8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Ba n Ngày 13/8/2024 NGÀY LỄ HƯỚNG VỀ CỘI NGUỒN Lễ Vu lan bắt nguồn từ sự tích Mục Kiền Liên cứu mẹ. Trong sự tích đó, Đức Phật dạy rằng, đến ngày 15 tháng Bảy âm lịch hãy mời các chư tăng cùng làm lễ. Ngài Mục Kiền Liên đã làm theo và giúp mẹ thoát khỏi kiếp ngạ quỷ. Từ đó, cứ mỗi mùa Vu lan, ngài Mục Kiền Liên lại thiết lễ hồi hướng cho cha mẹ, báo ân chư tăng và cầu nguyện cho các oan hồn, người mất… thoát khỏi bể khổ. Lễ Vu lan ra đời từ đó và trở thành biểu tượng cho sự báo hiếu, tri ân. Tinh thần báo hiếu mùa Vu lan ở Việt Nam không những nhắc nhớ chuyện báo hiếu cha mẹ, mà còn bao hàm ý nghĩa tìm về cội nguồn để biết ơn và báo ơn. Tư tưởng ấy phù hợp với tư duy và đạo lý uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa,… trong tâm thức người Việt. Trong mùa hiếu hạnh, con người tìm về nguồn cội, thể hiện sự hiếu kính với ông bà, tổ tiên. Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN), Trưởng ban Thông tin - Truyền thông T.Ư GHPGVN khẳng định, ba trụ cột văn hóa quan trọng nhất ở Việt Nam là gia đình, cộng đồng làng xã và quốc gia dân tộc. Đức báo ân, báo hiếu trong Phật giáo tạo lập chất keo gắn kết các trụ cột này. “Đạo hiếu từ ngàn đời nay vẫn luôn là giá trị đạo đức cao đẹp, là nền tảng cho mọi sự phát triển trong cuộc sống. Ngày lễ Vu lan không chỉ đơn thuần là lễ tôn giáo thiêng liêng, mà còn là một ngày lễ của tình người có ý nghĩa đặc biệt, hướng mỗi người trở về với cội nguồn dân tộc, trở về với đạo lý uống nước nhớ nguồn”, Hòa thượng Thích Gia Quang khẳng định. Vài năm trở lại đây, vào mùa Vu lan báo hiếu, GHPGVN kêu gọi tránh tổ chức thu tiền mua lễ mang hình thức dịch vụ tâm linh, thực hiện các nghi lễ không phù hợp với chính pháp và nghi lễ truyền thống, không đốt vàng mã. Thông bạch của GHPGVN về việc tổ chức Đại lễ Vu lan báo hiếu năm 2024 khuyến khích mọi người thực hiện các việc làm từ thiện thiết thực, cứu giúp người có hoàn cảnh khó khăn để chuyển hóa thành nghiệp thiện lành báo hiếu tổ tiên và cha mẹ. Nhiều chùa, cơ sở tự viện hạn chế, tiến tới xóa bỏ việc đốt vàng mã. Từ ngày 1/7/2024, các di tích của huyện Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) thực hiện việc “Nói không với hoạt động cúng đốt vàng mã”. Từ nhiều năm nay, BQL phủ Tây Hồ hạn chế đốt vàng mã. Mỗi khách thập phương đến phủ được khuyến khích thắp một nén nhang. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng hướng dẫn việc quản lý và tổ chức các lễ hội tín ngưỡng, tôn giáo theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn, tiết kiệm phù hợp với nếp sống văn minh, truyền thống và văn hóa, phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc. NGHĨ TỐT, SỐNG ĐẸP, ĐI VÀO CHIỀU SÂU Theo quan niệm dân gian về Rằm tháng Bảy và xá tội vong nhân, nhiều gia đình chọn cách mua nhà lầu, xe hơi, tiền vàng âm phủ để đốt “gửi” cho những người đã khuất, xem đó như một cách thể hiện lòng hiếu thảo. Không ít gia đình đầu tư hàng chục triệu đồng mua sắm lễ vật, bày cỗ rình rang để cầu cúng. Điều này đi ngược lại với giáo lý, tinh thần Phật giáo. Thực tế, giá trị và tinh thần của Vu lan báo hiếu không nằm ở mâm cao cỗ đầy, đốt nhiều tiền vàng. PGS.TS Phạm Ngọc Trung, nguyên Trưởng khoa Văn hóa và Phát triển (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) khẳng định, Đảng và Nhà nước tôn trọng tự do tín ngưỡng nhưng khuyến khích người dân tiết kiệm, thực hiện nếp sống văn minh hiện Tinh thần đạo hiếu lễ Vu lan ngày càng được lan tỏa. Không chỉ trong phạm vi một cá nhân, gia đình, nhiều nhóm, tổ chức xã hội cũng lan tỏa và cùng nhau thực hiện hành động