“PHÖ Ë PHAIÁ , GAIÁ LIÏN” Nhên kó niïmå 100 nùm ngayâ sinh hoaå sô Dûúng Bñch Liïn, saná g 13/7/2024 Baoã tanâ g My ä thuêtå Viïtå Nam va â Höiå My ä thuêtå Viïtå Nam àa ä thûcå hiïnå chûúng trònh Art Talk vúiá chu ã àï:ì “Hoaå sô Dûúng Bñch Liïn - AnÁ h chúpá thêmì lùnå g”. Hai diïnî gia,ã hoaå sô Lûúng Xuên Àoanâ va â hoaå sô Àùnå g Thõ Khuï àïuì la â nhûnä g ngûúiâ tûnâ g co á thúiâ gian gênì guiä va â lamâ viïcå nhiïuì nùm vúiá Dûúng Bñch Liïn. Hoaå sô Lûúng Xuên Àoanâ ngêmå nguiâ kï,í Dûúng Bñch Liïn caã àúiâ sönë g àún le,ã trong mötå cùn phonâ g khoanã g 20 metá vuöng, trong mötå ngöi nhaâ cu ä ú ã phö ë Baâ Triïuå , Ha â Nöiå , khöng banâ ghï,ë khöng giûúnâ g tu,ã khöng tranh anã h, cho àïnë lucá ra ài. Dûúng Bñch Liïn khöng coá vú å con, nhûng gia taiâ tranh cuaã öng (vönë khöng mêyë àö ì sö å vï ì mùtå sö ë lûúnå g) thò co á àïnë 2/3 la â ve ä phu å nû.ä Lanâ g höiå hoaå Viïtå Nam vênî lûu truyïnì cêu “Phöë Phaiá , gaiá Liïn” (tranh phöë cuaã Buiâ Xuên Phaiá , tranh vïì phu å nû ä cuaã Dûúng Bñch Liïn)... Hoaå sô Trênì Khaná h Chûúng tûnâ g nhênå xetá , nhûnä g chên dung phuå nû ä trong tranh Dûúng Bñch Liïn “sang maâ khöng loeâ loetå , àepå ma â khöng lùnè g lú, cho ta ca ã caiá Àepå lênî caiá Thiïnå ”. La â cùpå baiâ trunâ g vúiá Buiâ Xuên Phaiá nhûng cuöcå àúiâ cuaã hai ngûúiâ laiå hoanâ toanâ traiá ngûúcå nhau. Nïuë nhû Buiâ Xuên Phaiá co á mötå gia àònh àöng vui thò Dûúng Bñch Liïn chó coá mötå mònh. Nïuë nhû Buiâ Xuên Phaiá hiïnì hoaâ , quanã g giao, dïî hoaâ nhêpå vúiá xung quanh thò Dûúng Bñch Liïn laiå àûúcå ngûúiâ àûúng thúiâ nhênå xetá la â ky ä canâ g, khe khùtæ , thêmå chñ khoá chõu. Nhênå xetá vï ì banå mònh, Buiâ Xuên Phaiá danâ h cho öng rêtë nhiïuì yïu mïnë : “Ngûúiâ ta muönë noiá àïnë chû ä thoatá trong nghïå thuêtå . Phaiã cao tay thïë naoâ àï í thoatá ra khoiã caiá chêtë ài thi súå trûútå . Thoatá ra khoiã caiá chêtë dû å triïní lamä sú å bõ loaiå . Thoatá ra khoiã caiá chêtë muönë baná sú å khöng baná àûúcå . Dûúng Bñch Liïn àaä thoatá ”. Sinh thúiâ , nha â thú Dûúng Tûúnâ g tûnâ g kï í mötå cêu chuyïnå kha á thu á võ vï ì Dûúng Bñch Liïn: “Liïn veä khöng nhiïuì , hoaå hoùnç múiá bayâ àöi ba bûcá trong nhûnä g dõp Triïní lamä Toanâ quöcë , nhûng vúiá möiî saná g tacá , anh àaä ên aiá hùnç g