liệt sĩ Trần Minh Tiến, do bà gửi tặng khi chia tay người yêu. “Liệt sĩ linh thiêng đã về với tôi, tôi thực sự xúc động…”, bà Liên phản hồi bài viết của anh Lâm Hồng Tiên. Hằng năm, gia đình bà Lưu Liên đều vào nghĩa trang Đường 9 (Quảng Trị) để thắp hương tưởng nhớ liệt sĩ Trần Minh Tiến. Bất cứ công việc trọng đại hay dự định gì của gia đình, các con bà Liên cũng dâng hương “xin ý kiến” liệt sĩ Trần Minh Tiến, như một người thân trong gia đình. CÁI KẾT ĐẸP CHO NHỮNG LÁ THƯ CHIẾN TRƯỜNG Cuốn sách Trở về trong giấc mơ tái bản năm 2024. Những người biên soạn cung cấp thêm cho độc giả nội dung đầy đủ 109 bức thư của liệt sĩ Trần Minh Tiến gửi cho người yêu Lưu Liên, qua hình thức quét mã QR. “Vượt lên trên những cảm xúc riêng tư của tình yêu đôi lứa, cuốn sách khơi nguồn cảm hứng giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về cuộc kháng chiến trường kỳ, nhiều hi sinh, mất mát nhưng rất đỗi tự hào của dân tộc cũng như hoài bão, khát vọng cống hiến cho đất nước của thế hệ cha anh, để vững vàng bước tiếp trên chặng đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay”, đại diện NXB Chính trị quốc gia Sự thật nói. Anh Trần Minh Tiến ghi chép rất nhiều trong khoảng thời gian mới nhập ngũ và nhất là giai đoạn hành quân đi B. “Thời gian ghi nhật ký chỉ gói gọn trong khoảng hơn một năm và những nhân chứng, sự kiện trong đó đã diễn ra cách đây hơn nửa thế kỷ. Tuy nhiên, đó là những trang ghi chép hết sức chân thực và vô cùng quý báu của Trần Minh Tiến”, nhà văn Đặng Vương Hưng nói. Qua những trang viết của chàng lính trẻ Trần Minh Tiến, bạn đọc sẽ hiểu được những đơn vị bộ đội chủ lực miền Bắc đã tập luyện gian nan, vất vả như thế nào để chuẩn bị cho cuộc hành quân, vượt Trường Sơn vào miền Nam chiến đấu. Từng dòng nhật ký của liệt sĩ Trần Minh Tiến là minh chứng cho những ngày gian khó: “Đánh xong trận phục kích giả tưởng, người mình trở nên tàn tệ quá. Áo quần lem luốc bùn lầy, súng đầy bụi đất, giày thì một chiếc còn, một chiếc mất, mặt mũi hốc hác tái ngắt, đôi mắt cứng đờ, râu ria tua tủa trông thật gớm”… Không chỉ ghi chép về chuyện tập luyện gian nan vất vả, mà Trần Minh Tiến luôn coi những trang sổ tay ghi chép của mình là nơi để bộc bạch tâm tư, tình cảm sâu kín nhất trong lòng. Cuốn sổ nhỏ đã trở thành một người bạn tâm tình, chia sẻ với anh những nỗi niềm, tâm tư, giúp anh thêm nghị lực, sức mạnh và niềm tin để vượt lên khó khăn. Nhà văn Đặng Vương Hưng tâm sự, có một thời, người ta tưởng rằng tâm tư anh bộ đội trong những năm tháng kháng chiến lúc nào cũng hừng hực khí thế chiến đấu, lúc nào cũng lạc quan phơi phới, lúc nào cũng háo hức ra trận, chỉ chờ một câu hô “Xung phong!” là tất cả đều xông lên giết giặc lập công... Nhưng ra trận, nghĩa là vào chỗ sinh tử, không ai là không suy nghĩ. Chỉ khi ngồi trước cây bút, trang giấy để viết thư cho người thân thiết, hoặc ghi nhật ký... người lính mới có điều kiện nói thật những buồn vui của mình. Trong nhật ký ngày 23/1/1967 của anh Trần Minh Tiến có đoạn: “Nhìn bề ngoài ai cũng tưởng mình vô tư lắm vì lúc nào cũng hát cũng cười. Khi cười, mình cũng thấy đời thêm nhiều nhựa sống. Nhưng mỗi tiếng cười đều chứa đựng một điều suy nghĩ sâu xa, cười để cho ta đỡ chán đời, cười để đỡ suy nghĩ miên man, cười để chế giễu một kẻ hèn hạ trong cuộc sống…”. Chàng trai ngoài đôi mươi cũng tự nhủ không bao