc nó trong một chảo đá tan chảy, ông Danielsen và ông Tuko thông báo rằng bữa tối đã sẵn sàng. Cá tuyết rất ngon, mặc dù nhiều xương, nhưng chúng tôi lo lắng nhiều hơn về những gì sắp đến. Tôi chưa bao giờ trải qua cái lạnh như thế này trước đây và những cơn gió mạnh đập vào lều suốt đêm. Bên ngoài, đàn chó kéo xe hú lên mỗi khi một con cáo Bắc Cực đi qua. Khi nhiệt độ tiếp tục giảm, chân tôi bắt đầu bị chuột rút. Cái lạnh thực sự là một thử thách. BIỂU TƯỢNG QUỐC GIA Ngay sau bữa sáng, ông Danielsen và ông Tuko bắt đầu chất đồ tiếp tế. Họ khéo léo xếp túi đồ, hộp giữ lạnh, hộp đựng máy ảnh, thức ăn cho chó và nhiều thứ khác lên xe trượt tuyết. Họ khéo léo buộc hàng hóa bằng dây thừng, một kỹ năng được truyền từ cha sang con. Trong sáu ngày tiếp theo, 12 chú chó kéo xe đã mang 450kg hành lý và chạy tới 25km mỗi ngày. Giống chó husky này đã được tổ tiên trực tiếp của người Inuit, người Thule, đưa từ Siberia đến Greenland cách đây khoảng 1.000 năm trước và trở thành biểu tượng quốc gia của đất nước. Chúng không chỉ đại diện cho nền văn hóa Inuit và mối liên hệ của họ với vùng đất này, mà chúng còn chạy êm hơn nhiều so với xe trượt tuyết có động cơ. Do đó, chúng tôi có nhiều cơ hội chụp ảnh động vật hoang dã hơn và ông Danielsen và ông Tukocó thể săn bắn. QUÁI THÚ THỜI TIỀN SỬ Một buổi sáng, ông Danielsen chỉ lên phía những ngọn núi sau khi đàn chó đưa chúng tôi 10km về phía tây Ittoqqortoormiit. Chúng tôi nhìn lên và thấy bốn con bò xạ hương đứng trên một sườn núi xa. Nặng tới 400kg, những con thú từ thời Băng hà này, với cặp sừng ngắn nhô ra từ má và bộ lông dài màu đen nâu tung bay trong gió mạnh, trông vừa hùng vĩ vừa đáng gờm. Chúng tôi xuống xe trượt tuyết và tiến gần hết sức thận trọng, vì ông Holko đã cảnh báo chúng tôi rằng chúng có thể trở nên hung dữ: di chuyển quá nhanh, chúng sẽ chạy mất; đến quá gần, chúng sẽ lao tới. Sau khi những con quái vật khổng lồ này nán lại để chụp ảnh, chúng bắt đầu leo cao hơn lên các đèo núi. Có lẽ chúng biết rằng chúng được coi là một “đặc sản” địa phương ở Ittoqqortoormiit. NGƯỜI THỢ SĂN Vào ngày thứ ba, ông Danielsen mời chúng tôi ở lại đó hai đêm ở túp lều của ông. Chúng tôi rất cảm kích lòng hiếu khách này - đặc biệt vì ngôi nhà của ông nằm ở vị trí đắc địa để phát hiện ra những chú gấu Bắc Cực trên băng trôi. Túp lều được sơn màu xanh lam sáng chỉ đủ rộng cho một chiếc ghế sofa nhỏ, ghế, bồn rửa, bếp và một nhà vệ sinh - nhưng điểm đáng chú ý nhất là chiếc móc giết mổ lớn treo trên trần nhà. Nó nhắc nhở chúng tôi rằng mặc dù ông Danielsen làm hướng dẫn viên để kiếm thêm thu nhập, nhưng săn bắn mới là đam mê, nghề nghiệp và truyền thống của tổ tiên ông. Theo luật, thợ săn ở đây không được phép bán thịt hoặc da từ những con mồi họ giết được - hoặc trong trường hợp của trâu xạ hương, không được phép nhập khẩu chúng ra nước ngoài. Thay vào đó, động vật chỉ có thể được sử dụng để cung cấp thực phẩm và quần áo cho gia đình - giống như nhiều thế hệ trước. ITTOQQORTOORMIIT Chỉ có một nhà khách duy nhất trong thị trấn xa xôi nhất của Tây bán cầu, được đặt tên đơn giản là “Nhà khách”. Chúng tôi dự định nghỉ ngơi ở đây trong ba ngày trước khi trở về nhà, và sau gần một tuần trong vùng hoang dã băng giá, phải mất một thời gian để làm quen với Ittoqqortoormiit. Những ngôi nhà sặc sỡ nổi bật trên nền tuyết trắng xóa. Đàn chó kéo xe trượt tuyết ở đây đóng vai là xe taxi vùng Bắc Cực. Những chiếc xe trượt tuyết chạy vun vút quanh thị trấn, trong khi mọi người tiếp tục cuộc sống thường ngày của mình. Trong những năm gần đây, Ittoqqortoormiit tự quảng cáo mình là điểm đến của những nhà thám hiểm - một nơi mà bạn có thể đi