CẮT QUYỀN LẤY NHIỀU NGUỒN CỦA DOANH NGHIỆP BÁN LẺ Trong dự thảo trình Chính phủ, Bộ Công Thương cho biết, giữ nguyên quy định các đầu mối phải thực hiện dự trữ lưu thông xăng dầu bằng 20 ngày cung ứng như hiện hành. Cùng đó, dự thảo bãi bỏ quy định thương nhân phân phối xăng dầu phải thực hiện dự trữ xăng dầu tối thiểu bằng 5 ngày cung ứng. Dự thảo cũng nới quy định và cho phép doanh nghiệp đầu mối ngoài việc có phòng thử nghiệm thuộc sở hữu còn được thuê dịch vụ thử nghiệm của tổ chức có phòng thử nghiệm được chỉ định để kiểm nghiệm các chỉ tiêu xăng dầu theo quy định. Dự thảo giữ nguyên quy định trao quyền định giá bán lẻ cho các doanh nghiệp đầu mối. Liên quan Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, Bộ Công Thương cũng cho biết, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ đã có ý kiến về việc trích lập, chi sử dụng Quỹ chưa phù hợp với quy định tại Luật Giá, vì vậy, dự thảo mới đề xuất cần có cơ chế mới thay cho cơ chế điều hành giá hiện nay. Điểm mới của dự thảo Nghị định được các doanh nghiệp ghi nhận chính là việc cập nhật đầy đủ hơn các loại chi phí trong cấu thành tính giá. Theo đó, trong giá bán xăng dầu tối đa, ngoài chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức và thuế giá trị gia tăng, các doanh nghiệp sẽ được tính thêm khoản chi phí tạo nguồn. Phần chi phí tạo nguồn này được tính cả khoản premium (chi phí phải trả cho người bán), chi phí vận tải, bảo hiểm, hao hụt, bốc dỡ cùng các khoản chi phí thuế (thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường) và tỷ giá. “Chi phí kinh doanh định mức hàng năm được điều chỉnh tăng, giảm theo chỉ số giá tiêu dùng CPI thực tế bình quân của năm trước do Tổng cục Thống kê công bố. Định kỳ 3 năm/lần, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp các bộ, ngành có liên quan rà soát, công bố chi phí kinh doanh định mức. Khi có bất thường việc rà soát chi phí kinh doanh định mức sẽ được điều chỉnh sớm hơn”, Bộ Công Thương cho hay. Dự thảo mới cũng giữ nguyên điều kiện về kho chứa xăng dầu đối với doanh nghiệp đầu mối đồng thời bổ sung thêm điều kiện đối với thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, trong đó có việc số hóa, kết nối dữ liệu kinh doanh xăng dầu giữa cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp về tổng nguồn xăng dầu, tiêu thụ, tồn kho xăng dầu… Cùng đó, đầu mối mới tham gia thị trường phải có trách nhiệm thực hiện tổng nguồn xăng dầu tối thiểu là 100 ngàn m3, tấn xăng dầu/năm. Dự thảo cũng cắt giảm điều kiện về phương tiện vận tải xăng dầu đối với đầu mối kinh doanh xăng dầu đồng thời cắt giảm điều kiện về kho, bể chứa xăng dầu, phương tiện vận tải xăng dầu, phòng thử nghiệm xăng dầu đối với thương nhân phân phối xăng dầu. Một số điều kiện về chứng chỉ nghiệp vụ phòng cháy, chữa cháy, nghiệp vụ bảo vệ môi trường cũng được đề xuất cắt giảm. ĐỀ XUẤT CÓ LỢI CHO NHÓM DOANH NGHIỆP ĐẦU MỐI? Điểm đáng chú ý nhất của dự thảo chính là việc Bộ Công Thương đưa ra 2 đề xuất mới liên quan đến việc các thương nhân phân phối xăng dầu không được phép mua của lẫn nhau cũng như không được phép mua từ các nhà máy sản xuất trong nước mà buộc phải mua từ các đầu mối để bán lại. Dự thảo Nghị định cũng “tước” quyền được mua từ nhiều nguồn của doanh nghiệp bán lẻ như trong quy định của Nghị định 80 đang được áp dụng. Theo đó, doanh nghiệp bán lẻ chỉ được mua từ một doanh nghiệp đầu mối hoặc thương nhân phân phối. Trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong, một đại diện Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, việc bổ sung chi phí tạo nguồn sẽ giúp doanh nghiệp cập nhật đầy đủ chi phí trong kinh doanh. Tuy nhiên, vị này không trả lời vì sao không cho thương nhân phân phối được mua lẫn nhau, được mua từ nhiều nguồn nữa. Theo tìm hiểu của PV Tiền Phong, dù thừa nhận việc các thương nhân phân phối được mua từ đầu mối và mua lẫn nhau đã giúp thúc đẩy thị trường xăng dầu cạnh tranh hơn nhưng trong văn bản gửi các bộ ngành lấy ý kiến, Bộ Công Thương cho rằng, việc không cho thương nhân phân phối được mua của nhau là thực hiện theo ý kiến của một số cơ quan như Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an. Việc cho phép thương nhân phân phối xăng dầu được mua xăng dầu của nhau tạo ra trung gian (thị trường thứ cấp) trong khâu phân phối làm tăng thêm chi phí trong khâu này, ảnh hưởng tới giá bán lẻ xăng dầu trên thị trường. Tuy nhiên trao đổi với PV Tiền Phong, Giám đốc một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu ở miền Tây khẳng định, về việc đột ngột bãi bỏ quy định