9 n Thứ Tư n Ngày 14/8/2024 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ gia phở Hà Nội là tín hiệu vui, tạo thêm sức hút cho món ăn nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Việc công nhận di sản phở Hà Nội cũng góp phần minh định xuất xứ, nguồn gốc của một di sản văn hóa của dân tộc. “Việc công nhận di sản văn hóa góp phần kiến tạo thương hiệu quốc gia. Những di sản này góp phần tạo ra một chiến lược lớn hơn thúc đẩy xây dựng thương hiệu quốc gia, phát triển du lịch”, ông Nguyễn Trương Quý nhấn mạnh. Để phát huy tốt nhất các giá trị di sản văn hóa phi vật thể góp phần xây dựng du lịch văn hóa, nhà nghiên cứu Trương Quý đề xuất xây dựng đề án bảo tồn, phát huy một cách kỹ càng, tránh “đồng phục hóa” các di sản. Việc này góp phần tạo nên sự đa dạng bản sắc văn hóa của từng vùng miền. “Chúng ta phải có nghiên cứu bài bản về lịch sử, sự phát triển của các di sản chứng minh cho nền ẩm thực", nhà nghiên cứu Nguyễn Trương Quý nêu. Sự kiện phở Hà Nội, Nam Định được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia góp thêm cơ hội dùng ẩm thực để quảng bá du lịch. Ông Nguyễn Xuân Quỳnh, Tổng thư ký Liên chi Hội Đầu bếp Việt Nam, Hiệp hội Du lịch Việt Nam khẳng định: “Ẩm thực luôn là thế mạnh của rất nhiều nước, không riêng Việt Nam. Ẩm thực gắn liền với văn hóa của một quốc gia. Khách du lịch sẵn sàng chi 25-30% ngân sách của một chuyến đi cho ẩm thực. Ở Việt Nam, địa phương nào tận dụng được tinh hoa ẩm thực và biến đó thành sản phẩm du lịch, địa phương đó sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn’, ông Quỳnh nói. Vai trò của những nghệ nhân cũng rất quan trọng. Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Nam Định cho biết, đơn vị này xây dựng đề án hỗ trợ các nghệ nhân, gia đình và đơn vị sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh, đúng tiêu chuẩn phở Việt nói chung, phở Nam Định nói riêng. Tiêu chuẩn được cụ thể hóa từ khâu chọn gạo làm phở, lựa thịt bò, các loại rau, gia vị, quy trình nấu nước,… Chuyên gia đánh giá tiềm năng, lợi thế về ẩm thực nói chung và thương hiệu phở Việt nói riêng rất lớn, song cần chiến lược thúc đẩy thành sản phẩm du lịch chất lượng. Điều này đòi hỏi các đơn vị lữ hành nghiên cứu để hiểu sâu, hiểu rõ về sản phẩm bản địa. Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là cái mác, đó là cơ sở để tiếp tục phát huy, lan tỏa giá trị của những “sứ giả” ẩm thực Việt. THU AN - AN KHÁNH Vu Lan đã trở thành lễ hội thường niên khắp các chùa. Buổi lễ không thể thiếu nghi thức cài hoa hồng lên ngực trái. Hoa đỏ cho người còn mẹ, và trắng cho người mồ côi mẹ. Đi tu nghĩa là cố gắng chế ngự, vượt thoát khổ đau, tôi nghĩ vậy. Nhưng tôi từng chứng kiến người xuất gia vẫn khóc nức nở khi dự nghi lễ này, khi những bài hát về tình mẹ cha vang lên. Đó cũng chính là người vừa giảng pháp cho đại chúng. Nghĩa là chúng ta có thể là thầy thiên hạ đi nữa thì khởi thủy và trong sâu thẳm chúng ta vẫn là một người con. Chúng ta khóc rất có thể vì trong đời thế nào chẳng có lần làm mẹ buồn. Chúng ta cũng khóc vì tình mẹ cha quá bao la không thể báo đáp hết… Trong dòng đời bận rộn mưu sinh, chúng ta quay cuồng với vô số bổn phận, nhiều khi quên cả cha mẹ. Ấy cũng là vì cha mẹ vẫn còn đấy. Chỉ đến khi cha mẹ mất đi rồi, chúng ta mới biết giá trị, vai trò không thể thay thế của cha mẹ trong cuộc đời chúng ta. Và khi đó, nếu cảm thấy mình chưa dành đủ thời gian cho cha mẹ, ta có hối cũng không kịp. Để tránh cho nhiều người khỏi niềm hối hận đó, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viết tản văn Bông hồng cài áo (1962). Cảm hứng để có tản văn này bắt đầu từ một