8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Hai n Ngày 22/7/2024 NHỮNG NGÀNH NGHỀ “CHƯA DANH TÍNH” Những năm gần đây, sự gia tăng của những xu hướng sáng tạo nội dung, hình thức hoạt động mới khiến việc định danh vị trí hay vai trò trong một dự án, tổ chức về văn hóa, nghệ thuật sáng tạo trở nên khó khăn. Công tác tuyển dụng vì vậy cũng đối mặt nhiều bất cập. Đây là một nội dung được đề cập tại cuộc trò chuyện Tiềm năng nghề nghiệp trong ngành văn hóa - nghệ thuật, diễn ra cuối tuần qua. Bà Nguyễn Tú Hằng, quản lý và điều phối của Hanoi Grapevine cho biết, khi nhắc đến nghệ thuật, khán giả chỉ nhớ đến nghệ sĩ, tác phẩm, nơi biểu diễn... và thường bỏ qua khối nhân sự phía sau. “Tất cả bề nổi, những điều khán giả, công chúng nhìn chỉ thấy 20% nhân lực, 80% nhân sự còn lại có vai trò quan trọng trong quản lý dự án (âm nhạc, lễ hội), người định giá tranh (triển lãm)… lại ít được nhắc đến. Với thực trạng này, nhiều người chuyển sang làm nghề khác và chỉ làm nghệ thuật khi có lời mời”, bà Nguyễn Tú Hằng chia sẻ. Cả nước có khoảng 500 không gian văn hóa nghệ thuật sáng tạo, trong đó Hà Nội có hơn 100 không gian với mục đích quảng bá nghệ sĩ với ý tưởng mới, độc đáo. Vấn đề các không gian văn hóa nghệ thuật sáng tạo này gặp phải là vấn đề tài chính, cấu trúc hoạt động và nhân sự. “Tin tuyển dụng trong ngành vẫn còn mù mờ đến mức, chỉ có người quen giới thiệu cho nhau. Tính chất công việc không rõ ràng khiến công việc ở một số vị trí này bị đẩy sang vị trí khác, thậm chí bị trả lương thấp hơn với công sức bỏ ra… từ đó gây ra thiệt hại về đãi ngộ và cơ hội”, bà Nguyễn Tú Hằng nhận định. Ở Việt Nam, nghề content writer (người viết nội dung, sản xuất nội dung bằng văn bản) làm theo một nhóm có mức lương khoảng 7 triệu đồng/tháng, mức lương khi làm độc lập là 15 triệu đồng/tháng. Ngành nghề này gần đây mới được nhận định đúng và có mức lương cơ bản. Công việc của họ là sản xuất các nội dung hiển thị bằng văn bản như banner, poster quảng cáo, các bài đăng trên mạng xã hội. Họ góp phần lớn đưa các dự án nghệ thuật tiếp cận với đông đảo công chúng. Nghệ sĩ và giám tuyển là hai công việc được trả tiền cao nhất. Vị trí giám tuyển có mức lương 25-40 triệu đồng/tháng, cao hơn mức lương ở nước ngoài. Vài năm trở lại đây, thuật ngữ “giám tuyển” bắt đầu xuất hiện rộng rãi khi nghệ sĩ thị giác được quan tâm nhiều hơn. Giám tuyển Nguyễn Như Huy là người đầu tiên dịch thuật ngữ “curator” sang tiếng Việt. Song giám tuyển trong tiếng Việt vẫn mang tính chất tương đối, chưa bao quát và mô tả đích xác vị trí, phần việc cần đảm nhận. Giám tuyển không đơn thuần là người giám sát, tuyển chọn tác phẩm, nghệ sĩ để tham gia sự kiện nghệ thuật mà còn là người phát hiện những tài năng nổi trội, là cầu nối giữa nghệ sĩ và nghệ sĩ, nghệ sĩ và công chúng. Giám tuyển cũng là người có thể sáng tạo, dẫn đầu một trào lưu nghệ thuật mới. “Chúng ta cần Việt hóa chính xác các vị trí làm việc của các ngành nghệ thuật - sáng tạo để xác định đúng vai trò, chức năng CHÂN DẬP NÁT, MẢNH ĐẠN GĂM KHẮP NGƯỜI Không khó để gặp ông Vũ Văn Xuyến ở thôn Hưng Đạo Tây thuộc xã Đông Quang (Đông Hưng, Thái Bình). Bởi nhắc đến tên ông, người già, trẻ nhỏ đều biết, chỉ dẫn nhiệt tình. Bước qua cổng sắt, tôi đi giữa những hàng cây bàng, chuối, nhãn xanh mướt để vào nhà ông. Ông cùng vợ là bà Đào Thị Thóc đã ngồi chờ sẵn bên thềm nhà với một ấm trà vừa pha. Thấy tôi, ông bật dậy, rảo bước đến nắm lấy tay và siết chặt. “Mời cậu ngồi đây, ta thưởng trà, ngắm cây cảnh rồi trò chuyện”, ông nói rồi rót ra hai