8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Tư n Ngày 10/7/2024 THIẾU TÔN TRỌNG BẢN SẮC DÂN TỘC Mới đây, trên mạng xã hội TikTok lan truyền những hình ảnh quảng bá cửa hàng cho thuê trang phục tại Huế khiến những người nghiên cứu văn hóa xôn xao. Theo đó, người mẫu mặc trang phục truyền thống của Nhật Bản và tạo dáng “lạ” cho loạt ảnh quảng cáo được chụp tại kinh thành Huế. Những bức ảnh nhanh chóng nhận về những ý kiến trái chiều. Phần lớn công chúng cho rằng, trang phục không phù hợp với địa điểm chụp ảnh. “Người Việt mặc trang phục của mình ở nước ngoài với mục đích quảng bá văn hóa Việt. Người Việt mặc trang phục quốc tế tại di tích lịch sử Việt Nam là bất hợp lý”. “Không nên chụp ảnh với trang phục quốc tế ở địa điểm lịch sử Việt Nam. Việc này không cần ghi thành quy định mà nằm ở ý thức và lòng tự tôn dân tộc”. Đó là một trong số những bình luận của người dùng mạng xã hội. Những hình ảnh gây tranh cãi ở Huế gợi nhớ đến trào lưu chụp ảnh của giới trẻ trong trang phục Mông Cổ, Tân Cương, Tây Tạng… tại các điểm du lịch miền núi phía Bắc đầu năm 2023. Trước đó, trào lưu này cũng nhận về không ít chỉ trích vì sự đua đòi, thiếu tôn trọng bản sắc văn hóa Việt. PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nhận định, việc giới trẻ mặc trang phục truyền thống quốc tế tại cố đô Huế hoặc các di tích là không phù hợp. “Đây là biểu hiện của việc thiếu tôn trọng văn hóa dân tộc. Mặc trang phục truyền thống của quốc gia khác tại di tích lịch sử của nước ta sẽ gây cảm giác thiếu tôn trọng đối với nền văn hóa và lịch sử của dân tộc. Điều này có thể gây ra sự hiểu nhầm cho du khách và người xem”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn nêu. Kinh thành Huế và các di tích lịch sử thường gắn liền với những lễ nghi và phong tục Việt Nam. Vì vậy, sự hiện diện của trang phục nước ngoài tạo nên sự thiếu hài hòa, gây xung đột văn hóa. Bên cạnh bình luận chê trách trang phục thiếu tinh tế, không phù hợp, công chúng cũng cho rằng, cách tạo dáng người mẫu tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Trước đó, trào lưu “sống ảo” bất chấp nguy hiểm đã được nhiều người lên tiếng cảnh báo. GS.TS Từ Thị Loan, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam khẳng định, các bạn trẻ chỉ hướng tới mục đích cá nhân, đề cao hình ảnh bản thân khi chụp ảnh, không quan tâm đến quảng bá văn hóa, cảnh quan, di tích dân tộc. Việc này cũng thể hiện sự lệch lạc, lối sống ảo mà quên đi những nguyên tắc ứng xử ở những không gian công cộng. Video của cửa hàng cho thuê trang phục nhận về nhiều ý kiến phản đối, thậm chí là chỉ trích gay gắt của cộng đồng mạng, nhưng chủ cửa hàng khẳng định, việc chụp ảnh và quảng bá của họ không sai. Video quảng bá thậm chí trở thành sản phẩm hút nhiều lượt xem và lượt tương tác nhất, được đánh dấu nổi bật trên tài khoản TikTok của cửa hàng. QUẢN LÝ VĂN HÓA LỎNG LẺO PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do trào lưu và ảnh hưởng văn hóa ngoại lai. Giới trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi trào lưu thời trang và văn hóa từ nước ngoài, xu hướng nổi lên trên không gian mạng, đặc biệt là mạng xã hội TikTok, Facebook. Với họ, việc mặc trang phục quốc tế là một phong cách và mong muốn thử nghiệm. “Giới trẻ chưa hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo tồn và tôn trọng bản sắc văn hóa dân tộc tại các di tích lịch sử. Họ không nhận ra rằng, việc mặc trang phục nước ngoài ở những nơi này là không phù hợp”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhận định. Bên cạnh đó phải kể đến sự thiếu hụt những quy định rõ ràng tại các di tích, điểm đến Nhiều