thuyền xuyên băng, đi bộ qua vùng lãnh nguyên, ngắm nhìn những tảng băng trôi và khám phá một phần thế giới mà ít người từng thấy. Nhưng khi một cảnh sát (một trong ba người, tôi được kể) vẫy chào tôi khi anh đi ngang qua bằng xe trượt tuyết của mình, tôi không còn cảm thấy mình là một nhà thám hiểm nữa, mà là một phần nhỏ của cộng đồng nhỏ, xa xôi này. ĐỜI SỐNG Ở NƠI XA XÔI NHẤT THẾ GIỚI Bạn có thể đi bộ hết Ittoqqortoormiit trong khoảng 30 phút. Nơi này có một nhà thờ, một công ty lữ hành nhỏ, một đồn cảnh sát, một quán bar, một nhà khách, một sân bay trực thăng và một siêu thị nhỏ được cung cấp bởi hai chuyến tàu giao hàng mỗi mùa. Khi đi lướt qua những gian hàng thưa thớt hàng hóa, tôi bị sốc bởi giá cả đắt đỏ. Tôi tự hỏi làm thế nào, ở một nơi khan hiếm việc làm, người dân địa phương có thể chi trả được mức giá này. Bên ngoài, những tấm da gấu Bắc Cực treo trên giàn giáo gần rất nhiều ngôi nhà nhắc nhở tôi về nguồn gốc của cộng đồng Ittoqqortoormiit, và sau chuyến đi này, tôi đã hiểu hơn nhiều về cách mọi người xoay xở ở một trong những nơi xa xôi nhất trên Trái đất. HÀ MY (theo Kevin Hall, bbc.com, ngày 20/08/2024) Đóng băng chín tháng mỗi năm, thị trấn Ittoqqortoormiit ở Greenland mang đến một cái nhìn thú vị về cuộc sống ở rìa thế giới. NHÌN RA THẾ GIỚI 45 Thị trấn biệt lập nhất Trái đất Nằm phía trên Vòng Bắc Cực ở vĩ độ 70oB và cách thị trấn gần nhất khoảng 800km, sân sau của Ittoqqortoormiit là một vùng đất hoang sơ, lạnh giá, là nơi sinh sống của gấu Bắc Cực, trâu xạ hương và hàng triệu con chim biển làm tổ trên các tảng băng trôi. Cho dù ngôi làng đóng băng chín tháng mỗi năm, cư dân tộc người Inuit của Ittoqqortoormiit tận dụng thời tiết này để đi săn bắn trên xe trượt tuyết do chó kéo. Thị trấn Ittoqqortoormiit bao phủ bởi tuyết Ông Danielsen cầm hộp sọ một con bò xạ hương Một trong những chú chó kéo xe trượt tuyết Đàn bò xạ hương n Số 244+245+246+247 QUAÛNG CAÙO PHAÙT HAØNH Haø Noäi: ÑT: (024)39432758; Fax: (024)39435285 TP.HCM: ÑT: (028)38469860; Fax: (028)38480015 Trong giôø haønh chính (024)39439664 Ngoaøi giôø 0908988666 (Nguyeãn Haèng) n Toång thö kyù toøa soaïn: MINH TOAÛN n Thieát keá : TRUNG HIEÁU - TRUNG DUÕNG - LEÂ HUY. AÛnh bìa: HOÏA SÓ NGUYEÃN TRUNG KIEÂN n Giaù: 22.000 ñoàng n Ban ñaiï dienä taiï thanø h pho á Ho à Chí Minh: 384 Nam Kyø Khôiû Nghóa, phöônø g 8, Q3 ÑT: (028) 3848 4366, Fax: (028) 3843 5095, E-mail: tienphonghcm@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï mienà Trung: 19 Ngoâ Gia Tö ï - Ña ø Nanü g, ÑT: (0236)3828 039, Fax: (0236)3897 080, E-mail: banmientrung@baotienphong.com.vn n Ban ñaiï dienä taiï Nghe ä An: 21 Hoà Xuanâ Höông, TP Vinh, Ngheä An. ÑT & Fax: (0238)8602345 n Ban ñaiï dienä taiï ÑBSCL: 103 Tranà Vanê Hoaiø , phöônø g Xuanâ Khanù h, quanä Ninh Kieuà , TP Canà Thô. Ñienä thoaiï : (0292)3823823 vaø Fax: (0292)3823829, Email: baotienphongdbscl@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Nguyenâ : 52 Tranà Nhatä Duatä - TP Buonâ Ma Thuotä - Ñaké Laékê ÑT va ø Fax: (0262)3950029, E-mail: baotienphongtaynguyen@gmail.com n Toøa soaïn: 15 Hoà Xuaân Höông - Haø Noäi. ÑT: 3943 4031 - 38227526 - 38227524 - 38227525 - 39433216 - 39434302 - 3822 6127, Fax: (024) 39430693 - E-Mail: toasoan@baotienphong.com.vn, ISSN 0866-0827 Website: www.tienphong.vn n Toång Bieân taäp: PHUØNG COÂNG SÖÔÛNG n Phoù Toång bieân taäp: VUÕ TIEÁN - LEÂ MINH TOAÛN n In taiï : Cty TNHH Motä thanø h vienâ In Quanâ ñoiä 1, Cty in baoù Nhanâ Danâ Ña ø Nanü g, Cty TNHH motä thanø h vienâ in Ñakê Lakê , Xöônû g in Quanâ khu IV, XN in Nguyenã Minh Hoanø g, TPHCM
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==