XÃ HỘI 15 n Thứ Bảy n Ngày 3/8/2024 CHUYỆN HÔM NAY khi thì không thể mua bán một cách bình thường, dù túi sẵn tiền hay vàng. Trạng thái nóng lạnh thất thường của thị trường vàng phản ánh rõ sự lúng túng của các nhà quản lý. Đầu tiên, đó là việc để cho nhịp thị trường vàng trong nước lệch xa với so với thị trường vàng thế giới, khiến giá vàng trong nước luôn lạc hậu, không tiệm cận được giá thế giới. Việc độc quyền về nguồn cung dẫn đến khan hiếm vàng nguyên liệu cũng góp phần đẩy giá vàng trong nước lên cao. Đấu thầu vàng miếng (SJC), mua bán vàng online và một loạt các giải pháp khác được đưa ra gần đây phần nào giúp đưa giá vàng trong nước tiệm cận với thị trường thế giới. Song, không vì thế mà nhà đầu tư vàng cảm thấy yên tâm, nhất là khi người đầu tư vàng tại TPHCM được đặt trong tình trạng theo dõi, kiểm soát chặt chẽ của cơ quan quản lý. Việc làm này, được lý giải rằng nhằm làm cho thị trường vàng lành mạnh, công khai, minh bạch và qua đó bảo vệ quyền lợi người dân. Và, những đơn vị, cá nhân liên quan phải có trách nhiệm tham gia vào việc đảm bảo sự lành mạnh, minh bạch của thị trường vàng. Điều đó không sai, nhưng chưa đủ thuyết phục, vì rằng mọi doanh nghiệp, người dân đều phải tuân thủ các quy định pháp luật trong hoạt động kinh doanh sản phẩm, dịch vụ, kể cả vàng. Do đó, giải thích kiểu gì thì việc tăng thêm “vòng kim cô” đó cũng tạo nên tâm lý không thoải mái cho nhà đầu tư, kinh doanh vàng. Không những thế, người có vàng miếng SJC hiện cũng không thể bán ra thị trường, kể cả bán cho chính Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn (SJC) - đơn vị phát hành vàng thương hiệu SJC theo chỉ định của nhà nước, chỉ bởi lý do rất khó hiểu: Vàng “một chữ”. Chưa gỡ được trở ngại này, nhà đầu tư vàng đã vấp phải những trở ngại khác, nên rất khó có được niềm tin vào thị trường. Phải chăng chính sách độc quyền nhà nước (với vàng miếng thương hiệu SJC) bao lâu nay đã hoặc đang bị biến tướng, chuyển sang độc quyền doanh nghiệp, từ đó dẫn đến sự thao túng thị trường của doanh nghiệp này? Trong trường hợp từ chối mua vàng “một chữ” nêu trên, có thể thấy hai vấn đề đáng để suy nghĩ. Nếu độc quyền nhà nước, SJC (với vai trò sản xuất và cung cấp vàng miếng SJC cho nhà nước) sẽ phải thu mua lại vàng cho chính mình sản xuất và cung cấp mà không nại bất cứ lý do gì, đừng nói đến lý do rất khôi hài. Ngược lại, khi độc quyền doanh nghiệp, SJC sẵn sàng từ chối mua lại sản phẩm mang thương hiệu của mình khi cảm thấy bất lợi và đẩy khó khăn về phía người dânnhà đầu tư. Vấn đề ở đây là cần làm rõ, đồng thời tách bạch vai trò của Nhà nước trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước và vai trò doanh nghiệp trong việc cung ứng sản phẩm cho thị trường vàng, điều mà bao lâu nay vẫn còn mập mờ, lẫn lộn. Chỉ khi minh bạch được điều đó, người dân mới thoát được cảnh điên đảo khi thị trường vàng đảo điên. Đ.D Đảo điên với vàng TIP THEO TRANG 1 MUỐN BÁN PHẢI CHỊU THIỆT NẶNG Vì cần tiền thang thuốc chữa bệnh, bà Thu Trang (70 tuổi) đưa cho con gái một lượng vàng SJC đã mua từ nhiều năm trước đến bán tại Cty SJC. Tuy nhiên, nhân viên từ chối thu mua vì miếng vàng chỉ có một chữ trước dãy số sê-ri. Theo nhân viên này, mẫu vàng mới hiện nay phải có hai chữ, còn mẫu cũ này Cty thu lại cũng không thể bán lại cho tiệm vàng. Bày tỏ sự bất ngờ, bà Trang cho biết chưa bao giờ nghe nói vàng có mẫu cũ hay mẫu mới, cũng không phân biệt được thế nào là mới hay cũ. “Trước tôi có cho người thân mượn vàng, bây giờ họ trả lại vàng. Cũng đều là vàng miếng SJC như nhau, đâu biết cái nào là mẫu cũ hay mới. Thỉnh thoảng tôi cũng có bán vài lượng vàng khi cần thiết, tiệm vàng cũng thu mua dù có chê cũ và trừ vài trăm nghìn đồng, nhưng chưa bao giờ bị từ chối không thu vào” - bà Trang nói. Có hơn 20 lượng vàng SJC mua tích cóp từ hơn 20 năm trước, nay cần tiền mua nhà cho con gái lấy chồng nên bà Hoàng Mai (65 tuổi, ngụ quận Bình Tân) mang đến tiệm vàng bán lại. Sau khi kiểm tra cẩn thận từng miếng vàng, nhân viên cho biết vàng bị móp, bong tróc lớp vỉ nhựa, vàng cũ vì chỉ có một chữ trước dãy số sê-ri rồi từ chối không mua khiến bà Mai muốn… chết đứng. Theo tiệm vàng này, hiện Cty SJC cũng từ chối mua vàng móp, vàng một chữ số nên các tiệm vàng cũng không dám mua lại từ khách hàng. “Trước đây chúng tôi vẫn mua vàng cũ rồi mang đến Cty SJC đổi lại, nhưng hiện họ không mua thì mình cũng không dám mua lại của khách” - chủ tiệm nói. Khi bà Mai mang số vàng này đến một tiệm khác và cũng chê với lý do tương tự, nhưng chủ tiệm này “bỏ nhỏ”, nếu chịu giá thấp hơn 2 triệu đồng/lượng theo thời giá thì sẽ thu vào. “Vàng cũ” là vàng miếng SJC một chữ cái là sản phẩm có một ký tự chữ trước dãy số sê-ri, do Cty SJC đã sản xuất giai đoạn từ năm 1992 đến năm 1996. Còn những miếng vàng SJC sau này có hai chữ cái trước dãy số sê-ri. Việc đóng một chữ cái hay hai chữ cái trước dãy số sê-ri chỉ là để xác định thứ tự từng đợt sản xuất gia công, hết đợt này sẽ chuyển sang đợt khác. Theo Luật, Cty SJC phải chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm này. Vàng SJC một chữ cái và vàng hai chữ cái cũng đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Cty SJC khẳng định là có chất lượng như nhau, đều được lưu thông bình thường. THU MUA CŨNG PHẢI CHỜ? Việc Cty SJC ngừng thu mua loại vàng miếng một chữ cái này không phải lần đầu. Điều này từng xảy ra vào những năm 2012, 2015, 2016. Lúc đó, Cty SJC ngưng thu mua các loại vàng này khi hạn mức gia công vàng đã hết và với lượng tồn kho vàng một chữ cũng như vàng móp méo lớn. Sau đó, khi được NHNN cấp quota (hạn mức) gia công vàng móp méo, Cty SJC đã mua trở lại. Theo tìm hiểu của PV, thông thường với các loại vàng miếng SJC “một chữ” hay vàng bị móp méo khi Cty SJC mua lại trên thị trường với khối lượng khoảng 1.000 lượng, sẽ xin NHNN gia công lại. Nhưng từ 2 tuần trở lại đây, Cty này đã dừng thu mua vì lượng tồn kho đã lên khá cao nhưng chưa biết khi nào mới được phép gia công. Theo Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng có quy định “Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng”. Do đó, từ sau Nghị định 24, Nhà nước thông qua Ngân hàng Nhà nước độc quyền sản xuất, xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu… không có tổ chức, cá nhân nào được sản xuất vàng miếng, kể cả công ty SJC. Trên thực tế, lượng vàng gia công qua các năm khá lớn, chẳng hạn trong năm 2014, Cty SJC đã được NHNN cấp phép gia hạn mức gia công vàng miếng loại một chữ trong số sê-ri và vàng móp méo 50.000 lượng vàng; năm 2015 là 65.000 lượng; năm 2016, SJC xin phép gia công 60.000 lượng… Tới thời điểm hiện tại do NHNN chưa cấp quota nên Cty SJC vẫn phải chờ. Trả lời PV Tiền Phong, đại diện Cty TNHH MTV Vàng bạc Đá quý Sài Gòn - SJC cho biết: “Hiện Cty đang chờ đợi NHNN cấp phép cho gia công trở lại số vàng móp méo, vàng “một chữ”. Khi Cty SJC được cấp phép gia công lại thì sẽ mua bán bình thường”. Chiều 2/8, trao đổi với PV Tiền Phong, TS Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng, theo quy luật thị trường, Cty SJC có mua vàng lại hay không tùy thuộc vào quyết định của họ. Thông thường, những nhà sản xuất sẽ mua lại vàng do mình làm ra bởi biết được chất lượng vàng, nhưng giá sẽ khác nhau tùy theo từng thời điểm. Tuy nhiên, thời điểm này SJC chưa thể gia công vàng miếng, có thể do lượng vàng trong kho đã nhiều nên quyết định không thu mua. “Việc Cty SJC không mua lại vàng lúc này sẽ làm cho thị trường càng đóng băng, trầm lắng hơn” - ông Hiếu nói. Cũng theo ông Hiếu, trong trường hợp này, người bán và người mua phải có sự thỏa thuận nào đó, thỏa thuận về mặt giá cả là một giải pháp. Cty SJC vẫn mua vào nhưng mua với mức giá mà hai bên thỏa thuận với nhau. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, trong trường hợp bán vàng cho Cty SJC và Cty từ chối mua, người dân vẫn có thể bán vàng cho các cửa hàng kinh doanh vàng dưới dạng nguyên liệu, có thể sẽ phải chịu thiệt vài triệu đồng/ lượng so với bán vàng cho SJC theo giá niêm yết. Nhưng như vậy rất thiệt thòi cho người dân, vì khi mua vàng miếng SJC là người dân mua cả thương hiệu SJC nhưng lại phải bán dưới dạng vàng nguyên liệu. Quyền lợi của người nắm giữ vàng miếng SJC không được đảm bảo, bị phân biệt đối xử. Ngay cả Cty SJC còn không mua, nếu đem bán cho các đơn vị khác, đương nhiên người bán sẽ bị ép giá. UYÊN PHƯƠNG SJC ngừng mua vàng miếng “một chữ” ẢNH: U.P Ai bảo vệ quyền lợi người mua? Ép giá, thậm chí không thu mua lại vàng “một chữ” SJC... là thực tế đang diễn ra khiến cho nhà đầu tư đứng ngồi không yên và không khỏi bức xúc. Đại diện Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đề xuất, phía NHNN cần sớm có giải pháp đưa cơ chế linh hoạt, thuận lợi hơn trong việc cấp hạn mức cho Cty SJC gia công lại vàng móp méo, vàng một chữ để tránh thiệt thòi cho người dân. Về phía người dân, nếu không thật sự có nhu cầu thì tạm thời khoan hãy bán vàng trong giai đoạn này. VÀNG “MỘT CHỮ” SJC NGỪNG THU MUA:
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==