lần đi thăm thầy Thiên Ân ở Kyoto, Nhật Bản. Đang trên đường đi tới nhà sách ở khu Ginza, một cô sinh viên đến và hỏi nhỏ thầy Thiên Ân rồi cài lên ngực áo tràng của thầy Hạnh một bông cẩm chướng trắng. Hôm đó chính là Ngày của mẹ… Thiền sư nhắc nhớ chúng ta rằng, hạnh phúc không phải vấn đề cá nhân: “Mình không thể nào tìm hạnh phúc riêng của mình được. Khi người thân của mình khổ đau, mình phải làm đủ mọi cái để người đó hết khổ thì lúc đó mình mới có hạnh phúc chân thực”. Chúng ta tất nhiên không thể nào có thần thông và sự dũng mãnh của Bồ tát Mục Kiền Liên xuống địa ngục cứu mẹ, nhưng thầy Thích Nhất Hạnh khẳng định: “Một cái nhìn, một cử chỉ săn sóc, tất cả những cái đó đều có thể tạo hạnh phúc”. Cụ thể trong bài tản văn, ông gợi ý chúng ta khi vừa về nhà sau giờ học, giờ làm hãy vào phòng mẹ, ngồi xuống bên mẹ, cầm tay mẹ và nói “con thương mẹ”… để rồi: “Mẹ và em sẽ sung sướng, sẽ sống trong ý thức tình thương bất diệt. Mẹ và em đều sẽ trở thành bất diệt và ngày mai, mẹ mất, em sẽ không hối hận, đau lòng”. Một hành động thật đơn giản. Nhưng tôi nghĩ, khó mà có thể thực hành theo từng lời thiền sư dạy. Nhưng cũng không sao, ít nhất sau khi được thức tỉnh ý thức mình đang diễm phúc còn mẹ cha ở bên, chúng ta sẽ có vô vàn cách để bày tỏ tình cảm. Cũng như chúng ta đang có vô vàn điều kiện (còn mẹ cha là một trong số đó) để hạnh phúc mà vẫn không hề hay biết, từng ngày vẫn chạy theo một ảo tưởng về hạnh phúc mà cả đời chưa chắc đã đạt được. Và vì thế chúng ta cứ khăng khăng bất hạnh, cả đời. Bí quyết của thiền sư là chúng ta phải tiếp xúc với các điều kiện đó để có được hạnh phúc ngay lúc này. Phương pháp này chính là “chánh niệm”. Thầy khuyên chúng ta nắm tay mẹ là vì vậy. Mẹ chính là cội nguồn hạnh phúc, là “gốc của mọi tình cảm thương yêu”. Thiền sư viết: “Thương mẹ không phải là một vấn đề luân lý đạo đức… Thương mẹ là một vấn đề hưởng thụ”. Người ta có thể khen người có chí xuất gia là “Cát ái từ sở thân” nhưng ông khẳng định: “không tự hào chi về lời khen đó cả”. Đi tu, theo lý tưởng để phải xa mẹ được ông coi là sự thiệt thòi. “Không có sự chọn lựa nào là không khổ đau. Anh không thể bắt cá hai tay. Chỉ khổ là vì muốn làm người nên anh phải khổ đau. Tôi không hối hận vì bỏ mẹ đi tu, nhưng tôi tiếc và thương cho tôi vô phúc thiệt thòi, nên không được hưởng thụ tất cả kho tàng quý báu đó. Mỗi buổi chiều lạy Phật, tôi cầu nguyện cho mẹ. Nhưng tôi không được ăn chuối ba hương, xôi nếp một và đường mía lau”. Nhưng tôi tin rằng, một người mẹ sẽ hạnh phúc khi con mình hạnh phúc. Và mẹ của thầy Thích Nhất Hạnh chắc chắn rất hạnh phúc. NGUYỄN MẠNH HÀ Hưởng thụ tình mẹ SỔ TAY Ở Việt Nam, hiếm có món ăn nào được quảng bá mạnh mẽ, rộng rãi như phở. Những sự kiện lan tỏa giá trị phở Việt có thể kể đến Lễ hội Phở Việt Nam tại Hàn Quốc, Ngày của Phở, Ngày Phở Việt ở Mexico… Hồ sơ đề xuất phở Hà Nội là di sản văn hóa phi vật thể nêu rõ mục tiêu xây dựng bản đồ phở Hà Nội trong tương lai gần nhằm đưa ra những gợi ý, chỉ dẫn cụ thể về những cửa hàng phở ngon ở Hà Nội. Những cửa hàng phở được lựa chọn trên cơ sở khảo sát thực tế và đáp ứng các tiêu chí nhất định. Hồ sơ cũng đặt vấn đề hỗ trợ chủ thể thực hành di sản đăng ký nhãn hiệu và thương hiệu theo quy định của pháp luật. Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Đặng Hoàng Vĩnh, Giám đốc Quản lý dự án, Ban điều hành cao tốc (Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP Cần Thơ - chủ đầu tư Dự án thành phần 2 cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng) cho biết, đoạn cao tốc qua Cần Thơ cần khoảng 7 triệu m3 cát. Trong đó, An Giang đã cấp một mỏ cát khoảng 2,3 triệu m3, do thủ tục kéo dài nên tới tháng 4 vừa qua mới có chuyến cát đầu tiên về công trình. Dù vậy, lượng cát về công trình chỉ “nhỏ giọt”, nên nhiều vị trí công trình vẫn “đứng hình”. Hiện, dự án còn thiếu 4 triệu m3 cát chưa có nguồn, chủ đầu tư đang nhờ Tiền Giang tương trợ. Thiếu cát, tiến độ nhiều gói thầu mới đạt gần 5% giá trị hợp đồng. “Dự án khởi công từ tháng 6/2023, sau đó một thời gian dài không một xe cát nào về công trình. Từ khi khởi công tới tháng 3/2024, nhà thầu làm một số cầu, cào bóc đất hữu cơ và chỉ chờ cát. Phần đường chính sau khi cào bóc đất hữu cơ, không có cát san lấp, trở thành các ao tù nước đọng”, ông Vĩnh nói. Tại Dự án thành phần 4 cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (đoạn qua Sóc Trăng), Ban quản lý Dự án 2 tỉnh Sóc Trăng (chủ đầu tư) cho biết, dự kiến có 7 mỏ cát phục vụ dự án. Tuy nhiên, tới nay mới có 1 mỏ được cấp phép khai thác (từ ngày 30/6/2024), các mỏ còn lại đang hoàn thiện thủ tục, nên cát về công trường rất hạn chế. MẶT BẰNG CŨNG CHƯA THÔNG Không chỉ thiếu cát, thực tế các dự án cao tốc trên địa bàn khu vực ĐBSCL vẫn chưa hoàn thành toàn bộ giải phóng mặt bằng, điều này cũng phần nào ảnh hưởng tiến độ thi công. Tin từ Ban quản lý dự án Mỹ Thuận (Bộ GTVT, chủ đầu tư), tính đến 25/7, Dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, các địa phương bàn giao mặt bằng đạt khoảng 99%, còn lại một số vị trí vướng về nhà dân, hạ tầng điện, viễn thông… Số mặt bằng còn lại tuy không nhiều, nhưng khó, mất nhiều thời gian. Đến nay, các nhà thầu đã huy động 237 mũi thi công, hơn 870 thiết bị, 2.800 nhân lực, tổ chức thi công tăng ca, tăng kíp, sản lượng thi công đạt 35% giá trị theo hợp đồng. Đối với Dự án thành phần 4 cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (đoạn qua Sóc Trăng), chủ đầu tư thông tin, tới nay mặt bằng sạch đạt hơn 98%. Hiện còn 6 hộ dân chưa đồng ý với phương án bồi thường, hỗ trợ. Tổng hợp từ Bộ GTVT cho thấy, giai đoạn 2021-2025, khu vực ĐBSCL triển khai 5 dự án giao thông trọng điểm (gồm 4 tuyến cao tốc và 2 đoạn đường Hồ Chí Minh), tổng nhu cầu cát đắp nền khoảng 55,5 triệu m3. Tới nay, tiến độ các dự án đều không đạt do thiếu cát san lấp. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, tới nay các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Sóc Trăng đã ưu tiên toàn bộ các mỏ trên địa bàn để làm cao tốc, với tổng trữ lượng khoảng 43 triệu m3 (gồm cả 5,5 triệu m3 cát biển), vẫn còn thiếu khoảng 12 triệu m3. Dù đã cấp phép mỏ cát sông cho cao tốc, nhưng các địa phương lo ngại sạt lở, nên khống chế công suất khai thác hằng ngày, nên lượng cát về công trường vẫn chưa đáp ứng đủ cho tiến độ thi công. Điển hình, dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau mục tiêu hoàn thành cuối năm 2025, tức trong 3 tháng tới cần khoảng 70.000m3 cát/ngày, trong khi hiện chỉ đáp ứng được khoảng 50.000 - 60.000m3/ngày. (Còn nữa) Công trường Dự án thành phần 2 cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ - Sóc Trăng (qua TP Cần Thơ) nhiều đoạn thiếu cát san lấp ẢNH: NHẬT HUY Đối với Dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, Bộ GTVT thông tin, từ nay đến hết năm 2024 phải tập kết đủ đá về công trường. Tuy nhiên, trong khu vực ĐBSCL, nguồn đá chủ yếu ở An Giang, công suất khai thác cũng hạn chế. Các nhà thầu đang phải nghiên cứu tìm mỏ đá tại Kiên Giang, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa -Vũng Tàu. Do đó, dự án cao tốc đang đối mặt nguy cơ thiếu cả đá làm ảnh hưởng tiến độ công trình. Phở Việt làm say lòng nhiều du khách quốc tế
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==