ào,á öng Clarke Merrell, àaä khiïu khñch bùnç g cacá h viïtë lïn biïní hiïuå cuaã mònh: “Àûnâ g lûúiâ biïnë g nûaä Ioanni, àöií biïní hiïuå ài”. Chuã sú ã hûuä cuaã Ioanni, öng Sam Turnage àaä àapá tra ã bùnç g cacá h àöií biïní hiïuå thanâ h: “Dank, chuná g töi khöng lûúiâ biïnë g, chó laâ bênå rönå hún cacá anh thöi”. Nhiïuì doanh nghiïpå lên cênå khacá cunä g tham gia vaoâ cuöcå vui, vaâ cû ...Caiá lênì lang thang lêu nhêtë ú ã sên nha â 51 Trênì Hûng Àaoå la â dû å tang lï î nhacå sô Vùn Cao. Töi theo chên cuå Kim Lên. Hai öng con tanã bö å tû â nha â cu å ú ã Ha â Höiì . Laiå saiã nhûnä g bûúcá loanh quanh trong sên àúiå thúiâ gian tiïnë hanâ h tang lï.î Ngûúiâ àúiå viïnë g àöng lùmæ . Chûnâ g nhû cuå húi mïtå vúiá nhûnä g vönì va ä cheoâ keoá chuyïnå tro â cuaã nhûnä g ngûúiâ quen nïn cu å mayá töi lanã g ra chöî vùnæ g… Àûúcå ngöiì , àûúcå ài vúiá mötå bêcå cao laoä conâ mênî tiïpå nhû nhaâ vùn Kim Lên la â mötå thû á may. Nhûnä g mêuí höiì ûcá khöng àêuì khöng cuöië vï ì ngûúiâ vûaâ nùmç xuönë g kia, coá nhiïuì thû á nghe röiì thêyë vênî la?å Cû á tûúnã g caiá Tru å sú ã 51 nayâ àa ä qua á quen qua nhûnä g àênå hopå hanâ h, viïcå viïcë giú â laiå thêyë ênë tûúnå g múiá qua chêtë gionå g laoâ phaoâ quen thuöcå cuaã cu?å Àönå g thaiá húi nhanh hoatå khi cu å tha thêní dûnâ g laiå bïn mötå göcë cêy cö í thu å àang vuötå ra mötå mú á mêmì nhaná h non. Cuå chuyïnì cho töi mötå nhaná h. Mötå thû á hûúng thucá manå h vaoâ khûuá giacá . Bêy giúâ töi múiá nhênå ra ba göcå cêy cö í thu å àûná g ú ã sên nha â 51 laâ Khuynh diïpå , conâ goiå la â Long naoä . Hûúng gêy muiâ nhú…á La â nhú á caiá muiâ khuynh diïpå nùm xa nùmç ú ã Tónh Àoanâ Quanã g Ninh. Tónh àoanâ ngay satá khacá h sanå Vûúnâ Àaoâ . Dinh thûå coá tïn la â Vûúnâ Àaoâ co á tû â cuöië thï ë ky ã XIX nhûng um tumâ àûúnâ g bï å mötå giönë g khuynh diïpå cö í thu.å Thû á hûúng long naoä khùcæ khoaiã thoatá ra tû â àïm têmí ûúpá lêní quêtë ca ã mötå vunâ g. Giönë g khuynh diïpå - long naoä cha ã biïtë di thûcå vaoâ xû á ta bao giú?â Nhûng phamâ nhûnä g dinh thûå cöng sú ã bï ì thï ë xêy tû â thúiâ xa co á tuöií àúiâ hún trùm nùm thûúnâ g thêyë giönë g nayâ hiïnå diïnå . To nhúná àûúnâ g bï å têmì cú ä vaiâ vonâ g öm vutá lïn hanâ g chucå metá nhûng khöng nhû giönë g xa â cû â (cunä g la â loaiâ di thûcå ) ma â thanh thoatá , uêní sucá . Àûná g trong khoanã g rúpå rêm matá muaâ he,â um tumâ kñn àaoá vï ì muaâ lanå h ma â ngûúcá lïn nhûnä g tanâ la á lùn tùn thêyë phatá lö å ra lùmæ thû á huyïnì diïuå . Co á tïn Khuynh diïpå - la á nghiïng (chûá chùnè g phaiã cêy nghiïng). Búiã àêu nhû trong mötå ngayâ , hoùcå vaiâ ba ngayâ - la á cêy nayâ thay àöií chiïuì ma â chùnè g phaiã theo chiïuì gio!