àïm. Hònh nhû anh khöng coá nhu cêuì ra mùtæ cöng chuná g àöng àaoã . Àêuì nùm 1985, sau nhûnä g triïní lamä ca á nhên cuaã Nguyïnî Saná g, Buiâ Xuên Phaiá va â Nguyïnî Tû Nghiïm, ba àönì g nghiïpå va â banå cö ë tri cuaã anh, Höiå nghï å sô taoå hònh Viïtå Nam àï ì xuêtë tiïpë viïcå tö í chûcá phonâ g tranh riïng cuaã anh, nhûng anh tû â chöië ”. Noiá thïm vïì vênë àï ì nayâ , hoaå sô Àùnå g Thõ Khuï, ngûúiâ tûnâ g co á 11 nùm àûúcå gênì guiä tiïpë xucá vúiá ca ã “bö å tû á huyïnì thoaiå ” chia se:ã Cho àïnë nay, vênî co á rêtë nhiïuì ngûúiâ hiïuí nhêmì la â Höiå My ä thuêtå khöng lamâ triïní lamä cho Dûúng Bñch Liïn. Töi cöng tacá ú ã Höiå thúiâ ào,á khùnè g àõnh la â töi àa ä àùtå vênë àï ì vúiá öng hai lênì . Lênì thû á nhêtë , khoanã g nùm 1982-1983, töi àï ì nghõ trûcå tiïpë vúiá öng Liïn, khi cunâ g co á dû å kiïnë triïní lamä cho öng Buiâ Xuên Phaiá , thò Dûúng Bñch Liïn khöng noiá gò. Töi chó nghô riïng laâ öng cho rùnç g tranh cuaã öng ñt qua,á nïn öng khöng muönë bayâ chùng? Lênì thû á hai, nùm 1984, töi àïnë lamâ quyïní vûnå g têpå cho öng Buiâ Xuên Phaiá taiå nha,â khi sùpæ sûaã ra mùtæ triïní lamä cuaã öng Phaiá thò gùpå ca ã öng Dûúng Bñch Liïn. Nhên dõp cacá bêcå àanâ anh àang vui ve,ã töi benâ àùtå vênë àï ì vúiá öng Liïn lênì thû á hai. Rùnç g anh cho phepá töi lamâ triïní lamä ca á nhên nhe.á Thò öng cunä g laiå chó cûúiâ , va â cûúiâ rêtë hiïnì àï í àapá laiå maâ khöng noiá . Töi cunä g khöng hiïuí vò lyá do taiå sao, nhûng khi êyë töi tön tronå g quyïtë àõnh cuaã öng, vaâ cunä g khöng àïì cêpå nûaä . Àêy co á le ä cunä g la â mötå ly á do, trong “böå tû”á Dûúng Bñch Liïn laâ ngûúiâ ñt àûúcå biïtë àïnë búiã öng àa ä “tû å nguyïnå chonå tiïnë g im lùnå g cuaã höiå hoaå lamâ banã thên”. CÊU CHUYÏNÅ CUAà BÛCÁ “HAO ” Vï ì bûcá tranh “Haoâ ”, hoaå sô Àùnå g Thõ Khuï tiïtë lö:å “Àêy laâ cêu chuyïnå àùcå biïtå ma â töi vênî bùn khoùn nhêtë cho àïnë giú.â Nùm 1972, khi bom Myä àaná h pha á Thu ã àö, thò öng khöng ài sú taná , ma â vênî ngöiì mötå chö î ú ã cùn nha â sö ë 55 Ba â Triïuå , àï í hoanâ thanâ h bùnç g àûúcå bûcá tranh “Haoâ ” banã chñnh bùnç g sún dêuì khö í lúná , cunâ g ba, bönë têmë phacá thaoã bùnç g chò vaâ phênë mêuì pastel khöí nhoã hún. Trong kho tanâ g cuaã Dûúng Bñch Liïn, thò àoá la â mötå trong