chén trà nóng hổi. Nhìn phong thái nhanh nhẹn đó, thực sự, tôi không nghĩ ông là thương binh loại 1/4 với mức độ thương tật trên 81% như xác nhận của Phòng Lao động Thương binh xã hội huyện. Ông Xuyến sinh năm 1948, quê ở ngay xã Đông Quang này. Thời chống Mỹ, ông nhập ngũ, chiến đấu tại mặt trận Trị Thiên Huế. Ông vẫn nhớ rõ ngày mình bị thương là 30/3/1975, khi đang làm công tác rà phá bom mìn trên sân bay Phú Bài (Huế). Thời khắc đó, chiếc máy rà mìn của ông chẳng may đụng phải quả đạn M79. Một tiếng nổ lớn vang lên, ông Xuyến ngã xuống, ngất lịm đi. Vụ nổ làm chân phải của ông bị gãy nát, phần bụng, nội tạng và khí quản bị tổn thương nặng do những mảnh đạn găm vào. Đồng đội lập tức đưa ông vào cấp cứu tại Bệnh viện dã chiến số 68 của quân Giải phóng. “Tôi mất rất nhiều máu, tình trạng vô cùng nguy kịch. Đúng lúc ấy, có hai đồng chí tên Điền và Nguyễn thuộc Đoàn thanh niên của bệnh viện đã tình nguyện hiến khẩn cấp cho tôi nửa lít máu. Sau 4 giờ truyền máu, tôi tạm thoát khỏi cửa tử”, ông kể. Khi ông tỉnh lại, hai đồng chí ấy đã điều chuyển đi khu vực khác, nên đến giờ, ông vẫn chưa một lần được gặp mặt ân nhân. Ở lại điều trị với thương tật nặng nề, các bác sĩ, y tá của bệnh viện thường nấu những món ông thích ăn, mang tới những cuốn sách ông thích đọc, rồi hát những ca khúc ông thích nghe nhất. Đặc biệt, nữ y tá tên Chót vừa mới sinh con được vài tháng nhưng đêm nào cũng túc trực ở bệnh viện để chăm sóc ông. “Chị Chót mặc bộ đồ y tá màu trắng vừa bế, vừa ru con ngủ lại vừa tất tả khắp nơi để chăm sóc cho tôi. Hình ảnh ấy tôi không bao giờ quên được…”, ông Xuyến xúc động. RỜI TRUNG TÂM THƯƠNG BINH VÀ 15 NĂM KHỔ LUYỆN Sau hơn 3 năm điều trị tại Bệnh viện dã chiến 68, Bệnh viện Quân y 103 và Trung tâm nuôi dưỡng thương binh của tỉnh Thái Bình, ông Xuyến xin trở về nhà để tự điều trị và tập Người ta thường nói “tuổi tác cũng chỉ là con số” để ngợi khen khả năng bứt phá giới hạn, vượt lên chính mình của con người. Nhưng với ông Xuyến, có lẽ phải dùng câu “tỷ lệ thương tật cũng chỉ là con số” mới thật sự chính xác. Thú vui lúc rảnh rỗi của ông Xuyến là chăm sóc, cắt tỉa cây cảnh MẠCH NGUỒN TRI ÂN VÀ NHỮNG CÂU CHUYỆN Bài 3: Người thương binh quyết rời trung tâm nVIỆT KHÔI KÝ SỰ Ngành văn hóa nghệ thuật - sáng tạo tại Việt Nam ngày càng phát triển, với sự xuất hiện của hàng loạt tổ chức tư nhân và không gian nghệ thuật độc lập. Tuy nhiên, việc nhận diện và đánh giá đúng vai trò của những công việc phía sau vẫn là một thách thức lớn. Nghệ thuật truyền thống hẩm hiu Những mùa tuyển sinh gần đây, một số ngành đào tạo văn hóa nghệ thuật nhất là nghệ thuật truyền thống, mang tính đặc thù như tuồng, cải lương... rơi vào cảnh đìu hiu. Năm 2016, tỷ lệ sinh viên nhập học ở các trường khối văn hóa nghệ thuật và thể dục thể thao chỉ dưới 70%. Khối văn hóa nghệ thuật có tỷ lệ sinh viên nhập học là 64%. Khối ngành thể dục thể thao chỉ 43%. Năm 2023 chuyên ngành kịch hát dân tộc Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội có số lượng học viên đầu vào là 10 người. Chuyên ngành diễn viên cải lương, diễn viên rối không có thí sinh đăng ký. Không gian văn hóa sáng tạo ở bốt Hàng Đậu nhận được sự quan tâm của du khách ẢNH: DUY PHẠM Ông Xuyến đã nhận được rất nhiều bằng khen của UBND tỉnh Thái Bình và Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam vì những thành tích của mình trong công tác chăm sóc, giúp đỡ các nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam. Nghề sáng tạo cần được quan tâm
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==