Möåt trong nhûäng cêy buát lûâng danh cuöëi cuâng cuãa khoáa mô thuêåt khaáng chiïën do danh hoåa Tö Ngoåc Vên àaâo taåo vûâa tûâ biïåt chuáng ta. Hoåa sô Mai Long 1930-2024. Hoåa sô Mai Long àûúåc sinh ra vaâ lúán lïn taåi Haãi Phoâng trong möåt gia àònh nhaâ Nho ngheâo. Cuå Mai Vùn Uyïín thên sinh hoåa sô Mai Long laâ möåt nhaâ Nho coá hoåc vêën nhûng cuå daânh hïët têm huyïët cho viïåc nghiïn cûáu Àöng y maâ khöng theo con àûúâng khoa baãng nhû caác nhaâ Nho àûúng thúâi. Mai Long hoåc hïët bêåc tiïíu hoåc taåi Haãi Phoâng vaâ àaä bùæt àêìu con àûúâng höåi hoåa cuãa mònh tûâ núi êëy bùçng nhûäng bûác veä cho baån beâ cuâng lúáp xem. Baån beâ ngay tûâ ngaây êëy àaä goåi öng laâ Mai Long hoåa sô. Khaáng chiïën buâng nöí, öng theo gia àònh vïì laåi quï hûúng mònh úã huyïån Xuên Trûúâng tónh Nam Àõnh. Duâ khöng úã quï lêu nhûng êën tûúång vïì vuâng quï chuâa Cöí Lïî vêîn theo öng suöët caã cuöåc àúâi. Trong nhûäng cêu chuyïån vúái baån beâ, con chaáu, öng vêîn thûúâng nhùæc àïën vuâng àêët êëy vúái möåt têëm loâng thiïët tha thûúng caãm. ÚÃ laåi quï nhaâ khöng lêu, öng theo chên caác bêåc àaân anh Trêìn Dêìn, Vuä Hoaâng Àõch, Vuä Khiïu tòm lïn chiïën khu Viïåt Bùæc tham gia khaáng chiïën. Nùm 1950 trong chiïën khu àaä thaânh lêåp laåi trûúâng mô thuêåt do chñnh thêìy Tö Ngoåc Vên laâm hiïåu trûúãng. Mai Long àûúåc àñch thên Töíng giaám àöëc Nha thöng tin Viïåt Nam Trêìn Vùn Giaâu cûã ài hoåc khoáa khaáng chiïën àêìu tiïn êëy. Khoáa mô thuêåt khaáng chiïën coá gêìn àuã mùåt caác hoåa sô bêåc thêìy tûâng töët nghiïåp Trûúâng Cao àùèng Mô thuêåt Àöng Dûúng. Tûâ caác öng Trêìn Vùn Cêín, Nguyïîn Khang, Nguyïîn Vùn Tyå cho àïën Nguyïîn Sô Ngoåc, Nguyïîn Saáng… Caác öng àûúåc hoåc têåp vaâ reân luyïån tay nghïì trong hoaân caãnh khaáng chiïën hïët sûác eo heåp vïì tiïìn baåc vaâ nhûäng vêåt liïåu phuå trúå. Tuy nhiïn, lúáp hoåc àûúåc töí chûác trong bêìu khöng khñ êëm cuáng nhû möåt gia àònh. Tûå chùm lo vun veán vaâ reân luyïån. Öng Mai Long kïí laåi, àaä coá luác lúáp hoåc caån hïët nguöìn kinh phñ, baâ vúå thêìy Tö Ngoåc Vên phaãi mang baán hïët söë nûä trang mònh mang theo àïí trang traãi. Traã i hïë t chñn nùm khaá ng chiïë n àöì ng cam cöå ng khöí vúá i caá c àöì ng chñ cuã a mònh, hoâ a bònh lêå p laå i, öng coá khaá t khao àûúå c hoå c tiïë p tuå c lïn àaå i hoå c úã Haâ Nöå i. Luá c naâ y öng àaä bùæ t àêì u coá nhûä ng saá ng taá c àaá ng chuá yá úã nhûä ng cuöå c triïí n laä m trong nûúá c. Tuy nhiïn, con ngûúâ i vaâ caã nh vêå t miïì n nuá i vêî n laâ àiïì u aá m aã nh theo öng suöë t tûâ cuöå c khaá ng chiïë n chñn nùm. Öng laå i möå t lêì n nûä a khùn goá i lïn cöng taá c trïn vuâ ng Têy Bùæ c. Vaâ chñnh khoaã ng thúâ i gian naâ y àaä giuá p tïn tuöí i cuã a öng trúã nïn quen thuöå c vúá i caá c saá ng taá c vïì vuâ ng cao. Nhûä ng saá ng taá c cuã a hoå a sô Mai