10 ĐỜI SỐNG n Thứ Ba n Ngày 2/7/2024 Báo Tiền Phong số ra ngày 22/6 đăng tải bài viết “Cả vạn hộ dân ở Hà Nam dùng nước sạch nhiễm bẩn”, phản ánh người dân 5 xã tại huyện Bình Lục sử dụng nước sạch do Nhà máy nước sạch Đồng Du (xã Đồng Du, huyện Bình Lục) cung cấp nhiễm Nitrit - một chất có nguy cơ gây ung thư. Sau khi báo đăng, trao đổi với Tiền Phong, ông Trương Quốc Huy - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam cho biết, đã giao các cơ quan chuyên môn phối hợp với nhà máy xác minh, làm rõ nguyên nhân. Từ đó, tham mưu để tỉnh có biện pháp xử lý phù hợp, đảm bảo sức khỏe người dân. Sau khi tiếp nhận thông tin từ báo Tiền Phong về chất lượng nước của nhà máy nước sạch Đồng Du, Cty TNHH Xây dựng Mỹ Đà đã lấy mẫu nước mặt sông Châu Giang xét nghiệm. Đồng thời, làm việc với UBND xã Đồng Du, UBND huyện Bình Lục và Sở NN&PTNT để làm rõ nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng nước sạch và hướng xử lý. Kết quả thử nghiệm lấy mẫu với kết quả ban hành ngày 24/6/2024 do Trung tâm kiểm nghiệm TSL Hà Nội thực hiện cho thấy, hàm lượng Nitrit trong mẫu nước mặt sông Châu Giang là 1,35mg/l (QCVN 08/2023/ BTNMT: 0,05mg/l), vượt ngưỡng cho phép 27 lần. Ngoài ra, một xét nghiệm khác đối với nước sạch đầu ra trong tháng 6 cũng cho kết quả có hàm lượng Nitrit vượt ngưỡng cho phép nhiều lần. “Nước mặt sông Châu Giang có hàm lượng Nitrit quá cao. Từ đó, ảnh hưởng đến chất lượng nước sạch đầu ra cũng bị nhiễm Nitrit. Ngay khi có kết quả nước sạch nhiễm Nitrit, nhà máy đã có công văn khuyến cáo gửi người dân 5 xã. Trong đó, nhà máy cho biết, chất Nitrit có ảnh hưởng đến sức khỏe nên khuyến cáo người không nên sử dụng cho ăn uống trong thời gian nguồn nước sạch đang bị ô nhiễm”, ông thông tin. Về giải pháp trước mắt, ông Phạm Huy Ngọc, Tổng Giám đốc Cty TNHH xây dựng Mỹ Đà, cho biết, trước mắt nhà máy sẽ khoanh vùng, giảm lượng nước cấp so với hiện nay để nâng cấp chất lượng nước sạch. Đồng thời, nhà máy sẽ bơm nước mặt lên hồ sơ lắng của nhà máy vào thời điểm nước ngoài sông Châu Giang dâng cao hoặc khi thời tiết mưa nhiều, mưa lớn. Ngoài ra, nhà máy cũng sẽ giảm thiểu hàm lượng Nitrit bằng cách tạo bông kết tủa để hàm lượng Nitrit sẽ bị lôi cuốn một phần, cùng với các hạt bông kết tủa và được lắng xuống đáy bể. Đồng thời, đề nghị chính quyền địa phương tuyên truyền để người dân không được xả thải ra sông Châu Giang. Ông Phạm Huy Ngọc cũng đề nghị UBND huyện Bình Lục, Sở NN&PTNT trình UBND tỉnh Hà Nam cho phép doanh nghiệp tiến hành triển khai thi công Dự án đập Quang Trung - Vĩnh Trụ. Việc triển khai dự án này nằm điều tiết, lấy nước sông Hồng, sông Đáy... vào hệ thống, lưu thông nguồn nước và thau rửa thường xuyên sông Châu Giang. Cty đề xuất được tự bỏ vốn đầu tư, nâng cấp công nghệ xử lý nước phù hợp khi được cấp có thẩm quyền cho phép. Trong khi đó, ông Trương Quốc Huy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam thì cho rằng, về lâu dài tỉnh sẽ xem xét, triển khai đề án dẫn nước sông Hồng để cung cấp cho các nhà máy nước sạch Đồng Du và các nhà máy nước khác trên địa bàn. Tuy nhiên, việc này cần phải có thời gian chứ không thể ngày một, ngày hai. “Chúng tôi sẽ xem xét, sớm nghiên cứu các phương án phù hợp để đảm bảo chất lượng nước sạch cho người dân Bình Lục nói riêng, người dân tỉnh Hà Nam nói chung”, ông Huy nói. THANH HIẾU Doanh nghiệp xin được tự bỏ vốn đầu tư SAU BÀI BÁO VIẾT VỀ NƯỚC SẠCH NHIỄM NITRIT Ở HÀ NAM: Bể lắng Nhà máy nước sạch Đồng Du Những đốm sáng giúp Tà Cóm chuyển mình GIA ĐÌNH LY TÁN VÌ MA TÚY Lối đi dễ nhất đến bản Tà Cóm (cách thị trấn Mường Lát 54 km) là đi qua trung tâm xã Trung Lý rồi qua đò vượt sông Mã, đi thêm chừng vài km đường đất. Chạng vạng chiều ở Tà Cóm, đang chơi với các bạn, thế nhưng khi được hỏi về hoàn cảnh gia đình, S.V.C (10 tuổi, bản Tà Cóm, học sinh lớp 5, Trường Tiểu học Trung Lý 2) buồn lặng im. Bố của C nghiện ma tuý nhiều năm. Sống cùng với bố, C nhận ra, những lúc bố lên