á Ma â la á cuaã giönë g khuynh diïpå möiî lênì khuynh/nghiïng nhû thïë àêm biïnë sùcæ ! Nhûnä g sùcæ àö å cuaã xanh àêmå , xanh non, xanh cömë … Chûa hïtë , ngûúiâ ta chuönå g trönì g giönë g nayâ nghe àêu noá co á tacá dunå g thanh locå khöng khñ trûâ ta â ma gò ào.á Conâ thû á hûuä dunå g nhúnä tiïnì nûúcá laá xöng chûaä camã cumá camã maoå va â epá thanâ h thû á dêuì khuynh diïpå thò nhiïuì ngûúiâ àa ä biïtë ! * * * Cha ã hiïuí sao, nhaâ 51 nayâ , caiá núi taá tucá núi ú ã cuaã cûuå hoanâ g Baoã Àaiå taiå Ha â Nöiå trong thúiâ gian ngùnæ nguiã lamâ cö ë vênë cho Chñnh phuã VNDCCH laiå àûúcå goiå la â “Dinh Baoã Àaiå thû á 8” sau nhûnä g biïtå àiïnå ú ã Àa â Latå , Àö ì Sún, Vunä g Tauâ … Trûúcá thúiâ gian Baoã Àaiå ú ã nha â 51, cöng trònh coá diïnå tñch 800m2 nayâ nùmç trong khuön viïn coá sên vûúnâ vúiá töní g diïnå tñch laâ 2.000m2 ban àêuì àûúcå xêy dûnå g àï í lamâ nha â ú ã cho Àöcë lñ Ha â Nöiå gömì 2 tênì g, 1 trïtå . Sau nayâ , nha â 51 co á chu ã múiá la â Thõ trûúnã g thanâ h phö ë Ha â Nöiå . Nhûnä g öng Phan Xuên Àaiâ , öng Thêmí Hoanâ g Tñn (thõ trûúnã g thanâ h phö ë Ha â Nöiå tû â ngayâ 27/2/1950 – 8/8/1952). Sau nùm 1954, Liïn hiïpå cacá höiå Vùn hocå Nghï å thuêtå Viïtå Nam tiïpë quanã cöng trònh nayâ va â sû ã dunå g àïnë ngayâ nay. Tuöií nha â 51 hún trùm nùm, nhûng gênì 70 nùm laâ ngöi nhaâ thên quen cuaã nhiïuì thï ë hï å vùn nghïå sô. Trong gian khaná h tiïtë conâ lûu laiå anã h Cu å Hö ì cunâ g nhiïuì yïuë nhên cuaã Àanã g, Nha â nûúcá tûnâ g àïnë thùm vaâ lamâ viïcå vúiá vùn nghïå sô. Hònh nhû conâ thiïuë têmë hònh nhaâ thú Hoanâ g Trung Thöng chuã trò cuöcå àoná phaiá àoanâ Mùtå trênå giaiã phoná g miïnì Nam do giaoá sû Nguyïnî Vùn Hiïuë dênî àêuì àïnë thùm vùn nghïå sô ú ã 51 Trênì Hûng Àaoå ? Caiá khoanã h sên nhaâ 51, nhûnä g bêcå cêuì thang bïn phaiã dênî lïn tênì g 2-3 ngoaiâ vùn phonâ g lamâ viïcå cuaã 5 Höiå chuyïn nganâ h, tûnâ g lûu nhûnä g saiã bûúcá vúiá nhiïuì cung bêcå cuaã nhûnä g Phan Khöi, Chïë Lan Viïn, Baoã Àõnh Giang, Xuên Tûuã , Trênì Vên… vaâ con chauá ho.å Búiã nhiïuì nùm nhaâ 51 tûnâ g la â núi ú,ã sinh hoatå cuaã nhiïuì gia àònh vùn nghïå sô. Ca ã chuyïnå vui lênî viïcå buönì . Nhiïuì àamá tang cacá vùn nghïå sô gaoå cöiå tûnâ g àûúcå tö í chûcá trong àoá co á àamá tang vúå chönì g Lûu Quang Vuä - Xuên Quynâ h va â con trai. * * * Àa ä loaâ nhoaâ nhûnä g höiì ûcá nùm xa vúiá nha â vùn Kim Lên trïn caiá sên nhaâ 51 ngayâ tang Vùn Cao. Nhûng vênî ênë tûúnå g vênî amá anã h la â cuöcå ra ài cuaã mötå ngûúiâ tûnâ g la â cû dên nhaâ 51. Cu å