Long cho àïë n cuöë i àúâ i cuä ng hiïë m khi ài ra khoã i maã nh àêë t sûúng khoá i bònh yïn cuã a vuâ ng nuá i phña Bùæ c. Öng choå n chêë t liïå u luå a huyïì n aã o laâ coá lñ do nhû vêå y. ÚÃ chêë t liïå u naâ y, öng xûá ng àaá ng laâ möå t bêå c thêì y coá rêë t nhiïì u tòm toâ i kô thuêå t coá thïí trúã thaâ nh möå t giaá o khoa thû cho nhiïì u thïë hïå hoå a sô quan têm. Dô nhiïn, laâ ngûúâ i saá ng taå o, öng cuä ng tûâ ng thûã sûá c mònh qua caá c chêë t liïå u khaá c nhû sún dêì u, pastel, sún maâ i vaâ àùå c biïå t laâ àöì hoå a saá ch baá o. ÚÃ nhûä ng chêë t liïå u naâ y öng cuä ng àaä coá nhûä ng thaâ nh cöng àaá ng kïí . Trúã vïì Haâ Nöåi vaâo nhûäng nùm 60’ thïë kó trûúác, öng vaâ caác àöìng nghiïåp taåo dûång nïn nïìn moáng cuãa xûúãng phim hoaåt hònh Viïåt Nam. Cuâng vúái nhûäng böå phim hoaåt hònh nöíi tiïëng nhû Têëm Caám, Sún Tinh, Thuãy Tinh… öng coân laâ cöång taác viïn rêët thên thiïët cuãa Nhaâ xuêët baãn Kim Àöìng. Àaä coá rêët nhiïìu àêìu saách tranh truyïån thiïëu nhi do öng saáng taác coân in àêåm trong têm trñ lúáp treã ngaây êëy cho àïën têån bêy giúâ. (Lúáp treã ngaây êëy giúâ cuäng baãy mûúi caã röìi). Ngoån buát cuãa hoåa sô Mai Long hûúáng ngûúâi xem àïën sûå bònh yïn suöët hún nûãa thïë kó qua. Trong nhûäng taác phêím cuãa öng rêët hiïëm khi thêëy sûå öìn aâo, gay gùæt. Kïí caã thúâi chöëng Myä öng veä tranh cöí àöång cuäng laâ nhûäng hònh aãnh con ngûúâi sûå vêåt tûúi maát nheå nhaâng gúåi caãm. Thïë nhûng vúái riïng öng, ta coá thïí nhêån thêëy rêët roä raâng möåt phêím chêët vö cuâng quyïët liïåt. Àoá laâ phêím chêët hûúáng àïën sûå bònh yïn. Tûâ laân khoái moãng lú àaäng trïn nhûäng noác nhaâ saân cho àïën haâng tre tú toác saáng bûâng bïn daáng nuái trêìm ngêm. Tûâ daáng hònh maãnh mai ngûúâi thiïëu nûä dên töåc thiïíu söë cho àïën nhûäng chên dung àùåc taã nhên vêåt coá thêåt, têët caã toaát lïn sûå bònh yïn àïën laå kò. Öng àaä biïën nhûäng khoaãnh khùæc àúâi thûúâng thoaáng qua trúã thaânh àõnh lûúång thúâi gian bêët têån. Phaãi coá möåt àúâi söëng àuã gian lao vaâ cêìn cuâ àïën mûác naâo thò ngûúâi nghïå sô múái coá thïí cöëng hiïën cho àúâi nhûäng taác phêím nhû vêåy. Àöìng nghiïåp cuãa öng vaâ lúáp chaáu con coân nhúá maäi têëm gûúng têån tuåy suöët àúâi cuãa öng cho nghïå thuêåt. Cho àïën nhûäng thaáng nùm cuöëi cuâng cuãa tuöíi 90 öng vêîn àïìu àùån mï say vúái cöng viïåc saáng taåo. Öng chêëp nhêån caái múái, nghiïìn ngêîm saáng taåo bùçng tû duy cuãa mònh vaâ àaä coá nhûäng thaânh cöng nhêët àõnh. Nhûng öng cuäng nhanh choáng nhêån ra caái taång cuãa mònh phuâ húåp nhêët vúái ngön ngûä cuãa chêët liïåu luåa. Chñnh vò thïë, öng coá thïí saáng taác àïën hïët àúâi trïn chêët liïåu êëy. Àoá laâ baâi hoåc cho bêët cûá ai coá loâng àam mï böå mön nghïå thuêåt naây. n Haâ Nöåi 7/2024 [ ÀÖ Î PHÊNË ] Mai Long - Ngonå butá