hai bûcá tranh öng têm àùcæ nhêtë , ngoaiâ bûcá “Bacá Höì qua suöië ” hoanâ thanâ h nùm 1980 (tranh sún maiâ - kñch thûúcá 100 x 180 cm - àûúcå cöng nhênå la â Baoã vêtå quöcë gia tûâ nùm 2017, hiïnå lûu giûä taiå Baoã tanâ g My ä thuêtå Viïtå Nam vúiá caiá tïn àêyì àu ã laâ “Bacá Hö ì ú ã chiïnë khu Viïtå Bùcæ ”). Bûcá “Haoâ ” co á sö ë phênå truên chuyïn. Nöiå dung tranh coá tû tûúnã g, va â chêtë thêmí my ä àónh cao, nhûng sûå êuë trô ú ã thúiâ àiïmí ra àúiâ khiïnë sö ë àöng chûa nhênå ra. Banã chñnh giúâ vênî àang nùmç ú ã nha â sûu têpå tû nhên trong nûúcá , sau ca ã mötå quanä g daiâ trùcæ trú ã lênå àênå , conâ co á ca ã mötå khoanã g thúiâ gian “sang tay” mötå nha â sûu têpå Viïtå kiïuì ú ã nûúcá ngoaiâ . Cho àïnë giú â thò nhûnä g ngûúiâ àûúng thúiâ nhû chuná g ta phaiã nhòn nhênå laiå , cöng bùnç g ma â xem xetá no.á Ngoaiâ viïcå ghi nhênå vï ì taiâ nùng vaâ cönë g hiïnë cuaã Dûúng Bñch Liïn mötå cacá h xûná g àaná g, thò cacá cú quan vùn hoaá lúná cênì co á cacá h tòm vï ì va â àoná nhênå sú ã hûuä bûcá “Haoâ ” àï í àûa ra cöng chuná g, àõnh võ laiå gia á trõ lúná cuaã no á trong lõch sûã nghï å thuêtå Viïtå Nam mötå cacá h cöng bùnç g va â cênì thiïtë . Thïm nûaä , theo nhû töi biïtë , tïn hoaå sô chó múiá àûúcå àùtå cho mötå con phö ë nho ã ú ã Àa â Nùné g. Trong khi tïn phö ë Ha â Nöiå thò chûa, mùcå du â öng la â mötå hoaå sô chêtë chûaá “Ha â Nöiå tñnh” rêtë nhiïuì , mötå aná h chúpá thêmì lùnå g trïn chñnh xûá sú ã mònh, hoaå sô Àùnå g Thõ Khuï kïtë luênå . n Hoa å sô Àùnå g Thõ Khuï vaâ hoa å sô Lûúng Xuên Àoanâ àïuì tûnâ g co á thúiâ gian daiâ cönå g tacá vúiá danh hoaå Dûúng Bñch Liïn Bûcá “Haoâ ” co á sö ë phênå truên chuyïn cuaã öng Dûúng Bñch Liïn àûúåc coi laâ möåt trong nhûäng tûá kiïåt cuãa nïìn höåi hoåa Viïåt Nam hiïån àaåi cuâng vúái Nguyïîn Saáng, Nguyïîn Tû Nghiïm, Buâi Xuên Phaái: nhêët Saáng, nhò Liïn, tam Nghiïm, tûá Phaái. Bûác sún maâi “Baác Höì úã chiïën khu Viïåt Bùæc” cuãa öng àûúåc cöng nhêån baão vêåt quöëc gia cuöëi nùm 2017. [ ÀATÅ NHI ] DÛÚNG BÑCH LIÏN: AÁnh chúáp thêìm lùång Hoaå sô Dûúng Bñch Liïn sinh nùm 1924, mêtë nùm 1988. Öng la â mötå trong nhûnä g hocå tro â cuöië cunâ g cuaã trûúnâ g nghïå thuêtå Cao àùnè g My ä thuêtå Àöng Dûúng khi nhaâ trûúnâ g phaiã àoná g cûaã vò chiïnë