cơn nghiện thì không nên lại gần. Những lúc ấy, mẹ của C kéo C ra ngoài, rồi lên nương rẫy một mình. Không may mắn như C, H.T.X dù còn cả bố và mẹ nhưng em trở thành trẻ mồ côi khi bố đi tù, mẹ đi cai nghiện rồi không trở về. X phải ở cùng với gia đình anh họ, mỗi ngày đi nhặt củi trên rừng và trông em. X nghỉ học từ năm học lớp 6, ước mơ của em không phải được đến trường mà được thấy mẹ trở về. Bản Tà Cóm có 2 điểm trường lẻ của mầm non và tiểu học. Điểm trường tiểu học có 77 học sinh, thì hơn 10 học sinh có phụ huynh vướng vào nghiện ngập, còn điểm trường mầm non có gần 70 học sinh thì khoảng 20 trẻ có gia đình liên quan đến ma túy. Anh Thào A Sự, Trưởng bản Tà Cóm cho biết, mặc dù đã được tuyên truyền nhiều nhưng do địa bàn xa trung tâm xã, trình độ hiểu biết của bà con hạn chế nên số người dính đến ma tuý vẫn còn nhiều. Nhiều gia đình, bố mẹ nghiện ngập khiến con cái thất học, mà thất học thì mù chữ, nghèo cứ thế không thoát được. Cả bản hiện có khoảng 10 đối tượng nghiện, 16 đối tượng thuộc diện quản lý sau cai nghiện, 23 đối tượng đang thi hành án phạt tù… VƯỢT RỪNG, NUÔI GIẤC MƠ ĐẾN TRƯỜNG Có bố bị nghiện ma túy, nhưng trong năm học, hai anh em S.A.Ư (5 tuổi) và S.A.L (3 tuổi) ở bản Tà Cóm hằng ngày vẫn miệt mài đi bộ 6 km đường rừng, mất khoảng 2 giờ đồng hồ để tới lớp. Bữa trưa của hai anh em Ư và L và những bạn có hoàn cảnh khó khăn khác của bản là những đùm cơm trắng được gói mang theo từ sáng. Vào những hôm trời mưa, đường trơn trượt hay mùa đông sương mù không thấy đường, các em đến được trường cũng đã là giờ ra chơi. “Mấy năm gần đây, được tuyên truyền học chữ thoát khỏi đói nghèo, thoát khỏi ma tuý, người dân đã động viên con em mình đến trường đều đặn hơn, hạn chế tình trạng bỏ học giữa chừng”, thầy giáo Hà Văn Hơn, Trưởng khu Tà Cóm, Trường Tiểu học Trung Lý 2 chia sẻ. Chuyện buồn ở Tà Cóm như lắng lại phía sau bởi tấm gương, ý chí vượt khó của gia đình thầy giáo Sùng A Chai. Sùng A Chai là anh cả trong gia đình có 6 anh em, gia cảnh nghèo khó. Hơn 15 năm trước, sau khi học hết chương trình lớp 5 ở bản, Sùng A Chai và các bạn mang theo gạo, băng rừng, lội suối ra THCS Trung Lý (nay là Trường PTDT bán trú THCS Trung Lý) tiếp tục đi học. Trường học chưa có bán trú, Chai và các bạn phải dựng lán ngay phía dưới trường để ăn ở, học tập. Đến năm lớp 9, chỉ còn mình Chai theo học và tiếp tục học THPT Mường Lát rồi vào đại học. Suốt ba năm THPT, một buổi đến trường, thời gian còn lại Sùng A Chai vào rừng sâu đi lấy củi bán lấy tiền mua gạo, mua bút, quần áo, sách vở. Năm 2018, Sùng A Chai trở thành người có bằng đại học đầu tiên ở bản Tà Cóm và cũng là thầy giáo đầu tiên của bản nghèo này. Tiếp bước thế hệ đàn anh, Sùng A Nụ cũng vào đại học và trở thành thầy giáo của bản. Cùng thầy giáo Sùng A Chai, Sùng A Nụ, đến nay ở Tà Cóm đã có 4 người tốt nghiệp đại học. Ông Trương Văn Sự, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Lý, huyện Mường Lát cho biết, vài năm trở lại đây, Tà Cóm đang tích cực chuyển mình, bà con nhân dân tích cực phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. HOÀNG LAM Dọc theo sông Mã, ngược lên phía Tây Thanh Hóa, bản Tà Cóm, xã Trung Lý, huyện Mường Lát được bao bọc bởi rừng Pù Hu, gần như biệt lập với bên ngoài. Bài toán thoát nghèo, thoát hệ lụy của Tà Cóm còn xa, nhưng đã thấy có những đốm sáng lấp lánh. Em H.T.X có bố đi tù, mẹ bị nghiện bỏ đi khỏi địa phương Tà Cóm từng được mệnh danh là “vùng lõm” ma túy khi cả bản có hơn 100 hộ thì khoảng 50% số hộ có người nghiện ma túy. Năm 2018, mô hình dòng họ chống ma tuý được ra đời; năm 2023 mô hình “Bản tự quản phòng chống ma túy” cũng được thành lập. Từ đó, số người nghiện giảm đáng kể. Từ năm 2018 đến nay có gần 20 trường hợp tự nguyện đi cai nghiện. Song song với các mô hình đẩy lùi tệ nạn ma túy, lực lượng công an phối hợp với lực lượng biên phòng kiên quyết đấu tranh, bắt giữ, xóa bỏ các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==