Phan Khöi. Qua chêët gioång laâo phaâo cuãa cuå, töi cöë hònh dung ra caái thúâi nhûäng Phan Khöi, Kim Lên, Xuên Diïåu, Phuâng Cung… úã cuâng möåt daäy laán goåi laâ khu Vùn Nghïå trïn Viïåt Bùæc. Cuöëi laán êëy coân coá möåt ngûúâi nûäa. Hoåa sô Trêìn Duy. Hoaå sy ä Trênì Duy rêtë tronå g tñnh khñ cûúng cûúnâ g tiïtë thaoá cuaã ngûúiâ chauá ngoaiå Töní g àöcë Hoanâ g Diïuå , cu å Phan Khöi. Hoaâ bònh, hêuì hïtë nhûnä g ngûúiâ ú ã xomá laná vùn nghïå vï ì Ha â Nöiå . Va â mötå sö ë àûúcå ta á tucá ú ã biïtå thû å nha â 51 nayâ . Trong àoá co á cu å Phan Khöi. Röiì mötå ngayâ , chùnè g hiïuí la â àepå hay xêuë giúiâ ? Cu å Phan Khöi ruã Trênì Duy lïn phö ë Phan Chu Trinh ùn phú.ã Ùn xong ài ra, thò gùpå mêyë ngûúiâ tu å têpå ú ã gênì quaná phú,ã co á öng Lï Àatå , öng Nguyïnî Hûuä Àang, öng Trênì Dênì , öng Hoanâ g Cêmì àang àûná g banâ chuyïnå chi cû á oang oang. Thêyë öng Phan Khöi thò moiå ngûúiâ hö êmì lïn “Cuå Phan àêy röiì ! Laiå kheoá co á ca ã Trênì Duy nûaä ”. Hoiã ra múiá biïtë la â anh em vùn nghï å sô àang àõnh ra mötå tú â baoá vaâ thiïuë ngûúiâ lamâ . Hoiã nûaä thò biïtë thïm mucå àñch chñnh cuaã tú â baoá laâ thú, vùn nghï…å Tú â baoá êyë la â tú â Nhên vùn. Tú â êyë ra àûúcå 5 sö.ë Va â liïnì ào á la â tai hoaå cho öng Phan Khöi, cho thû kyá toaâ soanå Trênì Duy cho caã nhomá Nhên vùn Giai phêím, cho gia àònh cuaã ho å va â conâ hï å luyå túiá biïtë bao ngûúiâ ! “Ngayâ êyë bao nhiïu laâ thûúng xotá ” cêu thú êyë cuaã Trênì Dênì cû á nhû gúiå vaâ ca ã muönë khuêtë lêpë bao chuyïnå tang thûúng. Cuå Phan Khöi, Trênì Duy va â nhiïuì ngûúiâ khacá trong nhomá Nhên Vùn bõ kiïmí thaoã bõ xó vaã xóa xoiá (mötå hònh thûcá àêuë tö)ë . Mötå hocå gia ã luön thûúnâ g trûcå sû å trung thûcå tiïtë thaoá va â rêtë dï î bõ töní thûúng nhû Phan Khöi bõ mötå sö ë ngûúiâ tre ã goiå bùnç g… thùnç g. Ngûúiâ cao tuöií hún thò lamâ thú chïë giïuî … Va â giotå nûúcá lamâ tranâ ly laâ ngûúiâ ta àa ä àuöií cu å Phan Khöi ra khoiã nha â 51. Chi tiïtë ma â cu å Kim Lên conâ nhú á laâ chùcæ ngaiå caiá tñnh khñ ngang thùnè g cuaã con ngûúiâ tiïtë thaoá nayâ , mötå yïuë nhên cuaã Vùn nghïå khi ào,á mötå ngûúiâ tre ã àa ä thên chinh öm múá chùn chiïuë munâ g mïnì cuaã “thùnç g gia”â (ngûúiâ êyë goiå thï)ë Phan Khöi àem quùnè g ra chöî göcë cêy long naoä gênì cöní g. Chuã nhêåt 25/8/2024 6 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ n CHU Á MEO TRÚ Ã THAN H… “DANH LAM THÙNÆ G CANà H” Mötå chu á meoâ sönë g taiå mötå ga tauâ hoaã ú ã hatå West Midlands (Anh) àaä trúã nïn nöií tiïnë g àïnë mûcá co á ca ã mötå àõa chó danâ h riïng cho noá trïn banã àöì Google Maps. Chu á meoâ George