tri ân. Nếu không có tâm thiện, việc thiện thì mâm cao cỗ đầy hay đốt tiền vàng nhiều đến đâu cũng vô ích. Lễ Vu lan trùng với Rằm tháng Bảy và quan niệm về xá tội vong nhân Mâm cúng phô trương, đốt nhiều vàng mã không đúng với tinh thần Phật giáo (Ảnh minh họa) ẢNH: DUY PHẠM Vu lan không sa đà cầu cúng, đốt TĂNG CẢ VỀ SỐ LƯỢNG VÀ ĐỘ NGHIÊM TRỌNG Bà Lê Thị Năm (70 tuổi, ngụ phường Long Hòa, quận Bình Thủy, Cần Thơ) vẫn nhớ như in việc phân nửa căn nhà đang ở bị nước sông nuốt trọn vào một sáng cuối tháng 5 vừa qua. “Từ năm ngoái gia đình đã thấy nứt đất, nứt tường nên gia cố bờ sông, nhưng vết nứt lớn dần rồi bờ sông lở. Vừa sáng ra tôi nghe tường nhà rắc rắc, nền nhà có nhiều vết nứt kéo dài, tôi hô cả nhà vùng chạy ra đường. Chưa đầy nửa tiếng đồng hồ, phòng bếp rồi công trình phía sau cùng nhiều tài sản bị lôi hết xuống sông”, bà Năm nhớ lại. Căn nhà của gia đình bà Năm là 1 trong 10 hộ có nhà bị sông Bình Thủy cuốn trôi vào sáng 31/5. Sau đó 1 tháng, tới lượt bờ sông Bến Bạ và sông Bùng Binh đoạn qua quận Cái Răng (Cần Thơ) cũng sạt lở. Các vị trí sạt lở lấn sâu vào mặt đường làm chia cắt giao thông. Các hộ dân tại vị trí sạt lở phải nhường đất làm đường tạm cho người dân trong khu vực đi lại, chờ chính quyền đầu tư kè và làm lại đường. Ông Trần Vũ Hùng, Trưởng Phòng Kinh tế quận Cái Răng liệt kê, từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn quận có 4 điểm sạt lở bờ sông. Trước mắt, địa phương vận động người dân di dời tài sản khỏi khu vực nguy cơ sạt lở cao, gia cố tạm bằng cọc tre, chờ bố trí ngân sách làm bờ kè kiên cố. Số liệu của UBND TP. Cần Thơ cho thấy, trong năm 2023, địa phương xảy ra 41 vụ sạt lở bờ sông, với tổng chiều dài sạt lở hơn 2,4km, làm bị thương 2 người, ảnh hưởng 29 căn nhà. Mới nhất, ngày 29/7, UBND tỉnh Vĩnh Long quyết định công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ kênh La Ghì (xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn). Bờ kênh này bắt đầu sạt lở rạng sáng 19/7, làm hỏng 25m bờ kè bê-tông, ăn sâu vào bờ 4-5m, hư hỏng một phần đường giao thông, và nguy cơ cao lở thêm 195m bờ, ảnh hưởng 15 hộ dân. Tại huyện Trà Ôn, tính từ cuối năm 2023 đến nay có 71 đoạn bờ bao sạt lở, tổng chiều dài gần 1,6km. Trước đó, trong tháng 6, UBND tỉnh Vĩnh Long cũng công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ sông Măng Thít (qua huyện Vũng Liêm), vị trí sạt lở dài hơn 260m, ảnh hưởng tới 13 hộ dân, trong đó có 2 căn nhà bị kéo sập hoàn toàn. Trước đó ít ngày, ngày 26/7, tỉnh Trà Vinh cũng công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ sông Hậu qua xã Ninh Thới và Hòa Tân (huyện Cầu Kè), uy hiếp tuyến đường mới đầu tư năm 2021. Từ khi tuyến đường ven sông Hậu này đưa vào sử dụng tới nay đã xảy ra 15 điểm sạt lở, trong đó có 3 điểm sạt lở nghiêm trọng ăn sâu vào bờ 5-10m, sát móng đường, và nguy cơ còn sạt lở thêm. Tại Hậu Giang, Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh cho biết, từ đầu năm 2024 đến nay, toàn tỉnh xảy ra 22 điểm sạt lở dài 610m, làm mất gần 3.000m2 đất, ước thiệt hại hơn 3 tỷ đồng. Còn năm 2023, toàn tỉnh xảy ra 63 vụ sạt lở với tổng chiều dài hơn 1,5km, thiệt hại hơn 5,6 tỷ đồng. Hậu Sạt lở nghiêm trọng tại Cầu Kè, Trà Vinh Từ đầu năm đến nay, tình hình sạt lở tại các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tiếp tục diễn biến phức tạp, ngày càng trái quy luật tự nhiên. Nhiều đất đai, nhà cửa, công trình, đường giao thông… bị dòng nước cuốn trôi, hoặc đặt trong tình trạng báo động khẩn cấp... nNHÓM PV ĐBSCL KÝ SỰ QUAY CUỒNG TRONG CƠN KHÁT CÁT Bài 2: Sạt lở bủa vây
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==