tranh nùm 1945. Öng tûnâ g àoatå giaiã nhêtë triïní lamä My ä thuêtå toanâ quöcë nùm 1980. Nùm 2000, hoaå sô Dûúng Bñch Liïn àaä àûúcå Nha â nûúcá truy tùnå g giaiã thûúnã g Höì Chñ Minh vïì Vùn hocå Nghï å thuêtå (àútå II). Dûúng Bñch Liïn taoå àûúcå dêuë ênë riïng trong nhiïuì bûcá chên dung phuå nû,ä àûúcå giúiá höiå hoaå àaná h gia á “Phö ë Phaiá , gaiá Liïn” Chuã nhêåt 14/7/2024 Vùn hoáa - Vùn nghïå 10 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Triïní lamä ‘’MÛÚI BÖNË ’’, mang àïnë cho cöng chuná g nhûnä g gocá nhòn àa chiïuì , sönë g àönå g cuaã 14 nghï å sô Nguyïnî Duy Anh, Nguyïnî Haná Anh, Phan Minh Bacå h, Nguyïnî Ngocå Cûúng, Hoanâ g Ngocå Hoanâ , Lï Hoanâ , Vu ä Quang Hûng, Nguyïnî Quöcë Hunâ g, Dûúng Viïtå Nam, Trênì Àûcá Lên, Dûúng Thõ Ngocå Luaå , Àaoâ Thaoã Phûúng, Phamå Duy Thaiá , Nguyïnî Hönì g Tuênë - ho å gùpå nhau giûaä mötå ngayâ he â thaná g 6 va â thïë la â MÛÚI BÖNË ‹›ra àúiâ ››. Triïní lamä trûng bayâ hún 100 tacá phêmí cunâ g àa danå g chêtë liïuå , taiå Aqua Art - Hanoi Aqua Central - 44 Yïn Phu,å Trucá Bacå h, Ba Àònh, Haâ Nöiå ; Mú ã cûaã tû å do, thúiâ gian: 10h - 20h, tûâ 14/07/2024 túiá hïtë 28/07/2024. Mûúiâ bönë hoaå sô tû â khùpæ cacá neoã àûúnâ g cuöcå sönë g tu å höiå , mang theo nhûnä g phong cacá h va â trûúnâ g phaiá ve ä àöcå àaoá cuaã riïng mònh. Möiî bûcá tranh la â mötå cêu chuyïnå , mötå thï ë giúiá riïng biïtå àûúcå ve ä nïn tû â traiá tim va â têm hönì cuaã ngûúiâ nghï å sô. Àêy khöng chó laâ mötå cuöcå triïní lamä , ma â conâ la â mötå hanâ h trònh xuyïn qua cacá miïnì camã xucá va â tû tûúnã g, núi maâ nghï å thuêtå trú ã thanâ h ngön ngûä chung, kïtë nöië têm hönì cuaã hoaå sô vúiá ngûúiâ thûúnã g lamä . Mûúiâ bönë traiá tim, mûúiâ bönë banâ tay, àaä cunâ g nhau dïtå nïn mötå tacá phêmí chung, mang tïn “Àa sùcæ mauâ nghï å thuêtå ”. n 100 tacá phêím treã vúái triïín laäm ‘’MÛÚI BÖNË ’’ [ NGUYÏN LÊM ] Àúåi, chêtë liïuå sún dêuì , hoaå sô Àaoâ Nguyïn Nhêtë Naâng 2, chêtë liïuå acrylic, hoaå sô Dûúng Thõ Ngocå Luaå Em úi em, bêìu trúâi vaâ hoaâng hön thêåt àeåp. Chêtë liïuå sún dêuì , hoaå sô Àaoâ Thaoã Phûúng, saná g tacá 2024 Chuyïín àöång cuãa àêët 1, chêët liïåu luåa, hoåa sô Phan Minh Baåch, saáng taác 2023
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==