bònh yïn Cêyë luaá ú ã Khia Hoonå g, mauâ nûúcá trïn luaå , 57x78cm, 1962, Mai Long Hoaå sô Mai Long Phu å nû ä Dao - Mauâ nûúcá trïn luaå , 100x80cm, 1990, Mai Long Vùn hoáa - Vùn nghïå Chuã nhêåt 28/7/2024 10 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ Lùng kñnh Khoe têtå xêuë ? Nhiïìu yá kiïën cho rùçng, MV “Haäy dûâng laåi ài em” cuãa Duy Maånh tuy khöng nhùæc àïën Tuêën Hûng nhûng chuã trûúng nhùæm vaâo Tuêën Hûng. “Haäy dûâng laåi ài em” liïn tuåc nhùæc àïën taáo taâu trong khi Tuêën Hûng múái tung MV “Quaã taáo vaâng” gêy tranh caäi. Khöng lêu sau khi Duy Maånh tung MV, trïn trang caá nhên Tuêën Hûng àaä àùng möåt “bûác têm thû”. Tuy anh khöng nhùæc àïën taác giaã “Kiïëp àoã àen” nhûng nhiïìu ngûúâi laåi cho rùçng àêy laâ phaãn ûáng cuãa Tuêën Hûng vúái chuã nhên cuãa MV “Haäy dûâng laåi ài em”. Nam ca sô múã àêìu “têm thû” bùçng lúâi daåy cuãa meå: “Con nhiïìu thoái hû têåt xêëu lùæm Hûng aå. Cöë maâ sûãa cho nïn Ngûúâi nghe chûa?”. Tuêën Hûng thuá nhêån: “Em àêy vöën dô khöng hoaân haão vaâ trong saåch nïn múái àang cöë sûãa àêy…”. Àïën àêy, gioång ca “Quaã taáo vaâng” buöng lúâi traách: “Em khöng súå ngûúâi biïët em coá têåt xêëu maâ khöng chõu sûãa, em súå nhêët caái loaåi biïët ngûúâi ta xêëu maâ vêîn cûá buâ lu buâ loa cho laâng xoám biïët… “Noá xêëu xñ lùæm”. Búãi vêåy, gaâo lïn noái xêëu caái thùçng noá àaä xêëu sùén cho caã laâng xoám biïët àïí laâm gò?...”. Möåt söë taâi khoaãn hoãi thùèng nam ca sô: “Anh àang noái kheáo Duy Maånh?”; “Nhùæc kheáo quaã taáo taâu?”… Saãn phêím cuãa Duy Maånh coá chêm ngoâi cho traâo lûu saáng taác ca khuác àïí “àaá xoaáy” àöìng nghiïåp? Trûúác àêy Sún Tuâng M-TP tûâng phaãi thu höìi MV “Khöng phaãi daång vûâa àêu” vò bõ cho laâ “àaá xeáo” hai nhaåc sô nöíi tiïëng, Phoá Àûác Phûúng vaâ Dûúng Khùæc Linh, khi trong MV coá taåo hònh hai nhên vêåt àûúåc cho laâ “copy” ngoaåi hònh cuãa hai nhaåc sô tïn tuöíi. ÚÃ chiïìu ngûúåc laåi, Tuêën Hûng nïn laâm gò àïí baão vïå hònh aãnh cuãa mònh trûúác MV bõ cho laâ nhùæm vaâo anh? Caách tung “têm thû” thûâa nhêån mònh lùæm têåt xêëu, khöng trong saåch chó gêy taác duång ngûúåc. Trong “Haäy dûâng laåi ài em” Duy Maånh töë nhiïìu têåt xêëu cuãa “thùçng em trai” tûâng súã hûäu ngoaåi hònh saáng suãa, gioång haát nhû cheâo beão: Cúâ baåc, caá cûúåc boáng àaá, “àaá gaâ”… Chùèng leä Tuêën Hûng xêëu cúä àoá? Gêìn àêy, rapper, ca sô Jennie (Haân Quöëc) chó vò löå hònh aãnh huát thuöëc laá àiïån tûã vaâ phaã khoái vaâo nhên viïn maâ thaânh öìn aâo nguy cú huyã hoaåi hònh aãnh vaâ danh tiïëng. Cö àaä phaãi lïn tiïëng xin löîi. Möåt ca sô Viïåt ngang nhiïn tûå nhêån lùæm têåt xêëu vaâ khöng trong saåch laåi vêîn goáp mùåt trong chûúng trònh “Anh trai vûúåt ngaân chöng gai” àang “hot”, coá coi thûúâng khaán giaã khöng? n [ MIU MIU ]
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==