xuêtë hiïnå lênì àêuì tiïn taiå ga Stourbridge Junction vaoâ nùm 2017 sau khi chuã cu ä cuaã noá chuyïní sang Têy Ban Nha. Noá àa ä àûúcå giamá satá viïn Ian Tomlinson nhênå nuöi va â co á chûcá vu å chñnh thûcá la â “nhaâ bùtæ chuötå chuyïn nghiïpå ”. Chu á meoâ 10 tuöií nayâ àa ä trú ã nïn nöií tiïnë g trïn manå g xa ä höiå va â co á nhiïuì ngûúiâ hêm mö å tû â My,ä Canada vaâ Chêu A Á àa ä àïnë thùm no.á Mötå phênì lúiå nhuênå tû â nhûnä g mùtå hanâ g dûaå trïn George àûúcå quyïn gopá cho cacá tö í chûcá tû â thiïnå àõa phûúng vaâ rêtë nhiïuì àö ì ùn cuaã no á àûúcå tùnå g cho nhûnä g chu á meoâ kemá may mùnæ hún. Hiïnå taiå , George àang sönë g taiå nhaâ ga nhûng khi öng Tomlinson nghó hûu, no á se ä àïnë sönë g cunâ g öng. THAN H LONG (theo aol.com) n BÛU THIÏPË ÀÏNË NÚI SAU 121 NÙM Mötå têmë bûu thiïpë ú ã xû á Wales cuöië cunâ g àa ä àïnë tay ngûúiâ nhênå sau 121 nùm. Hiïpå höiå Xêy dûnå g Swansea cho biïtë , têmë bûu thiïpë àa ä àïnë àõa chó phöë Cradock, thanâ h phö ë Swansea vaoâ thû á Sauá (16/7). Têmë bûu thiïpë àûúcå gûiã àïnë ba â Lydia Davis, ngûúiâ ma â cacá nhên viïn tin rùnç g co á thï í àa ä sönë g taiå àõa chó nayâ khi no á la â mötå ngöi nhaâ chû á khöng phaiã la â mötå ngên hanâ g. “Àõa chó laâ chñnh xacá , chuná g töi vênî ú ã sö ë 11 phö ë Cradock, nhûng thû àïnë muönå hún 121 nùm so vúiá dû å kiïnë ”, öng Henry Darby, nhên viïn tiïpë thõ cuaã ngên hanâ g, noiá . “Con tem laâ Vua Edward, võ Vua tûâ nùm 1901 àïnë nùm 1910 va â banå co á thï í biïtë ngay thúiâ àaiå cuaã no á tû â netá chû ä viïtë tay va â löië vùn”. Öng Darby cho biïtë phênì lúná têmë bûu thiïpë hiïnå khöng thïí àocå àûúcå , nhûng dêuë bûu àiïnå dûúnâ g nhû ghi ngayâ 3/8/1903. THAN H LONG (theo cbc.ca) n NHA  HAN G “NEMÁ ÀA”Á NHAU BÙNÇ G BIÏNÍ HIÏUÅ Hai nha â hanâ g ú ã bang Bùcæ Carolina (My)ä àa ä phatá àönå g “cuöcå chiïnë toanâ diïnå ” giûaä cacá doanh nghiïpå àõa phûúng sau khi trïu chocå nhau qua biïní hiïuå . Khi quaná ùn Ioanni’s Grill & Bar àïí lúiâ nhùnæ “Chucá mûnâ g sinh nhêtå Jeff” trïn biïní hiïuå gênì mötå thaná g, chu ã quaná Dank Burrito gênì Chu á meoâ George cunâ g chu ã nuöi Ian Tomlinson Têmë bûu thiïpë àûúcå gûiã ài nùm 1903 Quaná ùn Ioanni’s Grill & Bar vaâ Dank Burrito àöië thoaiå qua biïní hiïuå Cu å àêy, y á tro ã mötå trong ba göcå thu å möcå co á tïn Khuynh diïpå - Long naoä co á tuöií àúiâ hún trùm tuöií ú ã sên Truå sú ã Liïn hiïpå Vùn hocå Nghïå thuêtå 51 Trênì Hûng Àaoå Haâ Nöiå vûaâ bõ chïtë àûná g! Àaä khuyïët mötå cuå Long naoä Möåt trong ba cuå Khuynh diïåp àang lùång leä tõch [ XUÊN BA ]
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==