MỖI HÉC TA ĐẤT ĐƯỢC CHIA HƠN 1 TRIỆU ĐỒNG/NĂM Dẫn chúng tôi đi thăm khu vườn cao su tại bản Nà Tăm 1 (xã Nậm Tăm, huyện Sìn Hồ), ông Tao Văn Khằm, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Nà Tăm 1 cho biết, thực hiện chủ trương góp vốn bằng quyền sử dụng đất thực hiện Dự án phát triển cao su trên địa bàn tỉnh Lai Châu, từ năm 2007 nhiều hộ dân trong thôn đã nhiệt tình tham gia. Trong thôn có 76 hộ dân thì có 40 hộ tham gia góp đất trồng cao su với tổng diện tích hơn 90ha. Ngoài ra, đất thuộc sở hữu chung của tập thể bản Nà Tăm 1 là 66 ha cũng được góp vào dự án. Khi đó, phương án phân chia sản phẩm cho hộ gia đình, cá nhân góp vốn bằng quyền sử dụng đất bằng 10% giá trị sản phẩm mủ cao su trên vườn khai thác. “Khi có chủ trương, gia đình tôi góp hơn 6ha đất, đến năm 2020 thì nhận được tiền chi trả. Năm 2023, gia đình được chi trả hơn 10 triệu đồng (tức mỗi ha đất được trả hơn 1,6 triệu đồng/năm). Tôi đề nghị Cty CP Cao su Lai Châu tăng thêm % tỷ lệ chia theo góp đất. Nếu không tăng giá trị góp đất, chúng tôi sẽ lấy lại đất khi hết hợp đồng”, ông Khằm nói. Ngoài ra, người dân ở bản Nà Tăm 1 cho biết, kể từ khi góp đất đến nay, Cty CP Cao su Lai Châu cũng chưa trả hợp đồng lại cho họ. Trong khi đó, phương án chi trả giá trị sản phẩm mủ cao su gửi cho các hộ dân góp đất ở bản Nà Tăm 1 cũng khá đơn giản, chỉ có họ tên, năm góp đất, diện tích và số tiền được lĩnh. Trong khi đó, số lượng mủ cao su được khai thác trên mỗi ha đất không được công khai để so sánh. Theo ông Khằm, hiện nay với mức chi trả như trên không thể đảm bảo được đời sống gia đình ông với 9 nhân khẩu. Trong khi đó, so với 5 sào (5.000m2) đất còn lại, gia đình ông đang trồng hơn 200 gốc mít, mỗi năm cho thu nhập từ 30-40 triệu đồng. THU NHẬP RẤT THẤP SO VỚI CÂY TRỒNG KHÁC Ông Lò Văn Sâu, Chủ tịch UBND xã Nậm Tăm (huyện Sìn Hồ) cho biết, xã Nậm Tăm có 1.160ha đất người dân góp với Cty CP Cao su Lai Châu. “Nếu so sánh với các cây trồng khác, cây cao su chưa mang lại hiệu quả như người dân mong muốn. Với 10% được chi trả góp đất, mỗi ha cao su người dân được trả khoảng gần 2 triệu đồng/năm, không bằng trồng cây ngắn ngày”, ông Sâu nói. Theo ông Sâu, trước đây, bà con nhân dân tham gia làm công cho Cty cao su, lương cơ bản đảm bảo, tuy nhiên, nhiều người đã nghỉ vì công việc quá vất vả. Một số xã của huyện Phong Thổ cũng trong tình trạng tương tự. Ông Lò Văn Khén, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Vàng Râu, xã Mường So cho hay, gia đình ông cũng góp 1,6 ha đất vào để trồng cao su. Năm 2023, gia đình ông được chi trả chỉ khoảng hơn 2 triệu đồng tiền lợi tức. Trong khi đó, với 5.000m2 trồng lúa, gia đình đang ông đang canh tác, mỗi vụ cho thu hoạch khoảng 100 bao (35kg/bao) tương đương khoảng 32 triệu đồng. Như vậy, với 2 vụ lúa/năm, gia đình cũng thu được trên 60 triệu đồng. Trừ chi phí (80%), gia đình cũng thu nhập được 12 triệu đồng/5.000m2/năm (tính ra khoảng 24 triệu đồng/ha/năm), cao hơn góp đất trồng cao su. Trao đổi với phóng viên, ông Lò Văn Thương, Phó TGĐ Cty CP Cao su Lai Châu cho biết, từ năm 2007, địa bàn tỉnh Lai Châu có 5.400 hộ dân tham gia góp đất được hơn 8.600ha vào Cty nhưng có hơn 1.700ha nằm ở khe suối, nơi có độ dốc cao… không thể trồng cao su được. Theo ông Thương, năm 2023, trung bình mỗi ha cao su cho khai thác được khoảng hơn 1 tấn mủ. Sở dĩ, sản lượng thấp là do thực tế đồi, khe, dốc, không thể trồng 500 cây/ha như dự tính ban đầu. Hơn nữa, quá trình chăm sóc có cây chết, dù được trồng dặm nhưng phát triển không đồng đều. “Hằng năm, chúng tôi đều báo cáo sản lượng khai thác với UBND tỉnh Lai Châu. Hàng tháng các nông trường đều báo cáo sản lượng, trên cơ sở đó, Cty làm báo cáo tỉnh, huyện”, ông Thương cho biết. “Sau khi tính toán, trừ chi phí vận hành doanh nghiệp, vận chuyển… còn bao nhiêu, chúng tôi chia đều trên toàn bộ diện tích và thống nhất được tiền chi trả 10% người dân góp đất được hưởng. Do sản lượng thấp và giá bán trên thị trường hiện nay chỉ được khoảng 33 triệu đồng/tấn, trừ chi phí chỉ còn khoảng 24 triệu/tấn. Vì thế, phần chi trả 10% lợi nhuận từ góp đất cho người dân cũng thấp”, ông Thương cho biết. Đối với hợp đồng đã ký kết với người dân, ông Thương cho hay, công ty đang làm các thủ tục, hồ sơ góp đất và đang trả đến từng hộ dân. Phương án phân chia sản phẩm cho hộ gia đình, cá nhân góp vốn bằng quyền sử dụng đất bằng 10% giá trị sản phẩm