đang có trong Nghị định 80 và không cho phép doanh nghiệp bán lẻ được lấy từ nhiều nguồn là một quyết định “rất có vấn đề” của Bộ Công Thương. Theo vị này, Nghị định 80 vận hành hơn một năm qua giúp doanh nghiệp bán lẻ được lấy nhiều nguồn, tạo thế cạnh tranh, mang tính thị trường nhất từ trước đến nay và doanh nghiệp hoạt động ngày càng ổn định hơn. “Không hiểu vì lý do nào mà Bộ Công Thương lại đột ngột đề nghị chỉ cho doanh nghiệp lấy từ một nguồn trong khi việc này chỉ có lợi cho các đầu mối. Phải chăng doanh nghiệp đầu mối đang bị phá thế độc quyền nên Bộ Công Thương thay đổi để đưa ra đề xuất có lợi cho nhóm này?”, vị này đặt câu hỏi. Vị giám đốc này cũng cho biết sẽ đề nghị cộng đồng doanh nghiệp xăng dầu đồng loạt đưa đơn yêu cầu đối chất với Bộ Công Thương xung quanh những ưu đãi đầy nghi vấn dành cho các doanh nghiệp đầu mối. Chia sẻ với phóng viên Tiền Phong, ông Hoàng Trung Dũng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển phụ gia và sản phẩm dầu mỏ (APP) cũng khẳng định, dự thảo mới của Bộ Công Thương đang can thiệp rất lớn vào quyền kinh doanh của doanh nghiệp, không cho doanh nghiệp được tự chọn đơn vị cung ứng hàng giá rẻ nhất mà buộc chỉ được mua qua các đầu mối. Những quy định này đi ngược lại tinh thần hướng tới thị trường của Chính phủ. Việc dành quá nhiều ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu mối như dự thảo đề xuất sẽ tạo thế độc quyền dần bóp nghẹt các doanh nghiệp bán lẻ và thương nhân phân phối dẫn đến các doanh nghiệp sẽ chết dần và phải đóng cửa. Chủ tịch HĐQT một doanh nghiệp xăng dầu lớn ở phía Nam cũng khẳng định, việc xây dựng nghị định mới về xăng dầu của Bộ Công Thương đang có rất nhiều điểm bất thường. Dự thảo nghị định cho phép đầu mối có quyền nhập khẩu và mua bán xăng dầu, nguyên liệu với các đầu mối khác nhưng lại không cho thương nhân phân phối mua bán lẫn nhau là phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp. “Việc Bộ Công Thương đột ngột cấm thương nhân phân phối không được mua lẫn nhau, không được mua từ các nhà máy trong nước, chỉ được mua từ các đầu mối đồng thời doanh nghiệp bán lẻ chỉ được lấy từ một nguồn là những hành động cực kỳ khó hiểu. Vậy chúng tôi cạnh tranh kiểu gì khi chỉ được mua từ đầu mối. Tại sao không cho thương nhân phân phối mua lẫn nhau cũng như mua trực tiếp từ các nhà máy lọc dầu?”, vị này nêu vấn đề. PHẠM TUYÊN 4 THỜI SỰ n Thứ Bảy n Ngày 13/7/2024 Theo đại diện một doanh nghiệp xăng dầu phía Nam, cần làm rõ các quy định về chi phí định mức và mức lợi nhuận định mức 300 đồng/lít xăng dầu là dành cho ai? Khoản này cho các doanh nghiệp bán lẻ hay cho các doanh nghiệp đầu mối vì hiện giá bán tối đa do đầu mối quyết định đồng nghĩa đầu mối quyết định luôn chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp bán lẻ. Trong một thời gian dài, doanh nghiệp bán lẻ không hề được hưởng các chi phí này. Cùng với đó, hiện có rất nhiều lỗ hổng trong điều hành xăng dầu nhưng Bộ Công Thương không hề đề cập trong dự thảo nghị định mới như: Bất cập trong việc dùng mức giá Platt Singapore để tính giá cơ sở, vẫn tồn tại những đầu mối năng lực yếu, không nhập đủ hạn mức phân giao, các thương nhân phân phối 3 không. Bộ Công Thương vừa hoàn tất dự thảo lần 3 Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu để trình Chính phủ. Tuy nhiên, việc bổ sung nhiều quy định mới trong dự thảo bị các doanh nghiệp phản đối quyết liệt vì cho rằng vi phạm quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp xăng dầu, đồng thời tạo sự bất bình đẳng trong kinh doanh khi bổ sung loạt ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu mối. Doanh nghiệp yêu cầu làm rõ các đề xuất bất thường liên quan đến ưu đãi cho doanh nghiệp đầu mối trong dự thảo mới nhất về kinh doanh xăng dầu ẢNH: NGUYỄN BẰNG Đề xuất bất thường của Bộ Công Thương QUẢN LÝ, KINH DOANH XĂNG DẦU: “Nói thương nhân phân phối là tầng nấc trung gian, làm tăng chi phí là ý kiến phủ nhận toàn bộ công sức của cả một hệ thống doanh nghiệp. Những giai đoạn 20212023, nếu không có các thương nhân phân phối tìm được nguồn hàng nhập khẩu giá rẻ hơn đầu mối, tình trạng thiếu nguồn cung xăng dầu còn nặng nề hơn. Mức chiết khấu của các thương nhân phân phối cũng thường tốt hơn các đầu mối. Việc không cho mua trực tiếp từ các nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn và bắt thương nhân phân phối chỉ được mua từ đầu mối là một quy định rất bất thường của Bộ Công Thương”. Chủ tịch HĐQT một doanh nghiệp xăng dầu lớn ở phía Nam
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==