người trẻ mặc trang phục không phù hợp tại các di tích, điểm đến văn hóa, lịch sử không phải câu chuyện mới, nhưng tái diễn ở nhiều điểm đến khác nhau. Nhà quản lý văn hóa quan tâm chưa đúng mức về tình trạng người dân mặc trang phục ngoại lai là một trong những nguyên nhân khiến thực trạng này vẫn nhức nhối. Phai nhạt bản sắc, quản lý văn hóa 20 giờ, khung cảnh ga Vinh ồn ào, náo nhiệt bởi dòng người tấp nập vào ra trên những chuyến tàu ngược xuôi Bắc - Nam. Giữa dòng người vội vã qua lại, những cửu vạn ga Vinh lầm lũi với những xe đẩy chất đầy hàng chuyển ra các toa tàu. NHỌC NHẰN NƠI SÂN GA Tại ga Vinh, nhắc đến ông Nguyễn Văn Nam (biệt danh "Nam trọc") thì những người hành nghề cửu vạn đã quá đỗi thân thuộc. Với 30 năm hành nghề cửu vạn, “Nam trọc” là người lớn tuổi nhất, có thâm niên nhất trong nghề. Vốn quê lúa Yên Thành, thời trai trẻ “Nam trọc” chân ướt chân ráo vào TP Vinh lao động kiếm sống. Bươn chải qua các nghề phụ hồ, chạy xe ôm, bốc vác cuối cùng cơ duyên nghề cửu vạn gắn bó với “Nam trọc” từ tuổi 20 đến giờ. Vừa bốc hàng phục vụ khách với tấm lưng ướt đẫm mồ hôi, “Nam trọc” chia sẻ: “Nghề gì cũng có nỗi nhọc nhằn, vất vả riêng. Với nghề cửu vạn thì nhọc lắm thành quen”. “Lão làng” cửu vạn sân ga cho biết, hằng ngày ông có mặt tại ga Vinh từ lúc 5 giờ chiều để bắt đầu công cuộc mưu sinh. Thâu đêm suốt sáng, “Nam trọc” chỉ mong hành khách đến và đi mang theo nhiều hàng hóa, có vậy ông mới có việc làm. Mấy thùng hàng khoảng 3040 kg, vận chuyển từ ngoài đường vào sân ga rồi cho lên toa tàu, ông kiếm được từ 30-50 ngàn đồng. Trong tốp người hành nghề cửu vạn ở ga Vinh, có lẽ trẻ nhất là Nguyễn Ngọc Huy (SN 2000, quê ở xã Nghi Xá, huyện Nghi Lộc). Tuổi thơ khó khổ, gia cảnh éo le khi bố sức khỏe kém, mẹ lại mù lòa nên học hết lớp 9, Huy đành phải nghỉ học. Được một người anh họ làm nghề lái tàu đã cưu mang, giới thiệu Huy vào làm cửu vạn ga Vinh. Tuổi 24 nhưng Huy đã có gần 10 năm gắn bó với nghề cửu vạn. Khuôn mặt sạm đen vì sớm vất vả mưu sinh, Huy trông trải đời hơn so với tuổi. Sau mỗi đêm, Huy lại chạy xe máy hơn 20 cây số về nhà đưa tiền cho bố mẹ đong gạo, nuôi em nhỏ ăn học. 10 năm trong nghề, Huy không có cái Tết trọn vẹn ở nhà, bởi những chuyến tàu ngược xuôi, đời cửu vạn luôn phải bám sân ga. Khi nói đời cửu vạn nhọc nhằn, đến khi nào Huy lo chuyện lấy vợ? Chàng thanh niên ấy chỉ ao ước: “Với em, mong mỏi lớn nhất là có sức khỏe để kiếm được đồng tiền lo cho gia đình, còn hạnh phúc riêng với thu nhập bấp bênh hiện giờ, chờ ai thương và thấu hiểu được hoàn cảnh, chấp nhận mình thì khi đó mới tính”. Họ là những người tứ xứ đến ga Vinh (Nghệ An), tài sản họ mang theo chỉ là chiếc xe đẩy - phương tiện cho cuộc sống mưu sinh đầy vất vả, nhọc nhằn. Cửu vạn nhọc nhằn mưu sinh giữa dòng người ngược xuôi nơi sân ga “Nam trọc” và chàng thanh niên Nguyễn Ngọc Huy đợi tàu về trong đêm khuya Cửu vạn ga Vinh MẶC TRANG PHỤC NGOẠI LAI TẠI DI TÍCH LỊCH SỬ: n CẢNH HUỆ PHÓNG SỰ Hình ảnh quảng bá trang phục truyền thống Nhật Bản tại cố đô Huế gây tranh cãi Trước đó, khi phát hiện việc mặc trang phục ngoại lai ở khu vực sông Nho Quế, Sở VHTTDL tỉnh Hà Giang chỉ đạo chính quyền địa phương tuyên truyền các hộ kinh doanh không cho thuê trang phục cổ trang, trang phục nước ngoài, thay vào đó tập trung giới thiệu trang phục các dân tộc của tỉnh Hà Giang. Lãnh đạo Sở VHTTDL tỉnh Hà Giang nhấn mạnh, hộ kinh doanh cho thuê trang phục cách tân vẫn phải bảo đảm phù hợp. Các hộ kinh doanh ở các điểm du lịch nổi tiếng của Hà Giang đã hưởng ứng, cam kết ngừng cho thuê trang phục nước ngoài.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==