mủ cao su trên vườn khai thác là do Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam xây dựng thỏa thuận, ghi nhớ với tỉnh Lai Châu từ ban đầu, không thể thay đổi. Sau khi kết thúc chu kỳ khai thác của cây cao su, Tập đoàn không làm chu kỳ tiếp theo, không thỏa thuận được với người dân thì sẽ trả lại đất cho người dân”, ông Thương cho biết. LONG VÂN 10 ĐỜI SỐNG n Thứ Ba n Ngày 27/8/2024 Ông Lò Văn Khén, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Vàng Râu, xã Mường So huyện Phong Thổ thăm vườn cao su Sau hơn 10 năm thực hiện chủ trương người dân góp đất trồng cao su trên địa bàn tỉnh Lai Châu, những rừng cao su đã cho sản phẩm nhưng đời sống người dân góp đất vẫn chưa được cải thiện. Vỡ mộng “vàng trắng” KHÔNG ĐIỆN, NƯỚC… Dự án bố trí ổn định dân cư vùng đặc biệt khó khăn thôn Làng Trê (xã Long Môn, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi) có tổng diện tích gần 2ha, với hơn 10.000m2 đất ở, được chia thành 25 lô, với tổng mức đầu tư gần 6 tỷ đồng, từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Dự án được triển khai từ năm 2022, do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng & Phát triển quỹ đất huyện Minh Long làm chủ đầu tư. Mục tiêu dự án là tập trung dân cư từ các khu dân cư hiện hữu có nguy hiểm cao bị ảnh hưởng bởi thiên tai, góp phần ổn định tinh thần và cuộc sống, thúc đẩy sự phát triển về đời sống kinh tế, văn hóa cho người dân. Dự án cũng kỳ vọng mang lại cho người dân môi trường sống trong sạch, lành mạnh và hiện đại, góp phần thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn huyện Minh Long. Qua đó, tạo mỹ quan, từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật của xã Long Môn, phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới. Mục tiêu là vậy, nhưng hiện nay những hộ dân thuộc diện được tái định cư vào dự án vẫn chưa thể nhận đất để xây dựng nhà, ổn định cuộc sống. Lý do, dự án dù đã hoàn thành và nghiệm thu kỹ thuật, nhưng những hạng mục quan trọng để đảm bảo điều kiện sinh hoạt như điện, nước và đường nội bộ khu dân cư này lại... không có. Theo ghi nhận của PV, dự án được chia làm 2 khu, được ngăn cách với nhau bởi tuyến đường chính về trung tâm xã và cách trụ sở làm việc UBND xã Long Môn chừng 200m. Hiện 2 khu của dự án được san ủi bằng phẳng và xây dựng một số trụ nước sạch nhưng chưa được đấu nước. Ngoài ra cả 2 khu này đều không có điện, không đường nội bộ và cũng không có cột mốc đánh dấu phân lô. Đáng nói, theo quy mô và giải pháp thiết kế của dự án có tuyến đường đi nội bộ rộng 4m, tuyến số 1 dài hơn 131m, tuyến số 2 dài gần 117m. THIẾU VỐN Trao đổi về vấn đề này, ông Đinh Trung Hiếu - Chủ tịch UBND xã Long Môn (huyện Minh Long) cho biết, với những bất cập trên, chính quyền địa phương đã kiến nghị lên cấp trên trước mắt cho đấu nối điện, nước để người dân xây dựng nhà ở, nhưng cho đến nay vẫn chưa thực hiện được các hạng mục này. “Một số người dân đã chuẩn bị tiền và muốn vào khu vực này để xây dựng nhà ở trước mùa mưa bão nhưng hiện dự án không có điện, nước nên chưa thể vào…”, ông Hiếu nói. Ông Nguyễn Đức Thịnh - Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng & Phát triển quỹ đất huyện Minh Long cho biết, khu dân cư thiếu những hạng mục quan trọng là do thiếu vốn, bởi công tác bồi thường quá lớn. Việc nghiệm thu kỹ thuật là để đưa người dân vào ở, rồi UBND huyện Minh Long sẽ tiếp tục tìm nguồn kinh phí để làm giai đoạn 2, nhằm hoàn thiện dự án. “Theo quy hoạch chi tiết thì có đầy đủ những hạng mục trên (có điện, nước và đường nội bộ) thì Sở Xây dựng mới đồng ý, thế nhưng trong quá trình thực hiện do thiếu vốn nên cắt giảm bớt. Nếu đầu tư bài bản khu dân cư này phải mất ít nhất 20 tỷ đồng” - ông Thịnh nói thêm. NGUYỄN NGỌC Khu dân cư nhiều “không” Dù đã được nghiệm thu kỹ thuật suốt nhiều tháng qua, nhưng khu dân cư để tái định cư cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn và nguy cơ sạt lở ở xã Long Môn (huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi) với tổng mức đầu tư hàng tỷ đồng, lại không có điện, nước và đường nội bộ. Dự án bố trí ổn định dân cư vùng đặc biệt khó khăn thôn Làng Trê (xã Long Môn) ẢNH: NN Tỉnh Lai Châu có trên 13.000 ha diện tích cao su đại điền (lớn nhất 3 tỉnh Tây Bắc) do 3 công ty cao su (thuộc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam) quản lý, khai thác.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==