giờ để mình rơi vào sự bi quan, chán nản. Giữa tháng 3/1968, đơn vị của anh chính thức nhận lệnh đi B. Đây là thời điểm ác liệt của chiến trường miền Nam. Ngày 31/5/1968, anh Trần Minh Tiến hi sinh tại Quảng Trị. Trận đánh ác liệt khiến gần 1/4 chiến sĩ của đơn vị anh không thể trở về. Chủ nhân cuốn nhật ký chiến trường đã đi xa, nhưng cuốn sách Trở về trong giấc mơ phần nào gói ghém những tâm tư, tình cảm, suy nghĩ sâu sắc đầy yêu thương và trách nhiệm của liệt sĩ Trần Minh Tiến. Đó là trách nhiệm với người yêu, với cuộc đời, với Tổ quốc của người lính trẻ. Hàng chục nghìn trang nhật ký từ chiến trường trải qua hành trình ly kỳ, nhiều tư liệu quý đã trở về với gia đình và quê hương. Trong các tác phẩm thuộc tủ sách Mãi mãi tuổi hai mươi, bên cạnh những cuốn nhật ký, ghi chép chiến trường của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, Nguyễn Văn Thạc, Hoàng Thượng Lân, nay có thêm một cuốn nhật ký lay động của liệt sĩ Trần Minh Tiến. Hành trình của những người đọc tài liệu di sản chiến tranh, kết nối các thân nhân chắc chắn chưa dừng lại. Họ tiếp tục cần mẫn nối dài hành trình nâng niu những tư liệu, kỷ vật vô giá từ chiến trường. NGUYÊN KHÁNH-NGỌC ÁNH 9 n Thứ Năm n Ngày 25/7/2024 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ chủ được cảm xúc, nổi nóng với đội ngũ nhân viên. “Những lúc như vậy, chúng tôi luôn cố gắng bình tĩnh, nhẫn nại, làm tốt công tác chuyên môn, chăm sóc cho các cô chú thật chu đáo. Bởi hơn ai hết, chúng tôi thấu hiểu, đồng cảm với những nỗi đau mà các cô chú đang phải trải qua và yêu thương họ từ tận đáy lòng”, bác sĩ Ngô Huy Phô bộc bạch. Bước vào phòng bác sĩ Phô, chúng tôi mới thấy hết được sự vất vả của đội ngũ nhân viên y tế ở đây. Căn phòng của anh được chia làm đôi. Phía trước là chiếc giường ngủ và bàn làm việc cũ kỹ. Phía sau là bếp và khu vệ sinh. Bác sĩ Phô cho biết, nhà anh cách cơ quan 7km, nhưng không mấy khi anh về nhà trọn vẹn một ngày. Thương bệnh binh được chăm sóc tại đây có rất nhiều bệnh như: tiểu đường, huyết áp cao, suy thận, viêm gan, viêm đường tiết niệu, loét lưng… thường xuyên xảy ra biến chứng, lên những cơn đau đột ngột nên anh không thể đi lâu. Bác sĩ Phô trước công tác tại Bệnh viện đa khoa huyện Thuận Thành, năm 2008, anh chuyển về Trung tâm công tác. “Trước khi chuyển về đây công tác, tôi không lường trước được những khó khăn vất vả phía trước. Nhưng rồi qua thời gian gắn bó, công tác, sinh hoạt cùng các cô chú, tình cảm cứ lớn dần và giờ tôi thấy mọi vất vả trở nên bình thường và nơi đây trở thành gia đình thứ 2 của tôi”, bác sĩ Phô chia sẻ. Việc chăm sóc, chữa trị cho thương binh phải tuân thủ những quy định đặc thù, những kỹ năng riêng có. Chẳng hạn, thời kỳ đầu, khi các bác về trung tâm điều trị vẫn còn nhiều vết thương hở. Thay vì sử dụng kháng sinh, các bác sỹ ở đây đã áp dụng biện pháp sử dụng đường kính để áp vào vết thương. Nhờ vậy, vết thương nhanh khô, liền sẹo và ít tác dụng phụ hơn. Việc sử dụng kháng sinh, thuốc giảm đau số lượng lớn ở trung tâm là điều khó tránh khỏi nhưng không vì thế được phép lạm dụng. Có những thương binh vừa được tiêm thuốc giảm đau vài giờ lại tiếp tục lên cơn đau và yêu cầu bác sĩ tiêm giảm đau. Nhưng vì an toàn sức khỏe, tránh để các cô, chú nghiện thuốc giảm đau, không cho phép bác sĩ tiếp tục tiêm thuốc. Nhiều lúc, trong cơn đau, không kiềm chế được, các bác, các chú còn cầm cả gậy đánh y, bác sĩ. Hiểu được tâm trạng của họ, các y, bác sĩ vẫn phải ân cần, nhẹ nhàng động viên, chia sẻ về những câu chuyện về thời kỳ chiến đấu, những câu chuyện đời thường… thì mới thành công. “Nhiều khi, vừa xoa bóp, vừa kể chuyện. Khi câu chuyện kết thúc cũng là lúc cô chú hết đau, ngủ say rồi”, bác sĩ Phô cho hay. Về việc xử lý sau khi bị các chú thương binh đánh, anh Phô nói: “Nhiều lần, tôi đã bị các chú cầm gậy đánh vì không cấp thêm thuốc giảm đau. Nhưng khi cơn đau qua đi, các chú thấy mình có lỗi, lại đi xe lăn xuống phòng ngồi uống nước, rồi xin lỗi bác sĩ. Lúc đó, chú cháu lại trao cho nhau những cái ôm, cùng chia sẻ, động viên, giúp các chú quên đi cảm giác mắc lỗi”. (Còn nữa) V.H Bác sỹ Ngô Huy Phô động viên, chia sẻ cùng các chú thương binh trang nhật ký Xung quanh tài liệu về ngày mất của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm Trong sự kiện trao tặng kỷ vật chiến tranh của tổ chức Trái tim người lính Việt Nam, ông Trần Văn Sơn (nguyên Phó trưởng Ban Cơ yếu Chính phủ) tiết lộ một bức điện mật từ hơn 50 năm trước, ghi thông tin liệt sĩ Đặng Thùy Trâm hi sinh ngày 27/6/1970. Bức điện có phiên hiệu T.784: “Theo báo cáo của Ban Dân y Đức Phổ và tin báo của Huyện ủy Đức Phổ, đồng chí Đặng Thị Thùy Trâm, bác sĩ nhãn khoa, đang công tác tại Ban Dân y Đức Phổ, trên đường đi công tác, bị địch phục kích bắn chết. Đồng chí đã hi sinh ngày 27/6/1970…”. Bà Đặng Kim Trâm, em gái liệt sĩ Đặng Thùy Trâm cũng mới biết thông tin này. Từng có nhiều thông tin khác nhau về ngày mất của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm. Sau này, gia đình tiếp cận được bản báo cáo hành quân của quân đội Mỹ lưu trữ ở Đại học công nghệ Texas (Mỹ), cho biết ngày hi sinh của bác sĩ Đặng Thùy Trâm là 22/6/1970, khớp với thông tin trên giấy báo tử. Do đó, gia đình tin tưởng đây là thông tin chính xác. NGỌC ÁNH “Mong muốn bù đắp phần nào những hi sinh, mất mát của thương bệnh binh, đội ngũ y, bác sĩ, điều dưỡng không quản khó khăn, tận tình chăm sóc thương bệnh binh như những người thân của mình. Những việc làm của chúng tôi hay sự quan tâm của rất nhiều cá nhân, tổ chức khác đến các bác, các chú, các cô là thể hiện sự tri ân với các thế hệ cha chú không tiếc máu xương, chiến đấu đem lại hòa bình cho đất nước, người dân được sống trong an bình, hạnh phúc”. Ông NGUYỄN VĂN HƯƠNG, Giám đốc Trung tâm Điều dưỡng Thương binh Thuận Thành “Những ngày trở trời, cột sống đau buốt, đội ngũ y, bác sĩ luôn ở bên chăm sóc tận tình, làm cho chúng tôi vơi bớt những cơn đau. Cũng có lúc chúng tôi vì vết thương tái phát đau quá mà cáu bẳn, quát mắng, thậm chí đánh đập các cháu nhưng các y, bác sĩ luôn coi chúng tôi như người thân của mình. Với chúng tôi, đây như là một gia đình lớn”. Thương binh NGUYỄN VĂN CẦN Liệt sĩ Trần Minh Tiến cùng bạn gái Lưu Liên thời trẻ và kỷ vật để lại “Ai cũng biết chảy máu là đau, anh cũng sợ chảy máu lắm! Nhưng nếu ai cũng sợ chảy máu, thì lấy ai dám đưa tay ra bịt chặt dòng máu mà kẻ thù đang gây ra cho đồng bào ta không bị chảy nữa? Em hãy tin rằng, khi anh đi thì ngày khải hoàn sẽ không còn xa nữa. Câu nói này dựa vào thực tế chiến lược và sự lãnh đạo cách mạng của Đảng như tiên đoán”. Trích nhật ký liệt sĩ TRẦN MINH TIẾN, ngày 14/3/1968
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==